Lufta Europiane 1939-1945 dhe Adolf (Hitler) Schrittelmayor (1889-1965) jetoi gjatë, pas ikjes se tij në Amerikën Latine (Hacienda San Ramón dhe Inalco) të Argjentinës

Fakte: Siç thuhet në dokumentet e marra nga FBI (SHBA), Adolf Hitleri dyshohet se mbërriti në Argjentinë, duke qëndruar fillimisht në Hacienda San Ramón, një pronë rurale 10 kilometra (6 milje) në lindje të Bariloche-s në pronësi të Stephan von Schaumburg-Lippe, një i afërm i Princit Bernhard, pastaj u zhvendos në një rezidencë në stilin bavarez në Inalco, një vend i largët dhe mezi i arritshëm në skajin veriperëndimor të liqenit Nahuel Huapi, afër kufirit kilian.

Me sa duket, Eva Braun u largua nga Hitleri rreth vitit 1954 dhe u zhvendos në Neuquén me vajzën e tyre Ursula (Uschi). Adolf Hitleri vdiq në shkurt të vitit 1965 në moshën 76 vjeç, dhe Eva Braun dyshohet se ishte gjallë në vitet 2000.

Fakte: Në vitin 1946, aleatët (SHBA, Franca, Anglia dhe Bashkimi Sovjetik) publikuan një listë me 150,000 kriminelë nazistë të luftës, nga të cilët vetëm 50,000 u gjetën e u gjykuan. Kjo do të thotë se pjesa tjetër ose u arratis ose vdiq dhe ekspertët spekulojnë se rreth 10,000 prej të zhdukurve ikën në Amerikën e Jugut.

Njerëzit e secilës degë përdornin një rrugë të ndryshme ikjeje. Otto Skorzeny, i cili dikur ishte truproja personal i Hitlerit, filloi të punonte për presidentin e Argjentinës dhe drejtoi rrugën e tij të arratisjes.

Akoma më befasues është fakti që zyrtarët e lartë të qeverisë, ish-ushtarët, pilotët e luftës, mjekët, qeveritë e huaja, organizatat e ndihmës dhe Kisha Katolike punuan pa u lodhur për të ndihmuar nazistët t’i shmangeshin drejtësisë dhe të krijonin shtëpi të reja me emra të rremë. Këto organizata që mbështesin krimin u nisën në mënyrë aktive për të transportuar fshehurazi nazistët nga brigjet spanjolle ose italiane në strehën më të njohur: Amerikën e Jugut.

Në fakt, shumë zyrtarë katolikë të Amerikës së Jugut dhe Evropës lëshuan dokumente të rreme për ta për të marrë pasaporta nga Vatikani ose Kryqi i Kuq – të cilët ishin gjithashtu bashkëpunëtorë – në mënyrë që të mund të udhëtonin lirshëm. Shumë nga këta bashkëpunëtorë ishin antisemitë dhe e admironin ideologjinë e Hitlerit. Ata siguruan letrat e rreme që lehtësuan njerëz si Adolf Eichmann të lundronin në Amerikën e Jugut, së bashku me 800 anëtarë të tjerë të Shërbimit Sekret.

Në fund, Brazili pranoi 2000 nazistë, Kili mori 1000 dhe Argjentina bëri të njëjtën gjë me 5000 simpatizues të Hitlerit.

Klajd Kapinova

Komunizmi për Hitlerin ishte pjesë e një komploti ndërkombëtar hebraik (ebrej)

Në fund të shekullit të 21-të ishin shkruar më shumë libra për Hitlerin gjerman, që nga vdekja e tij sesa për Napoleonin, gjatë gjysmë shekulli, pas vdekjes së francezit. Koha dhe distanca nga ngjarjet e Luftës së Dytë Botërore (L2B), kanë ndikuar edhe në interpretimin historik të politikanit dhe diktatorit nazist austriako-gjerman Adolf Hitlerit (1889-1965).

Hitleri, ishte politikan gjerman, një diktator i Gjermanisë naziste nga viti 1933 deri në vdekjen e tij natyrale në vitin 1965, në Argjentinë në Amerikën Latine.

Adolfi u ngrit në pushtet si udhëheqës i Partisë Naziste, duke u bërë kancelar në vitin 1933 dhe më pas duke marrë titullin Führer und Reichskanzler në vitin 1934.

Pushtimi i tij i Polonisë më 1 shtator 1939, shënoi fillimin e Luftës së Dytë Botërore (L2B). Ai ishte i përfshirë ngushtë në operacionet ushtarake gjatë gjithë luftës dhe ishte qendror në kryerjen e Holokaustit: gjenocidin e disa miliona hebrenjve dhe miliona viktimave të tjera.

Partia Gjermane Nacional Socialiste e Punëtorve

Në kohën e lirimit të Hitlerit nga burgu, politika në Gjermani ishte bërë më pak luftarake dhe ekonomia ishte përmirësuar, duke kufizuar mundësitë e Hitlerit për agjitacion politik. Si rezultat i grushtit të dështuar të shtetit të birrës, Partia Naziste dhe organizatat e saj të lidhura u ndaluan në Bavari.

Nationalsozialistishe Deutsche Arbeiter Partei (Partia Gjermane Nacional Socialiste e Punëtorve), njihet më shumë me termin Partia Naziste, si shkurtim i fjalës gjermane Nationalsozialismus.

Kjo parti u themelua në vitin 1920 nga Adolf Hitler dhe ishte pasardhësja e DAP Deutsche Arbeitpartei (Partia Gjermane e Punëtorve). Asokohe partia u fut në skenën politike gjermane si një forcë e re, energjetike, e aftë të nxirrte Gjermaninë nga kriza e thellë ekonomike dhe politike.

Pas dështimit të Puçit të Mynihut, udhëheqja e partisë vendosi të linte mënjane politikat revolucionare dhe të arrinte në pushtet nëpërmjet mjeteve pak a shumë të ligjëshmë.

Në zgjedhjet e 1928 ajo fiton 2.6 % të votave, katër vjet më vonë në vitin 1932 sërisht fiton 38.3 % të votave. Në janar të vitit 1933 presidenti i kësaj partie Adolf Hitler emërohet Kryministër (Kencelier) dhe me pas Führer.

Në zgjedhjet e marsit të po atij viti NSDAP fiton 43.9 % të votave. Që nga ky moment ajo arrin të vendos regjimin e vet totalitar në të gjithë territorin e Gjermanisë.

Partia politike në fjalë arriti kulmin e marrëzisë, kur në vitin 1942 arriti në zgjidhjen përfundimtare. Ajo pati një rol shumë të madh në planet e luftës deri sa e çoi Gjermanine në rrënimin total kombëtar, material dhe njerëzorë.

Në vitin 1965, me vdekjen e Adolf Hitler Udhëheqës i Partisë Naziste dhe me perfundimin e luftes Partia Naziste shpërndahet, për tu mos bashkuar më deri më sot. Mirëpo sot në vitin 2025, sikurse dihet nga të gjithë ka disa parti të tjera neonaziste, por partia e krijuar në një birrari të Mynihut nuk bëhet më.

Në një takim me Kryeministrin e Bavarisë, Heinrich Held, më 4 janar 1925, Hitleri pranoi të respektonte autoritetin e shtetit dhe premtoi se do të kërkonte pushtet politik, vetëm përmes proçesit “demokratik”. Takimi gjithashtu hapi rrugën, që ndalimi i Partisë Naziste të hiqej më 16 shkurt 2025. Megjithatë, pas një fjalimi provokues (nxitës), që mbajti më 27 shkurt, Hitlerit iu ndalua të fliste publikisht nga autoritetet bavareze, një ndalim që mbeti në fuqi deri në vitin 1927.

Për të çuar përpara ambiciet e tij politike pavarësisht ndalimit, Hitleri emëroi Gregor Strasser, Otto Strasser dhe Joseph Goebbels, për të organizuar dhe zgjeruar Partinë Naziste në Gjermaninë veriore, Gregor Strasser, ndoqi një kurs politik më të pavarur, duke theksuar elementët socialistë të programit të partisë.

Rënia e aksioneve në Shtetet e Bashkuara u thellua më 24 tetor të vitit 1929, duke i hapur rrugën Depresionit të Madh ne vend. Europa dhe ekonomia e saj u trondit dhe u ç’orientua shumë. Nga ana e tjetër, ndikimi negativ ekonomik në Gjermani asokohe ishte i tmerrshëm: miliona njerëz mbetën të papunë dhe disa banka të mëdha vendase falimentuan.

Hitleri dhe Partia Naziste, u përgatitën të përfitonin nga emergjenca ekonomike dhe financiare, për të fituar dhe zgjeruar mbështetje për partinë e tyre politike. Ata premtuan të hidhnin poshtë Traktatin e Versajës, të forconin ekonominë, financat dhe të siguronin dhe hapnin vende të reja vende pune brenda Gjermanisë.

Historia dhe mizoria e tij ekstreme me një brutalitet të ftohtë

Hitleri lindi në Braunau am Inn në Austro-Hungari e u zhvendos në Gjermani në vitin 1913. Ai u dekorua, gjatë shërbimit të tij në Ushtrinë Gjermane në Luftën e Parë Botërore (L1B)), duke marrë si vlerësim të lartë ushtarak Kryqin e Hekurt. Në vitin 1919 ai u bashkua me Partinë e Punëtorëve Gjermanë (DAP), pararendësen e Partisë Naziste, dhe në vitin 1921 u emërua udhëheqës i Partisë Naziste.

Në vitin 1923, ai u përpoq me ambicie të merrte pushtetin qeveritar, në një grusht shteti të dështuar në Mynih dhe u dënua me 5 vjet burg, duke vuajtur pak më shumë se një vit. Ndërsa ishte atje, ai diktoi vëllimin e parë të autobiografisë dhe manifestit të tij politik “Mein Kampf” (Lufta ime).[1]

Pas lirimit të tij të parakohshëm në vitin 1924, ai fitoi mbështetje masive popullore, duke sulmuar Traktatin e Versajës dhe duke promovuar pan-gjermanizmin, antisemitizmin dhe antikomunizmin, me oratori joshëse karizmatike dhe propagandë naziste.

Kryenazisti shpesh e denonconte komunizmin si pjesë të një komploti ndërkombëtar hebraik (ebrej). Deri në nëntor 1932, Partia Naziste mbante shumicën e vendeve në Reichstag, por jo shumicën. Ish-kancelari Franz von Papen dhe udhëheqës të tjerë konservatorë e bindën Presidentin Paul von Hindenburg të emëronte Hitlerin si kancelar më 30 janar 1933.

Menjëherë pas kësaj, Reichstag miratoi Aktin e Mundësimit të vitit 1933, i cili filloi proçesin e transformimit të Republikës së Vajmarit në Gjermaninë Naziste, një diktaturë njëpartiake e bazuar në ideologjinë totalitare, autokratike dhe fashiste të nazizmit.

Pas vdekjes së Hindenburgut më 2 gusht 1934, Hitleri u bë njëkohësisht kreu i shtetit e i qeverisë, me pushtet absolut. Brenda vendit, ai zbatoi politika të shumta raciste dhe kërkoi të deportonte ose vriste hebrenjtë gjermanë.

Ai ishte mishërimi i së keqes politike moderne

Sikurse dihet 6 vitet e tij të para në pushtet, rezultuan në një rimëkëmbje totale dhe të shpejtë ekonomike nga Depresioni i Madh, heqjen e kufizimeve të vendosura ndaj Gjermanisë, pas Luftës së Parë Botërore dhe aneksimin e territoreve të banuara nga miliona gjermanë etnikë, gjë që fillimisht i dha atij mbështetje të konsiderueshme popullore.

Një nga qëllimet kryesore të Hitlerit ishte Lebensraum (hapësira e jetesës), për popullin gjerman në Evropën Lindore, dhe politika e tij e jashtme agresive dhe ekspansioniste konsiderohet shkaku kryesor i L2B në Evropë. Ai drejtoi një riarmatim në shkallë të gjerë dhe më 1 shtator 1939, pushtoi Poloninë, duke bërë që Britania dhe Franca t’i shpallnin luftë Gjermanisë.

Në qershor 1941, Hitleri urdhëroi një pushtim të Bashkimit Sovjetik. Në dhjetor 1941, ai i shpalli luftë SHBA-së. Deri në fund të vitit 1941, forcat gjermane dhe fuqitë evropiane të Boshtit pushtuan pjesën më të madhe të Evropës dhe Afrikës së Veriut. Këto fitime u përmbysën gradualisht pas viteve 1941-1945 ushtritë aleate mposhtën ushtrinë gjermane.

Më 29 prill 1945, ai u martua me partneren e tij të gjatë, Eva Braun, në Führerbunker në Berlin. Çifti u arratis në Argjentinë dhe nuk kreu “vetëvrasje”, (sikurse është thënë pasaktësisht deri tani 1945-2025), për të shmangur kapjen nga Ushtria e Kuqe Sovjetike e kryesuar asokohe nga diktatori bolshevik komunist J.V. Stalinit.

Historiani dhe biografi Ian Kershaë e përshkroi Hitlerin si “mishërimin e së keqes politike moderne”. Nën udhëheqjen dhe ideologjinë raciste të tij, regjimi nazist ishte përgjegjës për gjenocidin e rreth miliona hebrenjve dhe miliona viktimave të kombeve të tjera, të cilët ai dhe pasuesit e tij i konsideronin Untermenschen (nënnjerëzor) ose shoqërisht të padëshirueshëm për popullin gjerman asokohe.

Adolf Hitler si pjesë e historisë gjermane dhe botërore

Hitleri dhe regjimi nazist, ishin gjithashtu përgjegjës për vrasjen e qëllimshme të rreth 19.3 milionë civilëve dhe të burgosurve të luftës. Përveç kësaj, 28.7 milionë ushtarë dhe civilë vdiqën si pasojë e veprimeve ushtarake në teatrin europian. Numri i civilëve të vrarë gjatë L2B ishte i pashembullt në luftë dhe viktimat përbëjnë konfliktin më vdekjeprurës në histori.

Ai ishte i vetëm, përgjegjës për fillimin e Luftës. Faji i tij për zbatimin e Holokaustit, domethënë, zhvendosja e politikës gjermane nga dëbimi në shfarosjen e hebrenjve, të Evropës dhe Rusisë europiane.

Megjithëse nuk ekziston asnjë dokument i vetëm i urdhrit të tij për këtë qëllim, fjalimet, shkrimet, raportet e diskutimeve të Hitlerit me bashkëpunëtorët dhe shtetarët e huaj dhe dëshmitë e atyre, që kryen veprimet shpesh janë cituar si dëshmi për rolin e tij kryesor.

Pavarësisht masës së madhe të dokumenteve gjermane të mbijetuara Hitleri ishte, siç tha ai vetë në disa raste, një njeri i fshehtë dhe disa nga pikëpamjet dhe vendimet e tij ndryshonin nganjëherë nga shprehjet e tij publike.

Për një kohë të gjatë historianët dhe komentuesit e tjerë e morën si të mirëqenë se dëshirat, ambiciet dhe ideologjia e Hitlerit ishin të përcaktuara kjartë në librin e tij Mein Kampf.

Pikëpamja popullore e Hitlerit, shpesh përfshin supozime për shëndetin e tij mendor. Ka pasur një tendencë për t’ia atribuar “çmendurinë” Hitlerit. Pavarësisht nga dëshmitë e herëpashershme të shpërthimeve të tij, mizoria dhe shprehjet dhe urdhrat e tij më ekstreme sugjerojnë një brutalitet të ftohtë, të cilat gjithsesi tregojnë se ai ishte plotësisht i vetëdijshëm.

Hulumtimet e shumta të të dhënave të tij mjekësore, tregojnë gjithashtu se, ai nuk ishte shumë i paaftë nga sëmundja (përveç simptomave të avancuara të sëmundjes së Parkinsonit).

Ajo që është e padiskutueshme është se Hitleri kishte një prirje të caktuar për hipokondri, se ai gëlltiti sasi të mëdha medikamentesh gjatë luftës dhe se qysh në vitin 1938 ai e “bindi” veten se nuk do të jetonte “gjatë”, gjë që nuk ishte reale, sepse ai jetoi gjatë, pas ikjes se tij në Amerikën Latine e u vendos perfundimisht në Argjentinë.

Ai asokohe zotëronte aftësi mendore normale, që u mohuan nga disa nga kritikët e tij të mëparshëm. Ai kishte një kujtim të mahnitshëm për detaje të caktuara dhe një pasqyrë instinktive për dobësitë e kundërshtarëve të tij.

Arritja e tij më e mahnitshme, ishte bashkimi i masës së madhe të popullit gjerman (dhe austriak) pas tij, ku gjatë gjithë karrierës së tij, popullariteti i tij ishte më i madh dhe më i thellë se popullariteti i Partisë së majtë Nacional Socialiste.

E kësisoj, një shumicë e madhe e gjermanëve besuan në liderin e tyre populist deri në fund. Në këtë aspekt ai shquhet pothuajse në mesin e të gjithë diktatorëve të shekujve XIX-XX, gjë që është veçanërisht mbresëlënëse, kur kemi parasysh se gjermanët ishin ndër popujt më të arsimuar në shekullin XX.

Përballë këtij fakti bindës, nuk ka dyshim, se shumica dërrmuese e popullit gjerman e mbështeti me plot zemër linderin e tyre populist Hitlerin, në mënyrë aktive dhe pasive.

Besimi i gjermanëve tek ai ishte më i madh, se besimi i tyre në hierarkinë naziste

Ky është një fakt, që ka sunduar gjatë gjithë kohës së ekzistencës së këtij regjimi ushtarak gjatë L2B. Duhet thënë se, ajo që kontribuoi në këtë mbështetje, ishin sukseset ekonomike dhe sociale, për të cilat ai mori plotësisht meritën, gjatë udhëheqjes së tij të hershme: zhdukja virtuale e papunësisë, prosperiteti në rritje i masave, institucionet e reja shoqërore dhe rritja e prestigjit gjerman në vitet 1930, arritje të pashembullta në historitë e diktatorëve të tjerë totalitar modernë.

Në krahasim me paraardhësit shpirtërorë dhe intelektualë gjermanë të disa ideve të tij, nuk ka asnjë udhëheqës kombëtar gjerman, me të cilin ai mund të krahasohet. Pra, ai nuk kishte pararendës, një tjetër ndryshim midis tij dhe diktatorëve të tjerë.

Në kë aspekt, ai në vitin 1938 e kishte bërë Gjermaninë vendin më të fuqishëm dhe njëkohsisht më të frikshëm në Europë dhe ndoshta në botës.

Ai i arriti të gjitha këto pa luftë, ndonëse ishte shumë afër fitimit të luftës në vitin 1940, por rezistenca e madhe e Britanisë së Madhe asokohe e personifikuar nga burrshteti dhe kryeministri i talentuar dhe brilant Sir Winston Churchill e pengoi atë.[2]

Sikurse dihet nga nëna histori u desh koalicioni i pazakontë, anglo-amerikan me ish Bashkimin Sovjetik (B.R.S.S.), për të mposhtur Rajhun e Tretë.

Përballë kësaj situate të pazakonte në historinë e Europës dhe botës, duhet kujtuar se asnjëra palë ndërluftuese nuk do të ishte në gjendje ta pushtonte vetëm Hitlerin, gjë që tregon se ai ishte shumë shumë i fuqishëm ushtarakisht me një mbështetje totale mahnitëse popullore gjermane.

Në të njëjtën kohë, ishte brutaliteti i tij dhe disa nga vendimet absurd, që gjithsesi çuan në shkatërrimin e tij, duke lidhur aleancën e pazakontë të kapitalistëve dhe komunistëve, të Churchillit, Ruzveltit dhe Stalinit së bashku.

Asokohe Hitleri mendonte se ishte një burrë shteti i madh, por ai nuk e kuptoi përbuzjen e pakushtëzuar të asaj që kishte bërë.

Ai mendonte se koalicioni i armiqve të tij do të shpërbëhej përfundimisht dhe atëherë Hitleri do të ishte në gjendje të vendosej me njërën ose tjetrën anë dhe shpresa të tilla ishin aktuale edhe tek shumë ndjekës gjermanë deri në fund të kapitullimit ushtarak dhe politik.

Admirues të hapur dhe të fshehur të Hitlerit dje dhe sot, ende vazhdojnë të ekzistojnë në Gjermani dhe botë. Megjithatë, nuk ka gjasa që reputacioni i Hitlerit si mishërimi i së keqes të ndryshojë ndonjëherë.

Të pathëna të reja gjatë hyrjes

Ka shumë dekada historie, që makina e fuqishme e mediave qeveritare dhe “historianët” apo “studiuesit” propogandistë botërorë dhe kryesisht ato “profesorët” me “reputacion” europiane dhe amerikane, duke përfshirë edhe ato viktimat e drejtpërdrejtë ebrej, në mënyrë sistematike, kanë gënjyer veteveten dhe naivet lexues (duke përfshirë edhe shkollarët trushpërlarë të disa gjeneratave) non stop 24/7/365, se Adolf Hitleri asokohe ka vrarë veten me pistoletë në bunker dhe më pas (sipas “porosisë” së tij) trurpi i tij nga shoqëruesit është lyer me benzinë dhe është djegur!!!

Kështu rren mbas rrene ka vazhdue kjo fabul e rrëfyer në forma të ndrysme, por që kishte një përmbajtje kryesore në fillim komuniste sovjetike (ruse) dhe kapitaliste britanike, që më pas është shumëzue në Europë dhe botë, me libra voluminoze, të mbushur fillim e mbarim me rrena mbi rrene, “dokumentarë” serialë të redaktuara apo censuruar 100% (duke na rikujtuar shprehjen e vjetër: se “përseritja është nana e dijës dhe baba i merzisë”), duke krijuar me perralla dhe filma të reja gjithmonë personazhe muskulozë fitimtarë dhe heronj me personazhe të pavdekshëm dhe me supër hiperbolizime të tjera në formë trillimesh manipulative brez mbas brezi.

Por e vërteta lakuriqe ishte dhe është ende sot krejt ndryshe dhe fatmirësisht 100% e kundërt me atë që ato kanë përhapur për shumë dekada deri tani “historianët” botërorë.

Por e keqja nuk mbaron këtu. Deri tani asnjë institucion “shkencorë” historik, akademi apo vetë profesorët dhe doktorët e “shkencave” historike, nuk kanë kërkuar falje me pendesë, për gënjeshtrat me thes dhe mashtrimin e qëllimshëm dhe të përsëritur të bërë për shumë kohë popujve dhe institucioneve, ku ato fatkeqsisht kanë vegjetuar dhe janë përdorur nga të tjerët si robot politikë propafandistik deri sot.

E shkreta e vërtetë, që s’ka gojë të flas dhe ankohet për padrejtësinë që i janë bërë asaj, dje dhe sot gjithmonë po vazhdon të sulmohet dhe anatemohet nga po “profesorët” egoistë të “historisë” kudo në botë. E vërteta si kamxhik, mbi gënjeshtrën dhe mashtrimin sado e hidhur është ajo mendoj se duhet thënë troc, sikurse logjika matematikore se 2+2=4 dhe jo 5…

Ish Kryeministri i Gjermanisë asokohe dhe ish Kryekommandanti i forcave të armatosura dhe egoisti i shfrenuar për të sunduar të gjithë botën dikatatori manjak Adolf Hitleri, sipas dokumenteteve të reja sekrete dhe topsekrete të deklasifikuara kohët e fundit në Argentinë nga presidenti aktual Prof. Milei (sikurse njihet si Trumpi i Argjentinës), del se i ka mbyllur sytë nga kjo botë ose ka vdekur i qetë në shtëpi dhe ka pas vazhdimisht një jetë normale në këtë shtet, që asokohe u bë Atdheu i tij i dytë.

Sikurse dihet Argentina ka komunitetin më të madh gjerman dhe italian, të vendosur atje mbas mbarimit të L2B. Ish oficerët e lartë të Gjermanisë naziste sikurse edhe ushtarë të thjeshtë dhe pjesë nga populli, që kishte lidhje të ngushta me ushtrinë gjermane kanë marrë rrugën e emigracionit në në vitin 1945 drejt shtetëve të ndryshme të botës, por më së shumti ato u vendosën si ngulime të reja në Amerikën Latine, si: Argjentinë, Brasil, Kili, Paraguaj, Uruguaj, Bolivi, Guajana Franceze, Ekuadori, Peru, Kolombia, etj., dhe në shtetet e ishujve Karaibe ose sikurse njihet gjeografikisht të Amerikës Qendrore, si: Republika Domenikane, Nikaragua, Guatemala, Porto Riko (Komunuethi i SHBA-së), Ishujt Virgjin (Spanjole), sot nën administrimin e SHBA-së, Kuba, Ishulli Kajman (koloni britanike) etj.

Asokohe dhe sot shumë prej tyre janë martuar me vendasit, duke përmirësuar jetën, kulturën dhe racën e vendasve, për shumë dekada deri në ditët tona. Ata dhe disa komunitete të tjera të me ngjyrë të bardhë europianë, sikurse dihet nga historia kanë rindërtuar nga fillimi këtë vend të Amerikës Latine, që para ardhjes së kolonëve europianë ka qenë një ndër vendet më të prapambetura latine…

Në kryeqytetin e vendit Buones Aires, bisneset kontrollohen nga kolonët europianë, që u vendosen aty në rrethana dhe situata të ndryshme shoqërore, politike dhe historike. Në shumë hotele, restorante, bisnese apo edhe në zyra bisnesi etj., ka të ekspozuar në faqet e mureve rrethues shumë foto të të parëve te tyre prindër, që ishin pjesë e rregullt e ushtrisë së madhe naziste të Gjermanisë asokohe…

Po ashtu aty në faqet e mureve ka shumë foto të udheheqësit të tyre të Adolf Hitlerit, të cilët shihen pothuajse në cdo shtëpi të emigrantëve gjermanë të pas L2B.

Nga ana e tjetër, shteti i ri i Izraelit (themeluar në vitin 1948, me kryeqytetit Tel Aviv, sot Jerusalem), për shumë dekada duke filluar nga vitit 1945-2025, është munduar përmes Shërbimit Sekret (Mussad) të tyre të zbuloi, arrestoi dhe kthei në Izrael shumë prej tyre në Gjykatën e Izraelit për Krimet e L2B, duke shkelur vazhdimisht ligjet vendase argjentinase, të mos arrestimit dhe deportimit të tyre nga toka latine për asnjë arsye.

Vendet e Amerikës Latine, asnjëherë nuk i kanë përndjekur gjermanët dhe as italianët e periudhës dhe pas mbarimit të L2B, por përkundrazi kanë bashkëjetuar të qetë dhe kanë bërë bisnes dje dhe sot, me të gjithë kolonët e huaj europianë të vendosur aty vit pas viti.

Për hir të së vërtetës historike, duhet thënë, se Diaspora Gjermane, ishte faktori kryesor për rindërtimin e Gjermanisë të shkatërruar totalisht (ku nga bombardimet masive janë vrarë mbi 150 mijë gjermanë të pafajshëm, si: gra, femijë, të moshuar etj., nga forcat aleate qe fituan luften asokohe) nga ish Bashkimi Sovjetik, ShBA, Franca dhe Anglia….

Ata kanë bërë investime të fuqishme atje… Vetë udheheqësi i tyre kryenazisti Hitler, sipas dokumenteve del se asokohe kishte udhëzuar gjermanët etnik të vendosur si kolonë në Argjeninë, që të ndihmojnë me frymë patriotike rindërtimin e atdheut të tyre të parë (lindjes) nga ata kanë ardhur.

Argjentina, përfitoi gjithashtu nga diaspora gjermane e sapo krijuar. Pothuajse të gjithë nazistët që dolën përtej oqeanit sollën me vete një sasi të pabesueshme pasurie. Ata investuan në fabrikat, bisneset e mesme dhe të vogla argjentinase dhe ndihmuan vazhdimisht industritë lokale. Shumë prej tyre punonin për kompani në pronësi gjermane dhe pothuajse të gjithë ndiheshin aq të mbështetur në atdheun e tyre të ri, saqë as nuk e ndienin nevojën për të fshehur origjinën e tyre.

Dhe kështu ndodhi…

Vrasësi i përbindshëm Adolf Hitleri, ka vdekur ne vitin 1965 dhe jo ne vitin 1945… Bolshevikët komunistë të Bashkimit Sovjetik (B.S.), kanë qenë të parët që kanë gënjyer kur hynë si triumfatorë në kryeqytetin e vendit në Berlin.

Një grua e vrarë dhe më pas edhe një burrë tjetër i vrarë dhe që u gjend në rrënojatt e bombardimeve të shumta të ateatëve ose më saktë të trupave të ish B.S., ka fotografuar një burrë dhe grua, që i ngjasonin udhëheqësit nazist Adolf Hitlerit dhe kjo foto e rastit dhe jo e vërtetë ka bërë për shumë dekada gjiron e botës asokohe, duke mos analizuar asnjëherë “trupin” e tij, AND-në e kufomës dje dhe sot etj.

Dokumentet e reja, për herë të parë tregojnë edhe vendin (qytetin) ku ka jetuar ai… Në librin e tij të vitit 2004, “Bariloche nazi-guía turística”, autori argjentinas Abel Basti pohon se Adolf Hitleri dhe Eva Braun jetuan në rrethinat e Bariloche për shumë vite pas Luftës së Dytë Botërore. Basti tha se nazistët argjentinas zgjodhën pronën e Inalcos si strehë të Hitlerit.

Qyteti San Carlos de Bariloche ku jetoi Hitleri

San Carlos de Bariloche (nga emri Mapuche Vuriloche, që do të thotë “njerëz nga ana tjetër e malit“), i njohur zakonisht thjesht si Bariloche, ​​është qyteti më i madh në provincën argjentinase të Río Negro dhe selia e departamentit me të njëjtin emër. Ai ndodhet në rrëzë të Andeve Patagoniane në bregun jugor të liqenit Nahuel Huapi, pranë kufirit me Kilin.

