Njejtë si çetnikët serb, që glorifikojnë dhe shenjtërojnë “Kosovën si djep i tyre”, ashtu edhe arabët dhe islamikët, glorifikojnë dhe shenjtërojnë edhe territorin e Izraelit, pavarësisht sesi sllavët ashtu edhe arabët, janë ardhacak. Ashtu si sllavët që erdhën në Gadishullin Ilirik, rreth shekullit VII, edhe arabët islamik erdhën në territorin izraelit të Palestinës, në kohën e pushtimeve të Perandorisë Arabe.[1]
Fatkeqësisht këto 3 dekadat e fundit, e në veçanti pas vitit 2014, në Trojet tona në vazhdimësi, klerikët islam, kanë bërë propaganda fetare të palgjishme, të cilat kulmuan me nxitjen dhe dërgimin e qindëra Luftëtarëve të Huaj Terrorist për në vatrat e konflikteve në Lindjen e Mesme. Që nga 7 tetori me rastin e fillimit të sulmit terrorist masiv të Hamas-it kundër popullatës dhe vendbanimeve civile izraelite, në Trojet tona, të njejtët filluan menjëherë si:
- Mbështetje ndaj Hamas-it;
- Mbështetje dhe arsyetime të sulmeve terroriste të Hamas-it dhe organizatave të tjera terroriste islamike të Palestinës;
- Mbështetje dhe arsyetime islamike antisemitike, gjuhë të urrejtjes dhe mosdurimit… ndaj Hebrenjëve dhe kundërshtarëve të Hamasit dhe organizatave terroriste islamike të Palestinës dhe ndaj mbështetësve të Izraelit.
- Propagadë aktive dhe të qëllimshe në mbështetje të organizatave terroriste islamike të Palestinës( si fjalime publike, organizime të protestave në mbështetje të terrorizmit islamik të Hamasit dhe organizatave të tjera terroriste islamike të Palestinës, pastime në rrjete sociale dhe medie etj);
- Kemi pa hoxhallarë e individë të dyshuar e arrestuar dhe gjykuar, më parë për terrorizëm islamik; si dhe
- Thirrje direkte e shumë më shpesh thirrje indirekte për të bërë secili islamik ndonjë gjë konkrete qoftë ndonjë mbështetje deklarative( propagandë terroriste, me fjalë dhe me postime në rrjetet sociale; me pjesëmarrje në protesta në mbështetje të terrorizmit islamik të Palestinës, me mbledhje ndihmash për terrorizmin islamik të Palestinës nën petkun gjoja për civilët e Palestinës, e deri në thirrje për xhihad-luftë terroriste islamike).
Prandaj fiset arabe përfshihen ato fise që rrjedhin nga Gadishulli Arabik, të cilat rrjedhin prej njërit prej dy paraardhësve të arabëve Adnanit ose Qahtanit.[2] Me imponimin e Islamit nga Perandoria Arabe, filloi edhe shpërndarja e fiseve arabe, të cilat migruan dhe u vendosën në regjione të ndryshme duke përfshirë edhe Levantin,[3] Mesopotaminë,[4] Egjiptin,[5] Sudanin,[6] Magrebin[7] dhe Khuzestanin.[8] Në këtë mënyrë fiset arabe kanë ndikuar në ndryshimin e demografisë së regjioneve dhe kanë çuar në rritjen e numrit të popullatës arabe.[9] Madje duke luajtur rolë të rëndësishëm në arabizimin etnik, kulturor, gjuhësor dhe gjenetik të Levantit dhe Afrikës Veriore,[10] pra ku përfshihet edhe territori izraelit i Palestinës.