Me një popullsi prej 135,755 banorësh, sipas regjistrimit të vitit 2022, Bariloche, është një qytet i mesëm, sipas standardeve kombëtare, por ka rëndësi të konsiderueshme rajonale, duke qenë jo vetëm qyteti më i populluar në provincën e tij, por edhe më i madhi në Andet Patagoniane, dhe i treti më i madh në të gjithë Patagoninë Argjentinase pas Neuquén dhe Comodoro Rivadavia. Zona e saj urbane karakterizohet nga dendësia e ulët dhe ka një sipërfaqe prej më shumë se 220 kilometrash katrorë (85 milje katrore), që shtrihet gjatësisht nga lindja në perëndim për rreth 50 kilometra (31 milje).

Në vitin 2012, një ligj i miratuar nga Kongresi Argjentinas e shpalli Bariloche-n Kryeqytetin Kombëtar të Turizmit të Aventurës.

Kolonët e parë gjermanë mbërritën në Kilin jugor në vitet 1840

Disa nga këta kolonë dhe pasardhësit e tyre filluan një industri fitimprurëse lëkure, duke marrë lëkurë nga komunitetet indigjene përgjatë maleve të Andeve. Në vitet 1880, Ushtria Argjentinase zhvendosi komunitetet indigjene, duke ndërprerë këtë tregti dhe duke i detyruar tregtarët e lëkurës në Kili të kalonin Andet për të marrë furnizime. Në këtë mënyrë, sipërmarrës të shumtë nga Kili, shumë prej të cilëve me prejardhje gjermane, krijuan biznese bagëtish dhe tregtie në zonën e liqeneve Nahuel Huapi dhe Lácar.

Në vitet 1930, qendra e qytetit u ridizajnua për të pasur pamjen e një qyteti tradicional alpin qendror evropian (u quajt “Zvicra e Vogël”). Shumë ndërtesa ishin karakteristike me material prej druri dhe guri. Në vitin 1909 kishte 1,250 banorë; Një telegraf, një zyrë postare dhe një rrugë lidhnin qytetin me Neuquén. Tregtia vazhdoi të varej nga Kili deri në mbërritjen e hekurudhës në vitin 1934, e cila lidhi qytetin me tregjet argjentinase.

Bariloche u rrit nga një qendër e tregtisë së bagëtive që mbështetej në tregtinë me Kilin, në një qendër turistike për elitën argjentinase. Ai mori një profil kozmopolit arkitektonik dhe urban.

Presidenti i SHBA-së, Dwight Eisenhower, vizitoi Bariloche-n si mysafir i Presidentit Arturo Frondizi në vitin 1960. Gjatë viteve 1950, në ishullin e vogël të Huemul, jo shumë larg liqenit Nahuel Huapi, ish-presidenti Juan Domingo Perón u përpoq të ndërtonte fshehurazi reaktorin e parë të shkrirjes në botë.

Në vitin 1945 mbi 68% e amerikanëve të anketuar mendonin se Hitleri ishte ende gjallë

Nazistët në Bariloche. Në vitin 1995, Bariloche bëri bujë në shtypin ndërkombëtar, kur u bë i njohur si një vend për kriminelët nazistë të Luftës së Dytë Botërore, siç ishte ish-ushtari i SS-së Erich Priebke dhe oficeri i SS-së Reinhard Kopps, i njohur në Argjentinë si Juan Maler. Priebke kishte qenë drejtor i Shkollës Gjermane të Bariloche-s për shumë vite.

Tregimi ose dëshmia e saktë, se Adolf Hitleri nuk kreu vetëvrasje, por përkundrazi iku nga Berlini, iu prezantua për herë të parë publikut të gjerë nga Marshalli bolshevik Georgy Zhukov, në një konferencë shtypi më 9 qershor 1945 me urdhër të udhëheqësit sovjetik Joseph V. Stalin.  Atë muaj, 68% e amerikanëve të anketuar mendonin se Hitleri ishte ende gjallë. Kur u pyet në Konferencën e Potsdamit në korrik 1945 se si kishte vdekur Hitleri, Stalini tha se ai jetonte “në Spanjë ose në Argjentinë”.

Grey Wolf: “The Escape of Adolf Hitler”, një libër i vitit 2011 nga autorët britanikë Simon Dunstan & Gerrard Williams, propozoi që Hitleri dhe Eva Braun ikën nga Berlini në vitin 1945 dhe fluturuan për në Danimarkë, pastaj në Spanjë dhe prej andej në Ishujt Kanarie, ku hipën në një nëndetëse dhe kaluan Atlantikun për në Argjentinë, ku mijëra nazistëve iu ofrua strehim nga presidenti argjentinas Juan Perón, i cili, me gruan e tij Eva Perón.

Siç thuhet në dokumentet e marra nga FBI-ja, Adolf Hitleri dyshohet se mbërriti në Argjentinë, duke qëndruar fillimisht në Hacienda San Ramón, një pronë rurale 10 kilometra (6 milje) në lindje të Bariloche-s në pronësi të Stephan von Schaumburg-Lippe, një i afërm i Princit Bernhard, pastaj u zhvendos në një rezidencë në stilin bavarez në Inalco, një vend i largët dhe mezi i arritshëm në skajin veriperëndimor të liqenit Nahuel Huapi, afër kufirit kilian.

Me sa duket, Eva Braun u largua nga Hitleri rreth vitit 1954 dhe u zhvendos në Neuquén me vajzën e tyre Ursula (Uschi). Adolf Hitleri vdiq në shkurt të vitit 1965 në moshën 75 vjeçare, dhe Eva Braun dyshohet se ishte gjallë deri në vitet 2000.

Argjentina ka komunitetin më të madh të emigrantëve të bardhë…

Lidhja midis Argjentinës dhe Gjermanisë nuk është edhe aq befasuese, duke pasur parasysh se ndikimi gjerman ishte i vendosur mirë në pjesën më të madhe të Amerikës së Jugut nga fillimi i shekullit të 20-të.

Fluksi i konsiderueshëm i emigrantëve jo vetëm nga Gjermania, por edhe nga Italia dhe Spanja, siguroi që Argjentina të ruante lidhjet e saj të ngushta prej kohësh me të tre vendet evropiane.

Gjatë L2B dhe sigurisht me ngritjen e Gjermanisë naziste, lidhja ishte diçka që ushqehej reciprokisht. Gjermania i premtoi Argjentinës marrëveshje tregtare dhe marrëdhënie ekonomike në përfundim të luftës, në këmbim të mbështetjes së saj.

Hapja e dokumentëve sekrete dhe topsekrete, do të zbardhin shumë të vërteta, që dikur kanë qenë si “teori konspitacioni” në botë, për të gjithë ato, që asokohe nuk e kanë pranuar realitetin dhe të vërtetën e përjetuar historike.

Kështu ndodhi edhe me vrasjen e John F. Kennedy Presidentint të SHBA-së dhe disa vite më vonë dhe të vellait te tij senatorit dhe Prokurorit të Përgjithshëm të SHBA-së Robert F. Kennedy, dhe media (me propaganda mashtrimi dhe fshehje të së vërtetës), klanet e caktuara të CIA-s dhe FBI, që ishin autorët e komplotit dhe vrasjes së tij asokohe gënjyen sistematikisht për shumë dekada popullin amerikanë dhe mbarë botën…

“Autorin” apo atentatorin në tentativë të shkretë e vranë disa ditë më vonë, përmes një personi që ishte pjesë e Mafies amerikane asokohe. Dhe më e cuditshmja ishte se ai u vra brenda një stacionit të policisë së shtetit në Texas…

Këtë rrugë të mirë të hapjes së dokumenteve sekrete dhe topsekrete duhet ta ndjek edhe Turqia ose ish Perandoria Xhihadiste Islame Otomane, Arkivat Sekrete të Vatikanit, që pak njerëz e dijnë se ato arrijnë deri në 20 kilometra gjatësi brenda Selisë së Shenjtë, arkivat sekrete britanike, shtetet e tjera europiane etj.

Kështu për shembull, hapja e arkivave sekrete dhe topsekrete të Vatikanit, mund të ndricoi shumë mirë disa aspekte dhe enigma mbi krishtërimin dhe vetë historinë botërore nga zanafilla pra dje dhe sot tesh 2025 vjet me radhë, para vitit të parë para Krishtit… etj.

Sërisht aty, mund të hidhet dritë mbi faktin: Pse në shtetin e vogël të Vatikanit ndodhen miliona libra dhe dokumente apo trakte me papirus të shtetit afrikan të Etiopisë, si zanafilla e kulturës botërore e cila ka pasur universitetin e parë në botë!?

Kush e dogji Biblioteken e Alexandrise dhe pse!?
A kishte gisht ky shtet i vogël në këtë histori dhe pse nëse po!?

Kush ishte i interesuar, që të fshehet apo zhduket në kalendat greke dhe romake e vërteta historike ndër shekuj para lindjes se Krishtit!?

Si janë shkruajtur dhe nga kush realisht janë hartuar librat e shenjtë shpirtërorë dhe nga ku e kanë marrë bazën apo zanafillën e fabulës së rishkrimit të tyre!?

Libri i Shenjtë apo Bibla dhe Libri “Katër Ungjijt dhe Punët e Apostujve” a janë libra të mirëfilltë dhe real që për cudi ato shpesh kundërshtojnë njera-tjetrën apo janë plagjiturë e librave të tjerë të shkruar para tyre!?

Cfarë ka bërë Krishti fëmijë dhe adolishent etj., pra nga mosha 12 deri në 30 vjec!?

Pse Jezu Krishti Zot e Njeri ka udhëtuar dhe ka jetuar për shumë vite në Azinë e Largët dhe pse ai shkoi në pllajën apo catinë e botës sikurse quhet Tibeti, sikurse thotë edhe vetë sot lideri shpirtëror Dai Lama XIV etj.!?

Cili ka qenë konkretisht bashkëpunimi i ngushtë i Vatikanit dhe shumë kardinalëve në Romë me ushtrinë nazi gjermane gjatë kohës së L2B dhe pse papa i kohës e bekoi në kishë gjakderdhjen në Europë etj., dhe a ishte ai (njeriu i Zotit apo Zëdhënësi i Krishtit në Tokë) një mik i drejtpërdrejtë i udhëheqësit Adolf Hitlerit dhe trupave të tij vrastare gjermane!?

Cila është e vërteta me dokumente që ende vijojnë ti fshihen njerëzimit mbi ish meshtarin katolik Martin Luterin dhe 95 tezat e tij të famshme direkt kundër Selisë së Shenjtë, papës së Romës dhe shtetit të Vatikanit!?

Cila është e vërteta e dijetarëve të shquar të njerëzimit si Xhordano Brunos (1548-1600)[3] apo Nikolla Kopernikut (1473-1553)[4]!?

Kush e lejoi kalimin me nëndetëse të Hitlerit dhe shoqëruesve të tij nga Gjermania drejt Argjentinës dhe a kishte dijeni të plotë forcat ushtarake aleate “antinaziste” të SHBA-së, Anglisë, Francës dhe ish Bashkimit Sovjetik për këtë gjë!?

A kishte dhe cilat ishin familjet ebreje që bashkëpunuan me nazi gjermanët për të vrarë bashkëkombasit e tyre!?

A ëshë i saktë numëri 6 milion ebrej të vrarë në Holokaustin e kampeve të shfarosjes nazi të Mat’hauzen dhe Aushvic apo më pak o më shumë se kjo shifër dhe pse 6 milion dhe kundërshtohen shifrat e tjera si për shembull 3, 4 apo 5 apo më shume se 6 milion si fjala vjen 6.5, 6.7, 7, 9, apo 11 milion!?

Pse nuk thuhet se ish Bashkimi Sovjetik ose B.R.S.S. përballoi peshen me te amdhe te Luftes se Dyte Boterore ose më saktë 80% e frontit të parë të luftimeve me trupat nazi ku u vranë mbi 19 milion njerëz nga kombësi të ndryshe të ish B.S. apo shtetit federal asokohe!?

Pse fuqitë aleate si: SHBA, Franca dhe Anglia i shpallen me vonesë luftë gjermanisë naziste asokohe!?

A e shkruajtën drejtë dhe saktë historinë botërore apo Europiane fituesit e L2B apo manipuluan dhe gënjyhen si deri tani përmes propagandës dhe fshehjes të së vërtetës e cila shpesh po del shumë e hidhur sot!?

Dosjet e CIA-s zbulojnë kërkimin për Hitlerin në Amerikën e Jugut 20 vjet pas “vetëvrasjes” së tij, ndërsa Argjentina publikoj dokumente të klasifikuara për të arratisurit nazistë.

Nga ana e tjetër, mësojmë se Dokumentet e CIA-s tregojnë se agjentët amerikanë ishin në kërkim të Adolf Hitlerit në Amerikën e Jugut për 20 vjet, pasi bota besonte se ai kishte “vdekur”, ndërsa Argjentina deklasifikoj dosjet e qeverisë, për të arratisurit nazistë gjermanë, që ikën nga atdheu i tyre i lindjes në fund të L2B.

Shqipëria dhe shqiptarët shpëtuan 2265 hebrenj vendës, të ardhur nga Europa Qendrore dhe Ballkani

Duke punuar këto ditë për një punim modest historik, të mbështetur në literaturën e pasur amerikane dhe botnore, sot ndesha disa rreshta të cuditshme në anglisht, që kanë të bëjnë me “persekutimin” ebrejve në Shqipëri (1939-1944), e cila i humb fatkeqsisht seriozitetin temës historike të L2B.

A është i vërtetë e i dokumentuar “faji” apo fakti “kriminal” se oficeri Reinhard Kopps, një agjent SS i inteligjencës naziste gjermane, ka  “vrarë” mijëra hebrenj në Shqipëri!?

Qendra e Tolerancës Simon Wiesenthal[5] e akuzoi atë për “organizimin e krimeve etnike në Shqipëri, ku mijëra hebrenj (!!!!) u deportuan dhe u vranë.”…

Unë mendoj, se në këtë pikë apo rast kemi të bëjmë me një hipërbolizim apo mashtrim dhe gënjeshtër të trashë, që nuk besoj se e pranojnë sot as vetë ebrejtë që jëtuan në Shqipëri qysh nga viti 1939 dhe gjatë komunizmit të Dullës së Gjisokatrës (1944-1990). Pse!?

Dihet nga të gjithë se Shqipëria dhe Kosova (pra trojet shqiptare), janë i vetmi vend shembull të dalluar për tolerance dhe zemërgjerësi tipike bujare etnike tipike tradicionale shqiptare me popullsi muslimane, që nuk kanë dorëzuar fatmirësisht tek autoritetet ushtarake naziste ose nuk është vrarë asnjë ebrej gjatë periudhës së L2B. Shqipëria, gjatë këtyre dekadave ka fituar disa cmime vlersimi dhe mirënjohje të thellë nga shteti i Israelit, për këtë gjest vërtetë fisnikërie.

Atëherë ku i “vrau” oficeri nazist Reinhard Kopps mijëra ebrej!? Në Shqipëri asokohe nuk kishte mijëra ebrej, por saktësisht vetëm 2265 vetë.

Qysh ng viti 1939, kanë ekzistuar projekte ndërkombëtare për krijimin e një etniteti hebraik në Shqipëri dhe Qeveria Mbretërore e Ahmet Zogut, e më pas i është përgjigjur pozitivisht këtij vullneti. Sikurse dihet nga historia, hebrenjtë hynë në Shqipëri me dokumente të ligjshme dhe me identitet të fshehur, duke i pajisur me pasaporta shqiptare.

Sikurse dihet në Shqipëri nuk u miratuan kurrë ligje antihebraike dhe nuk ka pasur kampe përqendrimi për hebrenjtë. Shqipëria dhe shqiptarët sikurse dihet botërisht, shpëtuan hebrenj vendës, të ardhur nga Europa Qendrore dhe Ballkani.

Një listë prej 2265 emrash të hebrenjve të ardhur në Shqipëri, para dhe gjatë L2B, gjendet qysh prej muajit gusht të vitit 2005 në Memorial Museum of Holocaust.[6]

Pesë vjet më parë, Tirana, nderon viktimat dhe vendasit që mbrojtën hebrenjtë, ndonëse vendi u pushtua nga nazistët gjermanë, por asnjë nga hebrenjtë e tij nuk u vra ose u dorëzua. Atje u zbulua më 9 korrik 2020. një memorial i Holokaustit, për të nderuar të vdekurit dhe shqiptarët, që mbrojtën hebrenjtë nga nazistët.

Memoriali prej mermeri, u vendos në një hyrje të Parkut të Liqenit Artificial të Tiranës, pranë Sheshit Nënë Tereza. Mbishkrimi ishte shkruar në tre gjuhë: anglisht, hebraisht dhe shqip dhe thoshte, se: “Shqiptarët, të krishterët dhe myslimanët rrezikuan jetën e tyre për të mbrojtur dhe shpëtuar hebrenjtë”.

Nazistët vranë 6 milionë njerëz, por Shqipëria ishte i vetmi vend ku asnjë hebre nuk vdiq ose nuk u dorëzua. Shqiptarët mbrojtën disa qindra miqtë e tyre hebrenj dhe ndihmuan hebrenjtë e tjerë, që ikën nga Gjermania dhe Austria, duke i kontrabanduar ata jashtë vendit ose duke i fshehur në shtëpi.

“Ne jemi i vetmi vend me më shumë hebrenj pas Luftës së Dytë Botërore, ku hebrenjtë erdhën në kërkim të mbrojtjes dhe shpëtimit”, tha kryeministri shqiptar Edi Rama.

Forcat naziste gjermane pushtuan Shqipërinë nga shtatori 1943 deri në nëntor 1944, kur u dëbuan nga partizanët komunistë vendas.

Një komunitet i vogël hebre që jetonte në Shqipëri u largua nga vendi ish-komunist për në Izrael menjëherë pas rënies së regjimit në vitin 1991.

Ambasadori izraelit Noah Gal Gendler, vlerësoi lart shembullin e Shqipërisë për mbrojtjen e komunitetit hebre gjatë luftës. “Një shembull i shkëlqyer nga një vend i vogël që nxjerr në pah vlerat e njerëzimit, sakrificës dhe dashurisë, vlera që ende qëndrojnë si themelore në Shqipëri. Do të ishte madhështore nëse më shumë kombe do ta mësonin këtë pjesë të Shqipërisë.” tha ai.[7]

Në periudhën naziste qeveria dhe Regjenca e quajtën “çështje të brendshme” dhe pjesë të “pavarësisë relative” mbrojtjen e hebrenjve dhe nuk i dorëzuan listat e tyre (shtator 1943, prill 1944, qershor 1944).

Asokohe kujtoj se Rajhu u tërhoq përballë refuzimit të Tiranës. Asokoke pati një konvergjencë tërësore të të gjithë krahëve dhe orientimeve: antifashistë dhe profashistë; laikë e klerikë; muslimanë e të krishterë; komunistë e nacionalistë; në veri e jug për të mos lejuar prekjen e hebrenjve të strehuar në Shqipëri.

Po ashtu edhe Divizioni SS “Skanderbeg”, i krijuar në Kosovë, nuk ka marrë pjesë në ushtrimin e holokaustit. Në listën prej 801 personash të shoqëruar prej këtij divizioni në gusht 1944 drejt kampit të Saimište-s, i vetmi kamp shfarosjeje në Ballkan, vetëm 35 janë hebrenj dhe nuk është vërtetuar se këta i janë nënshtruar zhdukjes përfundimtare.

Qëndrimi i shqiptarëve ndaj hebrenjve në Shqipërinë shtetërore dhe në Kosovë ka qenë i njëjtë. Gjatë vitit 1991 shumë familje dhe individë ebrej u riatdhesuan në Israel.

Autori i këtij shkrimi (K.Kapinova), ka një mik të ngushtë me origjinë ebreje, të quajtur Lulzim Jakueli, me të cilin është rritur në fëmijëri në të njëjtën lagje. Ai është riatdhesuar në vendin e tij në Izrael në vitin 1991. Ai gjithashtu është i martuar me një vajzë nga Tepelena dhe jeton e punon në kryqytetin e vendit Jerusalem…

Kush ishte oficeri ose ish-agjent të inteligjencës së ushtrisë naziste Reinhard Kopps?

Reinhard Kopps, lindi me 29 shtator 1914 në Hamburg te Gjermanisë dhe vdiq më 11 shtator 2001 në Bariloche, Argjentinë. Ai ishte një oficer SS për Partinë Naziste, gjatë L2B. Reinhard Kopps ishte oficer anijeje me avull për Partinë Naziste, gjatë L2B.

Pas disfatës së Gjermanisë në L2B, ai ndihmoi nazistët të iknin në Argjentinë, duke ikur më në fund edhe vetë atje. Nën emrin e ri e fshehur në qytetin e vogël të Bariloche në malet Ande. Sikurse dihet qyteti Bariloche ishte shtëpia e disa gjermanëve, pas L2B.

Arkivat naziste u hapën në vitin 1994. Ai ka pranuar se kishte ndihmuar nazistët të largoheshin nga Gjermania dhe të vendoseshin në Argjentinë.[8]

Ish-nazisti Reinhard Kopps, që jeton në Argjentinë, është i lidhur me neonazistët gjermanë. Qendra Simon Wiesenthal, ka zbuluar një ish-agjent të inteligjencës së ushtrisë naziste, Reinhard Kopps, i cili ka jetuar për më shumë se 40 vjet në Argjentinë, nën emrin e ri Juan Maler, mbante lidhje aktive me lëvizjen neonaziste në Gjermani.

Qendra nuk e ka akuzuar Kopps, 80 vjeç, si kriminel lufte, por po heton mundësinë që ai të ketë qenë i përfshirë në krime lufte, ndoshta kundër civilëve shqiptarë.

Identiteti i vërtetë i Maler si Kopps, ishte një “sekret mjaft i ruajtur shumë mirë”, sipas Rick Eaton, një studiues për qendrën që vizitoi Kopps në Argjentinë, duke u paraqitur si një simpatizant neonazist.

Megjithatë, pasi Qendra zbuloi gjetjet e saj, Kopps pranoi në media se kishte shërbyer si oficer inteligjence nën regjimin nazi të Adolph Hitlerit.

Në fakt, Kopps përshkroi disa nga aktivitetet e tij të kohës së luftës, në një libër, që shkroi në gjermanisht e u shpërnda shpejt në lëvizjen neonaziste në Gjermani.

Identifikimi i Kopps nga Qendra në fjalë, u bë i mundur nëpërmjet hetimit të saj mbi grupet e neonazi në Gjermani, të kryer nga një gazetar izraelit dhe Eaton.

Të dy u infiltruan në grupe neonaziste e u informuan për Kopps në Argjentinë. Në përgjigje të raportit të Qendrës Wiesenthal, asokohe Ministri i Brendshëm argjentinas urdhëroi policinë të hetonte situatën ligjore të Kopps.

Kopps kishte gjithashtu kontakte ose burime financiare, që i mundësojnë atij të dërgojë para te grupet neonaziste në Gjermani, nëpërmjet bankave në Luksemburg.

Në një intervistë me një gazetë lokale, Kopps mohoi akuzat se kishte qenë i përfshirë në persekutimin dhe shfarosjen e luftëtarëve të rezistencës në Shqipëri.

Dhe ai i përshkroi akuzat për lidhjet e tij me grupet neonaziste si “një gënjeshtër të madhe”.

Ndërsa ishin në kërkim të oficerit të SS-së, Reinhard Kopps, në Argjentinë, gazetarët amerikanë zunë vesh për një tjetër nazist famëkeq në zonë; Erich Priebke. Si zëvendëskomandanti i Gestapos në Romë, Priebke ishte përgjegjës për masakrën e Ardeatinës, një nga mizoritë më të këqija në historinë italiane. [9][10]

Qendra Simon Wiesenthal e akuzoi atë për “organizimin e krimeve etnike në Shqipëri, ku mijëra hebrenj (!!!!) u deportuan dhe u vranë.”…

Për të larguar vëmendjen nga vetja, ai i tha Donaldson (American Broadcasting Company News – ABCNews) se një kriminel lufte gjithnjë e më i keq, Erich Priebke, jetonte gjithashtu atje, duke konfirmuar kërkimin e Priebke, i cili më pas u arrestua shpejt dhe Kopps iku. Historia u realizua për Primetime Live për Gjuetarët e Nazistëve (Nazi Hunters).

“Arrestimi i 281 hebrejve në Prishtinë ishte episodi më i turpshëm në historinë e luftës së Kosovës.” – Noel Malcolm, historian[11] [12]

“Shqiptarët, janë krejtësisht të korruptuar, të papërdorshëm, të padisiplinuar dhe të patrajnueshëm. Për formacionet ekzistuese shqiptare, një ndryshim në të ardhmen nuk mund të pritet as nga një stërvitje e plotë. Ata kurrë nuk do të bëhen një trupë serioze dhe e punësueshme. Ushtari shqiptar, është i padisiplinuar dhe frikacak”. – Josef Fitzthum, anëtar i lartë austriak i SS dhe Përfaqësues Special i Reichsführer-SS në Shqipëri dhe Gjeneralleutnant të Waffen-SS[13]

“(Me) një mortajë të lehtë mund ta ndjekësh atë (shqiptarin) në të gjithë botën. Gjatë sulmit ai shkon vetëm aq larg sa gjen diçka, për të vjedhur ose plaçkitur. Për të, lufta mbaron kur kap një dhi, një plug ose rrotën e një makine qepëse.” – August Schmidhuber, general dhe SS-Brigadeführer (Kolonel) i cili komandoi dy divizione Waffen-SS në Jugosllavi dhe Shqipëri[14]

Divizioni SS “Skënderbeu”, ishte një njësi ushtarake e formuar gjatë L2B si pjesë e përpjekjeve të Gjermanisë naziste, për të rekrutuar ushtarë nga kombësi të ndryshme, për të luftuar për fuqitë antinazi. Divizioni u emërua sipas Gjergj Gjon Kastriotit-Skënderbeut, një hero kombëtar i Shqipërisë, i cili kishte luftuar kundër Perandorisë Xhihadiste Islame Otomane në shekullin XV.

Sikurse dihet asokohe Shqipëria (vendi i shqiponjave) ishte pushtuar nga Italia fashite e diktatorit italian Benito Mussolini-t (Duçe, 1883-1945), që nga 7 prilli i vitit 1939, dhe deri në vitin 1943, kur Italia iu dorëzua aleatëve nazistë, dhe kështu Gjermania nazi pushtoi edhe Shqipërinë.

Për të konsoliduar kontrollin e tyre mbi rajonin dhe për të forcuar praninë e tyre ushtarake, asokohe nazistët kërkuan të krijonin një forcë ushtarake vendase shqiptare pro-gjermane. Në prill të vitit 1944, Divizioni SS “Skënderbeu”, u formua zyrtarisht, i përbërë kryesisht nga vullnetarë pro nazi shqiptarë.[15] [16] [17] [18]

Është e rëndsishme të theksohet se në atë kohë divizioni shqiptarë në fjalë nuk u integrua drejtpërdrejt në Waffen-SS, i cili ishte dega luftarake e SS naziste. Në vend të kësaj, divizioni shqiptar ishte pjesë e Divizionit të 21-të Waffen Malor të SS “Skanderbeg” (i 1-ri Shqiptar).

Ky divizion kishte për qëllim të shërbente përkrah forcave gjermane në Ballkan dhe rajone të tjera. Formimi i divizionit shkaktoi reagime të përziera brenda Shqipërisë.

Së pari, disa shqiptarë iu bashkuan divizionit nga besnikëria ndaj fuqive nazi, së dyti, disa të tjerë e bënë këtë nën detyrim ose për shkak të faktorëve ekonomikë dhe së treti, disa individë u bashkuan në një përpjekje për të mbrojtur familjet e tyre ose nga frika e hakmarrjes nga nazistët.

Divizioni mori pjesë në luftimet në Jugosllavi kundër serbëve dhe në Greqi, pra dy shtet orthodokse fqinje me Shqipërinë me popullsi me shumicë muslimane të imponuar si besim fetar nga Perandoria Xhihadiste Islame Otomane.

Divizioni SS “Skanderbeg”, asokohe u përfshi në luftime si kundër forcave të rezistencës partizane ashtu edhe kundër trupave aleate antifashte dhe antinaziste. Veprimet e divizionit u shënuan nga brutaliteti dhe mizoritë, duke përfshirë masakrat e popullatave civile.

Gjatë kohës kur L2B arriti pothujase në përfundimin e saj, Divizioni SS “Skënderbeu” u shpërbë në vitin 1945, ndërsa fuqitë aleate e Boshtit ranë. Asokohe fatkeqsisht Shqipëria ra nën kontrollin komunist, të kryesuar nga diktatori otomano-arab Enver Hoxha (1916-1986), e cila qëndroi kështu pothujse për 50 vjet me radhë (1944-1990).

Pas L2B dhe bashkëpunimi i kohës së luftës me fuqitë antinaziste të aleatëve të Boshtit (SHBA, Rusi, Angli dhe Francë), përfshirë ekzistencën e divizionit SS “Skanderbeg”, u bë asokohe një temë tabu.

Sikurse dihet nga historia, regjimi brutal komunist shtypi informacionin, në lidhje me bashkëpunimin dhe u përqendrua në ndërtimin e një identiteti të ri kombëtar.

Duhet thënë se Divizioni SS “Skanderbeg”, mbetet një temë e diskutueshme dhe e ndjeshme në historinë e Shqipërisë. Ai përfaqëson një kapitull kompleks të karakterizuar nga ndërveprimi i faktorëve gjeopolitikë, nacionalizmit primitiv, detyrimit dhe bashkëpunimit nën hijen e rrethanave të kohës së luftës.

Divizioni i 21-të Malor Waffen i SS Skanderbeg, ishte një divizion gjerman i këmbësorisë malore i Waffen-SS, krahu i armatosur i Partisë Naziste Gjermane, që shërbeu së bashku me Wehrmacht-in, gjatë L2B, por që nuk ishte kurrë zyrtarisht pjesë e tij.

Në gjyqet e Nurembergut pas luftës, Waffen-SS u shpall një organizatë kriminale, për shkak të përfshirjes së saj të madhe në krime lufte dhe krime kundër njerëzimit.

Divizioni u zhvillua rreth bërthamës së një batalioni etnik shqiptar, i cili kishte parë shkurtimisht luftime kundër partizanëve jugosllavë në Bosnjën lindore si pjesë e Divizionit të 13-të Malor Waffen të SS Handschar (Kroat).

Ushtarët e thjeshtë ishin kryesisht shqiptarë myslimanë, me disa qindra shqiptarë katolikë dhe kryesisht oficerë e nënoficerë gjermanë dhe jugosllavë Volksdeutsche (gjermanë etnikë).

Titulli Skanderbg, iu dha për nder të heroit kombëtar Gjergj Gjon Kastrioti – Skënderbeu, i cili mbrojti rajonin e Shqipërisë kundër Perandorisë Osmane për më shumë se dy dekada në shekullin XV.[19]

Ai, nuk arriti kurrë forcën e divizionit, duke qenë në maksimum një formacion me madhësinë e një brigade prej 6,000 deri në 6,500 trupash.

Në maj të vitit 1944, anëtarët e divizionit arrestuan 281 hebrenj në Prishtinë dhe ua dorëzuan gjermanëve, të cilët i transportuan në kampin e përqendrimit Bergen-Belsen, ku shumë u vranë.

Vetë divizioni ishte më i njohur për këtë veprim dhe për vrasje, përdhunime dhe plaçkitje në zonat kryesisht serbe sesa për pjesëmarrjen në operacione luftarake në emër të përpjekjeve luftarake gjermane.

Pas këtyre operacioneve, njësia u vendos si forcë roje në minierat e kromit në Kosovë, ku u pushtua shpejt nga partizanët, duke çuar në dezertim të gjerë.

E përforcuar nga personeli gjerman i Kriegsmarine dhe me më pak se 500 shqiptarë të mbetur në radhët e saj, ajo u shpërbë më 1 nëntor 1944.

Anëtarët e mbetur u inkorporuan në Divizionin e 7-të Vullnetar Malor SS Prinz Eugen. Pas luftës, komandanti i divizionit SS-Brigadeführer dhe Generalmajor der Waffen-SS August Schmidhuber u shpall fajtor për krime lufte nga një gjykatë në Beograd dhe u ekzekutua në vitin 1947.

Divizioni përfshinte rreth 1,000 shqiptarë nga Kosova dhe Sanxhaku, të cilët më vonë formuan bërthamën e Skënderbeut.[20]

Pjesa më e madhe e Kosovës iu aneksua Shqipërisë dhe në fillim, shqiptarët që jetonin atje e pritën me entuziazëm pushtimin italian.[21]

Disa shqiptarë të Kosovës madje sugjeruan se shqiptarët ishin “arianë me trashëgimi ilire”.[22]

Shqiptarët e Kosovës, i përçmonin serbët për shtypjen që kishin përjetuar nga duart e tyre gjatë Luftërave Ballkanike, Luftës së Parë Botërore dhe nën sundimin jugosllav. [23]

Ata përfituan nga rrethanat e ndryshuara, sulmuan fqinjët e tyre serbë dhe dogjën shtëpitë e deri në 30,000 kolonëve serbë dhe malazezë.[24]

Një nga zonat italiane të pushtuara nga gjermanët ishte Shqipëria, ku ishte vendosur Korpusi i XXI Malor i Armatës së 2-të Panzer të Gjeneralberst Lothar Rendulic.

Një gjeneral fuqiplotë i Ëehrmacht-it dhe një përfaqësues special i Heinrich Himmler, SS-Brigadeführer dhe Generalmajor der Ëaffen-SS und Polizei Josef Fitzthum, ishin të dy të vendosur në kryeqytetin shqiptar, në Tiranë.

Gjermanët nazi, morën kontrollin e të gjitha forcave shqiptare, që kishin bashkëpunuar me italianët para kapitullimit të tyre. Ato forcuan ushtrinë dhe xhandarmërinë shqiptare, por shpejt vendosën se ato trupa nuk ishin të besueshme.

Atë vit, një numër shqiptarësh nga Kosova dhe rajoni i Sanxhakut u rekrutuan në Divizionin e 13-të Malor Waffen të SS Handschar (i 1-ri Kroat), një divizion Waffen-SS i përbërë kryesisht nga myslimanë dhe kroatë boshnjakë me kryesisht oficerë gjermanë, që vepronte në Shtetin e Pavarur kukull të Kroacisë.

Një rekrutues kyç midis shqiptarëve për Waffen-SS ishte SS-Standartenführer Karl von Krempler. Për rreth gjashtë muaj, divizioni përfshinte rreth 1,000 shqiptarë etnikë nga Kosova dhe Sanxhaku, të cilët përbënin Batalionin e 1-rë të Regjimentit të 2-të, i cili më vonë u bë Batalioni i 1-rë i Regjimentit të 28-të Divizioni më vonë rekrutoi edhe 500 burra të tjerë nga Sanxhaku.

Formimi i një divizioni shqiptar Waffen-SS ishte ideja e Fitzthum-it, e cila fillimisht u kundërshtua nga përfaqësuesi i Ministrisë së Jashtme gjermane për Ballkanin, Hermann Neubacher, dhe gjithashtu nga kreu i Zyrës Kryesore të Sigurisë së Rajhut, SS-Obergruppenführer dhe Gjenerali i Policisë, Ernst Kaltenbrunner, i cili ndikoi te Himmleri që ta linte mënjanë atë. Por qeveria shqiptare e mbështeti idenë, përballë vështirësive në rritje, Himmler shpejt ndryshoi mendje dhe në shkurt të vitit 1944 ideja mori miratimin e Adolf Hitlerit.

Në shkurt të vitit 1944, Hitleri miratoi krijimin e një divizioni shqiptar Waffen-SS, që do të shërbente vetëm brenda Kosovës, dhe kishte për qëllim të mbronte shqiptarët etnikë, por të mbetej nën kontrollin gjerman.

Qëllimi i Himmlerit ishte të zgjeronte rekrutimin e Waffen-SS në Ballkan dhe të formonte dy korpuse me nga dy divizione secili, me një korpus që do të vepronte në rajonin e Bosnjës në Shtetin e Pavarur të Kroacisë dhe tjetrin në Shqipëri.

Në mars të vitit 1944, Bedri Pejani, kryetari i Lidhjes së Dytë të Prizrenit, një organizatë e krijuar pas dorëzimit Italian, për të çuar përpara interesat e shqiptarëve të Kosovës, i propozoi Hitlerit që të ngrihej një forcë prej 120,000-150,000 vullnetarësh shqiptarë të Kosovës për të luftuar partizanët jugosllavë dhe shqiptarë.

Pejani i kërkoi udhëheqjes gjermane t’u jepte shqiptarëve pajisje dhe furnizime për të luftuar kryengritjen komuniste dhe kërkoi zgjerimin e kufijve të shtetit kukull gjerman të Shqipërisë në kurriz të territorit të pushtuar nga Gjermania të Serbisë dhe territorit të pushtuar nga Gjermania të Malit të Zi. Këto kërkesa nuk u përmbushën.

Pas luftës, ish-anëtarë myslimanë boshnjakë të Divizionit të 13-të SS deklaruan se, ndërsa ishin me divizionin, shqiptarët kishin qëlluar civilë të paarmatosur dhe ishin “shumë brutalë”.

Më 23 maj, Fitzthum raportoi se kishte shpërndarë 4 batalione shqiptare të organizuara nga Wehrmacht, duke përshkruar si “krejtësisht të korruptuar, të papërdorshëm, të padisiplinuar dhe të patrajnueshëm”.

Gjermanët zbuluan se shqiptarët e Kosovës ishin më bashkëpunues sesa shqiptarët nga Shqipëria. Kjo ndodhi kryesisht sepse ata kishin frikë nga një kthim nën sundimin jugosllav.

Cilësia e shumicës së këtyre rekrutëve ishte e dobët dhe vetëm midis 6,000 dhe 6,500 u konsideruan të përshtatshëm për të marrë trajnim.

Shqiptarët, mund të jenë bashkuar për një sërë arsyesh, duke përfshirë aksesin në armë moderne dhe stërvitje ushtarake, për të ndihmuar në rishikimin e kufijve të Shqipërisë, hakmarrjen dhe madje edhe mundësinë për plaçkitje. Në qershor të vitit 1944, Neubacher e zhvendosi me sukses Pejanin, të cilin e konsideronte “të çmendur”.

Në dallim nga Divizioni i 13-të SS, përdorimi i Islamit si nxitje, për t’u bashkuar me Waffen-SS u zhduk plotësisht nga axhenda gjermane, ndërsa shfrytëzimi i tensioneve etnike u bë shumë më i rëndësishëm.

Shumica dërrmuese e shqiptarëve të divizionit ishin bektashinj ose myslimanë sunitë, në divizion shërbyen edhe katolikë shqiptarë.

Anëtarët bënë një betim fetar duke përdorur kur’anin, duke u zotuar për “xhihad kundër jobesimtarëve”. Garnizoni i tij ndodhej në qytetin e Prizrenit.

Divizioni, do të ishte përgjegjës për sigurinë në Kosovë, duke përfshirë rrugët e transportit, mbrojtjen e objekteve të rëndësishme ekonomikisht, siç janë minierat e xeherorit të kromit në Kukës dhe Gjakovë, si dhe veprimet ofensive kundër partizanëve jugosllavë që vepronin në rajon.

Burrat, që kishin shërbyer tashmë në Divizionin e 13-të SS u vendosën gjithashtu si roje në një kamp përqendrimi në Pristinë.

Që në fillim, u bë e kjartë se shumica e anëtarëve myslimanë shqiptarë të divizionit dukeshin të interesuar vetëm për të larë hesapet me kundërshtarët e tyre të krishterë serbë, të cilët u bënë shënjestër e mizorive të shumta.

Për t’i dhënë fund krimeve, gjermanët duhej të çarmatosnin batalionet e divizionit në qytetet e Pejës dhe të Prizrenit dhe të arrestonin oficerët shqiptarë, ndërsa një oficer komandues madje u dërgua në burg në Gjermani.

Më 14 maj 1944, anëtarët e divizionit bastisën shtëpitë hebraike në Prishtinë, arrestuan 281 hebrenj dhe ua dorëzuan gjermanëve, të cilët i dërguan në kampin e përqendrimit Bergen-Belsen, ku shumë u vranë.

Historiani Noel Malcolm e përshkruan këtë ngjarje si “Arrestimi i 281 hebrejve në Prishtinë ishte episodi më i turpshëm në historinë e luftës së Kosovës”.

Divizioni ishte gjithashtu përgjegjës për dëbimin e deri në 10,000 familjeve sllave nga Kosova, ndërsa kolonët e rinj shqiptarë mbërritën nga zonat e varfra të Shqipërisë veriore.

Ardhja e këtyre shqiptarëve u inkurajua nga autoritetet italiane dhe vlerësohet se deri në 72,000 shqiptarë u vendosën ose u rivendosën në Kosovë gjatë luftës.

Midis 28 majit dhe 5 korrikut 1944, divizioni arrestoi gjithsej 510 hebrenj, komunistë dhe antifashistë të tjerë dhe ua dorëzoi gjermanëve. Gjithashtu kreu varje hakmarrëse të të dyshuarve si sabotatorë.

Në qershor të vitit 1944, Skënderbeu u angazhua në manovra fushore në shkallë të gjerë në Malin e Zi lindor. Në Andrijevica, divizioni ekzekutoi menjëherë më shumë se 400 civilë të krishterë ortodoksë.

Gjatë operacionit më 28 korrik 1944, divizioni së bashku me Divizionin e 7-të Vullnetar Malor SS Prinz Eugen, masakroi rreth 550 fshatarë serbë në vendbanimin e Velikës, në Plavë, Mali i Zi.

Më 1 shtator 1944, anëtarët e divizionit të stacionuar në Tetovë dhe Gostivar u rebeluan, duke vrarë oficerët dhe nënoficerët e tyre gjermanë.

Më 24 tetor, Gjeneral-i Alexander Löhr, komandanti i Grupit të Ushtrisë E, urdhëroi që të gjithë anëtarët shqiptarë të divizionit të çarmatoseshin dhe të liroheshin.

Shqiptarët e Kosovës morën armët kundër partizanëve, pasi mësuan se rajoni nuk do të bashkohej me Shqipërinë pas luftës, pavarësisht premtimeve të mëparshme të partizanëve.  

Shumë serbë dhe malazezë më pas u hakmorën kundër shqiptarëve etnikë të rajonit, veçanërisht bashkëpunëtorëve dhe atyre që kishin qenë anëtarë të divizionit.

Schmidhuber pretendoi se shqiptarët kishin ngecur kulturorisht, që nga koha e Skënderbeut në shekullin XV, dhe si ai ashtu edhe stafi i korpusit pretenduan se shqiptarët nuk kishin zhvilluar tradita kombëtare ose shtetërore.

Për më tepër, ai pretendoi se “(me) një mortajë të lehtë mund ta ndjekësh atë (shqiptarin) në të gjithë botën. Gjatë sulmit ai shkon vetëm aq larg sa gjen diçka, për të vjedhur ose plaçkitur. Për të, lufta mbaron kur kap një dhi, një plug ose rrotën e një makine qepëse.”

Oficeri i lartë gjerman Fitzthum, iu ankua personalisht eprorit të tij Adolf Hitlerit: ‘Për formacionet ekzistuese shqiptare, një ndryshim në të ardhmen nuk mund të pritet as nga një stërvitje e plotë. Ata kurrë nuk do të bëhen një trupë serioze dhe e punësueshme’. Fitzthum shkoi deri aty sa tha se “ushtari shqiptar është i padisiplinuar dhe frikacak”.

Fitzthum gjithashtu i shkroi me zemërim Himmlerit se një batalion u shpërbë, pasi u sulmua nga disa aeroplanë dhe pjesa tjetër thjesht u zhduk. Profesor Paul Mojzes shkruan se divizioni ishte më i njohur për kryerjen e mizorive kundër serbëve sesa për kontributin në përpjekjet luftarake gjermane.

Roli i tij në deportimin e hebrenjve nga Kosova, është sfiduar nga historiani shqiptar Shaban Sinani, i cili pretendon se divizioni nuk mori pjesë në asnjë deportim në emër të gjermanëve. U raportua se disa ushtarë nga divizioni e braktisën divizionin, për t’u bashkuar me njësinë partizane të udhëhequr nga Gani Kryeziu, pasi refuzuan ta luftonin atë.

Gjyqet e Nurembergut, pas luftës dhanë vendimin deklarativ se Waffen-SS ishte një organizatë kriminale, për shkak të përfshirjes së saj të madhe në krime lufte dhe krime kundër njerëzimit, duke përfshirë vrasjen e të burgosurve të luftës dhe mizoritë e kryera në vendet e pushtuara. Nga ky vendim u përjashtuan ata (edhe shqiptarët) që ishin rekrutuar në Ëaffen-SS dhe nuk kishin kryer personalisht krime lufte dhe krime kundër njerëzimit.

Anëtarët shqiptarë të divizionit mbanin një mburojë në krahun e tyre të sipërm të majtë që përshkruante një shqiponjë të zezë dykrenare shqiptare mbi një mburojë të kuqe me mbështetëse të zezë.

Shumë nga anëtarët myslimanë të divizionit mbanin kapele tradicionale gri me shqiponjën SS dhe kokën e vdekjes në pjesën e përparme në vend të kapelës standarde të fushës SS. Të tjerë mbanin kapelen tradicionale shqiptare të malësorit, qeleshen.[25] (Marrë me shkurtime nga Wikipedia dhe plotësuar me shënime të reja)

Historia vazhdon

Ndërsa trupat sovjetike luftuan për të marrë zemrën apo kryeqytetin e vendit Berlinin më 30 prill 1945, Hitleri dhe e dashura për një kohë të gjatë Eva Braun, me të cilën ai ishte martuar një ditë më parë, ikën apo u arratisën nga Gjermania.

Ja nje gënjeshtar klasike bolshevike propagandistike komuniste, që nuk ka asnjë shpiegim pse u veprua kështu. Ato thonë se trupat e tyre u “dogjën” pjesërisht e u “varrosën” në një krater të cekët të hapur nga një bombardim ruse. Ushtarët sovjetikë më vonë “zhvarrosën” eshtrat, të cilat BRSS i “identifikoi” përmes të dhënave dentare e i mbajtën në Gjermaninë Lindore derisa agjentët e KGB-së “shkatërruan” trupin e “Hitlerit” në prill të vitit 1970, duke ruajtur vetëm një nofull dhe kafkë, që u dërguan në Moskë, sipas MI5.

Megjithatë, menjëherë pas raportimeve për “vdekjen” e Hitlerit, thonë rusët, filluan të  pë rhapen “teoritë e konspiracionit” se ai i mbijetoi luftës e u largua nga Gjermania, përmes shoqëruesve nazistë.

Ndërsa CIA ka një “raport” autopsie, që konfirmon “vdekjen” e Hitlerit, kurse në fakt dokumentet e tjera tregojnë se agjentët amerikanë në terren dyshojnë se Hitleri mund të jetë strehuar në Amerikën e Jugut, me një pseudonim dhe të ketë marrë një foto të një njeriu me një ngjashmëri të jashtëzakonshme me liderin nazist.

Një dosje e deklasifikuar nga tetori i vitit 1945, tregon se agjentët e Departamentit të Luftës së SHBA-së, i thanë FBI-së për një strehë të mundshme sekrete, në një Hotel spa në La Falda, Argjentinë, të cilën Hitleri mund ta kishte përdorur.

Dokumenti thotë se, pronarja e Hotelit dhe familja e saj ishin mbështetës entuziastë të Adolf Hitlerit dhe kishin dhënë kontribute financiare për partinë naziste, në fillimet e saj në vitet 1920, përmes ministrit të Propagandës Joseph Goebbels.

“Kjo mbështetje vullnetare e partisë naziste, nuk u harrua kurrë nga Hitleri. Gjatë viteve pasi ai erdhi në pushtet, miqësia e saj me Hitlerin u bë aq e ngushtë sa ajo dhe anëtarët e familjes së saj jetonin me Hitlerin, në të njëjtin hotel, me rastin e vizitës së tyre vjetore në Gjermani”, pohojnë dokumentet.

Raporti tregon se hoteli kishte “bërë tashmë përgatitjet e nevojshme”, që Adolph Hitleri të strehohej në hotelin e tyre në Argjentinë, nëse ai “në çdo moment do të gjendej në vështirësi” dhe kishte nevojë për një “tërheqje të sigurt”.

Një dokument tjetër nga tetori 1955 nga një agjent i CIA-s me emrin e koduar CIMELODY-3, thoshte se ai mori informacion nga një mik i cili foli me një burrë, që ishte ish-ushtari nazist SS Phillip Citroen, i cili me besim i tha atij, se Hitleri ishte ende gjallë në Kolumbi.

Citroen tha se kishte biseduar me ish-udhëheqësin nazist çdo muaj e i dha mikut të CIMELODY-3 një fotografi, që e tregonte atë me njeriun, që ishte Hitleri në një plazh në Tunja, Kolumbi.

Miku i CIMELODY-3, emri i të cilit nuk ishte dhënë në dokument, vodhi pa vetëdije fotografinë nga Citroen, për aq kohë sa agjenti të bënte një kopje.

Asokohe del se Hitleri kishte ndryshuar mbiemrin në Adolf Schrittelmayor dhe ai u largua nga Kolumbia për në Argjentinë, në janar të vitit 1955.

Ajo që u gjet në dokumentet origjinale të kohës ishte se: “Philip Citroen – komentoi, se në 10 vjet që kanë kaluar nga fundi i Luftës së Dytë Botërore (1955), aleatët nuk mund t’a ndiqnin më Hitlerin si kriminel lufte,” thuhej në dokument.

Më 4 nëntor 1955, CIA miratoi agjentët që kontaktojnë një person të njohur në dosje si Girella, për të hetuar më tej historinë e Adolf Schrittelmayor në Kolumbi para vitit 1955.

CIMELODY-3, raportoi se ai mori informacion nga një mik i cili foli me një burrë që ishte ish-ushtari nazist SS Phillip Citroen, i cili me besim i tha atij se Hitleri ishte ende gjallë në Kolumbi, sipas CIA.

Megjithatë, në të njëjtin dokument thuhet se “mund të bëhen përpjekje të mëdha për këtë çështje me mundësi të largëta për të vendosur diçka konkrete. Prandaj, ne sugjerojmë që kjo çështje të hiqet”.

Duket se pas vitit 1955, asnjë dokument tjetër nuk është vënë publikisht në dosjet e deklasifikuara të CIA-s, për të sugjeruar se agjentët po kërkonin Hitlerin ose Adolf Schrittelmayor.

Në vitin 1960, agjentët izraelitë të Mossad-it, kapën fshehurazi një nga organizatorët e Holokaustit, Adolf Eichmann, në Argjentinë dhe e sollën përsëri për t’u gjykuar në Jerusalem, ku u shpall fajtor e u dënua me vdekje (me varje).

Mjeku SS Josef Mengele, i quajtur “engjëlli i vdekjes”, për eksperimentet e tij shqetësuese mjekësore mbi të burgosurit në Aushvic, u arratis dhe iu shmang kapjes. Ai vdiq nga mbytja në det, pasi pësoi një atak në zemër, teksa po notonte në Brazil në vitin 1979.

Në fund të muajit mars 2025, Ministri i Brendshëm i Argjentinës, Guillermo Alberto Francos, njoftoi se dosjet e klasifikuara në lidhje me “nazistët, që kërkuan strehim në Argjentinë dhe ishin të mbrojtur për shumë vite”, pas L2B do të liroheshin (deklasifikohen) dhe bëhen publike, për tu parë nga të gjithë.[26]

Po ashtu “Presidenti prof. Milei ka udhëzuar, që të gjitha dokumentet përkatëse nga çdo institucion shtetëror të bëhen publike pa redaktime, sepse nuk ka asnjë arsye për t’i mbajtur ato të klasifikuara,” tha Francos.

Të dhënat do të detajojnë transaksionet bankare dhe financiare. Historitë e arkave të arit nazist, që derdhen në breg përgjatë brigjeve të Argjentinës dhe Brazilit vazhdojnë ende, ashtu si edhe kërkimi për ‘ratlines’, tunele nëntokësore shpëtimi (arratisjeje), që supozohet se janë ndërtuar nga anëtarët e Rajhut të Tretë, për të shmangur gjithsesi kapjen.

Mbi 10,000 nazistë dhe fashistë të L2B kishin ikur në Argjentinë dhe vende të tjera të Amerikës Latine

Nga burime të ndryshme historike dhe arkivore të deklasifukuara në kohë të ndryshme, mësohet se rreth 10,000 nazistë dhe kriminelë të tjerë fashistë të luftës i shpëtuan ndjekjes penale, për rolet e tyre në Holokaust, duke ikur në Argjentinë dhe vende të tjera të Amerikës Latine.[27]

Deklasifikimin e dokumenteve sekrete për nazistët, që ikën në Argjentinë pas L2B. Dokumentet ka të ngjarë të përfshijnë llogari bankare, të lidhura me nazistët dhe të dhënat e tjera, që dokumentojnë përdorimin e ‘ratlines’ naziste.

Adolph Hitleri iku në Amerikën e Jugut!?

Dokumenti i ri i CIA-s hedh dritë. Një dokument bombë i CIA-s është publikuar dhe zbulon se agjencia e inteligjencës ka hetuar deri në vitin 1955 mundësinë që Hitleri ka mbijetuar pas arratisej në Amerikën e Jugut.

Sipas raporteve, Argjentina do të deklasifikojë të gjitha dosjet e mbajtura nga qeveria, në lidhje me të arratisurit nazistë, që u larguan dhe u vendosën në Argjentinë, pas L2B.[28]

Nazistë famëkeq të nivelit të lartë, duke përfshirë organizatorin e Holokaustit Adolph Eichmann dhe “engjëllin e vdekjes” Josef Mengele, ikën në Amerikën së Jugut, ndërsa historitë reale kanë qarkulluar prej vitesh se edhe ish-udhëheqësi i Partisë Naziste Adolf Hitler gjithashtu përfundoi atje.

Lirimi ose deklasifikimi i dokumenteve sekrete dhe topsekrete, vjen pasi Kryetari i Komitetit Gjyqësor të Senatit, senatori amerikan Chuck Grassley (R-Iowa), kërkoi deklasifikimin (lirimin) e tyre, në një letër drejtuar presidentit argjentinas prof. Javier Milei. Senatori veteran Grassley, po heton Credit Suisse dhe shërbimin e saj historik të llogarive dhe ratlines të lidhura me nazistët.

Në letër, senatori Grassley shkroi se të dhënat do të ndihmonin të ndriçonin planifikimin nazist të rrugëve të fshehta të arratisjes. Senatori Grassley, kohët e fundit kryesoi një seancë dëgjimore të Komisionit Gjyqësor të Senatit, e fokusuar në frenimin e valës së antisemitizmit në SHBA.

Profesor Javer Milei, u premtoi zyrtarëve të Qendrës Simon Wiesenthal bashkëpunimin e tij të plotë në dhënien e aksesit në dokumente. Qendra në fjalë, është e famshme për gjurmimin e nazistëve dhe mban emrin e gjahtarit të famshëm nazist.

Mbi 12,000 nazi jetuan në Argjentinë në vitet 1930 me llogari të bankave zviceriane

Në vitin 2017, CIA deklasifikoi një document, që zbuloi se Agjencia e Inteligjencës e SHBA-së hetoi mundësinë që Adolf Hitler të ishte gjallë në Amerikën e Jugut deri në vitin 1955, gati një dekadë pas përfundimit të L2B.

Dokumenti me tre faqe, i cili shfaqet në faqen e internetit të CIA-s, nxjerr në pah një ish-ushtar SS, i cili u tha spiunëve se ishte takuar rregullisht me Hitlerin në Kolumbi.

Dokumenti sugjeron se Hitleri mund të ketë punuar si punonjës i një kompanie transporti, përpara se të ikte në Argjentinë. Në faqen e dytë është një foto e informatorit, Phillip Citroen, me Hitlerin në mesin e viteve 1950.

Nuk dihet nëse deklasifikimi i ardhshëm nga Argjentina do të hedhë dritë mbi komplotin e Hitlerit. Nga ana e tjetër në Gjermani një gjykatë e shpalli Hitlerin të vdekur, por jo deri në vitin 1956, më shumë se një 10 vjet pas përfundimit të luftës.

Ndërkohë, Josef Mengele u arrestua nga forcat amerikane në vitin 1945, por u lirua menjëherë pas kësaj. Më pas ai kaloi vite në arrati dhe ishte i famshëm për kryerjen e eksperimenteve brutale mjekësore. Ai mbërriti në Argjentinë në vitin 1949 dhe jetoi atje për një decade, përpara se të ikte në Paraguaj dhe më vonë në Brazil, ku vdiq në 1979. Nazistët, u larguan në disa vende të Amerikës Latine, Amerikës Qendrore (ishujt Karaibe) pas L2B, duke përfshirë edhe SHBA-në, Kanadanë dhe Meksikën.

Në vitin 2020, një sasi dokumentesh u shfaq për të identifikuar më shumë se 12,000 nazistë që jetonin në Argjentinë në vitet 1930 dhe se ato kishin një ose më shumë llogari bankare, në atë që tani quhet Credit Suisse bank.

Qendra Simon Wiesenthal, tha se dosjet u gjetën në një depo në një ish-selinë naziste në Buenos Aires. Qeveria e Argjentinës deklasifikoj dosjet për kriminelët nazistë të luftës, që kërkuan strehim në vend pas L2B. Dokumentet, përfshijnë informacion mbi transaksionet bankare dhe të dhënat ushtarake të figurave si Adolf Eichmann dhe Josef Mengele.

Çfarë përfshijnë dokumentet?

Dokumentet e deklasifikuara, mund të përfshijnë informacione mbi transaksionet bankare dhe të dhënat ushtarake, që lidhen me të arratisurit nazistë, duke përfshirë Adolf Eichmann, një nga arkitektët e Holokaustit dhe Josef Mengele, i njohur gjithashtu me emrin e tij “engjëlli i vdekjes”.

Ndërsa disa nazistë u larguan në vende si SHBA, Kanada, Meksika pas L2B, Argjentina u bë një destinacion i shquar e i preferuar për zyrtarët e lartë të regjimit nazist, duke u ofruar atyre mbrojtje dhe siguri për dekada me radhë.

A u arratis Hitleri në Argjentinë!?

Që nga shpallja e deklasifikimit, e vërteta e zbuluar ka bërë xhiron e mediave sociale rreth Adolf Hitlerit, që ka jetuar pjesën tjetër të jetës së tij në Argjentinë.

Hitleri, nuk e përfundoi jetën e tij në “bunkerin” e tij në Berlin në prill të vitit 1945, por u arratis në Amerikën e Jugut, ku jetoi në fshehtësi për shumë vite.

Dokumentet e deklasifikuara të CIA-s, gjithashtu zbulojnë arratisjen e fshehtë të Hitlerit pas L2B, ndërsa raportet e reja naziste po publikohen.

Anija fantazmë e L2B e “mbytur” nga nazistët zbulohet në brigjet e Brazilit. Dokumentet tronditëse të deklasifikuara nga CIA, kanë zbuluar një mision sekret për të gjetur liderin nazist Adolf Hitler 10 vjet pasi ai supozohet se “vdiq”.