Gasanidët janë fis arab,[11] të cilët kishin migruar në fillim të shekullit të III për në Levant, por që me pushtimin e Perandorisë Arabe, një pjesë e tyre u bënë musliman, kurse të tjerët mbetën të krishter dhe iu bashkuan komuniteteve Melkite dhe Syriakëve, të cilat ndodheshin në Jordani, Izrael, Palestinë, Siri dhe Liban.[12]Gasanidët, Lakmidët dhe Kinditët kishin bërë migrimin e madh nga Jemeni në drejtim të veriut,[13] e që Gasanidët u vendosën në Siri, ku shumica ishte Aramaike, derisa pjesa kryesore u vendosën në regjionin Haruan[14] dhe u shpërndan në Liban, Palestinë dhe Jordan.[15]
Beduinët antik dhe grupet nomade migruan dhe u vendosën edhe në Gadishullin e Sinajit, e që kalifi i Perandorisë Arabe e lejonte migrimin e tyre për në Egjipt.[16] Gjithashtu migrimet e arabëve nomad e beduin, ndodhi edhe në vigjiljen e pushtimit të Levantit nga Kalifati Rashidun të Perandorisë Arabe në vitin 634 pas Krishtit, ku pjesa më e madhe e popullatës së Sirisë flisnin aramaisht, kurse gjuha greke ishte gjuhë zyrtare e administratës. Monofizitët e Sirisë, e mirëpritën pushtimin arab, duke i trajtuar ata si çlirimtar.[17] Arabizimi dhe islamizimi i Sirisë filloi nga shekulli VII dhe mori disa shekuj, e që bëri të shpërndahej edhe gjuha dhe identiteti arab,[18] edhe pse në fillet e pushtimit nuk kishin për qëllim shpërndarjen e fesë dhe gjuhës arabe.[19]
Kalifët e Perandorisë Arabe urdhëronin akomodimin e shumë fiseve arabe në vende të izoluara për të shmangur konfiktin me fiset lokale, ashtu edhe kalifi Osmani urdhëroi guvernatorin e tij Muawijah I, që të vendoste fise të tjera.[20] Madje i inkurajonte migrimet e tilla, me qëllim të forcimit të pushtetit të tij nga luftëtarët e këtyre fiseve, si dhe i inkurajonte që luftëtarët e tillë të sjellinin edhe familjet e tyre. E që në periudhën e Dinastisë Fatimide, ishte piku më i lartë i migrimeve të fiseve nomade e beduine arabe për në Egjipt,[21] ku përfshihej edhe Palestina.
Disa nga fiset arabe, të cilët migruan nga Gadishulli Arabik, për në territoret izraelite të Palestinës janë edhe fiset Kinanah, Tamini
Kinanah, është fis i madh arab, që ishin në Arabi, Irak, Egjipt, Sudan, Palestinë, Tunizi, Maroko, Siri.[22] Ky fis, ishte komponentë e ushtrisë arabe, që pushtoi Palestinën( Jund-in Filastin) në vitet 630-ta, së bashku edhe me fise të tjera arabe si Judham, Lahkm, Khuza’a, Khath’am dhe Azd.[23] Madje Kalifi Omeri që mbretëroi në vitet 634-644, caktoi dy burra të fisit Kinanah Alqama ibn Muhjazziz dhe Alqama ibn Hakim si guvernator të Palestinës me bazë në Jerusalem e më pas në Lidia rreth viteve 638/639.[24] Pjestarë të këtij fisi, në Palestinë, edhe në shekujt në vazhdim janë përmendur.