Sipas raporteve të shumta nga arkivat e CIA-s, agjentët në Amerikën e Jugut ishin të bindur se diktatori ishte ende gjallë në vitet 1950 dhe ndryshuan emrin e tij për të mbetur i fshehur.

Një operativ madje tha se gjetën një foto në Kolumbi që tregonte një burrë që i “ngjante” nazistit famëkeq Hitler.

Pavarësisht se forcat aleate “gjetën” një trup të “djegur”, që sugjeronte se Hitleri mori jetën e tij në një “bunker” gjerman në prill të vitit 1945, dokumentet e deklasifikuara në 2020, zbuluan se zyrtarët e inteligjencës amerikane po përpiqeshin të gjenin ‘strehën e tij në Argjentinë’, vetëm disa muaj pas përfundimit të L2B.

Argjentina, ishte një strehë famëkeqe për ish-anëtarët e partisë naziste, që i shpëtonin vazhdimisht dënimit për krime lufte 80 vjet më parë, dhe tani këto dokumente mund të plotësojnë enigmën e një rasti famëkeq të ftohtë të CIA-s.

Dokumentet e CIA-s të publikuara së fundmi tregojnë se agjentët e inteligjencës amerikane besonin se Adolf Hitler u arratis nga Gjermania dhe iku në Amerikën e Jugut. Një dokument thoshte se zyrtarët ishin të bindur se Hitleri do të kërkonte strehim në Argjentinë, nëse do të largohej nga Gjermania. Po ashtu Dokumentet e zbuluara përshkruanin se si Departamenti i Luftës i SHBA-së, i dërgoi informacion FBI-së, se Hitleri mund të kishte një strehë sekrete në një Hotel spa në La Falda, Argjentinë.

Dosja e tetorit 1945, zbuloi se pronarët e këtij hoteli ishin mbështetës kryesorë të partisë naziste, duke dhënë kontribute financiare për shefin e propagandës Joseph Goebbels e u bënë miq të ngushtë të Hitlerit.

Sipas inteligjencës amerikane, Hitleri nuk e harroi kurrë besnikërinë e familjes ndaj nazistëve dhe madje jetoi me ta në të njëjtin hotel gjatë pushimeve të tyre në Gjermani.

Ndërsa forcat aleate thanë se gjetën mbetjet e “djegura” të Hitlerit, një tjetër dokument i CIA-s i publikuar në vitin 2020 përfshinte një foto të një njeriu që besohej të ishte lideri nazist i ulur me një mik në Kolumbi në vitin 1954.

Raporti i 3 tetorit 1955, thoshte qartë se një operacion i inteligjencës amerikane po ndodhte për të konfirmuar nëse Adolf Hitler (i referuar edhe si Adolph Hitler në dosje), kishte mbijetuar dhe zhvendosur fshehurazi në Amerikën e Jugut.

Dosja zbuloi se një informator i njohur si CIMELODY-3 foli me një mik të besuar, që shërbeu nën komandën e Hitlerit në Evropë dhe ishte arratisur në Maracaibo, Venezuelë.

Miku tha se një burrë me emrin Phillip Citroen, një ish-ushtar i SS, pohoi se Hitleri ishte ende gjallë në Kolumbi, se ai fliste me ish-udhëheqësin nazist çdo muaj dhe ai bëri një foto së fundmi me të.

Agjentët e inteligjencës amerikane e ndoqën këtë gjurmë për 10 vjet, pavarësisht “provave” bolshevike, që Hitleri dyshohet se “vrau” veten e i ishte “djegur” trupi në vitin 1945.

A besoni se Hitleri mund të kishte shpëtuar nga Gjermania pas L2B!?

Miku i CIMELODY-3, emri i të cilit nuk u dha, mundi të vidhte pa e ditur foton më 28 shtator 1955.

Në të, Hitleri përmendej si Adolf Schrittelmayor. Ai është fotografuar i ulur në një stol pranë Citroen në Tunja të Kolumbisë.

Raporti shtoi se ish-ushtarët nazistë pretendonin se Hitleri u zhvendos përfundimisht në Argjentinë në janar të vitit 1955. Në kohën kur agjentët e inteligjencës amerikane morën foton dhe bënë kopje, L2B kishte përfunduar për dekadë dhe nazistët besonin se i kishin imunizuar ndaj ndjekjes penale.

Përkundër pretendimeve të supozuar të ushtarëve SS, agjentët amerikanë vazhduan gjuetinë për Hitlerin, edhe pse skeptikët në komunitetin e inteligjencës e quajtën fotografinë një ”fantazi”.

Spiunët amerikanë, raportuan se njeriu në foto me Hitlerin ishte një ish-ushtar gjerman, i cili qëndroi në kontakt të rregullt me ​​Hitlerin, ndërsa ata të dy jetonin në Amerikën e Jugut.

Më 4 nëntor 1955, selia e inteligjencës në Washington, DC miratoi kontaktet e agjentëve me një person të njohur në dosje si GIRELLA, me qëllim që të hetonin më tej historinë e Adolf Schrittelmayor (Hitlerit) në Kolumbi para vitit 1955.

Megjithatë, i njëjti dokument i klasifikuar i shpërndarë agjentëve në Amerikën e Jugut, gjithashtu sugjeroi që çështja të pushohej.

Operacioni Paperclip: Qeveria amerikane rekrutoi 1600 ish shkencëtarë gjermanë pas L2B për të punuar për Amerikën

E vërteta vonon, por nuk harron. Kështu është çështje kohe dhe fakti, për të mësuar më në fund se rekrutimi publik, që bëri qeveria amerikane asokohe, duke bërë për vetë ose më saktë rekrutoi ish shkencëtarë gjermanë pas L2B, për të punuar për Amerikën.

Ky program, i njohur si Operacioni Paperclip, përfundoi duke sjellë mbi 1600 shkencëtarë gjermanë në SHBA, duke përfshirë Wernher von Braun, i cili hapi rrugën për misionet e hershme hapësinore të NASA-s dhe Amerikës.

Operacioni Paperclip, ishte një program sekret i inteligjencës së amerikane, në të cilin më shumë se 1,600 shkencëtarë, inxhinierë dhe teknikë gjermanë u morën nga ish-Gjermania Naziste në SHBA, për punësim qeveritar, pas përfundimit të L2B në Evropë, midis viteve 1945 dhe 1959, ku disa u konfirmuan si ish-anëtarë të Partisë Naziste, përfshirë SS ose SA.

Përpjekja filloi me zell në vitin 1945, ndërsa Aleatët përparuan në pushtimin e Gjermanisë dhe zbuluan një mori talentesh shkencore dhe kërkimesh të përparuara, që kishin kontribuar në përparimet teknologjike të shtetit nazi, gjatë kohës së luftës.

Kësisoj, mësohet se shefat e Shtabit të Përbashkët të SHBA-së, themeluan zyrtarisht Operacionin Overcast[29] më 20 korrik 1945, me qëllime të dyfishta: shfrytëzimin e ekspertizës gjermane, për përpjekjet e vazhdueshme të luftës kundër Japonisë dhe për të forcuar kërkimin ushtarak të SHBA-së pas luftës.

Operacioni, i kryer nga Agjencia e Objektivave të Përbashkëta të Inteligjencës (JIOA), u krye kryesisht nga agjentë specialë të Korpusit të Kundërzbulimit (CIC) të Ushtrisë Amerikane. Shumë shkencëtarë të përzgjedhur ishin të përfshirë në programin nazist të raketave, aviacionit ose luftës kimike/biologjike. Po ashtu edhe Bashkimi Sovjetik vitin pasues kreu një program të ngjashëm, të quajtur Operacioni Osoaviakhim, që theksonte shumë nga të njëjtat fusha kërkimore.

Operacioni, i karakterizuar nga rekrutimi i specialistëve gjermanë dhe familjeve të tyre, zhvendosi më shumë se 1600 ekspertë në SHBA. Është vlerësuar në 10 miliardë dollarë amerikanë në patenta dhe procese industriale. Rekrutët përfshinin figura të tilla të shquara si Wernher von Braun, një shkencëtar kryesor i teknologjisë së raketave.

Ata që u rekrutuan ishin të rëndësishëm, në zhvillimin e programit hapësinor amerikan dhe teknologjisë ushtarake, gjatë Luftës së Ftohtë midis SHBA-së dhe ish Bashkimit Sovjetik (B.R.S.S.).

Pavarësisht kontributeve të tij në përparimet shkencore amerikane, Operacioni Paperclip, ka qenë i diskutueshëm, për shkak të përkatësive naziste të shumë rekrutëve dhe etikës së asimilimit të individëve të lidhur me krimet e luftës në shoqërinë amerikane.

Operacioni, nuk ishte i përqendruar vetëm në raketari, por përpjekjet u drejtuan drejt karburanteve sintetike, mjekësisë dhe fushave të tjera të kërkimit. Përparimet e dukshme në aeronautikë, nxitën teknologjitë e raketave dhe fluturimeve hapësinore, të cilat ishin thelbësore në Garën Hapësinore. Operacioni luajti një rol vendimtar në themelimin e NASA-s dhe suksesin e misioneve Apollo në Hënë.

Operacioni në fjalë ishte pjesë e një strategjie më të gjerë nga SHBA-të, për të shfrytëzuar talentin shkencor gjerman, përballë tensioneve në zhvillim të Luftës së Ftohtë, dhe për të siguruar që kjo ekspertizë të mos binte në duart e Bashkimit Sovjetik ose kombeve të tjera. Trashëgimia e operacionit, ka mbetur e diskutueshme në dekadat pasuese.

Vatikani në vitin 1942, organizoi shpëtimin për katolikët nazi dhe fashistët e tjerë që iknin nga Evropa

Disa vende të tjera pranuan nazistët, duke përfshirë Australinë, Spanjën dhe Zvicrën. Në disa raste, zyrtarët e inteligjencës amerikane përdorën ratlines, për të hequr shkencëtarët kryesorë nazistë larg orbitave sovjetike.

Një nga dy rrugët kryesore të arratisjes, kalonte përmes Gjermanisë dhe Spanjës, më pas përtej Atlantikut në Argjentinë. Rruga e dytë shkonte nga Gjermania në Romë, më pas në Genova dhe më pas përtej Atlantikut. Rrugët e përpunuara, u zhvilluan me mbështetje jozyrtare nga disa zyrtarë të Vatikanit në vitin 1942, fillimisht si një rrugë shpëtimi për katolikët që iknin nga Evropa.

Deri në 5,000 nazistë thuhet se janë vendosur në Argjentinë, duke përfshirë arkitektin e Holokaustit Adolf Eichmann dhe Josef Mengele, një nga nazistët më të njohur dhe më të kërkuar. Duke udhëtuar përgjatë një linje rat në vitin 1948, mjeku famëkeq i Aushvicit përdori identitetin e ri të Helmut Gregor, kur u largua nga Evropa.

Ndërsa Mengele dhe kriminelët e tjerë nazistë supozohen prej kohësh të vdekur, arkivat mund të ndihmojnë në sqarimin e detajeve të arratisjes dhe mbërritjes së tij në vendin e Amerikës së Jugut.[30] [31] [32]

Në vitin 1999, një Komision qeveritar zbuloi se të paktën 180 kriminelë nazistë lufte kishin emigruar në Argjentinë. Sipas një libri të vitit 2002 nga gazetari Uki Goñi, një ish-punonjës i Herald-it, presidenti i atëhershëm Juan Perón inkurajoi kriminelët nazistë dhe fashistë të luftës të bënin shtëpinë e tyre në Argjentinë.

Ligjvënësit amerikanë, deklaruan se banka mbante rreth 100 llogari të lidhura me nazistët gjermanë dhe anëtarë të grupeve të lidhura me nazistët në Argjentinë. Në vitin 2022, Credit Suisse tha se kishte kryer një hetim të brendshëm për këtë çështje dhe nuk kishte gjetur asnjë provë.

Ndër më famëkeqit ishte Adolf Eichmann, një nga arkitektët kryesorë të Zgjidhjes Përfundimtare ose plani gjenocidal i partisë naziste për të shfarosur hebrenjtë evropianë.

Eichmann mbërriti në Argjentinë në vitin 1950 me pseudonimin Ricardo Klement, duke përdorur një nga një seri rrugësh ndërkombëtare të arratisjes për fashistët e njohur si ratlines. Ai jetoi në mënyrë diskrete në Buenos Aires deri në vitin 1960, kur u kap nga Mossad dhe u dërgua në Izrael, ku u gjykua dhe u ekzekutua.

Ish-komandanti i SS Erich Priebke, i cili ishte përgjegjës për masakrën e Fosse Ardeatine në Itali, u vendos gjithashtu në Argjentinë në 1948, duke jetuar në Bariloche deri në zbulimin e tij në vitet 1990 dhe ekstradimin e mëvonshëm në Itali.[33]

Dosja e Dytë: “Fshehja e Hitlerit në Argjentinë”

Një dosje e dytë, e titulluar “Fshehja e Hitlerit në Argjentinë” dhe e datës 1945, u hap gjithashtu nga agjencia. Ai përshkruan një hotel spa në La Falda, Argjentinë, në pronësi të miqve dhe mbështetësve të Hitlerit, ku ai mund të kishte ikur nëse do t’i mbijetonte luftës.

Të bëra publike tetë vjet më parë, dokumentet po rishfaqen në postimet e mediave sociale këtë javë pasi administrata e Presidentiti të 47-të të SHBA-së Donald J. Trump 2, publikoi dokumente në lidhje me vrasjen e JFK (që nuk përmbënin bomba për “teoricienët e konspiracionit”) dhe përpara publikimit të planifikuar nga Argjentina të dokumenteve, për të arratisurit nazistë, që shkuan në atë vend pas L2B.

CIA sapo konfirmoi në dosjet e deklasifikuara të Argjentinës se “Hitler u largua nga Gjermania dhe shkoi në Argjentinë, pas Luftës së Dytë Botërore”, të gjitha këto janë shumë të vërteta.[34] [35]

Besohet, gjerësisht se aleatët dhe SHBA-ja në veçanti ishin të informuar për këtë eksod masiv të pasluftës nga Evropa kontinentale në Amerikën e Jugut dhe nuk bënë asgjë për ta parandaluar atë. Kjo ishte kryesisht për shkak të rritjes së shpejtë të simpatizimit të komunizmit në të njëjtat vende, që kërkonin në mënyrë aktive kriminelët nazistë për t’i gjykuar. SHBA, nuk kishin interes t’i kthenin ato.

Me kalimin e kohës, dhe veçanërisht pas rënies së komunizmit në Evropë, ekzistenca paqësore e kaq shumë kriminelëve nazistë të luftës u bë një pengesë për Argjentinën. Ringjallja e “gjuetarëve nazistë” nga fillimi i viteve 1990, çoi në arrestimin, ekstradimin dhe gjyqin e shumë ish-oficerëve gjermanë, shumica e të cilëve, në atë kohë, kishin hyrë në muzg.

20 dosjet e emrave nazi nga të dhënat e CIA-s

Profesor dr. Richard Breitman, Profesor i Historisë, Universiteti Amerikan, Drejtor i Kërkimeve Historike të IWG në një shkrim të tij në mëdia analizon se akti nazist për zbulimin e krimeve të luftës i vitit 1998, nisi një kërkim për informacion në amerikanët e klasifikuar të dhënat e qeverisë për Holokaustin dhe krimet e tjera të luftës të kryera nga Gjermania naziste. Një objektiv i dytë i këtij ligji ishte informacioni për çdo individ me të kaluar naziste, që mund të ketë apo janë përdorur si burime të inteligjencës dhe janë mbrojtur nga ndjekja penale pas L2B.

Agjencia e Inteligjencës, tani ka gjetur dhe deklasifikuar dosjet e një numri të konsiderueshëm individësh të dyshuar për përfshirje në veprimtari kriminale për regjimin nazist ose aleatët dhe satelitët e tij. Në të tjerat rastet një dosje e CIA-s për një individ përmban prova për veprimtari kriminale nga të tjerët. “Skedarët e emrave”, që u hapen sot përfaqësojnë produktet e para të rëndësishme të këtij kërkimi brenda CIA-s rekorde. Një dosje shtesë e CIA-s e diskutuar këtu (Dosja Hitler) u hap në dhjetor të vitit 2000.

Grupi i Punës Ndërinstitucional i Regjistrimeve të Krimeve Naziste të Luftës dhe Qeverisë Perandorake Japoneze (IWG), në fund pret të marrë disa qindra dosje të lidhura me nazistët nga CIA.

Deklasifikimi (Lirimi) i CIA-s i këto të dhënave janë të mirëseardhura dhe të vlefshme. Në mungesë të Aktit të Zbulimit, ka shumë pak gjasa që shumë prej tyre këto të dhëna do të ishin deklasifikuar dhe hapur për shumë vite. Disa janë ende të ndjeshme informacioni është redaktuar, në përputhje me përjashtimet në ligj.

Këto redaktime, janë përgjithësisht shumë të ngushta, dhe sipas pikëpamjes së historianëve të IWG-së, dokumentet që rezultojnë janë të kjarta mjaftueshëm, për t’u përdorur për analiza historike.

Dokumentet në dosje, mund të përfshijnë materiale të publikuara, dokumente të deklasifikuara të disponueshme diku tjetër, marrje në pyetje, raporte konfidenciale nga agjentë apo informatorë, komunikime të brendshme për këto individë dhe raporte analitike të CIA-s.

Në disa raste, të dhënat e CIA-s përmbajnë dokumente me origjinë agjenci të tjera amerikane, por dosja e CIA-s nuk është një koleksion i plotë i të gjitha të dhënave amerikane (ose madje të gjitha të dhënat e CIA-s) mbi individin. Edhe pse Zyra e Shërbimeve Strategjike (OSS) ishte një paraardhëse të CIA-s, skedarët e emrave të CIA-s, shpesh nuk përmbajnë të dhëna përkatëse të OSS, shumë prej të cilave janë ndër pronat e Arkivit Kombëtar.

Dosjet e kujt janë deklasifikuar tani?

CIA dhe IWG, kanë trajtuar më të spikaturat individët së pari: Adolf Hitler, Klaus Barbie, Adolf Eichmann, Josef Mengele, Heinrich Mueller dhe Kurt Waldheim. Katërmbëdhjetë skedarë të tjerë emrash të CIA-s, përfshijnë individë që i shërbyen Gjermanisë naziste, të cilët mbijetuan lufta, ishin të dyshuar për përfshirje në veprimtari kriminale të inteligjencës naziste ose kishin prova të një aktiviteti të tillë nga të tjerët, dhe ra në vëmendjen e agjencive të inteligjencës amerikane pas majit 1945.

Nëntë nga 14 personat në këtë nivel të dytë kishin kontakte me gjermanët perëndimor organizatë e inteligjencës e krijuar nga gjenerali Reinhard Gehlen, e cila fillimisht ishte nën kontroll të Ushtrisë Amerikane e u mor në 1949 nga CIA. Më vonë organizata e Gehlen u bë Bundesnachrichtendienst (BND), agjencia e inteligjencës së jashtme të Gjermanisë Perëndimore.

Disa nga 14 individët (në nivelin e dytë), u përpoqën të përdorin ekspertizën e tyre të inteligjencës, të fituar në Gjermaninë naziste dhe shpesh të drejtuara kundër Bashkimit Sovjetik, për t’u kënaqur me fuqitë perëndimore. Por, ata kishin prejardhje të ndryshme, ata ndoqën strategji të ndryshme dhe ishin jo të gjitha janë të pranueshme ose të pranuara nga autoritetet e qeverisë perëndimore. Analiza e këtyre të dhënave të CIA-s, përfshin në mënyrë të pashmangshme studimin e rasteve individuale. Disa nga shtesat më të mira të historisë.[36]

Argjentina në vitet 1930-1938

Në vitet 1930-1938 Argjentina kishte një regjim ushtarak pro-nazist të udhëhequr nga presidenti José Félix Uriburu, i mbiquajtur Von Pepe dhe pasardhësi i tij Agustín Pedro Justo.

Në vitin 1945, aleatët fitimtarë gjetën sasi të mëdha të pasurive naziste. Listat, u kapën nga një komision i posaçëm i ngritur nën presidencën antinaziste të Roberto Ortiz, i cili sundoi nga viti 1938. Komisioni kishte bastisur Unioni Gjerman i Sindikatave.[37] [38]

Në vitin 1943, një tjetër grusht shteti ushtarak vuri në pushtet një regjim pro-nazist në Buenos Aires dhe gjetjet e Komisionit u dogjën, por së fundmi një hetues argjentinas, Pedro Filipuzzi, gjeti një kopje origjinale që listonte 12,000 nazistët.

Reliket e sekuestruara naziste do të ekspozohen në Argjentinë.
Holokausti vit pas viti.
Një njeri i vetmuar dhe grumbulli i tij i artit nazist.
Ora shënon sekretin bankar zviceran.

Dosjet e diktaturës ushtarake të nazistëve dhe Argjentinës do të publikohen nga prof. Javer Milei. Presidenti kishte urdhëruar deklasifikimin e të gjitha dokumenteve pa redaktime, që lidhen me diktaturën ushtarake të vendit.

Argjentina duroi një nga diktaturat më brutale të shekullit XX, midis viteve 1976 dhe 1983. Mijëra njerëz u rrëmbyen, torturuan e u vranë nga regjimi i Videlës.

Kjo festë kombëtare, ka për qëllim të nderojë viktimat e diktaturës dhe të riafirmojë angazhimin e vendit për të vërtetën, kujtesën dhe përgjegjësinë për këto shkelje ekstreme të të drejtave të njeriut.

A shpëtoi Hitleri dhe u zhvendos në Kolumbi?

Pavarësisht memorandumit të ri të CIA-s, ka arsye për të dyshuar kjo foto supozohej se tregonte Adolf Hitlerin, teksa fshihej në Amerikën e Jugut, pas L2B.

Një memo e sapodeklasifikuar e CIA-s, që thotë se Adolf Hitleri mund të jetë parë i gjallë në Kolumbi në vitin 1954 shumë kohë pas “vetëvrasjes” së tij të raportuar në “bunkerin” e tij në Berlin në 1945, ka shkaktuar spekulime të reja se lideri nazist u arratis nga Gjermania dhe jetoi në disa vende të Amerikës Latine, para vdekjes së tij në vitin 1965.[39]

Sipas një kabllogrami të 17 tetorit 1955, nga baza e CIA-s në Maracaibo, Venezuelë, dhe të përfshira në mesin e dokumenteve të publikuara rishtazi në lidhje me vrasjen e Presidentit John F. Kennedy, një ish-ushtar gjerman dhe redaktor gazete i quajtur Phillip Citroen, i tha një agjenti të CIA-s në Maracaibo, se ai më kishte mbajtur në qytetin Tuaj në Col. 1954. “Citroen, i cili ishte bashkëpronar i ish-Maracaibo Times, i tha një ish-anëtari të kësaj baze (CIA) se ndërsa punonte për një kompani hekurudhore në Kolumbi, ai kishte takuar një individ që i ngjante shumë Adolf Hitleri”, thuhet në dokument.

Një memo e mëparshme e CIA-s nga baza e agjencisë në Karakas, Venezuelë, e datës 3 tetor 1955, thoshte se Citroen kishte thënë se Hitleri jetonte në Kolumbi nën emrin e Adolf Schrittelmayor dhe se lideri nazist ishte i bindur se ai nuk do të arrestohej për krime lufte, sepse ato kishin ndodhur më shumë se 10 vjet më parë.

Lajmi për kabllon e CIA-s bëri bujë të madhe në Kolumbi, pjesërisht, sepse përkoi me publikimin e një libri të autorit argjentinas Abel Basti. Libri, “Ndjekja e hapave të Hitlerit” (Tras los pasos de Hitler), thotë se Hitleri jetoi në Kolumbi dhe Argjentinë pas L2B.

Kolumbia, kishte një koloni gjermane që ishte zhvendosur atje përpara luftës. Megjithatë, ringjallja e kësaj historie mund të shërbejë si një kujtesë e fuqishme për qeveritë në të gjithë Amerikën që të refuzojnë hyrjen e abuzuesve të të drejtave të njeriut dhe t’u japin strehë viktimave të tyre.[40]

Në fund të L2B, U-boat U-530 u dorëzua në Buenos Aires, Argjentinë. Në atë kohë, ajo komandohej nga një toger shumë i ri në Kreigsmarine. Problemi ishte se kësaj U-anije iu desh shumë më tepër kohë për të arritur në Argjentinë deri në fillim të majit 1945.

Faza fillestare e hetimit u përqendrua në La Falda, Argjentinë, ku një hotel spa besohej të ishte një nga strehët e mundshme të Hitlerit.

Fati i Hitlerit: Nazistët e frymëzuar nga besimet dhe praktikat e lashta okulte. Nazistët, kërkuan për Graalin e Shenjtë si në Indiana Jones.

Megjithatë, është e padiskutueshme, fakti që qeveria amerikane ka bashkëpunuar ngushtë me shumë ish figura naziste pas L2B. Dhe në këtë rast teori konspirative, nuk do të thotë automatikisht je i gabuar, siç duket se besojnë ata me një mentalitet skeptik.

Në lidhje me foton e supozuar të tij në Kolumbi, megjithatë, duhet bërë pyetja: Nëse Hitleri vërtet fshihej në Amerikën e Jugut, a nuk do t’i kishte rruar mustaqet, karakteristikën e vetme të identifikueshme që mund t’i kishte dhënë!?.[41]

Një libër shpërthyes i botuar në 2003 nga gazetari argjentinas Uki Goni pretendonte se qeveria e Juan Perón, i cili ishte president midis viteve 1946-1955, autorizoi ardhjen e nazistëve në vend. Në përgjithësi, pretendon libri, qeveria organizoi hyrjen e rreth 300 kriminelëve të luftës.

Pas botimit të librit, Qendra Simon Wiesenthal, u shkroi disa organizatave qeveritare argjentinase dhe kishës katolike të vendit, për të kërkuar dokumente, në lidhje me ardhjen e nazistëve. Këto kërkesa nuk u miratuan.

Presidenti aktual prof. Javer Javier Milei, megjithatë, duket se ka ndryshuar qëndrim. Milei u takua me përfaqësuesit e Qendrës Simon Wiesenthal tha se takimi ishte një sukses. Kërkuesve të Qendrës do t’u jepet akses në dosjet në lidhje me financimin e të ashtuquajturave “ratlines”, sisteme me të cilat nazistët ishin në gjendje të largoheshin nga Evropa. Rabini Abraham Cooper tha se ndërsa udhëheqës të tjerë argjentinas kishin premtuar ndihmë në të kaluarën, prof. Javer Milei ishte “i pari që veproi me shpejtësi rrufe”.[42]

Nëse këto dokumente publikohen, ato mund të ndihmojnë në zbulimin e shumë për mënyrën se si funksiononin ratlines. Figura kyçe në administratën e Hitlerit, ishin në gjendje të iknin me bashkëpunimin e dukshëm të anëtarëve të kishës katolike dhe qeverive të huaja.

Vendimi dhe deklasifikimi i dokumentëve nga Presidenti i Argjentinës prof. Javer Mileit, mund të motivohet nga një sërë faktorësh. Prof. Milei, është quajtur një mik i madh i Izraelit dhe ka ndërmarrë hapa positive, për të thelluar lidhjet diplomatike me vendin. Javën e kaluar ai shpalli dy ditë zie kombëtare pasi trupat e dy pengjeve izraelito-argjentinase u kthyen nga Hamasi. Ai gjithashtu ka folur për respektin e tij të thellë për hebrenjtë njerëz, rreth 200,000 prej të cilëve jetojnë në Argjentinë.

Një memo e 14 gushtit e FBI nga Los Anxhelosi, citon Robert Dillon, i cili takoi Guyandon, një spanjoll-argjentinas që ndihmon Hitlerin. Guyando tha se Hitleri mbërriti me nëndetëse, qëndroi në një fermë patagoniane me ndjekës të tij nazi, duke përfshirë dy gra dhe një mjek, si dhe ofroi një shumë prej 15,000 dollarë për ndihmë. Asokohe ai ishte i njohur për zyrtarët argjentinas. Të dy dokumentet u deklasifikuan në vitin 1990.

Hitleri jetonte në Argjentinë, në një strehë të njohur naziste, siç konfirmohet nga figura si Adolf Eichmann që banonte atje nën regjimin e Presidentit Peron. Libri i vitit 2011 Grey Wolf: “The Escape of Adolf Schrittelmayor (Hitler)” tregon se ai jetoi në Patagoni me Eva Braun, kishte dy vajza dhe vdiq në vitin 1965, i mbështetur nga dëshmitarët okularë dhe raportet e FBI.

Një zbulim i strehës naziste të vitit 2015 në xhunglën argjentinase, dhe kujtimet e oficerit SS Otto Skorzeny, konfirmojnë më tej mbijetesën e Hitlerit diku në Amerikën e Jugut.

A mund ta dimë se çfarë ndodhi me Adolph Schrittelmayor (Hitlerin) pas L2B?

Sigurisht, sepse Hitleri ishte pjesë e historisë negative europiane dhe botnore. Sot natyrshëm kushdo ka të drejtën të dijë, të lexoj apo shoh dokumentet e deklasifikuara mbi të vërtetën e pa çensuruar dhe redaktuar historike. Për dekada, “thashethemet”, pëshpëritjet dhe teoritë në hije kanë rrethuar fatin e Adolf Schrittelmayor (Hitlerit), pas përfundimit të L2B. Tani, falë dokumenteve të sapo deklasifikuara, ne mund të jemi një hap më afër zbulimit të së vërtetës ose të humbasim përsëri në mister ose në labirinthe apo asaj që quhet figurativisht nëpër kalendat greke…

Për çfarë po flasin të gjithë këto dokumente të reja?