Tamim, është fis i madh arab, që ishin në Arabi, Irak, Iran, Palestinë, Algjeri dhe Maroko.[25]
Por edhe fise të tjera si fisi Quda, që kishin migruar përmes pushtimit arab, për në Palestinë,[26] pastaj fisi Qays( Al Qays), kishin ardhur në Palestinë,[27]
Gjithashtu edhe sot, në Izrael të njohur janë disa fise arabe, si Beduinët e Negev-it, Beduinët e Galiles etj. Sipas Human Rights Watch thuhet se ishin 95 fise, prej të cilëve vetëm 19 fise kishin mbetur pas Luftës Arabo-Izraelite të 1948-ës, në Izrael.[28]
Beduinët e Negevit, nuk e pranojnë veten si Palestinez dhe as Palestinezët nuk i pranojnë si pjesë e tyre, edhe pse të dy janë me origjinë të njejtë arabe.[29] Beduinët e Negevit, janë fis nomad arab deri në fund të shekullit të XIX që kanë bredhur mes Arabisë Saudite në lindje dhe Gadishullit të Sinait në perëndim,[30] e që sot janë vendosur në regjionin e Negevit në Izrael, e që janë musliman.[31] Jetën sedentare ky fis, e filloi më 1858 gjatë sundimit Osman,[32] madje në fund të shekullit XIX, Sulltan Abdyl Hamidi II, ndërmori masa ku ndër të tjera edhe kontrollin ndaj beduinëve, si pjesë e së cilës popullatat lojale muslimane nga Ballkani dhe Kaukazi i vendosi në hapësirat ku predominonin popullatat beduine-nomade dhe krijoi vendbanime sedentare beduinësh, ku shumicë këta të fundit nuk mbetën shumicë.[33]
Trendi i vendosjes në Palestinë, të jo-beduinëve arab, në kohën e Perandorisë Osmane vazhdoi edhe në ditët e fundit të kësaj perandorie. Kurse në shekullin XX, shumë popullata beduine u vendosën, apo u bënë gjysmë nomade dhe u angazhuan në sistemin agrokulturor, pronësisë së tokës, të drejta në kullota, akses në ujë etj.[34]
Në Luftën Arabo-Izraelite të 1948, shumica e tyre u shpërngulën për në vendet fqinje( Jordan, Gadishullin e Sinait, Rripin e Gazës, Bregun Perëndimor dhe Egjipt etj), por më pas më 1954 rreth 11.000 prej tyre u kthyen.[35] Beduinët që kishin mbetur pa u shpërngul në Luftën e 1948, ishin kryeisht Al-Tiyaha,[36] po ashtu edhe grupe të vogla të fisëve ‘Azazme dhe Jahalin, të cilët ishin disloku nga Izraeli në verlindje të shkretirës së Negevit.[37] Kurse mes viteve 1968 dhe 1989, Izraeli ia ndërtoi 7 qytete në verilindje të Negevit për këtë popullatë, përfshirë: Rahat, Hura, Tel as-Sabi, Ar’arat an-Naqab, Lakiya, Kuseife dhe Shaqib al-Salam.[38]
Mesin e 5 fiseve kryesore beduine arabe që janë të vendosura në shkretëtirën e Negevit deri në Gazë, është edhe fisi Al-Hanajira, që ndodhi përpara Luftës Arabo-Izraelite të 1948, e që gjatë mandatit Britanik, territori i tyre ishte ndarë në dysh, mes Gazës dhe Beersheba-s.[39] Derisa sipas regjistrimeve të 1981, në Rripin e Gazës jetonin plotë 10.000 pjestarë të këtiij fisi.[40] Në Luftën Arabo-Izraelite të 1948, pjestarë të këtij fisi luftuan në anën e Egjiptit, si pjesë e Vëllazërisë Muslimane, kundër Izraelit, në Palestinë.[41] Gjithashtu pjestarë të këtiij fisi u bënë edhe zyrtarë të lartë në Autoritetin Palestinez, si Ministër i Drejtësisë dhe zëdhënës i Arafatit në vitet 1990-ta, që ishte Freih Mustafa Abu Middein.[42]
Al-Tarabin, është gjithashtu fis arab, që është më i madhi në Gadishullin e Sinait dhe Negevit, së bashku me Al-Tayaha dhe Al-Azazma që janë fise më të mëdha në Negev.[43] Në vitin 1931, numri i pjestarëve të këtij fisi, të vendosur në Palestinë, ishte plotë 17.000 pjestarë, e që merreshin me agrokultura etj.[44]
Tiyaha, gjithashtu është një fis tjetër arab beduin pjesë e Beduinëve të Negev-it.[45]
Edhe fisi beduin arab, Azazima ose Azazme, i cili ishte i vendosur në kufi mes Izraelit dhe Egjiptit.[46]
Banu Abs, janë një fis antik beduin, i lokalizuar në Arabinë qendrore,[47] e i cili është shpërndarë në shumë regjione, e që në ditët e sotme gjenden edhe në Arabi Saudite, Oaman, Palestinë, Jemen, Sudan,Kuvajt, Egjipt dhe Jordan etj.[48]
Disa degë të fisit Harb, janë shpërndarë edhe jashtë Gadishullit Arabik, si në Levant, disa regjione të Irakut, disa vende të Magrebit, pastaj në Jordan, gjithashtu edhe në Beershaba ku është në lidhje me fisin Azazma.[49]
Bani Sakher, është gjithashtu një fis arab dhe me ndikim në Jordani,[50] por i cili fis arab, përkohësisht kishte emigruar edhe në Palestinë, për t’u rikthyer më pas në Jordan.