Këto dokumente të reja, hedhin dritë mbi aktivitetet e pasluftës të të arratisurve nazistë që u larguan nga Evropa dhe gjetën strehim në Amerikën e Jugut, shpesh mbështeteshin zyrtare ose jozyrtarisht nga institucione si Vatikani ose Selia e Shenjte me dijeninë e plotë të Papës së Romës. Këto dosje, madje lënë të kuptohet për një nivel bashkëpunimi ose të paktën heshtje nga autoritetet lokale kishtake katolike në atë kohë.

Librat, dokumentarët dhe madje edhe seritë televizive e kanë eksploruar pak idenë, duke përzier shpesh faktin me “spekulimet”.

I fshehur në Evropë!?

Ndoshta po ose jo. Pretendimet e reja sugjerojnë se Adolph Hitleri mund të ketë jetuar nën një identitet të ri në zone malore në Zvicër ose një provincë në Spanjë. Për disa dekada, ka pasur vazhdimisht rihapje dhe mbyllje të kësaj teme historike, duke shkuar deri aty sa janë dhënë shpesh mendime kontradiktore mbi mbetjet skeletore të tij.

Kështu thuhej asokohe se u gjet një fragment kafke, që dikur besohej se ishte i kryenazistit gjerman Adolph Hitlerit, por që më vonë “humtuesit” historianë, të etur për sensasione apo trillime të rastit (për të qenë në qendër të vëmendjes nga media) arritën në “përfundimin” se ajo që u gjet i përkiste një gruaje, gjë që ushqeu më tej dyshime plot shaka ndaj “zbuluesve” të tyre.

Të arratisurit nazistë

Para fillimit të L2B, kishte një komunitet të konsiderueshëm gjerman në Argjentinë, si rezultat i imigrimit të shekullit XIX. Edhe pse ky komunitet ishte heterogjen, duke përfshirë shumë hebrenj gjermanë, liberalë, socialdemokratë dhe kundërshtarë të tjerë të nazizmit (në të vërtetë, ai përfshinte anëtarë të stafit të gazetës kryesore në gjuhën gjermane në Argjentinë, e cila ishte e ndaluar në Gjermaninë naziste, për shkak të kundërshtimit të saj ndaj Hitlerit), ai përfshinte gjithashtu mbështetës të zjarrtë të udhëheqësit të tyre Adolph Hitlerit dhe Partisë Naziste, dhe Argjentinën e organizuar shumë mirë nga elementi i fortë nazistë dhe gjermanë të tjerë jo nazistë, të cilët ishin të kontrolluar asokohe nga qeveria vendase.

Gjatë periudhës së luftës, Gjermania naziste kreu aktivitete spiunazhi në vend dhe në të gjithë Amerikën Latine, nën kujdesin e Operacionit Bolivar, derisa rrjeti u shpërbë dhe shumica e agjentëve të tij u arrestuan në vitin 1944.

Në fund të viteve 1940, nën udhëheqjen e Juan Domingo Peron, qeveria lejoi fshehurazi hyrjen dhe strehimin e vazhdueshëm të një numëri në rritje kriminelësh lufte, që iknin nga Evropa pas rënies së Gjermanisë naziste, si pjesë e ratlines. Më shumë se 300 të arratisur nazistë ikën në Argjentinë, duke përfshirë kriminelë lufte si Erich Priebke, Joseph Mengele, Eduard Roschmann, Josef Schwammberger, Walter Kutschmann dhe kolonelin e Gestapos Adolf Eichmann.

Këtu bënin pjesë edhe anëtarë të regjimit ultranacionalist ustashe nga shteti i pavarur i Kroacisë, duke përfshirë liderin e tij, Ante Pavelić (1889-1959).[43]

Në maj të vitit 1960, Adolf Eichmann (1906-1962) u rrëmbye në Argjentinë nga Mossad-i izraelit dhe u soll në gjyq në Izrael, ku u ekzekutua në vitin 1962.

Në atë kohë, Argjentina dënoi qeverinë izraelite për rrëmbimin e Eichmann, duke kërkuar që ai të kthehej, për t’u përballur me arrestimin dhe ekstradimin përmes kanaleve të duhura. Kjo çoi në një grindje diplomatike midis kombeve, e cila u zgjidh në mënyrë miqësore menjëherë më pas.

Në vitin 1992, Presidenti Carlos Menem (1930-2021), deklasifikoi disa dosje policie në lidhje me arratisjen e të arratisurve nazistë në Argjentinë dhe në vitin 1997 ai krijoi një Komision të Posaçëm, për të hetuar aktivitetet e tyre. Kjo, së bashku me bashkëpunimin midis autoriteteve lokale dhe Qendrës Simon Wiesenthal, çoi në arrestimin e kriminelëve famëkeq të luftës, si: Priebke, Šakić dhe Kutschmann.

Në vitin 2000, Presidenti Fernando de la Rúa (1937-2019), lëshoi ​​një falje zyrtare shtetërore për rolin e Argjentinës në ndihmën për arratisjen e të arratisurve nazistë.

Josef V. Stalini i tha Presidentit amerikan Harry Truman se Hitleri nuk e kishte bërë vetëvrasjen

Zbulimet tronditëse të Adolf Hitlerit, Eva Braun dhe mijëra oficerëve dhe gjermanëve kryesorë nazistë në Amerikën e Jugut, përpara fundit të L2B.

I gjithë filmi është 1 orë e 30 minuta dhe është i mbushur me fakte aktuale, të cilat përfshijnë informacione se kush u arratis, ku jetonin, dhe prova befasuese që qeveritë aleate e dinin se Hitleri ishte gjallë dhe madje e ndihmuan Hitlerin dhe qindra kriminelë të tjerë të luftës jo vetëm të arratiseshin, por të transferonin miliarda dollarë në shufra ari dhe thesare arti në SW.[44]

Dokumentet sekrete të deklasifikuara, tregojnë edhe një herë se qeveria argjentinase ka bashkëpunuar me nazistët.

Në vitet pas përfundimit të L2B, Argjentina u bë Atdheu i dytë ose shtëpia e shumë nazistëve të arratisur, të cilët, siç tregon hulumtimi, merrnin viza për në vend me lehtësi më të madhe sesa aplikantët hebrenj.

Delegacioni i Shoqatave Hebraike Argjentinase (DAIA), ka nisur shqyrtimin e arkivave të qeverisë argjentinase, të cilat iu dërguan kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu në shtator 2018 nga Presidenti i vendit (2015-2019), Mauricio Macri (1959). Midis tyre kishte dokumente të klasifikuara më parë nga Ministria e Jashtme e Argjentinës.

Ndoshta zbulimi më i vlefshëm për lajmet që doli nga dokumentet e vrasjes së JFK-së të publikuara është konfirmimi se qysh në mesin e viteve 1950, CIA shqyrtoi mundësinë që Adolf Hitleri i kishte mbijetuar luftës dhe ishte arratisur në Amerikën e Jugut.

Çfarë dinte Papa Pius XII[45] [46] [47] [48] dhe Vatikani për rrugët e arratisjes naziste?

(Kërkohet që Vatikani të hap Arkivin Sekret WWLL të Papa Pius XII)

Kryqi i Kuq dhe Vatikani me dijeninë e plotë të papa Pius XII, ndihmuan mijëra kriminelë dhe bashkëpunëtorë nazistë të luftës të arratiseshin pas L2B, sipas një libri, që mbledh prova nga dokumente të pabotuara.

Kryqi i Kuq, ka pranuar më parë se përpjekjet e tij humanitare, për të ndihmuar refugjatët u përdorën nga nazistët, sepse administratorët ishin të mbingarkuar, por studimi sugjeron se shifrat ishin shumë më të larta se sa mendohej.

Gerald Steinacher, është një studiues në Universitetin e Harvardit, të cilit iu dha akses në leximin dhe studimin e mijëra dokumenteve të brendshme në arkivat e Komitetit Ndërkombëtar të Kryqit të Kuq (ICRC). Dokumentet përfshijnë dokumente udhëtimi të Kryqit të Kuq, të lëshuara gabimisht për nazistët në kaosin e pasluftës.

Ata hedhin dritë mbi mënyrën se si dhe pse vrasësit në masë si Adolf Eichmann, Josef Mengele dhe Klaus Barbie dhe mijëra të tjerë iu shmangën kapjes dhe gjykimit nga aleatët.

Duke krahasuar listat e kriminelëve të kërkuar të luftës me dokumentet e udhëtimit, Steinacher thotë se vetëm Britania dhe Kanadaja pranuan pa dashje rreth 8,000 ish-anëtarë të Waffen-SS në vitin 1947, shumë në bazë të dokumenteve të vlefshme të lëshuara gabimisht.

Dokumentet, të cilat diskutohen gjerësisht në librin e studiuesit dhe autorit Gerald Steinacher-it “Nazistët në arrati”[49] tregon me prova dhe fakte origjinale, se si ikën nga drejtësia nazistët dhe se Vatikani me dijeninë e Papës së Romës asokohe vazhdimisht ofruan mbrojtjen e tyre.

Libri “Nazistët në Arrati” të autorit Gerald Steinacher e akuzoi Papa Piu XII, se kishte mbyllur sytë ndaj aktiviteteve të priftërinjve të Vatikanit, që ndihmonin “denazifikimin përmes konvertimit”, gjë që ai tha se i ndihmonte ish-antikomunistët nazistë t’i shpëtonin drejtësisë.

Një çift hebre nga Berlini, Z. dhe Znj. Wolfsson, argumentuan në mbrojtje të Papës: “Asnjëri prej nesh nuk donte që Papa të mbante një qëndrim të hapur. Ne ishim të gjithë të arratisur dhe të arratisurit nuk duan të drejtohen nga gishtat. Gestapoja do të ishte ngazëllyer më shumë dhe do të kishte intensifikuar inkuizicionin e saj. Nëse Papa do të kishte protestuar, Roma do të ishte bërë qendra e vëmendjes. Ishte më mirë që Papa të mos thoshte asgjë. Ne të gjithë e ndanim këtë mendim në atë kohë dhe kjo është bindja jonë edhe sot.”

Gjithësesi këtu nuk kemi një pasqyrë të plotë të rëndësishme në mendimin e Vatikanit dhe vetë papa Pius XII, sepse arkivat e tij përtej vitit 1939 janë ende të mbyllura dhe se asokohe dhe sot shteti i Vatikanit ka refuzuar vazhdimisht të komentojë.

“Papa i Hitlerit” (1999), i autorit britanik John Cornwell kritikoi Pius XII, për veprimet dhe mosveprimet e tij gjatë Holokaustit. Cornwell argumentoi se Pius XII ia nënshtroi kundërshtimin nazistëve qëllimit të tij për të rritur dhe centralizuar pushtetin e Papatit. Për më tepër, Cornwell akuzoi Pius XII për antisemitizëm.

Pesë vjet pas botimit të Papës së Hitlerit, John Cornwell deklaroi: “Tani do të argumentoja, në dritën e debateve dhe provave pas Papës së Hitlerit, se Pius XII kishte aq pak fushëveprim sa është e pamundur të gjykohen motivet për heshtjen e tij gjatë luftës, ndërsa Roma ishte nën thundrën e Musolinit dhe më vonë e pushtuar nga Gjermania”.

Për më shumë asokohe, vepra e Cornwell ishte e para që pati akses në dëshmi nga procesi i beatifikimit të Pius XII, si dhe në shumë dokumente nga nunciatura e Pacelli-t, e cila sapo ishte hapur nën sundimin 75-vjeçar nga arkivat e Sekretarit të Shtetit të Vatikanit.

Veprat me titull: “A Moral Reckoning” e Daniel Goldhagen dhe “The Pope Against the Jews” e David Kertzer e denoncuan Pius-in, ndërsa Ralph McInery dhe José Sanchez shkruan vlerësime më pak kritike për pontifikatin e Pius XII.

Në kundërpërgjigje specifike ndaj kritikave të Cornwell-it, rabini dhe historiani amerikan David Dalin botoi librin “Miti i Papës së Hitlerit: Si i shpëtoi Papa Piu XII hebrenjtë nga nazistët” në vitin 2005. Ai riafirmoi rrëfimet e mëparshme se Piu ishte shpëtimtar i mijëra hebrenjve të Evropës.

Studiuesi dhe autori Steinacher, gjithashtu beson se ndihma e Vatikanit bazohej në një ringjallje të shpresuar të krishterimit evropian dhe në frikën e Bashkimit Sovjetik. Por përmes Komisionit të Refugjatëve të Vatikanit, kriminelëve të luftës u pajisën me vetëdije identitete të rreme.

Kryqi i Kuq, i mbingarkuar nga miliona refugjatë, mbështetej kryesisht në referencat e Vatikanit dhe kontrollet shpesh të përcipta ushtarake aleate në lëshimin e letrave të udhëtimit, të njohura si 10.100.

Ai besonte se po ndihmonte kryesisht refugjatët e pafajshëm, megjithëse korrespondenca midis delegacioneve të Kryqit të Kuq në Genova, Romë dhe Genova, tregon se ishte në dijeni se nazistët po kalonin.

“Megjithëse KNKK ka kërkuar falje publike, veprimi i saj shkoi përtej ndihmës së disa njerëzve,” tha Steinacher.

Steinacher thotë se dokumentet tregojnë se Kryqi i Kuq, kryesisht në Romë ose Genova, lëshoi ​​të paktën 120,000 nga 10.100, dhe se 90% e ish-nazistëve u larguan përmes Italisë, kryesisht në Spanjë dhe Amerikën Veriore dhe Jugore veçanërisht Argjentinë.

Ish anëtarët e SS, shpesh përziheshin me refugjatë të vërtetë dhe paraqiteshin si gjermanë etnikë pa shtetësi, për të marrë dokumente tranziti. Çifutët, që përpiqeshin të shkonin në Palestinë nëpërmjet Italisë, ndonjëherë kontrabandoheshin, përmes kufirit me nazistët e arratisur.

Dokumentet e vjedhura u përdorën gjithashtu, për të çuar nazistët në siguri. Kryqi i Kuq refuzoi të komentojë drejtpërdrejt mbi gjetjet e Steinacher, por organizata thotë në faqen e saj të internetit: “KNKK, ka shprehur keqardhje më parë për faktin që Eichmann dhe kriminelët e tjerë nazistë keqpërdorën dokumentet e tij të udhëtimit, për të mbuluar gjurmët e tyre.”

Pas L2B, mijëra nazistë ikën në Amerikën e Jugut, përgjatë të ashtuquajturave ratlines, shpesh me ndihmën e klerit katolik. Vatikani tani po hap arkivat e tij të asaj kohe. A do të jetë një moment i së vërtetës?[50]

Sa shumë dinte Papa Piu XII për ‘ratlines’ të përdorura nga mijëra nazistë?

Në vitin 1948, vetëm 3 vjet pas përfundimit të L2B, një kriminel luftarak kryesor nazist arriti të arratisej nga një burg në Linz, Austri.

Franz Stangl, një ish-SS-Hauptsturmführer dhe komandant i kampeve të shfarosjes Sobibor dhe Treblinka, ishte përgjegjës për vdekjen e pothuajse 1 milion hebrenjve. Nëpërmjet Gracit, Meranos dhe Firences, ai mori rrugën për në Romë dhe më e rëndësishmja për të shkoj direkt në Vatikan.

Në Romë, peshkopi Alois Hudal, një koleg austriak, e përshëndeti atë me fjalët: “Ti duhet të jesh Franz Stangl, sepse të kam pritur”. Ai më pas i dorëzoi Stangl-it dokumente të falsifikuara, që lejuan kriminelin nazist të luftës të udhëtonte në Siri, ku familja e tij përfundimisht iu bashkua.

Në vitin 1951, familja Stangl emigroi në Brazil. Njeriu, që përsosi vrasjet masive në kampet e përqendrimit, kaloi vite duke montuar makina, në një fabrikë Volkswagen pranë Sao Paulos.

Franz Stangl (1908-1971)[51] ishte një nga mijëra nazistët dhe bashkëpunëtorët që, me ndihmën e Kishës Katolike, ikën nga Europa përmes rrugëve të quajtura “ratlines” disa prej të cilave shkonin nga Innsbruck mbi Alpe në Merano ose Bolzano në Tirolin e Jugut, pastaj në Romë dhe prej andej në qytetin port italian të Genovas.

Stangl zgjodhi një rrugë të tërthortë përmes Sirisë, por shumica e nazistëve hipën në anije drejt Amerikës së Jugut, kryesisht në Argjentinë, vendi që i mbijetuari i Holokaustit dhe shkrimtari Simon Wiesenthal e quajti Kepi i Shpresës së Fundit të nazistëve. Argjentina, ishte vendi i fundit që i shpalli luftë Gjermanisë naziste.

Më 6 qershor 1947, zonja e parë e Argjentinës Eva Peron u nis për një turne vezullues në Evropë. Ish-aktorja magjepsëse u festua në Spanjë, puthi unazën e Papës Pius XII në Vatikan e u lidh me të pasurit dhe të famshëm në malet e Zvicrës.

Eva Peron, e njohur si “Evita” nga ndjekësit e saj adhurues, ishte sipërfaqësisht në një udhëtim për të forcuar lidhjet diplomatike, biznesore dhe kulturore midis Argjentinës dhe liderëve të rëndësishëm të Evropës.

Sipas të dhënave që dalin tani nga arkivat zvicerane dhe hetimet e gjuetarëve nazistë, një anë e papublikuar e turneut botëror të Evita po koordinonte rrjetin, për të ndihmuar nazistët të zhvendoseshin në Argjentinë.

Kjo dëshmi e re e lidhjeve komode të Evitës me nazistët e shquar, vërteton dyshimin e mbajtur prej kohësh se ajo dhe bashkëshorti i saj, Gjenerali Juan Peron, hodhën bazat për një ringjallje të përgjakshme të fashizmit në të gjithë Amerikën Latine në vitet 1970-1980.

Me Evropën në kaos dhe aleatët afër fitores, dhjetëra mijëra nazistë të renditur u larguan nga sytë, u përpoqën të përziheshin me refugjatët e zakonshëm dhe filluan të komplotonin arratisje nga Evropa në Argjentinë nëpër “linjat e fshehta” klandestine.

Babai i Zigmud L. Frojdit, Ludwig, luajti një rol tjetër kyç. Si drejtor menaxhues i Banco Aleman Transatlantico në Buenos Aires, ai udhëhoqi komunitetin gjerman pro-nazist në Argjentinë dhe veproi si administrues i besuar për qindra miliona Reichsmarks gjermane që ndihmësit kryesorë të Fuehrer dërguan në Argjentinë afër fundit të luftës.

Në atë kohë, Vatikani po vepronte si një stacion i rëndësishëm rrugësh për nxjerrjen e dokumenteve të falsifikuara për të arratisurit fashistë. Vetë Papa Piu konsiderohej simpatik ndaj antikomunizmit të ashpër të fashistëve, megjithëse kishte mbajtur një distancë të matur publike nga Hitleri.

Një raport top-sekret i Departamentit të Shtetit nga maji i vitit 1947, një muaj para udhëtimit të Evitës e kishte cilësuar Vatikanin “organizatën më të madhe të vetme të përfshirë në lëvizjen e paligjshme të emigrantëve”, duke përfshirë shumë nazistë. Ish-nazistët kryesorë më vonë falënderuan publikisht Vatikanin për ndihmën e tij jetike.[52]

Sa i përket audiencës Evita-Pius, ish-gjuetari i nazistëve të Departamentit të Drejtësisë, John Loftus, ka akuzuar se Zonja e Parë e Pampas dhe Shenjtëria e Tij diskutuan për kujdesin dhe ushqimin e besimtarëve nazistë në Argjentinë.

Rreth 90% e nazistë që ikën nga Evropa kanë ikur përmes Alpeve në Itali

Tashmë është një fakt i pakontestuar nga shumë historianë se rreth 90% e autorëve nazistë, që ikën nga Evropa mendohet se kanë ikur përmes maleve të larta të Alpeve në Itali.

Ndalesa e tyre e parë ishte në rajonin e Tirolit Jugor të Italisë veriore: Manastiri i Urdhrit Katolik Teutonik në Merano, Manastiri Katolik i Kapuçinëve, pranë Bressanone ose Manastiri Katolik Françeskan afër Bolzanos.

Kriminelët e luftës shpesh fshiheshin nëpër manastire, këto linja të rralla njihen edhe si rruga e manastirit, për vite me radhë, duke mbledhur para, për të vazhduar arratisjen e tyre jashtë shtetit. Ndonjëherë, nazistët u strehuan pranë ish-viktimave të tyre, hebrenjtë u drejtuan për në Izrael.

Roma, ishte ndalesa e radhës. Nazistët që kishin një letër nga Kisha Katolike, që konfirmonte identitetin e tyre iu dorëzua një pasaportë nga Komiteti Ndërkombëtar i Kryqit të Kuq (KNKK), i cili lëshoi ​​rreth 120,000 dokumente deri në vitin 1951 me një formalitet të thjeshtë.

“Historia thotë se edhe para përfundimit të luftës, kishte një plan të menduar kjartë dhe të përpunuar për të arratisurit nazistë. Kjo është e gabuar, madje edhe njerëz si Franz Stangl u sollën fillimisht nëpër Romë pa ditur se çfarë të bënin më pas.” tha Stahl.

Një emër që shfaqet rregullisht është imzot Alois Hudal kyeipeshkëv. Peshkopi austriak e kishte pozicionuar kjartë veten si një simpatizant nazist, gjatë sundimit nazist, dhe më vonë ai tha se shumë nga të persekutuarit ishin “plotësisht të pafajshëm” dhe se ai “i rrëmbeu ata nga torturuesit e tyre me letra të rreme identiteti”.

Për këtë u përdor rruga e njohur klandestine. “Do të kishte qenë shumë më e vështirë për Stangl dhe të tjerët të iknin”, nëse Kisha Katolike nuk do të kishte mbrojtur shumë nazistë, tha Stahl.

Çfarë dinte Papa Piu XII për ratlinat?

Pavarësisht të gjitha provave, që historianët kanë mbledhur në lidhje me linjat rat, një pyetje mbetet ende pa përgjigje pas 70 vjetësh: Sa dinte Papa Piu XII për to?

Kjo është pikërisht ajo që historiani i kishës Hubert Ëolf synon të zbulojë. Së bashku me dhjetëra kolegë nga e gjithë bota, ai planifikon të kalojë katër muajt e ardhshëm duke krehur dokumentet e Vatikanit. Selia e Shenjtë publikoj për herë të parë arkivat nga mandati i papa Piut 300,000 deri 400,000 dokumente nga 1,000 faqe secila.[53]

Papa Piu XII i dinte të gjitha dhe bëri një sy qorr. Pra, pyetja shumë e rëndësishme që hapja e arkivave duhet t’i përgjigjet është: “A ishte Papa i manipuluar apo dinte për njerëz si Josef Mengele? Ky do të ishte një dimension krejtësisht i ri.” Rrjedhimisht, ata krijuan koloni naziste në Amerikën e Jugut.

Hapja e Arkivave Sekrete të Vatikanit

Me rastin e 80-vjetorit të emërimit të Pius XII si Peshkop i Romës, Papa Françesku I, njoftoi gjatë një audience për stafin e Arkivave Sekrete të Vatikanit më 4 mars 2019 se materialet arkivore të Vatikanit, që lidhen me pontifikatin e Pius XII do të jenë të arritshme (hapura) për studiuesit duke filluar nga 2 marsi 2020.

Ky njoftim u mirëprit nga studiuesit italianë dhe botërorë, pjesa më e madhe e tij është shumë e errësuar dhe enigmatike nga roli i madh i Papa Pius XII, në lidhje specifike me Holokaustin. Megjithatë, kërkimet arkivore të kësaj periudhe, duhet të informojnë një ndryshim shumë më të gjerë brenda Krishterimit global, nga Evropa në Jugun global.

Arkivat e Vatikanit, kanë siguruar miliona faqe dhe pritet të duhen shumë vite për të përpunuar gjetjet. Që nga maji i vitit 2021, studimi i arkivit ka qenë i paplotë. Në janar të vitit 2022, historiani Michael F. Feldkamp njoftoi se kishte zbuluar në arkivat e Vatikanit prova se Piu XII kishte shpëtuar personalisht të paktën 15,000 hebrenj nga shfarosja dhe se ai i kishte dërguar një raport mbi Holokaustin qeverisë amerikane menjëherë pas Konferencës së Wannsee, megjithëse ata nuk e besonin papën.

Në qershor të vitit 2022, David Kertzer, një nga historianët e parë që analizoi arkivat, botoi librin e tij “Papa në luftë”. Kertzer, me mbështetjen e mijëra dokumenteve të pabotuara, zbuloi ekzistencën e negociatave të fshehta midis Hitlerit dhe Piut XII, tashmë disa javë pas përfundimit të konklavës, të promovuar nga vetë Hitleri me qëllim përmirësimin e marrëdhënieve të tij me Vatikanin.

Nga ana e tij, Piu XII i përqendroi përpjekjet e tij në mbrojtjen dhe përmirësimin e situatës së Kishës në Gjermani, përballë politikave antikatolike të nazistëve, megjithëse nuk u arrit asnjë marrëveshje.

Në shtator 2023, Corriere della Sera publikoi një dokumentacion të zbuluar rishtazi nga Arkivi Sekret i Vatikanit, që tregonte se një jezuit gjerman e kishte informuar Papën për Holokaustin.

Arkivat kanë treguar gjithashtu se Papa Piu XII kishte dijeni për akuzat e priftit katolik dom Marcial Maciel[54] për krime, duke përfshirë abuzimin seksual të seminaristëve dhe abuzimin me drogën, përpara se të ndërmerreshin veprime. Me sa duket, Vatikani i dinte shumë mirë krimet e dom Macial Marciel për 50 vjet.

Cilat vende mbështetën kolonitë naziste në Amerikën e Jugut?

Cilat ishin ato vende me krahë të hapura për të pranuar njerëz të shpallur persona non grata si nazistët?

Në shumicën e rasteve, vendet me diktatura apo qeveri që simpatizonin nazizmin i pritën me krahë hapur. Në të vërtetë, shumë vende të Amerikës së Jugut kishin qenë tashmë baza për të rritur ndjenjat antisemite për gjysmë shekulli ose më shumë.

Ndërsa disa ratlina çuan në Spanjë ose në vendet e Lindjes së Mesme, shumica prej tyre çuan drejt e në: Kili, Brazili, Bolivi, Paraguaj, Argjentinë.

Argjentina, ishte një nga destinacionet më të njohura, falë presidentit argjentinas Juan Perón. Motivi i tij i fundit për të ndihmuar nazistët të iknin në Argjentinë ishte të vazhdonte pastrimin e parave mbi një miliard dollarë për kompanitë në pronësi naziste.

Më tej, lehtësimi i këtij fluksi të të arratisurve ishte plejada e kolonive gjermane të themeluara në të gjithë Amerikën e Jugut, të cilat jo vetëm ishin gati për të pritur një valë të re emigrantësh legjitimë gjermanë, por edhe për të akomoduar kriminelët që synonin të fshiheshin. Këto komunitete u dhanë nazistëve pozita të paguara mirë në korporata, fabrika dhe ferma të mëdha.

Me sa duket, mjedisi politik dhe social nuk ishte aspak armiqësor ndaj tyre. Shumica e pasardhësve nazistë ndiheshin aq shumë si në shtëpi dhe të rrethuar nga familja, saqë as nuk e ndienin nevojën të ndryshonin emrat e tyre.

Kolonitë naziste në Kili

Përpara vitit 1933, një ndikim i fortë nazist ekzistonte brenda organizatave rinore në Kili, të cilat sponsorizuan aktivitete të tilla si një konkurs Miss Nazi Beauty dhe synonin të krijonin një degë kiliane të Ku Klux Klan e cila u shpërbë shpejt më pas.

Dy koloni të mëdha naziste në Kili luajtën një rol të madh në ruajtjen e forcës dhe pranisë së tyre politike brenda vendit: Colonia Dignidad dhe Santiago de Kili.

Çdo koloni mban sekrete befasuese, të një ndikimi të lulëzuar nazist dhe udhëheqësve të fuqishëm.

Colonia Dignidad, e udhëhequr nga Paul Shaffer. Diktatori Augusto Pinochet ishte sundimtari i Kilit në vitet ’70 dhe ’80. Një nga mizoritë e shumta të mbretërimit të tij ishte rrëmbimi, torturimi, vrasja dhe zhdukja e rreth 80,000 njerëzve, që kundërshtonin regjimin e tij. Kishte shumë kampe përqendrimi për ta arritur këtë, një prej tyre ishte Colonia Dignidad.

Është e kjartë se qeveria kiliane përfitoi shpejt nga përvoja naziste dhe njohuritë e torturave dhe marrjes në pyetje të të burgosurve, për të arritur qëllimet e saj politike dhe ushtarake.

Kolonia e Dinjitetit, Chili

Kolonia e Dinjitetit (Colonia Dignidad (Waardigheidskolonie of Kolonie van Waardigheid)) ishte një koloni e izoluar e themeluar në Kili, pas L2B nga emigrantë gjermanë. U bë famëkeq për internimin, torturën dhe vrasjen e disidentëve gjatë diktaturës ushtarake të Gjeneralit Augusto Pinochet në vitet 1970, ndërsa ishte nën udhëheqjen e predikuesit gjerman emigrant Paul Schäfer (1921-2010).[55] Colonia Dignidad, është përshkruar me plot abuzime seksuale të fëmijëve si një shtet brenda një shteti.

Schäfer dhe anëtarët e kolonisë ishin thellësisht fetarë dhe ndiqnin mësimet e William Marrion Branham (1909-1965).[56] Aktiviteti kryesor ligjor ekonomik i kolonisë ishte bujqësia; Në kohë të ndryshme, aty ndodhej gjithashtu një shkollë, një spital, dy pista uljeje, një restorant dhe një termocentral.