Beduinët e Galilesë, janë poashtu një fis arab beduin në regjionin e Galilesë në Izraelin verior, të cilët kanë ardhur nga shkretëtira e Sirisë.[51]
Më: 29.11.2023
Skender Jashari i burgosur politik nga EULEX, për rastet e sulmeve kundër policisë dhe xhandarmërisë së Serbisë në Dobrosin komuna e Bujanocit. Ky shkrim është pjesë e marrur nga punimi i bërë gjatë qëndrimit në burgimin politik!
Master drejtimi juridiko-penal dhe studime joformale ushtarake.
[1] The Islamization of the Holy Land, 634-1800. Michael Ehrlich, Leeds, UK: Arc Humanities Press, 2002, faqe 3-4.
[2] The Arabs in Antiquity: Their History from the Assyrians to the Umayyads, Jan Retso, Routledge, 2013, faqe 30.
[3]Like Fish in the Sea: The Lebanese Diaspora in Côte D’Ivoire, Ca. 1925-1990, Henry Christian Bierwirth, University of Wisconsin—Madison, 1994, faqe 42.
[4] Mohammadan Dyn:Orientalism V 2, Stanley Lane-Pool, Routledge, 2014, faqe 109.
[5] History and Development of the Arabic Language, Muhammad al-Sharkawi, Taylor & Francis, 2016, faqe 180.
[6] Sudan (Republic of Sudan) Country Study Guide Volume 1 Strategic Information and Developments, IBP Inc, Lulu.com, 2017, faqe 33.
[7] The Mediterranean World: From the Fall of Rome to the Rise of Napoleon, Monique O’Connell, Eric R. Dursteler, JHU Press, 2016, faqe 52.
[8] Social Theory and Regional Studies in the Global Age, Saïd Amir Arjomand, SUNY Press, 2014, faqe 411.
[9] The Muslim Diaspora (Volume 1, 570-1500): A Comprehensive Chronology of the Spread of Islam in Asia, Africa, Europe and the Americas, Everett Jr. Jenkins, McFarland, 2015, faqe 205.
[10] “Genetic Evidence for the Expansion of Arabian Tribes into the Southern Levant and North Africa, Almut Nebel, American Journal of Human Genetics, 2002, 70 (6): 1594–1596.
[11] The Orthodox Church in the Arab World, 700–1700, An Anthology of Sources, Samuel Noble, Alexander Treiger, 2014, faqe 9; The Arab World, An Illustrated History, Kirk H. Sowell, 2004, faqe 15; Palestine & Transjordan, Naval Intelligence Division, 2013, faqe 447.
[12] Palestine Across Millennia, A History of Literacy, Learning and Educational Revolutions, Nur Masalha, 2022, faqe 107; Majority World Perspectives on Christian Mission, Eugene Baron, Nico A. Botha, 2022, faqe 76.
[13] Byzantium and the Arabs in the Sixth Century, Volume 2, Issue 1, Irfan Shahîd, 1995, faqe 3.