Udhëheqësi më jetëgjatë i Colonia Dignidad, Paul Schäfer, mbërriti në koloni në vitin 1961. Schäfer ishte një i arratisur, i akuzuar për ngacmim seksual të fëmijëve në Gjermaninë Perëndimore. Organizata që ai drejtoi në Kili, është përshkruar alternativisht si një sekt ose si një grup “eksentrikësh të padëmshëm”.

Organizata ishte sekrete dhe Kolonia ishte e rrethuar nga gardhe me tela me gjemba, kishte një kullë vrojtimi dhe drita kërkimi, dhe më vonë u raportua se përmbante depo të fshehta armësh. Hetimet e jashtme, përfshirë përpjekjet e qeverisë kiliane, kanë zbuluar një histori të aktivitetit kriminal në enklavë, duke përfshirë abuzimin seksual të fëmijëve.

Raportet nga Komisioni Kombëtar për të Vërtetën dhe Pajtimin e Kilit, tregojnë se një grup i vogël nga shumë individë të rrëmbyer nga Dirección de Inteligencia Nacional i Pinochetit gjatë sundimit të tij u mbajtën si të burgosur në Colonia Dignidad, shumica e të cilëve iu nënshtruan torturave dhe shpesh ekzekutimeve jashtëgjyqësore. Disa anëtarë të udhëheqjes së Kolonisë në atë kohë, përfshirë Schäferin, ishin pjesëmarrës në mizori.

Në vitin 1991, emri i vendbanimit u ndryshua në Villa Baviera. Pasi Schäfer iku në Argjentinë në vitin 1996, për t’i shpëtuar akuzave për ngacmim seksual të fëmijëve në Kili, kontrolli mbi banorët u zbut. Banorët e kolonisë tani janë të lirë të largohen dhe vendi është i hapur për turizëm.

“Heshtja është qëndresë” lexohej në posterin nga zyra kryesore e Colonia Dignidad, një nga kolonitë më famëkeqe gjermane në Amerikën e Jugut. Udhëheqësi i saj, Paul Shaffer, ishte një zyrtar i rangut të ulët nazist, i kthyer në udhëheqës kulti.

Kolonia, kishte një spital falas, qendra kujdesi, furra buke, zona tregtare dhe shumë lehtësira, për të joshur anëtarë të rinj, por ishte një kurth. Stafi i sigurimit të kolonisë, nuk i lejonte anëtarët të largoheshin dhe do t’i detyronte ata të punonin të paktën 16 orë në ditë (madje edhe në moshën 6 ose 7 vjeç), sipas të mbijetuarve të kampit.

Shaffer mbajti të ardhurat e anëtarëve si dhe mallrat e tyre për të investuar në sigurinë e kolonisë. Ai përforcoi perimetrat e kampit vazhdimisht me teknologji të re, duke përfshirë qentë, oficerët e sigurisë, sensorët e lëvizjes, gardhet e larta dhe postat, për të parandaluar këdo që të dilte ose të hynte pa lejen e tij të qartë. Ai ndërtoi gjithashtu një tunel sekret të pajisur me një dhomë të sigurt të izolimit të zërit, ku dyshohet se ruante dhe eksperimentonte me pajisje elektrike.

Shumë nazistë të rangut të lartë u frymëzuan nga Colonia Dignidad dhe sipas CIA-s, dr. Josef Mengele “Engjëlli i vdekjes” i Aushvicit, ishte një prej tyre. Mengele kreu eksperimente njerëzore në më shumë se 700 binjakë, gjatë kohës së tij në Gjermani, dhe më vonë ishte një nga njerëzit më të kërkuar të L2B.

Kolonia, gjithashtu fabrikonte dhe ruante një arsenal armësh, granatash dhe armë të tjera moderne të teknologjisë së lartë. Ata komercializuan uraniumin dhe titanin dhe nxirrnin ar.

Për ta thënë troç, nazistët në arrati kishin një hapësirë ​​të sigurt të përshtatur për ta, ku ata mund të bënin ende gjërat për të cilat ishin të persekutuar në Evropë dhe në pjesën më të madhe të botës. Ky kult sekret i kriminelëve të luftës kopjoi dhe ngjiti konceptin nazist modus operandi, mënyrën e jetesës dhe kampet e torturës, gjatë gjithë kohës duke qenë i mbrojtur dhe tërësisht i pambikëqyrur nga qeveria kombëtare e Kilit.

Megjithatë, kjo nuk zgjati përgjithmonë. Mësohet se 30 vjet më vonë, autoritetet evropiane akuzuan liderin e kolonisë, Paul Shaffer, për disa abuzime të kryera në Gjermani dhe qeveria kiliane ndoqi shembullin duke e arrestuar atë. Në vend që të mbyllej, ai u zhduk për 8 vjet më vonë për t’u rishfaqur në Argjentinë, kur të dy vendet punuan së bashku për ta ekstraduar dhe dënuar. Ai qëndroi në burg për 4 vjet derisa vdiq. Për habinë e botës, Colonia Dignidad ekziston ende sot, dhe banorët e saj janë kryesisht pasardhës nazistë.

Santiago de Kili – Walter Rauff

Koloni të tjera naziste ekzistonin në Amerikën e Jugut, veçanërisht në Kili. Një prej tyre ishte Santiago City. Schutzstaffel ose Skuadrat e Mbrojtjes, SS, koloneli Hermann Julius Walther Rauff ose Walter Rauff (1906-1984),[57] ishte përgjegjës për vrasjen e mbi 100 mijë njerëzve gjatë L2B e u arratis në Itali, menjëherë pas arrestimit të tij në vitin 1945.

Më vonë ai u bë këshilltar i presidentit të Sirisë dhe iku në Ekuador vitin e ardhshëm, përpara se të vendosej përfundimisht në kryeqytetin, Santiago de Chile, në vitin 1949. Ai jetoi me emrin e tij të vërtetë.

Walter u bë menaxher i fabrikës së konservave, ndërsa spiunonte për Gjermaninë Perëndimore, gjatë Luftës së Ftohtë. Autoritetet lokale të Santiago e arrestuan atë, por Gjykata e Lartë e Kilit e liroi atë një vit më pas. Diktatori Pinochet e mohoi vazhdimisht ekstradimin e tij. Në funeralin e tij, simpatizantët nazistë e vajtuan, duke brohoritur Heil Hitler dhe duke dhënë përshëndetje naziste.

Kolonitë naziste në Argjentinë

Planet e Hitlerit për Amerikën e Jugut, datojnë shumë përpara se të dukej se mund ta humbnin luftën. Nazistët, donin të riformësonin politikisht vendet latine në 4 super shtete naziste. Një nga kolonitë kryesore gjermane, që ata planifikuan ishte Bariloche, Argjentinë. Shumë oficerë SS u fshehën atje pas L2B dhe kishin punë shumë të respektuara dhe të paguara mirë në komunitetin lokal, ku gjermanishtja ishte dhe është ende gjuha e zakonshme.

San Carlos Bariloche – Horst Wagner

Sikurse dihet dhe është vertetuar zyrtarisht nga një numër i madh dokumentesh sekrete dhe topsekrete europiane, del se zyrtarët të lartë katolikë në Vatikan dhe të tjerë në nivel të ulët, ndihmuan nazistin e famshëm Horst Wagner (1906-1972),[58] i cili ndihmoi në procesin e dëbimit dhe vrasjes së mbi 350,000 hebrenjve. Manastiret dhe kishat e pritën përpara se të ikte në San Carlos Bariloche.

Askush nuk do të kishte dëgjuar për të nëse vajza e ish-dashnorit të tij nuk do ta kishte shkruar dhe publikuar historinë e tij. Ai vdiq nga pleqëria dhe argjentinasit gjermanë në tubime e festonin vazhdimisht së bashku me ish-anëtarë të tjerë të SS, të cilët këndonin këngë naziste me të në sallat lokale.

San Carlos Bariloche – Erich Priebke[59]

Disa koloni naziste në Amerikën e Jugut ishin idilike, pothuajse utopike. I tillë është rasti për qytetin e bukur malor të San Carlos Bariloche, shtëpia e Horst Wagner dhe Erich Priebke.

Priebke ishte një anëtar i Gestapos dhe komandant i nivelit të mesëm të SS, që mori pjesë aktive në masakra. Ai zakonisht firmoste transportin e hebrenjve, duke vepruar si ndërlidhës midis nazistëve dhe Vatikanit.

Pas luftës, ai përfundoi në një kamp të burgosurish britanikë, por arriti të arratisej natën e Vitit të Ri, ndërsa rojet nuk ishin në dijeni. Me ndihmën e peshkopit Hudal, ai lundroi në Argjentinë me letra të falsifikuara të Kryqit të Kuq dhe kishës katolike në Vatikan. Ai u vendos dhe punoi në një shkollë dhe një ushqimore, duke jetuar me emrin e tij.

Një gazetar i ABC i zuri pritë Erich-ut dhe publikoi historinë e tij, duke shkaktuar bujë. Autoritetet e ekstraduan Erich në Itali, për ta dënuar dhe dënuar me burgim të përjetshëm në arrest shtëpie. Ai vdiq në moshën 100-vjeçare. Funerali i tij ishte një përplasje mes protestuesve antifashistë dhe simpatizantëve nazistë.

Buenos Aires – Adolf Eichmann

Pas përfundimit të luftës, Otto Adolf Eichmann(1906-1962)[60] ishte një nga arkitektët më të kërkuar të Holokaustit ndaj hebrejve. Ky kolonel SS fillimisht u arratis në Itali dhe më vonë në Buenos Aires të Argjentinës me gjithë familjen e tij. Ai jetoi një jetë normale të qetë atje, duke punuar në një fabrikë Mercedes-Benz.

Fabrika e Mercedes-Benz në Buenos Aires, ka të ngjarë të jetë në qendër të operacionit duke sjellë kaq shumë nazistë dhe pasuri në Argjentinë. Është e mundur që Eichmann financoi arratisjen e shumë anëtarëve të tjerë nazistë.

Asgjë nuk kishte ndodhur derisa erdhi e dashura e djalit të tij. Meqenëse ajo ishte me origjinë gjermane, Eichmanns menduan se nuk ishte e nevojshme të mbuloheshin identitetet e tyre të vërteta. Ajo që ata nuk e dinin ishte se babai i saj ishte një i mbijetuar i holokaustit.

Ajo i dha njoftimin për vendndodhjen e Eichmann shërbimit të inteligjencës izraelite, i cili e rrëmbeu dhe e kontrabandoi atë nga Argjentina.

Izraelitët e sollën atë në gjyq, duke transmetuar të gjithë procesin për kohëzgjatjen e tij 9-mujore. Kjo ishte hera e vetme, që një gjykatë izraelite dha një dënim me vdekje.

Kolonitë naziste në Brazil

Brazili nxiti nazizmin, duke lëshuar propaganda, për të fituar militantë partiakë në mesin e komunitetit gjerman përpara L2B. Deri në vitin 1824, migrimet gjermane ishin në krye të një përpjekjeje të tillë, duke krijuar një efekt domino. Jo çdo gjerman u përfshi në ideologjinë naziste, por shumë nazistë depërtuan në sferat më të rëndësishme dhe më të larta të Brazilit. Kolonitë kryesore naziste në këtë vend ishin në São Paulo, Santa Catarina dhe Rio de Janeiro.

São Paulo – Josef Mengele

Sikurse dihet asokohe “Engjëlli i vdekjes” i frikshëm, Dr. Josef Mengele zbarkoi në Buenos Aires e u zhvendos në Uruguaj, ku u martua me emrin e tij. Më vonë ai u bë një shtetas paraguaian, duke jetuar në një nga kolonitë e shumta lokale gjermane, ku nazistët u miqësuan me të. Ai përfundoi duke jetuar pranë São Paulo, pranë një plazhi, ku pësoi një atak në zemër gjatës që po notonte në brigjet e Bertiogës dhe u mbyt në ujë. Ai dhe u varros me emrin e rremë Wolfgang Gerhard. Eshtrat e tij u zhvarrosën dhe u identifikuan pozitivisht nga ekzaminimi mjeko-ligjor në vitin 1985.

Po kush ishte mizori apo “Engjelli i vdekjes” së miliona ebrejve etj.!?

Josef Mengele (1911-1979), ishte oficer dhe mjek i Schutzstaffel (SS) gjerman nazist, gjatë L2B, në frontin rus dhe më pas në Auschwitz, gjatë Holokaustit, ku ai u mbiquajt “Engjëlli i Vdekjes” (Todesengel). Në vitin 1935, Mengele mori një doktoraturë në antropologji nga Universiteti i Mynihut. Në janar të vitit 1937, ai u bashkua me Institutin për Biologji Trashëgimie dhe Higjienë Raciale në Frankfurt, ku punoi për Otmar Freiherr von Verschuer, një gjenetist gjerman me një interes të veçantë në kërkimin e binjakëve.

Si asistent i Von Verschuer, Mengele u përqendrua në faktorët gjenetikë që rezultojnë në një buzë dhe qiellzë të çarë, ose një mjekër të çarë. Teza e tij mbi këtë temë i siguroi atij një doktoraturë në mjekësi (MD) me vlerësim cum laude nga Universiteti i Frankfurtit në vitin 1938. Autori amerikan Robert Jay Lifton vëren se veprat e botuara të Mengeles ishin në përputhje me rrjedhën kryesore shkencore të kohës dhe ndoshta do të ishin parë si përpjekje të vlefshme shkencore edhe jashtë Gjermanisë naziste. Më 28 korrik 1939, Mengele u martua me Irene Schönbein, të cilën e kishte takuar ndërsa punonte si rezident mjekësor në Leipzig. Djali i tyre i vetëm, Rolf, lindi në vitin 1944.

Ai kreu eksperimente vdekjeprurëse mbi të burgosurit, në kampin e përqendrimit Auschwitz II-Birkenau, ku ishte anëtar i ekipit të mjekëve, që zgjidhnin viktimat, për t’u vrarë në dhomat e gazit, dhe ishte një nga mjekët që administruan gazin.

Para luftës, Mengele mori doktoraturë në antropologji dhe mjekësi dhe filloi një karrierë si studiues. Ai u bashkua me Partinë Naziste në vitin 1937 dhe me SS në vitin 1938. Ai u caktua si oficer mjekësor batalioni në fillim të L2B, pastaj u transferua në shërbimin e kampeve të përqendrimit nazist në fillim të vitit 1943. Ai u caktua në Auschwitz, ku pa mundësinë për të kryer kërkime gjenetike mbi subjektet njerëzore.

Eksperimentet e tij u përqendruan kryesisht te binjakët, pa marrë parasysh shëndetin ose sigurinë e viktimave. Ndërsa trupat e Ushtrisë së Kuqe përshkonin Poloninë e pushtuar nga Gjermania, Mengele u transferua 280 kilometra (170 milje) larg Auschwitz, në kampin e përqendrimit Gross-Rosen më 17 janar 1945, dhjetë ditë para mbërritjes së forcave sovjetike në Auschwitz.

Pas luftës, Mengele iku në Argjentinë në korrik 1949, i ndihmuar nga një rrjet ish-anëtarësh të SS. Ai fillimisht jetoi në dhe përreth Buenos Aires, por iku në Paraguai në vitin 1959 dhe më vonë në Brazil në vitin 1960, ndërsa kërkohej nga Gjermania Perëndimore, Izraeli dhe gjuetarët nazistë si Qendra Simon Wiesenthal, të cilët donin ta çonin në gjyq.

Ai i shpëtoi kapjes pavarësisht kërkesave për ekstradim nga qeveria e Gjermanisë Perëndimore dhe operacioneve klandestine nga agjencia izraelite e inteligjencës Mossad.

São Paulo – Franz Stangl

Franz Paul Stangl (1908-1971)[61] ishte komandanti i kampeve të shfarosjes Sobibor dhe Treblinka dhe ishte përgjegjës për vdekjen e mbi 950,000 njerëzve. Ai punoi në një program eutanazie, që drejtonte vrasjen e njerëzve me aftësi të kufizuara fizike dhe mendore. Ai u kap, por u arratis në Itali dhe zyrtarët e kishës katolike më vonë e ndihmuan të lundronte për në Brazil.

Franz filloi të punonte në Volksëagen São Paulo me emrin e tij të vërtetë. Simon Ëiesenthal, një gjuetar nazist, e gjurmoi dhe ndihmoi në ekstradimin e tij në Gjermaninë Perëndimore. Franz doli në gjyq, ku autoritetet gjermane e shpallën fajtor, për vrasjen masive të pothuajse 1 milion njerëzve. Ata e dënuan me burgim të përjetshëm, por pak më vonë ai vdiq nga dështimi i zemrës.

Por më e rëndësishmja, të kuptuarit e historisë na jep një mundësi për të mësuar nga gabimet e së kaluarës dhe për të krijuar një të ardhme më të ndritshme për njerëzimin, së bashku.

Persekutimi sistematik i gjermanëve pas L2B

Vazhdimisht është folur dhe shkruar, apo krijuar dokumentare dhe filma me temë historike, për periudhën e rëndë dhe barbare të shkatërrimit dhe vrasjeve masive nga ana e nazistëve gjermanë, gjatë asaj kohe shumë të vështirë të historisë së njerëzimit, në shumë shtete të ndryshme të Europës, por nga ana e tjetër asnjeherë nuk është përmendur për hir të së vërtetës historike vrasjet apo përndjekjet masive ndaj popullsisë së pafajshme gjermane autoktone asokohe. Ky është emigracioni më i madh në historinë e Europës së pas L2B.

Përndjekja e vazhdueshme e gjermanëve etnik, pas L2B në vitet 1945-1950, ka filluar menjëherë pas përfundimit të Luftës dhe është shtrirë në BRSS, Çekosllavaki (sot Çeki dhe Sllovaki), Hungari, Hollande, Poloni, Rumani dhe Republiken Federale Jugosllave.[62]

Sipas analistëve dhe historianëve llogaritet se numri i përgjitshëm i gjermanëve të zhvendosur (përndjekur), në periudhën 1945-1950 është rreth 12-14 milion njerëz.[63]

Gjatë kësaj periudhe, u vranë ose u zhdukën një numër i madh i njerëzve të pafajshëm. Numri i saktë i tyre është i panjohur, mirëpo sipas disa vlerësimeve ai shkon nga 500.000[64], deri në rreth 3.000,000[65].

Po ashtu sipas disa historianve, kjo përndjekje e gjermanve konsiderohet si spastrim etnik mbi bazë racore[66] [67], kurse disa të tjerë nuk hezitojnë ta quajnë madje edhe Genocid ose Hakmarrje.[68]

Burimet historike mbi popullsinë gjermane, tregojnë se ndër shekuj, ka pasur vazhdimisht një rritje demografike të popullsisë vendase gjermane gjatë periudhës së Mesjetës e më pas, e cila nga ana e tjetër stimuloi lëvizjen e lirë të njerëzve nga rajonet e Renit, Flandrisë, dhe territoreve saksone të Perandorisë së Shenjtë Romake drejtë lindjes, në rajonet më pak të populluara në zonën apo territoret e vendeve baltike dhe Polonisë.

Këto lëvizje të reja, asokohe u përkrahën nga fisnikëria gjermane, mbretërit sllavë dhe Kisha mesjetare, ndërsa u përshpejtuan me paraqitjen e Urdhërit Teutonik. Shikuar në përgjithësi kjo dyndje ka qenë e qetë, edhe pse ndonjëherë ka ndodhur në kurriz të sllavëve dhe baltikëve pagan.[69]

Për më tepër, që nga fillimi i shekullit XX, komuniteti gjerman u shpërnda nga Prusia  dhe Baltiku, në qytete të mëdha të tilla si Danzig dhe Königsberg (tani Kaliningrad), pastaj në Austro-Hungari  (pjesët e Hungarisë, Rumanisë, Vojvodinës), dhe madje edhe thellë brenda Rusisë, veçanërisht rreth lumit Vollga. Disa gjermanë në këto zona ishin pronarë tokash, klerikë dhe zyrtarë.[70]

Po cilat ishin disa nga arsyet apo shkaqet e përndjekjes së popullsisë etnike gjermane?

Mbas humë dekadash, duke gjykuar me gjakftohtësi dhe mbi bazën e fakte dhe burimeve historike, shumë historianë dhe analistë investigativ të dokumenteve dhe kronikave të kohës, tregojnë se shkaqet kryesore të përndjekjes së gjermanëve fill pas përfundimit të L2B, mund të përmblidhen në katër grupe: a. Dëshirat për të krijuar shtete homogjene në aspektin etnik; b. Pikëpamjet sipas të cilave elementi gjerman paraqet një element të rrezikshëm; c. Dëshirat ose motivacionet për t’i “denuar gjermanët” për krime lufte; d. Konsideratatat politike sovjetike.

Shpërmdarja gjeografike e persekutimit apo përndjekjes

Peshën më të madhe dhe më kryesore të persekutimit sistematik ndaj popullsisë së pafajshme gjermane, që iku nga Audheu i vet i lindjes për t’i shpëtuar asgjësimit fizik apo për mbijetesë njerëzore, dhe që është shoqëruar me krime të ndryshme, është ajo që ndodhi fatkeqsisht nën regjimin komunist të diktatorit bolshevik Josif Visarjonoviq Stalinit.

Kësisoj përndjekja ose persekutimit fatal dhe dramatik, i popullsisë së pafajshme të Gjermanisë pas L2B kishte edhe një shtrirje të madhe gjeografike brenda territorit të republikave bolshevike ruse, dhe ishte asokohe një problem i madh dhe shumë serioz, rrënjët e të cilit shtrihen thellë gjatë periudhës së Luftës në fjalë.

Diktatura komuniste e Bashkimit Sovjetik ishte kampione e persekutimit mizor ndaj popullissë së pafajshme gjermane

Pakica e popullsisë etnike gjermane, në ish territorin bolshevik të Bashkimin Sovjetik ose B.R.S.S. (Bashkimi i Republikave Socialiste Sovjetike), ishte konsideruar si një rrezik për sigurinë nga qeveria sovjetike, dhe ata u transferuan gjatë luftës, me qëllim të parandalimit të bashkëpunimit te mundshëm me pushtuesit nazist.

Kështu në gusht të vitit 1941 qeveria sovjetike urdhëroi gjermanët etnik që të largohen menjëherë nga pjesa evropiane e B.R.S.S. Në fillim të 1942, 1,031,300 gjermanë ishin të internuar, në “vendbanime speciale” të vdekjes së ngadalshme, por të sigurtë në Azinë Qendrore dhe në territoret e akullta të stepave të Siberisë.

Jeta në vendbanime të veçanta ishte e veshtirë dhe e ashpër, ushqimi ishte i kufizuar e i varfër, dhe popullsia e deportuar qeverisej me rregulla strikte politike komuniste bolshevike. Mungesa e ushqimit, preku tërë Bashkimin Sovjetik dhe sidomos vendbanimet speciale.

Sipas të dhënave nga arkivat sovjetike, në tetor të vitit 1945, 687,300 gjermanë mbetijetuan në vendbanimet speciale; dhe një numër prej 316,600 gjermanësh shërbyen si punëtor shtesë, gjatë L2B. Gjermanët sovjetik, nuk ishin të pranuar në forcat e rregullta të armatosura.

Në vitin 1945 BRSS deportoi ne vendbanimet speciale 203,796 gjermanë etnik sovjetik, të cilët më parë ķîshín qenë të zhvendosur në Poloni. Kjo zhvendosje, ngriti numrin e popullsisë gjermane në vendbanimet speciale në 1,035,701 në vitin 1949.

Sipas J. Otto Pohl, 65,599 gjermanë u zhdukën në vendbanime të veçanta. Ai beson se mbi 176.352 njerëz “me gjasë vdiqën në armatën e punës së detyruar apo kampet e përqendrimit komunist”.

Në vitin 1955 (vetëm 2 vjet pas vdekjes se diktatorit famkeq marksist J.V.Stalimit) ata u rehabilituan, por nuk u lejuan të kthehen në B.R.S.S. europian. Popullsia gjermane sovjetike u rrit, pavarësisht deportimeve dhe punës së detyruar gjatë luftës. Kështu sipas një regjistrimi sovjetik të vitit 1939, popullsia gjermane ishte 1,427 milionë, kurse në vitin 1959 ajo ishte rritur në 1.619 milionë.

Llogaritjet e studiuesit Gjermano Perëndimor Gerhard Reichling nuk pajtohen me të dhënat nga arkivat sovjetike. Sipas Reichling një total prej 980.000 gjermanë sovjetike etnikë ishin dëbuar gjatë luftës.

Ai gjithashtu vlerësoi se 310,000 vdiqën në punë të detyruar. Gjatë muajve të parë të pushtimit të BRSS në vitin 1941 gjermanët pushtuan rajonet perëndimore të Bashkimit Sovjetik, që kishte vendbanime gjermane. Një total prej 370,000 gjermanëve etnikë nga Gjermania gjatë luftës (nga B.R.S.S.) u dëbuan në Poloni, kurse në vitin 1945 sovjetikët gjetën 280,000 të zhvendosur në territorin sovjetik e i kthyen në B.R.S.S. dhe 90,000 vetë ikën si refugjatë pas luftës në Gjermani.

Gjermanet e ikur në Çekosllovaki, Hungari, Holand, Poloni, Rumani dhe Federatën e Jugosllavisë

Para L2B, rreth 500,000 gjermano-folës (kryesisht gjerman danubian-shvabian) jetonin në Jugosllavi. Disa ikën gjatë luftës, ose emigruan pas vitit 1950, në sajë të aktit të “personave të zhvendosur” (të vitit 1948). Disa të tjerë emigruan në SHBA.

Gjatë muajve të fundit të L2B, shumica e gjermanëve etnikë u larguan nga Jugosllavia (RSFJ, Republika Socialiste Federative e Jugosllavisë) me forcat tërheqëse naziste.

Pas çlirimit, partizanët jugosllavë, kërkonin hakmarrje ndaj gjermanëve etnikë, për krimet e luftës të Gjermanisë naziste, në të cilën kishin marrë pjesë shumë gjermanë etnikë, sidomos në zonën e Banatit të Vojvodinës.

Kështu përafërsisht 200.000 gjermanë etnikë mbetën në Jugosllavi, për të vuajtur pastaj nga persekutimi dhe humbjet personale dhe ekonomike. Rreth 7,000 prej tyre u vranë. Nga viti 1945 e deri në vitin 1948 gjermanët etnikë janë mbajtur në kampet e punës, ku rreth 50,000 janë zhdukur. Përballë raprezarjeve qeveritare komuniste kudo ata (emigrantët gjermanë), që mbijetuan u lejuan për të emigruar në Gjermani pas vitit 1948.

Sipas të dhënave të Gjermanisë Perëndimore (RFGJ), në fund të vitit 1944, sovjetikët komunist bolshevik transportuan 27.000 deri 30.000 gjermanë etnikë, në Ukrainë dhe Donbas (një territor etnik rus), për punë të detyruar, shumica prej të cilëve ishin gra të moshës 18 deri 35; rreth 20% (5683) janë raportuar të përdhunuar, të vdekur ose të humbur.

Të dhënat nga arkivat ruse, botuar në vitin 2001, bazuar në një renditje aktuale, vënë numrin e civilëve gjermanë të dëbuar nga Jugosllavia në B.R.S.S. në fillim të vitit 1945, për reparacione në punë në 12,579, ku 16% (1,994) vdiqën.

Pas marsit të vitit 1945, filloi një fazë e dytë, në të cilën gjermanët etnikë u zhvendosën në fshatra të tilla si Gakowa dhe Krushevla, me qëllim të angazhimit në kampet e punës së detyruar. Ata mbijetuan në kushte shumë të vështira, ku vdekja ishte shumë e sigurtë. Kështu një total prej 166,970 gjermanëve etnikë u internuan, dhe 48.447 (29%) u zhdukën.

Shifrat e qeverisë gjermane nga viti 1958, theksojnë numrin e të vdekurve në 135,800 civilë. Një studim i kohëve të fundit, botuar nga gjermanët etnikë të Jugosllavisë, bazuar në një renditje aktuale ka ndryshuar numrin e të vdekurve në rreth 58,000. Një total prej 48,447 njerëzve me etni gjermane kishin vdekur në kampe; 7,199 u qëlluan me plumb në kokë direkt nga partizanët, dhe një tjetër numër prej 1,994 vetë u zhdukën në kampet e shfarosjes sovjetike të punës së detyruar.

Komunistët bolshevikë për shumë vite, përdoren të njwjtat metoda dhe teknika tortura dhe vrasjeje, sikurse nazistët dhe në shumicën e rasteve ato ia tejkaluan me brutalitet për krime edhe nazistëve gjermanë.

Gjithashtu nga viti 1950, 150,000 gjermanë nga Jugosllavia janë klasifikuar si “të dëbuar” në Gjermani, një tjetër 150,000 në Austri, 10.000 në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, dhe 3000 në Francë. Sipas të dhënave të Gjermanisë Perëndimore 82.000 gjermanë etnikë mbetën në Jugosllavi në vitin 1950, ku më pas shumica emigruan në Gjermani, ose u asimiluan në popullatën lokale vendase sllave.

Teatri evropian i Luftës së Dytë Botërore

Sikurse dihet nga historia L2B, ishte një nga dy teatrot kryesore të luftimeve, që u zhvillua nga shtatori 1939 deri në maj 1945. Fuqitë aleate (përfshirë Mbretërinë e Bashkuar, Shtetet e Bashkuara, Bashkimin Sovjetik dhe Francën) luftuan fuqitë e Boshtit (përfshirë Gjermaninë naziste, Italinë fashiste dhe Japoninë militariste: Berlin-Romë-Tokio), në të dy anët e kontinentit europian, në frontet perëndimore dhe lindore.