[14] Syria – Lebanon, Wolfgang Gockel, Helga Bruns, 1998, faqe 22; The Archaeology of Difference, Gender, Ethnicity, Class and the “other” in Antiquity : Studies in Honor of Eric M. Meyers, Eric M. Meyers, 2007, faqe 399.
[15] World and Its Peoples, Volume 1, Publisher:Marshall Cavendish Corporation), 2006, faqe 894; Sectarianism in Islam, The Umma Divided, Adam R. Gaiser, 2022, faqe 28.
[16] Africana: The Encyclopedia of the African and African American Experience, Anthony Appiah, Henry Louis Gates (Jr.), Oxford University Press, 2005, faqe 511.
[17] Justinian and the Later Roman Empire, John W. Barker, Univ of Wisconsin Press, 1966, faqe 244.
[18] Science and technology in Islam. Aḥmad Yūsuf Ḥasan, Maqbul Ahmed, A. Z. Iskandar, Paris: UNESCO Pub, 2001, faqe 59.
[19] “Symbolism on the Syrian Standing Caliph Copper Coins”, Wolfgang Schulze, faqe 19( A. Oddy (ed.): Coinage and History in the Seventh Century Near East II, Proceedings of the 12 th Seventh Century Syrian Numismatic Round Table held at Gonville and Caius College, Cambridgeon 4 th and 5 th April 2009, (2010), faqe 19).
[20] “”The Impact of Muslim Rule on the Pattern of Rural Settlement in Syria,” in La Syrie de Byzance à l’Islam, Hugh Kennedy, edd. P. Canivet dhe J.P. Rey-Coquais (Damascus, Institut français du Proche orient 1992), faqe 291–292.
[21] Historical Dictionary of the Bedouins, Muhammad Suwaed, Rowman & Littlefield, 2015, faqe 77.
[22] “Kinana”. E. J. Brill’s First Encyclopaedia of Islam, 1913-1936, Volume 4, M. Th. Houtsma, 1993, faqe 1017–1018.
[23] Slaves on Horses: The Evolution of the Islamic Polity, Patricia Crone, Cambridge: Cambridge University Press, 1980, faqe 225, fusnota 210.
[24] A History of Palestine, 634–1099, Moshe Gil, Përkthyer nga Ethel Broido, Cambridge: Cambridge University Press, (1997),[1983], faqe 116.
[25] https://www.tahoor.com/en/Article/PrintView/117872 ( qasur më 10.11.2023).
[26] “Were the Qays and Yemen of the Umayyad Period Political Parties?”, Patricia Crone, Der Islam. Walter de Gruyter and Co, 1994, 71 (1): 1–57.
[27] “Kais-Ailan”. In Houtsma, A. Fischer, Th. M., A. J Wensinck, E. Levi-Provençal, The Encyclopædia of Islam: A Dictionary of the Geography, Ethnography and Biography of the Muhammadan Peoples, 1934, Leiden: E. J. Brill, faqe 654.
[28] https://www.hrw.org/sites/default/files/reports/iopt0308_1.pdf, faqe 12 ( qasur më 10.11.2023).
[29] Where is the Bedouin Intifada? The Alternative Information Center (AIC), Mya Guarnieri, 2012, qasur më 12.11.2023.
[30] “Israel Negev Bedouin during the 1948 War: Departure and Return”. Havatzelet Yahel, Ruth Kark, Israel Affairs, 2015 21 (1): 48–97.
[31] http://www.aahotelsegypt.com/pages/119 ( qasur më 10.11.2023).
[32] “Israel and the Bedouin of the Negev”. Kurt Goering, Journal of Palestine Studies, 1979, 9 (1): 3–20.