Asokohe kishte gjithashtu konflikte, në rajonet skandinave, mesdhetare dhe ballkanike. Ishte një konflikt intensive, që çoi në të paktën 39 milionë vdekje dhe një ndryshim dramatik në ekuilibrin e fuqisë në kontinent.

Vetëm disa muaj pas përfundimit të Luftës Evropiane 1939-1945, raportet e gazetave përshkruan gjetjet e Anketës Strategjike të Bombardimit të Shteteve të Bashkuara (USSBS), të publikuara publikisht më 30 tetor 1945, e cila u dha vlerësimeve gjermane prej 60,000-100,000 vdekjesh në bombardimet e Hamburgut. Dhe ndonjëherë përdoren ende numra edhe më të lartë.

Gjatë debatit të viteve 1949-1950, brenda qeverisë amerikane nëse duhej të vazhdohej me zhvillimin e bombës me hidrogjen, u bënë argumente të bazuara në moral, kundër zhvillimit të një arme, dobia kryesore e së cilës dukej se ishte vrasja e një numri masiv civilësh, me një shpërthim të vetëm.

Duke kundërshtuar këtë linjë arsyetimi, senatori Brien McMahon,[71] kryetar i Komitetit të Përbashkët të Kongresit të Shteteve të Bashkuara për Energjinë Atomike, i shkroi një letër Presidentit Harry S. Truman në të cilën pyeti: “Ku është dallimi i vlefshëm etik midis disa bastisjeve në Hamburg që prodhuan 135,000 viktima!?”, bombardimit me zjarr të Tokios në mars 1945, bombardimit atomik të Hiroshimës dhe armës termonukleare të propozuar.

L2B rezultoi në rreth 55 milionë vdekje në mbarë botën. Ndërsa shumë nga statistikat e mëposhtme janë subjekt i ndryshimeve në materialin burimor të disponueshëm, ato shërbejnë si pikë referimi për vlerësimet.

Në L2B, Shtetet e Bashkuara humbën 292,129 të vdekur dhe 139,709 të zhdukur në betejë. Bashkimi Sovjetik pësoi 8,668,400 të vdekur dhe 4,559,000 të tjerë të zhdukur. Gjermania, humbi 2,049,872 të vdekur dhe 1,902,704 të zhdukur. Kina humbi 1,324,516 të vdekur dhe 115,248 të zhdukur. Japonia humbi 1,506,000 të vdekur dhe 810,000 të zhdukur. Britania e Madhe humbi 397,762 të vdekur dhe 90,188 të zhdukur.

Numri i madh i civilëve të vdekur ishte po aq i tmerrshëm. Bashkimi Sovjetik humbi 14,012,000 civilë, përfshirë midis 1.0 dhe 1.5 milion hebrenj. Kina humbi më shumë se një milion civilë; ndërsa Polonia humbi gati pesë milionë civilë, përfshirë gati tre milionë hebrenj.

E kaluara e Trazuar e Argjentinës dhe Turizmi Nazist sot

Ndërsa zyrtarët në qytetin argjentinas të Bariloche këmbëngulin se ai nuk ishte kurrë një strehë naziste, një biznes i vogël turistik po rritet rreth vizitave të shpeshta në vendet locale të banuara, të lidhura me kriminelët e rrezikshëm nazistë të L2B si Mengele dhe Eichmann, të cilët i kemi përmendur më lart.

Sikurse dihet, qendra e banuar me emrin Bariloche, është para së gjithash një qytet turistik, i ngritur (ndërtuar) mbi një territor me reliv malor. Theksoj, se si pasoj e migrimit të shpeshtë të nazistëve V.I.P. apo të famshën (në krime dhe gjenicid) në atë zonë pas L2B, ajo (qyteti turistik) gjithashtu zhvilloi vazhdimisht një reputacion të keq, si një strehë (transit ose e përhershme) për fashistët dhe nazistët e ardhur (ikur) nga kontinenti plakë i Europës. Dyshimet e sakta, se ajo ishte bërë me kohë streha e tyre e preferuar, u konfirmuan me arrestimin në vitin 1995 të një banori tjetër vendas, ish-kapitenit gjerman të SS Erich Priebke.

Pavarësisht këtij identiteti të dyfishtë, shumë analistë argjentinas dhe disa europianë theksojnë, se industrisë së turizmit iu deshën 40 vjet për të menduar, për të fituar para (të ardhura financiare) me reliket e mbetura naziste ose me të kaluarën e pakëndshme historike të qytetit.

Ajo që bie në sy sot, është se vizitorët që shkojnë aje nga vende të ndryshme të botës, tani mund të marrin një “Turs Nazist” (hartë ose fletpalosje me ngjyra), i cili përbëhet nga itinerare pothuajse të fshehta me reklama shumë diskrete. Turnetë me grupe njerëzish të moshave të ndryshme, megjithatë, kanë rritur interesin midis firmave të pavarura të udhëtimit dhe institucioneve arsimore që shkojnë atje nga SHBA, Europa dhe gjetkë.

Grupe studentësh “turistë” ose thjesht njerëz kureshtarë, sot po paguajnë para për një vizitë me udhëzime, që u lejon atyre të shohin nga dora e parë, se ku dhe si kanë jetuar njerëz, si: Mengele, Priebke apo madje ku kanë jetuar Hitleri dhe zonja e tij Eva Braun, kur ikën nga Berlini.

Në përgjithësi, vizitat tursitike me guidë nga një deri në disa ditë në shtëpitë e ish-nazistëve kushtojnë midis 2.000 dhe 10.000 pesos argjentinase. Një turne i zakonshëm, megjithëse i përshtatur, gjysmë-ditor në çdo vend në Patagoni kushton rreth 2000 pesos, ç’ka tregon se çmimet atje nuk janë shumë normale. Kjo është një formë e re fitimi turistik.

Agjencitë ndërkombëtare dhe lokale, si zakonisht sot ofrojnë vizita në Bunkerin nazist ose mbetjet e një fortese ushtarake naziste, të ndërtuar nga fansat apo audhuruesit e zjarrtë të liderit të tyre ushtarak dhe shpirtëror Adolph Hitlerit në periferi të Bariloche. Për zhgënjimin e shumë vendasve, vendi fatkeqsisht është bërë sot (në ditët tona) një pikë referimi në historitë e nazizmit pas Hitlerit.

Për një kohë, tensionet rreth të kaluarës së historisë së tyre, janë si një rrjedhë e errët, që rrjedh nën ekzistencën e përditshme të qytetit. Disa nga ndërtesat, institucionet dhe aspektet kulturore, që përfaqësojnë më së miri popullin vendas, si kolegji prestigjioz Primo Capraro, Shoqata Kulturore Gjermane, Klubi Andino, rregullsia solide e shtëpive elegante në qendër të qytetit, kuzhina e shijshme e Bariloche dhe profesioni i tij i njohur për muzikën klasike, janë një trashëgimi e hershme e emigracionit të vazhdueshëm gjerman.

“Nazizmi, nuk u zhduk nga faqja e dheut. Ajo u bë diçka tjetër. Kjo është arsyeja pse ne duhet të rimendojmë historinë dhe të shohim se si ajo ndikon tek ne sot. Nuk ka zyrtarë nazistë në Bariloche, por shtëpitë e tyre mbeten, ashtu si ndërtesat e tyre dhe, në disa raste, shenjat ideologjike.”, shkruan gazetari argjentinas Abel Basti, në librin e tij: “Në gjurmët e Hitlerit”.[72]

Vetë gazetari Basti, kishte ndërtuar një itinerar të supozuar të diktatorit nazigjerman në Amerikën e Jugut, i cili përfshinte një qëndrim të përkohshëm në Kolumbi, por teoria e tij, e përshkruar në librin e tij historik: “Në gjurmët e Hitlerit”, u refuzua gjerësisht nga teoricientët e konsiparionit miopë “historianë” propagandistikë për mungesë “provash”.

Unë mendoj, se logjika e kohës është e thjeshtë, se Hitleri dhe të tjerët nazi, që u strehuan atje asokohe, nuk do t’u thoshnin “historianëve” dhe gjuajtësve të nazistëve, ja ku jemi këtu dhe se ja ku janë gjurmët tona, se ne jemi fshehur këtu apo atje dhe hajdeni dhe na arrestoni (kapni) në stacionet tona të fundit në shtetet e Amerikës Latine dhe më së shumti në Argjentinë, Kolombi, Brasil etj.

Edhe sot, në qendër të qytetit Avenida Belgrano, ka shumë shtëpi të banuara, me foto të ekspozuara ndër vite nga pasardhës të emigrantëve gjermanë, zviceranë, austriakë, francezë, sllovenë dhe polakë.

Kështu Hotel Kops’s Campana, është në këtë rrugë të qytetit alpin. Përballë saj është shtëpia e Mairano Barilari, një mjek që thuhet se ka njohur Sigmund Freud dhe ka praktikuar hipnotizimin. Kjo shtëpi e bukur, mund të ketë qenë mjedisi i darkave të ish oficerëve të lartë nazistë, ku morën pjesë familjet Mengele dhe Eichmann. Ndërtesa në fjalë, është sot aktualisht pika fillestare e çdo turneu turistik nazist.

Historiani dhe gazetari Hans Schulz,[73] një nga biografët kryesorë të qytetit, thotë se edhe ai punon “kryesisht me grupe turistësh ose studentësh, që vijnë nga Amerika e Veriut”. Ai beson se këto turne janë të dobishme, për të hequr thumbin dhe misterin nga kjo temë tabu, të cilën argjentinasit e klasës së mesme janë përpjekur prej kohësh ta shpërfillin koloninë e pranishme gjermane, pavarësisht nga të dhënat zyrtare, të cilat sugjerojnë se rreth 100,000 refugjatë nazistë mbërritën në Argjentinë midis viteve 1945-1950.

Bariloche, ka tërhequr edhe më shumë interes për turistët amerikanë dhe botërorë. Dhe tani që më në fund ka filluar të përqafojë të kaluarën e tij naziste, qyteti po tërheq edhe disa dollarë të rinj turistikë.

---

[1] Fillimisht, Adolph Hitleri donte ta quante librin e tij të ardhshëm “Viereinhalb Jahre (des Kampfes) gegen Lüge, Dummheit und Feigheit” (Katër Vjet e Gjysmë (Luftë) Kundër Gënjeshtrave, Marrëzisë dhe Frikës). Max Amann, drejtues i Franz Eher Verlag dhe botues i Hitlerit, thuhet se ka sugjeruar librin shumë më të shkurtër “Mein Kampf” (“Lufta Ime”). Libri në fjalë është një manifest autobiografik i vitit 1925 nga udhëheqësi i Partisë Naziste Adolf Hitler. Libri përshkruan shumë nga bindjet politike të tij, ideologjinë e tij politike dhe planet e ardhshme për Gjermaninë dhe botën. Vëllimi 1 i Mein Kampf u botua në vitin 1925 dhe Vëllimi 2 në vitin 1926. Libri u redaktua fillimisht nga Emil Maurice, pastaj nga zëvendësi i Hitlerit, Rudolf Hess. Ai e filloi Mein Kampf ndërsa ishte i burgosur pas grushtit të shtetit të dështuar në Mynih në nëntor 1923 dhe një gjyqi në shkurt 1924 për tradhti të lartë, në të cilin ai mori një dënim prej pesë vjetësh në burgim në fortesë (Festungshaft). Edhe pse fillimisht priti shumë vizitorë, ai shpejt iu përkushtua tërësisht librit. Ndërsa vazhdonte, ai e kuptoi se do të duhej të ishte një vepër me dy vëllime, me vëllimin e parë të planifikuar për t’u botuar në fillim të vitit 1925. Guvernatori i Burgut të Landsbergut vuri në dukje në atë kohë, se: “Ai (Hitleri) shpreson që libri të ketë shumë botime, duke i mundësuar kështu të përmbushë detyrimet e tij financiare dhe të mbulojë shpenzimet e bëra në kohën e gjyqit të tij”. Pas shitjeve të ngadalta fillestare, libri u bë një bestseller në Gjermani, pas ngritjes së Hitlerit në pushtet në vitin 1933. Pas vdekjes së Hitlerit, të drejtat e autorit të Mein Kampf i kaluan qeverisë shtetërore të Bavarisë, e cila refuzoi të lejonte çdo kopjim ose shtypje të librit në Gjermani. Në vitin 2016, pas skadimit të të drejtave të autorit, të mbajtura nga qeveria shtetërore e Bavarisë, Mein Kampf u ribotua në Gjermani për herë të parë që nga viti 1945, gjë që shkaktoi debat publik dhe reagime të ndara nga grupet hebraike. Një ekip studiuesish nga Instituti i Historisë Bashkëkohore në Mynih botoi një botim me dy vëllime, pothuajse 2,000 faqe, të shoqëruar me rreth 3,500 shënime. Kjo u pasua në vitin 2021 nga një botim francez me 1,000 faqe, bazuar në versionin gjerman të shoqëruar me shënime, me rreth dyfish më shumë komente sesa tekst. Që nga fillimi i viteve 1930, historia e Mein Kampf në anglisht ka qenë e ndërlikuar dhe një rast për polemika. Asokohe u bënë katër përkthime të plota, të cilat u përfunduan para vitit 1945, si dhe një numër fragmentesh në gazeta, broshura, dokumente qeveritare dhe dorëshkrime të pabotuara. Jo të gjitha këto kishin miratim zyrtar nga botuesit e tij, Eher Verlag. Që nga lufta, përkthimi i vitit 1943 nga Ralph Manheim ka qenë përkthimi më i botuar, megjithëse versione të tjera kanë vazhduar të qarkullojnë. Në SHBA, “Mein Kampf”, mund të gjendet në shumë biblioteka komunitare dhe mund të blihet, shitet dhe shkëmbehet. Ai gjithashtu mbrohet nga Amendamenti i Parë i Kushtetutës së Shteteve të Bashkuara si çështje e lirisë së fjalës dhe e lirisë së shtypit. Qeveria e SHBA-së sekuestroi të drejtën e autorit në shtator 1942, gjatë Luftës së Dytë Botërore, sipas Aktit të Tregtimit me Armikun dhe në vitin 1979, Houghton Mifflin, botuesi amerikan i librit, bleu të drejtat nga qeveria në përputhje me 28 CFR 0.47. Më shumë se 15,000 kopje shiten në vit. Në vitin 2016, Houghton Mifflin Harcourt raportoi se po kishte vështirësi në gjetjen e një organizate bamirëse, që do të pranonte fitime nga shitjet e versionit të saj të Mein Kampf, të cilin kishte premtuar ta dhuronte.

[2] Sir Winston Leonard Spencer Churchill (1874-1965), ishte një burrë shteti, oficer ushtarak dhe shkrimtar britanik, i cili ishte Kryeministër i Mbretërisë së Bashkuar në vitet 1940-1945 (gjatë Luftës së Dytë Botërore) dhe përsëri në vitet 1951-1955. Për rreth 62 vjet midis viteve 1900 dhe 1964, ai ishte anëtar i parlamentit (MP) dhe përfaqësoi gjithsej pesë zona zgjedhore, gjatë asaj kohe. Ideologjikisht një përkrahës i liberalizmit ekonomik dhe imperializmit, ai ishte për pjesën më të madhe të karrierës së tij anëtar i Partisë Konservatore, të cilën e udhëhoqi në vitet 1940-1955 dhe anëtar i Partisë Liberale në vitet 1904-1924. Ai ishte me prejardhje të përzier angleze dhe amerikane, Churchill lindi në Oxfordshire në familjen e pasur dhe aristokratike Spencer. Ai u bashkua me Ushtrinë Britanike në vitin 1895 dhe mori pjesë në aksione në Indinë Britanike, Luftën Mahdiste dhe Luftën e Dytë Boer, duke fituar famë si korrespondent lufte dhe duke shkruar libra rreth fushatave të tij. I zgjedhur deputet konservator në vitin 1900, ai kaloi te Liberalët në vitin 1904. Në qeverinë liberale të H. H. Asquith, Churchill ishte president i Bordit të Tregtisë dhe më vonë Sekretar i Brendshëm, duke mbështetur reformën e burgjeve dhe sigurimet shoqërore të punëtorëve. Si Lord i Parë i Admiralitetit gjatë Luftës së Parë Botërore, ai mbikëqyri fushatën e Galipolit; por, pasi ajo rezultoi një katastrofë, u ul në detyrë në Kancelar të Dukatit të Lancaster. Ai dha dorëheqjen në nëntor 1915 dhe u bashkua me Fusilierët Mbretërorë Skocezë në Frontin Perëndimor për gjashtë muaj. Në vitin 1917, ai u kthye në qeveri nën David Lloyd George dhe shërbeu me radhë si Ministër i Municioneve, Sekretar i Shtetit për Luftën, Sekretar i Shtetit për Ajrin dhe Sekretar i Shtetit për Kolonitë, duke mbikëqyrur Traktatin Anglo-Irlandez dhe politikën e jashtme britanike në Lindjen e Mesme. Pas dy vitesh jashtë Parlamentit, ai ishte Kancelar i Thesarit në qeverinë Konservatore të Stanley Baldwin, duke e kthyer sterlinën në vitin 1925 në standardin e arit, duke e dobësuar ekonominë e Mbretërisë së Bashkuar. Duke dalë jashtë qeverisë gjatë të ashtuquajturave “vite të shkretëtirës” në vitet 1930, Churchill mori drejtimin në thirrjet për riarmatim për t’iu kundërvënë kërcënimit të militarizmit në Gjermaninë naziste. Me shpërthimin e Luftës së Dytë Botërore (L2B), ai u riemërua Lord i Parë i Admiralitetit. Në maj 1940, ai u bë kryeministër, duke pasuar Neville Chamberlain. Churchill formoi një qeveri kombëtare dhe mbikëqyri përfshirjen britanike në përpjekjet e luftës së Aleatëve kundër fuqive të Boshtit, duke rezultuar në fitoren në vitin 1945. Pas humbjes së Konservatorëve në zgjedhjet e përgjithshme të vitit 1945, ai u bë Udhëheqës i Opozitës. Mes Luftës së Ftohtë në zhvillim me Bashkimin Sovjetik, ai paralajmëroi publikisht për një “perde të hekurt” të ndikimit sovjetik në Evropë dhe promovoi unitetin evropian. Ndërmjet mandateve të tij, ai shkroi disa libra që rrëfenin përvojën e tij gjatë luftës. Ai u vlerësua me Çmimin Nobel në Letërsi në vitin 1953. Ai humbi zgjedhjet e vitit 1950, por u rikthye në detyrë në vitin 1951. Mandati i tij i dytë ishte i zënë me çështjet e jashtme, veçanërisht marrëdhëniet anglo-amerikane dhe ruajtjen e asaj që kishte mbetur nga Perandoria Britanike, me Indinë që nuk ishte më pjesë e saj. Në planin e brendshëm, përparësia e qeverisë së tij ishte programi i tyre i gjerë i ndërtimit të shtëpive, në të cilin ata patën sukses. Me shëndet të përkeqësuar, Churchill dha dorëheqjen në vitin 1955, duke mbetur deputet deri në vitin 1964. Pas vdekjes së tij në vitin 1965, atij iu bë një funeral shtetëror. Një nga figurat më të rëndësishme të shekullit XX, Churchill mbetet popullor në Mbretërinë e Bashkuar dhe në pjesën tjetër të Anglosferës. Ai përgjithësisht shihet si një udhëheqës fitimtar i kohës së luftës që luajti një rol integral në mbrojtjen e demokracisë liberale kundër përhapjes së fashizmit. Një imperialist i vendosur, ai është kritikuar ndonjëherë për komentet mbi racën, përveç disa vendimeve të kohës së luftës, siç është bombardimi i zonave. Historianët e rendisin Churchillin si një nga kryeministrat më të mëdhenj britanikë.

[3] Giordano Bruno (i lindur si Filippo Bruno 1548-1600), ishte një filozof, poet, alkimist, astrolog, teoricien kozmologjik dhe ezotericist italian. Ai është i njohur për teoritë e tij kozmologjike, të cilat u zgjeruan konceptualisht për të përfshirë modelin kopernikan të atëhershëm. Ai praktikoi hermetizmin e i dha një qëndrim mistik eksplorimit të universit. Ai propozoi që yjet ishin diej të largët të rrethuar nga planetët e tyre (ekzoplanetë) dhe ngriti mundësinë që këta planetë të mund të nxisin jetën e tyre, një pozicion kozmologjik i njohur si pluralizëm kozmik. Ai këmbënguli se universi është i pafund dhe nuk mund të ketë qendër. Bruno u gjykua për herezi nga Inkuizicioni Romak me akuzat për mohimin e disa doktrinave kryesore katolike, duke përfshirë mallkimin e përjetshëm, Trinitetin, hyjninë e Krishtit, virgjërinë e Marisë dhe transubstancimin. Panteizmi i Brunos nuk u kaperdi lehtë nga kisha, as mësimi i tij i metempsikozës në lidhje me rimishërimin e shpirtit. Inkuizicioni e shpalli fajtor dhe u dogj në turrën e druve në Campo de’ Fiori të Romës në vitin 1600. Pas vdekjes së tij, ai fitoi famë të konsiderueshme, duke u festuar veçanërisht nga komentuesit e shekullit XIX dhe fillimit të shekullit XX, të cilët e konsideronin atë si një martir për shkencën. Disa historianë janë të mendimit se gjyqi i tij për herezi nuk ishte një përgjigje ndaj pikëpamjeve të tij kozmologjike, por më tepër një përgjigje ndaj pikëpamjeve të tij fetare dhe të jetës së përtejme, ndërsa të tjerë gjejnë se arsyeja kryesore për vdekjen e Brunos ishin me të vërtetë pikëpamjet e tij kozmologjike. Rasti i Brunos konsiderohet ende një pikë referimi në historinë e mendimit të lirë dhe shkencave në zhvillim. Përveç kozmologjisë, Bruno shkroi gjerësisht edhe mbi artin e kujtesës, një grup i organizuar lirshëm i teknikave dhe parimeve mnemonike. Bruno u ndikua thellësisht nga Empedokli parasokratik, Neoplatonizmi, Hermetizmi i Rilindjes dhe legjendat e ngjashme me Librin e Zanafillës që rrethojnë konceptin helenistik të Hermes Trismegistus. Studime të tjera mbi Brunon janë përqendruar në qasjen e tij cilësore ndaj matematikës dhe zbatimin e koncepteve hapësinore të gjeometrisë në gjuhë. Giordano Bruno njihet kryesisht për teoritë e tij radikale kozmologjike, duke përfshirë idenë e një universi të pafund dhe të pakufizuar të populluar me botë të shumëfishta, një koncept që shtrihej përtej modelit heliocentrik të Kopernikut, i cili në atë kohë ishte revolucionar. Ai ishte gjithashtu filozof, matematikan dhe okultist, i njohur për pikëpamjet e tij jokonvencionale dhe për djegien në turrën e druve për bindjet e tij heretike. Teoritë e Brunos sfiduan pikëpamjen mbizotëruese gjeocentrike të universit, e cila e vendoste Tokën në qendër. Ai e zgjeroi idenë e Kopernikut, për një model heliocentrik (me qendër diellin) duke propozuar që universi nuk ishte vetëm i pafund, por gjithashtu përmbante shumë botë, disa prej të cilave mund të ishin edhe të banuara. Teoritë e tij ndikuan në mendimin shkencor dhe filozofik të shekullit XVII dhe më vonë u miratuan nga filozofët modernë. Pikëpamjet joortodokse të Brunos, veçanërisht teoritë e tij kozmologjike dhe refuzimi i tij i parimeve tradicionale aristoteliane dhe skolastike, çuan në persekutimin e tij nga të dyja kishat katolike romake dhe të reformuara. Ai u arrestua e u gjykua nga Inkuizicioni Venedikas, dhe më vonë u ekstradua në Inkuizicionin Romak për bindjet e tij heretike. Pas një gjyqi shtatëvjeçar, Bruno u shpall fajtor për herezi dhe u dënua me djegie në turrën e druve. Pavarësisht vdekjes së tij tragjike, Bruno mbahet mend si një martir i mendimit të lirë dhe një pararendës i shkencës dhe filozofisë moderne.

[4] Nikola Koperniku[b] (1473-1543), ishte një polimat i Rilindjes Europiane, i cili formuloi një model të universit, që vendoste Diellin në vend të Tokës në qendër të tij. Koperniku, ka të ngjarë ta ketë zhvilluar modelin e tij në mënyrë të pavarur nga Aristarku i Samosit, një astronom i lashtë grek, i cili kishte formuluar një model të tillë rreth tetëmbëdhjetë shekuj më parë. Publikimi i modelit të Kopernikut në librin e tij “De revolutionibus orbium coelestium” (Mbi Rrotullimet e Sferave Qiellore), pak para vdekjes së tij në 1543, ishte një ngjarje e madhe në historinë e shkencës, duke shkaktuar Revolucionin Kopernikan dhe duke dhënë një kontribut si pionier në Revolucionin Shkencor. Koperniku lindi dhe vdiq në Prusinë Mbretërore, një rajon gjysmëautonom dhe shumëgjuhësh i krijuar brenda Kurorës së Mbretërisë së Polonisë nga tokat e rimarrë nga Urdhri Teutonik pas Luftës Trembëdhjetë Vjeçare. Ai ishte një poliglot dhe dijetar i shkencave të ndryshme, ai mori një doktoraturë në të drejtën kanonik dhe ishte matematikan, astronom, mjek, studiues i klasikëve, përkthyes, guvernator, diplomat dhe ekonomist. Që nga viti 1497 ai ishte një kanonik i kapitullit të Katedrales së Warmian. Në vitin 1517 ai nxori një teori sasiore të parasë – një koncept kyç në ekonomi – dhe në vitin 1519 formuloi një parim ekonomik që më vonë u quajt ligji i Gresham-it.

[5] Qendra e Tolerancës Simon Ëiesenthal (SËC). Qendra, është emëruar për nder të gjuetarit nazist Simon Ëiesenthal (1908-2005). Ajo është një organizatë hebraike, për të drejtat e njeriut e themeluar në vitin 1977 nga Rabbi Marvin Hier. Qendra, është e njohur për kërkimin dhe përkujtimin e Holokaustit, gjueti për kriminelët nazistë të luftës, luftimin e antisemitizmit, edukimin për tolerancën, mbrojtjen e Izraelit, dhe Muzeun e saj të Tolerancës. Ajo boton një revistë sezonale, të quajtur In Motion. Qendra, ka gjithashtu lidhje të ngushta me agjencitë publike e private dhe takohet rregullisht me zyrtarë të zgjedhur të SHBA dhe qeverive të huaja dhe me diplomatë dhe krerë shtetesh. Është akredituar si një organizatë joqeveritare (OJQ) në OKB, UNESCO dhe Këshillin e Evropës.. Ëiesenthal nuk kishte të bënte fare me funksionimin ose aktivitetet e saj përveçse i dha emrin, por ai mbeti mbështetës i saj. “Kam marrë shumë nderime gjatë jetës sime,” tha dikur Ëiesenthal, “kur të vdes, këto nderime do të vdesin me mua. Por Qendra Simon Ëiesenthal do të jetojë si trashëgimia ime.”

[6] A number of organizations, museums and monuments are intended to serve as memorials to the Holocaust, the Nazi Final Solution, and its millions of victims. Memorials and museums listed by country:

A – D: Albania, Argentina, Australia, Austria, Belarus, Belgium, Brazil, Bulgaria, Canada, China (PRC), Croatia, Cuba, Czech Republic.

E – J: Ecuador, Estonia, France, Germany, Greece, Guatemala, Hungary, Israel, Italy, Japan.

K – O: Latvia, Lithuania, Mexico, Netherlands, New Zealand, North Macedonia, Norway.

P – T: Philippines, Poland, Portugal, Romania, Russia, Serbia, Slovakia, Slovenia, South Africa, Spain, Suriname, Sweden, Taiwan.

U – Z: Ukraine, United Kingdom, United States, Uruguay.

[7] https://www.timesofisrael.com/albania-inaugurates-holocaust-memorial-honoring-locals-who-protected-jews/

[8] “At Long Last, Nazi Faces Trial”. Los Angeles Times, 05/08/1996. Archived from the original on 2016-01-29.

[9] Ëhile on the hunt for SS officer Reinhard Kopps in Argentina, American journalists caught ëind of another notorious Nazi in the area; Erich Priebke. As the Gestapo’s second in command in Rome, Priebke ëas responsible for the Ardeatine massacre, one of ëorst atrocities in Italian history. “Ëar Stories is your one stop shop for all things military history. From Ëaterloo to Verdun, ëe’ll be bringing you only the best documentaries and stories from history’s most engaging and dramatic conflicts.

https://www.youtube.com/watch?v=eWYQX_aGDSQ

[10] https://www.jta.org/archive/ex-nazi-living-in-argentina-is-linked-to-german-neo-nazis

[11] Malcolm, Noel: “Kosovo: A Short History”, London, England: Pan Macmillan., 1998, ISBN 978-0-333-66613-5.

[12] Malcolm, Noel (5 May 1999). “Response by Noel Malcolm”. Bosnian Institute. Archived from the original on 23 June 2013. Retrieved 20 July 2013.

[13] Josef Fitzthum (1896-1945), ishte një anëtar i lartë austriak i SS dhe Përfaqësues Special i Reichsführer-SS në Shqipëri, gjatë Luftës së Dytë Botërore (L2B). Ai u rekrutua në Ushtrinë Austro-Hungareze në vitin 1916 e u dërgua në frontin italian. Në janar 1919 u shkarkua nga ushtria dhe në vitet 1923-1933 punoi si sekretar në Shkollën e Arteve të Aplikuara të Vjenës. Fitzthum u bashkua me Partinë Naziste në vitin 1931 (me numer anëtarësimi 363,169) dhe në vitin 1932, me SS (numeri anëtarësimi 41,936). Në prill 1932 u bashkua me Standardin XI SS në Vjenë, të cilin e drejtoi nga shtatori 1932 për 6 muaj. Ai vuajti burg për përvetësim dhe aktivitete të paligjshme naziste. Pas largimit të tij nga Austria, duke filluar në mars të vitit 1936, ai u emërua SS-Standartenführer me kohë të plotë. Në maj 1936 u emërua në SS Germania. Nga tetori i vitit 1937 deri në mars të vitit 1938 ai u përfshi në aktivitetet e SD. Pas Anschluss ai u emërua zv/Shef i Policisë në Vjenë në vitet 1938-1940. Në mars 1938, u përfshi në disa takime dhe ceremoni publike të profilit të lartë me Heinrich Himmler, Kurt Daluege, Karl Ëolff, Reinhard Heydrich dhe Ernst Kaltenbrunner, duke shqyrtuar forcat policore austriake në Vjenë. Në vitin 1940 u transferua në Ëaffen-SS e u emërua komandant këmbësorie në SS-Totenkopfverbände. Në vitet 1942-1943, ai ishte në Holandë si komandant për themelimin e Aufstellung von Freiëilligen-Verbänden der Ëaffen-SS (Shoqata Vullnetare e Ëaffen-SS). Në vitet 1943-1945, ai u emërua Përfaqësues Special i Reichsführer-SS nga Heinrich Himmler, për të vepruar si përfaqësuesi i tij personal në Shqipëri, gjatë L2B. Si ish-shef i policisë së Vjenës, detyra kryesore e deklaruar e tij ishte rindërtimi i forcës policore shqiptare. Megjithatë, ai shpejt konceptoi idenë e ngritjes së një Legjioni Shqiptar, siç kishin bërë austriakët këtu gjatë Luftës së Parë Botërore (L1B), por brenda Ëaffen SS. Si pasojë, nga prilli deri në qershor 1944, Fitzthum organizoi rekrutimin dhe stërvitjen e Divizionit të 21-të Malor Ëaffen të SS Skanderbeg (i pari shqiptar). Brenda politikës shqiptare të kohës së luftës, ai ishte një kundërshtar i zëshëm i bashkëpunimit me fraksionin zogist/mbretëror. Një luftëtar i brendshëm politik me përvojë, Fitzthum monopolizoi me shpejtësi si pushtetet e Rajhut në Shqipëri (duke uzurpuar edhe ato të Ministrisë së Jashtme gjermane), ashtu edhe sistemet lokale të administrimit politik shqiptar. Në gusht 1944 ai u gradua në Grupin e SS dhe Gjeneralleutnant të Ëaffen-SS dhe iu dhanë pushtete shumë të gjera. Në shtator 1944, ai emëroi drejtpërdrejt një “komitet kontrolli” prej tre vetash për Tiranën, përfshirë Prengë Previzin (një politikan i panjohur bashkëpunues), kreun zyrtar të policisë sekrete shqiptare nën nazistët, dhe gjeneralin Gustav von Myrdacz (një oficer ushtarak austriak, që ishte tërhequr në Tiranë pas L2B). “Oficerët e ushtrisë së rregullt dënuan arrestimet e shpejta të Fitzthum, si dhe transportimin e rreth 400 të burgosurve shqiptarë jashtë Shqipërisë, duke shkelur drejtpërdrejt marrëveshjet ekzistuese.” Deri më 2 tetor 1944, kur gjermanët vendosën të evakuonin zyrtarisht Shqipërinë, Fitzthum ishte ndoshta njeriu më i fuqishëm në të gjithë vendin. Gjatë tërheqjes, Fitzthum ndihmoi Xhafer Devën të ngrinte, armatoste dhe pajiste një administratë lokale dhe forcë mbrojtëse në Kosovë. Pas kthimit në Rajhun e Tretë, ai u dërgua në Divizionin e 18-të Vullnetar SS Panzergrenadier Horst Ëessel si komandant nga 3 deri më 10 janar 1945, kur Fitzthum u vra në një aksident me makinë në Ëiener Neudorf. Ai u varros në Vjenë.

[14] August Schmidhuber (1901-1947), ishte një SS-Brigadeführer, i cili komandoi dy divizione Ëaffen-SS në Jugosllavinë dhe Shqipërinë e pushtuar gjatë fazave të fundit të Luftës së Dytë Botërore (L2B). Ai u ekzekutua nga autoritetet jugosllave të pasluftës, për krime lufte. Sikurse dihet Ëaffen-SS, ishte një degë e armatosur e Partisë Naziste Gjermane, që shërbeu së bashku me Ëehrmacht-in, por që nuk ishte kurrë zyrtarisht pjesë e tij. Në gjyqet e Nurembergut të pasluftës, Ëaffen-SS, ku Schmidhuber ishte një oficer i lartë, u shpall si një organizatë kriminale, për shkak të përfshirjes së saj të madhe në krime lufte dhe krime kundër njerëzimit. Gjatë operacioneve antipartiake (antipartizane) në Jugosllavi, nën urdhrat e tij të drejtpërdrejtë, Divizioni i 21-të Ëaffen SS Skanderbeg kreu mizori të shumta. Divizioni gjithashtu kontribuoi në Holokaust, duke marrë pjesë në arrestimin dhe deportimin e shumicës së hebrenjve nga Kosova. Më 20 prill 1943, Schmidhuber u gradua në SS Standartenführer (Kolonel). Nga 28 nëntori deri në fund të dhjetorit 1943, pastaj nga 11 janari deri në fillim të shkurtit 1944 ai mbajti përkohësisht komandën e Divizionit Prinz Eugen. Më 17 prill 1944, Schmidhuber u bë komandant i Divizionit të 21-të Ëaffen Malor të SS Skanderbeg (i pari shqiptar), një forcë vullnetare e shqiptarëve etnikë nën komandën gjermane, e cila vepronte kryesisht në rajonin e Kosovës. Divizioni u bë famëkeq për plaçkitjet dhe mizoritë e tij kundër civilëve të paarmatosur, veçanërisht serbëve etnikë. Në maj 1944, SS Skanderbeg mori pjesë në mbledhjen dhe deportimin e hebrenjve nga Kosova në kampin e përqendrimit Bergen-Belsen, ku pothuajse të gjithë u zhdukën. Më 21 qershor 1944, Schmidhuber u gradua në SS Oberführer. Studiuesi Bernd Jürgen Fischer vuri në dukje se Schmidhuber lëshoi ​​urdhra për “rritje të djegies së fshatrave dhe vrasjes së njerëzve, në përputhje me këto urdhra, midis 19 shtatorit dhe 23 tetorit, 131 të burgosur të NLM-së, përfshirë gra… u qëlluan ose u varën në Kosovë”. Divizioni përdori gjithashtu varje ndëshkuese si përgjigje ndaj akteve të sabotimit. Pas 6 muajsh ekzistencë, pas dezertimeve masive brenda radhëve të tij, rekordit të dobët luftarak dhe historikut të mizorive, divizioni u urdhërua të shpërbëhej më 1 nëntor 1944 nga Heinrich Himmler. Schmidhuber fajësoi për dështimin e divizionit ushtarët shqiptarë. Schmidhuber u bë Brigadeführer dhe Generalmajor der Ëaffen-SS në janar 1945. Pas evakuimit gjerman të Shqipërisë, më 21 janar 1945 ai zëvendësoi Brigadeführer-in e SS Otto Kumm si komandant i Divizionit të 7-të Vullnetar Malor SS Prinz Eugen. Kuadrot gjermanë të divizionit të 21-të (Reichsdeutsche dhe Volksdeutsche) u përvetësuan në Regjimentin SS-Freiëilligen Gebirgsjäger 14 të Prinz Eugen, të cilit iu dha emri nderues Skanderbeg në kujtim të formacionit të tij simotër, shumica e myslimanëve shqiptarë u liruan nga shërbimi. Schmidhuber ishte komandant i Prinz Eugen i vendosur në Dalmaci, ku njësia kreu krime të shumta lufte në Split dhe Dubrovnik. Divizioni Prinz Eugen luftoi në aksione të prapavijës kundër partizanëve sllav jugosllavë dhe njësive ruse si pjesë e Grupit të Ushtrisë F, ndërsa gjermanët ishin në tërheqje të plotë nga vendi. Ai u kap nga partizanët jugosllavë, pasi Divizioni Prinz Eugen u dorëzua në Cilli të Sllovenisë më 11 maj 1945, ku një gjykatë ushtarake jugosllave e gjykoi atë me akuzën e pjesëmarrjes në masakra, deportime dhe mizori kundër civilëve dhe e dënoi me vdekje me varje. Schmidhuber u ekzekutua më 19 shkurt 1947 në Beograd. Më përpara ai ishte dekorua dhe vleresua nga nazistët me: “Kryq gjerman në ar” më 3 gusht 1943 dhe “Kryq i Hekurt” i klasit të dytë dhe të parë më 4 tetor dhe 11 nëntor 1939.

[15] Bernd Jürgen Fischer: “Albania at Ëar, 1939-1945”.

[16] Vickers, Miranda: “Betëeen Serb and Albanian: A History of Kosovo” 1998, Neë York, Columbia University Press. ISBN 978-0-231-11383-0.

[17] Jonathan Trigg: “Hitler’s Jihadis, Muslim Volunteers of the Ëaffen-SS”.

[18] Fischer, Bernd Jürgen: ”Albania at Ëar, 1939–1945”. Ëest Lafayette, 1999, Indiana, Purdue Research Foundation. ISBN 978-1-55753-141-4.

[19] Kaltenegger, Roland: “Totenkopf und Edelëeiss: General Artur Phleps und die südosteuropäischen Gebirgsverbände der Ëaffen-SS im Partisanenkampf auf dem Balkan 1942–1945” (in German) (“Skull and Edelëeiss: General Artur Phleps and the Southeastern European Mountain Units of the Ëaffen-SS in the Partisan Struggle in the Balkans 1942–1945)”, 2008, Graz, Austria, Ares Verlag. ISBN 978-3-902475-57-2.

[20] Kumm, Otto: “Prinz Eugen: The History of the 7. SS-Mountain Division “Prinz Eugen”. 1995, Ëinnipeg, Manitoba: J.J. Fedoroëicz. ISBN 978-0-921991-29-8.

[21] Neubacher reported that about 4,000 Albanians had served in the 13th SS Division. The historians Xavier Bougarel, Alexander Korb, Stefan Petke and Franziska Zaugg observe that this estimate seems “overly high” given there was only one Albanian battalion in that division

[22] In a report to Himmler, Fitzthum wrote that, “(f]or the currently existing Albanian formations an alteration in the future cannot be expected to be brought about even by thorough training. They will never become a serious and employable troop.” Despite the Germans trying to depict them as “the perfect Albanian ëarrior”, Fitzthum argued that the Albanians from Kosovo and the northern part of Albania proper had a completely different conception of warfare than the Germans and ëere not familiar with fighting in large units or against artillery.

[23] Mojzes, Paul: “Balkan Genocides: Holocaust and Ethnic Cleansing in the 20th Century”, 2011, Lanham, Maryland: Roëman & Littlefield. ISBN 978-1-4422-0665-6.

[24] This rank had no U.S. Army equivalent. It ëas senior to a colonel but junior to a brigadier general.

[25] 1. This symbol (exactly as depicted) is described by Keegan and Bishop as the divisional badge, and by Littlejohn as the “official vehicle sign of the division”.

2. Some Albanian sources place the number of deaths at betëeen 36,000 and 47,000, but according to Malcolm, such claims are greatly exaggerated.

3.. According to George H. Stein, the men from II Battalion fought ëith the 7th SS Division until February 1945, ëhen they ëere sent north to defend the Oder-Neisse line.

[26] Buenos Aires Times.

[27] https://nypost.com/2025/04/09/us-neës/cia-files-reveal-search-for-hitler-in-south-america-10-years-after-his-suicide-as-argentina-prepares-to-release-classified-docs-on-nazi-fugitives/

[28] Buenos Aires Times.

[29] Operacionet “Overcast” dhe “Paperclip” ishin të lidhura, dhe termat shpesh përdoren në mënyrë të ndërsjellë.

[30] https://www.timesofisrael.com/argentina-to-declassify-documents-about-nazi-ratline-escape-routes-after-wwii/

[31] Buenos Aires Herald

[32] Alfredo Leuco Channel DNews.

[33] https://www.batimes.com.ar/news/argentina/government-to-declassify-files-on-nazis-ëho-sought-refuge-in-argentina-post-ëorld-ëar-ii.phtml

[34] https://www.thedailybeast.com/did-the-cia-obtain-a-picture-of-hitler-living-in-south-america-10-years-after-his-death/

[35] https://www.cia.gov/readingroom/docs/HITLER%2C%20ADOLF_0003.pdf

[36] https://www.archives.gov/files/iëg/declassified-records/rg-263-cia-records/historical-analysis-by-breitman.pdf

[37] Unionin Nazist Alemana de Gremios

[38] ColombiaOne.com

[39] ColombiaOne.com

[40] https://www.miamiherald.com/news/local/news-columns-blogs/andres-oppenheimer/article182412061.html#storylink=cpy

[41] Burimi: Arkivi Federal Gjerman/CC BY-SA 3.0.

[42] Times of Israel

[43] Ante Pavelić (1889-1959), ishte një politikan kroat, i cili themeloi dhe drejtoi organizatën fashiste ultranacionaliste të njohur si Ustaše në vitin 1929 dhe ishte diktator i Shtetit të Pavarur të Kroacisë (NDH), një shtet kukull fashist, i ndërtuar nga pjesë të Jugosllavisë së pushtuar nga autoritetet e Gjermanisë naziste dhe Italisë fashiste, në vitet 1941-1945. Pavelić dhe Ustaše persekutuan shumë pakica racore dhe kundërshtarë politikë në NDH gjatë luftës, duke përfshirë serbë, hebrenj, romë dhe antifashistë, duke u bërë një nga figurat kryesore të gjenocidit të serbëve, Porajmos dhe Holokaustit në NDH. Në fillim të karrierës së tij, Pavelić ishte avokat dhe politikan i Partisë Kroate të të Drejtave në Mbretërinë e Jugosllavisë, i njohur për bindjet e tij nacionaliste dhe mbështetjen për një Kroaci të pavarur. Në fund të viteve 1920, aktiviteti i tij politik u bë më radikal, pasi ai u bëri thirrje kroatëve të ngrinin krye kundër Jugosllavisë dhe planifikoi një protektorat italian të Kroacisë të ndarë nga Jugosllavia. Pasi Mbreti Aleksandër I shpalli diktaturën e tij më 6 janar 1929 dhe ndaloi të gjitha partitë politike, Paveliç shkoi jashtë vendit dhe komplotoi me Organizatën e Brendshme Revolucionare Maqedonase (IMRO), për të minuar shtetin jugosllav, gjë që i shtyu autoritetet jugosllave ta gjykonin në mungesë dhe ta dënonin me vdekje. Ndërkohë, Paveliç ishte zhvendosur në Italinë fashiste, ku themeloi Ustashët, një lëvizje nacionaliste kroate, me qëllim krijimin e një Kroacie të pavarur me çdo mjet, përfshirë përdorimin e terrorit. Paveliç përdori veprime terroriste në programin e Ustashëve, të tilla si shpërthime bombash në trena dhe atentate, organizoi një kryengritje të vogël në Lika në vitin 1932, duke kulmuar me vrasjen e Mbretit Aleksandër në vitin 1934 në bashkëpunim me IMRO-në. Paveliç u dënua përsëri me vdekje pasi u gjykua në Francë në mungesë dhe, nën presionin ndërkombëtar, italianët e burgosën për 18 muaj dhe penguan kryesisht Ustashët në periudhën pasuese. Me urdhër të gjermanëve, ustashi i lartë Slavko Kvaternik shpalli themelimin e NDH-së më 10 prill 1941 në emër të Paveliçit. Duke e quajtur veten Poglavnik, ose udhëheqës suprem, Paveliç u kthye nga Italia dhe mori kontrollin e qeverisë kukull. Ai krijoi një sistem politik të ngjashëm me atë të Italisë fashiste dhe Gjermanisë naziste. NDH-ja, megjithëse përbënte një Kroaci të Madhe, u detyrua nga italianët të hiqte dorë nga disa lëshime territoriale ndaj kësaj të fundit. Pasi mori kontrollin, Paveliç vendosi politika kryesisht antiserbe dhe antisemite që rezultuan në vdekjen e mbi 100,000 serbëve dhe hebrenjve në kampet e përqendrimit dhe shfarosjes në NDH, duke vrarë dhe torturuar disa qindra mijëra serbë, së bashku me dhjetëra mijëra romë dhe hebrenj. Këto persekutime dhe vrasje janë përshkruar si “episodi më katastrofik në historinë jugosllave”. Në vitin 1945, Pas dorëzimit të Gjermanisë në maj 1945, Pavelić urdhëroi trupat e tij të vazhdonin të luftonin edhe pas dorëzimit. Më pas, ai urdhëroi NDH-në të ikte në Austri për t’ia dorëzuar forcat e tyre të armatosura Ushtrisë Britanike që po përparonte, e cila refuzoi e i udhëzoi ata të dorëzoheshin te partizanët. Pavelić iku në Austri, përpara se të merrte një pasaportë të falsifikuar nga Vatikani dhe të arratisej në Argjentinë, ku vazhdoi të merrej me aktivitete fashiste. Më vonë ai shërbeu si këshilltar sigurie për Juan Perón, Presidentin e Argjentinës, i cili ofroi strehim për shumë kriminelë lufte fashiste. Më 10 prill 1957, një pronar serb hoteli u përpoq ta vriste Pavelić-in duke e qëlluar. Lëndimet që rezultuan çuan përfundimisht në vdekjen e tij më 28 dhjetor 1959, në moshën 70 vjeç, pasi kaloi dy vitet e gjysmë të fundit në Spanjën Frankiste.

[44] www.timestreampictures.com

[45] Papa Piu XII (1876-1958), ishte kreu i Kishës Katolike dhe sovran i Shtetit të Qytetit të Vatikanit nga 2 Marsi 1939 deri në vdekjen e tij në Tetor 1958. Para zgjedhjes së tij në papat, ai shërbeu si sekretar i Departamentit të Çështjeve të Jashtëzakonshme Kishtare, nunc papnor në Gjermani dhe Sekretar Kardinal i Shtetit, në të cilin cilësi punoi për të lidhur traktate me vende të ndryshme evropiane dhe latino-amerikane, duke përfshirë traktatin Reichskonkordat me Rajhun Gjerman. Vatikani ishte zyrtarisht neutral gjatë Luftës së Dytë Botërore, por Reichskonkordat dhe udhëheqja e tij e Kishës Katolike, gjatë luftës mbeten objekt polemikash, duke përfshirë akuzat për heshtje publike dhe mosveprim në lidhje me fatin e hebrenjve. Piu përdori diplomacinë për të ndihmuar viktimat e nazistëve gjatë luftës dhe, duke e drejtuar kishën për t’u ofruar ndihmë diskrete hebrenjve dhe të tjerëve, shpëtoi mijëra jetë. Gjatë papatit të tij, Kisha Katolike nxori Dekretin kundër Komunizmit, duke deklaruar se katolikët që shpallin doktrinat ateiste dhe materialiste të komunizmit duhet të përjashtohen si apostatë nga besimi i krishterë. Kisha përjetoi persekutim të ashpër dhe dëbime masive të klerit katolik në Bllokun Lindor. Ai thirri në mënyrë të kjartë pagabueshmërinë papale ex cathedra me dogmën e Ngjitjes së Marisë në kushtetutën e tij Apostolike Munificentissimus Deus. Ai eliminoi shumicën italiane në Kolegjin e Kardinalëve në vitin 1946. Pasi vdiq në vitin 1958, Papa Piu XII u pasua nga Gjoni XXIII. Në procesin drejt shenjtërimit, kauza e tij për kanonizim u hap më 18 nëntor 1965 nga Pali VI gjatë seancës së fundit të Këshillit të Dytë të Vatikanit. Papa Benedikti XVI e shpalli Piun XII të Nderuar më 19 dhjetor 2009. Pacelli mbetet papa i fundit që mori emrin mbretëror Piu deri në ditët e sotme. Konkordati i Reichskonkordatit ishte një pjesë integrale e katër konkordateve që Pacelli lidhi në emër të Vatikanit me shtetet gjermane. Konkordatet shtetërore ishin të nevojshme sepse kushtetuta federaliste gjermane e Vajmarit u jepte shteteve gjermane autoritet në fushën e arsimit dhe kulturës dhe kështu zvogëlonte autoritetin e kishave në këto zona; ky zvogëlim i autoritetit të kishës ishte një shqetësim kryesor i Vatikanit. Si nunc bavarez, Pacelli negocioi me sukses me autoritetet bavareze në vitin 1924. Ai priste që konkordati me Bavarinë Katolike të ishte modeli për pjesën tjetër të Gjermanisë. Reichskonkordat, i nënshkruar më 20 korrik 1933, midis Gjermanisë dhe Selisë së Shenjtë, ndërsa ishte pjesë e një politike të përgjithshme të Vatikanit, ishte i diskutueshëm që nga fillimi i tij. Adolf Hitleri u emërua Kancelar më 30 janar 1933 dhe kërkoi të fitonte respekt ndërkombëtar dhe të largonte kundërshtimin e brendshëm nga përfaqësuesit e kishës dhe Partisë Katolike të Qendrës. Ai dërgoi zëvendëskancelarin e tij Franz von Papen, një fisnik katolik, në Romë për të ofruar negociata rreth një Reichskonkordat. Peshkopi Konrad von Preysing paralajmëroi kundër kompromisit me regjimin e ri, kundër atyre që e shihnin persekutimin nazist të kishës si një devijim që Hitleri do ta korrigjonte. Pius XII kishte një dashuri të sinqertë për Gjermaninë, megjithëse jo për elementin kriminal në duart e të cilit kishte rënë. Ai i frikësohej bolshevizmit, një ideologji e dedikuar për zhdukjen e kishës së së cilës ai ishte kreu, por simpatitë e tij ishin me Aleatët dhe demokracitë, veçanërisht Shtetet e Bashkuara, në ekonominë e luftës së të cilave ai kishte transferuar dhe investuar asetet e konsiderueshme të Vatikanit.

[46] Zuccotti, Susan: “Under His Very Windows: The Vatican and the Holocaust in Italy” (2000).

[47] Phayer, Michael:  “The Catholic Church and the Holocaust, 1930–1965” (2000).

[48]  “Pius XII, The Holocaust, and the Cold War” (2008).

[49] Gerald Steinacher “Nazis on the Run”.

[50] https://p.dw.com/p/3YVyO

[51] Franz Paul Stangl (1908-1971), ishte një oficer policie austriak dhe komandant i kampeve naziste të shfarosjes Sobibor dhe Treblinka në Luftën e Dytë Botërore. Stangl u bë anëtar i Partisë Naziste Austriake në vitin 1931, kur në atë kohë kjo ishte një shoqatë e paligjshme për një oficer policie austriake. Pas luftës, ai mohoi të kishte qenë nazist që nga viti 1931 dhe pretendoi se ishte regjistruar si anëtar i partisë vetëm për të shmangur arrestimin pas Anschluss-it të Austrisë në Gjermaninë naziste në maj 1938. Në vitin 1935, Stangl u pranua në Kriminalpolizei si detektiv në qytetin austriak të Wels. Pas Anschluss-it të Austrisë, Stangl u caktua në Schutzpolizei (i cili u mor përsipër nga Gestapo) në Linz, ku u dërgua në Byronë Hebraike (gjermanisht: Judenreferat). Stangl u bashkua me SS në maj 1938. Ai përfundimisht arriti gradën e SS-Hauptsturmführer (Kapiten). Stangl, një punonjës i Programit T-4 Eutanazi dhe një komandant SS në Gjermaninë naziste, u bë komandant i kampeve gjatë fazës së Operacionit Reinhard të Holokaustit. Pas luftës ai iku në Brazil për 16 vjet. Gjatë këtyre 16 viteve ai punoi për Volkswagen do Brasil, përpara se të arrestohej në vitin 1967, të ekstradohej në Gjermaninë Perëndimore dhe të gjykohej atje për vrasjen masive të një milion njerëzve. Në vitin 1970, ai u shpall fajtor e u dënua me dënimin maksimal, burgim të përjetshëm. Ai vdiq nga zemra gjashtë muaj më vonë.

[52] Martin A. Lee, “The Beast Reaëakens”

[53] Arkivat e Inkuizicionit të Vatikanit.

[54] Dom Marcial Maciel Degollado LC (1920-2008), ishte një prift katolik meksikan, i cili themeloi Legjionin e Krishtit dhe lëvizjen Regnum Christi. Ai ishte Drejtor i Përgjithshëm i Legjionit në vitet 1941-2005. Gjatë pjesës më të madhe të karrierës së tij, ai u respektua brenda kishës si “mbledhësi më i madh i fondeve të kishës moderne katolike romake” dhe si një rekrutues i frytshëm i seminaristëve të rinj. Në fund të jetës së tij, u zbulua se Maciel kishte qenë një narkoman i vjetër që abuzonte seksualisht me shumë djem dhe burra të rinj nën kujdesin e tij. Pas vdekjes së tij, doli në dritë se ai kishte mbajtur gjithashtu marrëdhënie seksuale me të paktën katër gra, njëra prej të cilave ishte e mitur në atë kohë. Ai pati gjashtë fëmijë, dy prej të cilëve dyshohet se i kishte abuzuar seksualisht. Në vitin 2006, Papa Benedikti XVI e largoi Maciel-in nga shërbesa aktive, bazuar në rezultatet e një hetimi nga Kongregacioni për Doktrinën e Besimit në prill 2005. Maciel-it iu urdhërua “të zhvillonte një jetë të rezervuar lutjeje dhe pendese, duke hequr dorë nga çdo shërbesë publike”. Ai vdiq në vitin 2008. Më 25 mars 2010, një komunikatë në faqen e internetit të Legjionit i pranoi si fakte “veprimet e dënueshme” nga Maciel, duke përfshirë abuzimin seksual të seminaristëve të mitur. Në maj 2010, Vatikani denoncoi veprimet e Maciel-it dhe emëroi një delegat papnor për të mbikëqyrur urdhrin dhe qeverisjen e tij.

[55] Paul Schäfer Schneider (1921-2010), ishte një pastor i krishterë gjermano-kilian, i dënuar për abuzim seksual. Ai ishte themelues e udhëheqës i një sekti dhe komune bujqësore prej 300 emigrantësh gjermanë të quajtur Colonia Dignidad (Kolonia e Dinjitetit) (më vonë e riemëruar Villa Baviera) e vendosur në Parral në Kilin jugor, rreth 340 km (210 milje) në jug të Santiagos në vitet 1961-2005. Schäfer i udhëhoqi ndjekësit e tij në mësimet e William Branham. Përveç shkeljeve të të drejtave të njeriut kundër anëtarëve të Colonia Dignidad, duke përfshirë përdhunimin dhe abuzimin seksual dhe fizik, duke përfshirë torturën e fëmijëve të vegjël, Schäfer mbajti një marrëdhënie me diktaturën ushtarake të Pinochetit (1973-1990) dhe ishte i përfshirë në kontrabandën e armëve dhe torturën dhe vrasjet jashtëgjyqësore të disidentëve politikë. Pas përfundimit të qeverisë së Pinochetit, rritja e ndërgjegjësimit publik për aktivitetet e Colonia Dignidad pas dëshmive nga ish-viktimat, çoi në lëshimin e një urdhër-arresti për Schäferin. Duke jetuar në fshehtësi për tetë vjet, ai i kaloi pesë vitet e fundit të jetës së tij në një burg në Kili.

[56] William Marrion Branham (1909-1965), ishte një pastor amerikan i krishterë dhe shërues besimi, i cili nisi ringjalljen e shërimit pas Luftës së Dytë Botërore dhe pretendoi se ishte një profet me vajosjen e Elias, i cili kishte ardhur për të paraprirë ardhjen e dytë të Krishtit; disa nga ndjekësit e tij janë etiketuar si një “kult i fundit të botës”. Ai njihet si “një arkitekt kryesor i mendimit restaurues”, për karizmatikët nga disa historianë të krishterë, dhe është quajtur “individi kryesor në Valën e Dytë të Pentekostalizmit”. Në kohën kur u mbajtën, takimet ndër-denominacionale të Branham ishin takimet më të mëdha fetare të mbajtura ndonjëherë në disa qytete amerikane. Branham ishte pastori i parë amerikan i çlirimit që bëri fushatë me sukses në Evropë; shërbesa e tij arriti audienca globale me fushata të mëdha të mbajtura në Amerikën e Veriut, Evropë, Afrikë dhe Indi. Mësimet e tij vazhdojnë të promovohen nga Shoqata Ungjillore William Branham, e cila raportoi se rreth 2 milionë njerëz morën materialin e saj në vitin 2018. Branham vdiq pas një aksidenti me makinë në vitin 1965.

[57] Hermann Julius Walther Rauff, ose Walther Rauff (1906-1984), ishte komandant i SS-së i rangut të mesëm në Gjermaninë naziste. Nga janari i vitit 1938, ai ishte ndihmës i Reinhard Heydrich, fillimisht në Shërbimin e Sigurisë (Sicherheitsdienst ose SD), më vonë në Zyrën Kryesore të Sigurisë së Rajhut. Ai punoi për Shërbimin Federal të Inteligjencës të Gjermanisë Perëndimore (Bundesnachrichtendienst) në vitet 1958-1962, dhe më pas u punësua nga shërbimi sekret izraelit (Mossad). Ai lundroi për në Amerikën e Jugut në dhjetor 1949 dhe zbarkoi në Ekuador, duke jetuar fillimisht në Quito. Ai u përshkrua në një dokumentar në History Channel si një nga 7 nazistët më të rrezikshëm, që ikën në Amerikën e Jugut pas Luftës së Dytë Botërore. Rauff, iku nga një kamp internimi i Aleatëve në