[33] Letter from the mutasarrıf of Jerusalem [Rauf Paşa] to the Consul of the German government in Jerusalem, 10 Maj [12]92/23 Maj 1876, Israel State Archive [ISA], RG 83, [no number]; Letter from the mutasarrıf of Jerusalem [Rauf Paşa] to the Consul of the German government in Jerusalem, 10 Maj [12]92/23 Maj 1876, ISA, RG 83; Letter from the mutasarrıf of Jerusalem [Rauf Paşa] to the Consul of the German government in Jerusalem, 31 Maj [12]93/12 qershor 1877, ISA, RG 67; Havazeleth, 31 Maj dhe 7 Nëntor 1878 .
[34] “The Spatial Pattern of Bedouin Sedentarization in Israel,” Ghazi Falah, GeoJournal, Vol. 11, No. 4, 1985, faqe 361–368.
[35] “The State of Israel’s Measures and the Left’s Alternatives for the Resolution of the Negev Bedouins Dispute 1953-1960”, Khanina Porat, 2000, faqe 420–479.
[36] Arabs in the Jewish State, Ian Lustick, Austin: University of Texas Press, 1980, faqe 57, 134–136.
[37] “The Indigenous Bedouin of the Negev Desert in Israel”, Negev Coexistence Forum, faqe 8.
[38] “Ministry of Justice & Ministry of Foreign Affairs: List of Issues to be taken up in Connection with the Consideration of Israel’s Fourth and Fifth Periodic Reports of Israel, 2010”, Qasur në: 10.11.2023.
[39] “Road Map or Roadblock? – Why International Law Matters, Palestinian Refugees and the ‘Rules of the Road'”, Al-Majdal. BADIL Resource Center for Palestinian Residency & Refugee Rights. Issues 13-24, 2003, faqe 35.
[40] A Bedouin Century: Education and Development Among the Negev Tribes in the 20th Century, Aref Abu-Rabia, Berghahn Books, 2001, faqe 131.
[41] A Bedouin Century: Education and Development Among the Negev Tribes in the 20th Century. Aref Abu-Rabia, Berghahn Books, 2001, faqe 132.
[42] Po aty.
[43] The Boundaries of Modern Palestine, 1840-1947, Gideon Biger, Psychology Press, 2004, faqe 86.
[44] Human Rights Watch (March 2008 Vol 20, No 5) Off the Map. Land and Housing Rights Violations in Israel’s Unrecognised Bedouin Villages, faqe 1,12.
[45] Palestine and Israel, The Uprising and Beyond, David McDowall, 1991, faqe 133; Ottoman Palestine, 1800-1914, Studies in Economic and Social History, Gad G. Gilbar, 1990, faqe 327; Settling for Less, The Planned Resettlement of Israel’s Negev Bedouin, Steven C. Dinero, 2010, faqe 3.
[46] Historical Dictionary of the Bedouins, Muhammad Suwaed, 2015, faqe 30; The Origins of the Second Arab-Israel War, Egypt, Israel and the Great Powers, 1952-56, Michael B. Oren, 2013, faqe 18.
[47] Historical Dictionary of the Bedouins, Muhammad Suwaed, 2015, faqe 101.
[48] A History of Palestine, 634-1099, Moshe Gil, 1997, faqe 121.
[49] Bedouin Century, Education and Development Among the Negev Tribes in the Twentieth Century, Aref Abu-Rabia, 2001, faqe 125; A History of Jordan and Its Tribes, Frederick Gerard Peake, Fridirīk J. Bīk, 1958, faqe 216.
[50] Arid Land Resources and Their Management, Jordan’s Desert Margin, Roderic W. Dutton, John I. Clarke, Anwar Battikhi, 2012, faqe 252; The Journal of the Royal Geographic Society of London, Volume 28, Royal Geographical Society (Great Britain), 1858, faqe 261.
[51] Off the Map, Land and Housing Rights Violations in Israel’s Unrecognized Bedouin Villages, Human Rights Watch (Organization), 2008, faqe 12; Bedouin of the Negev, Emanuel Marx, 1967, faqe 3; Israel’s Palestinians, The Conflict Within, Ilan Peleg, Dov Waxman, 2011, faqe 22; Historical Dictionary of the Bedouins, Muhammad Suwaed, 2015, faqe 85.
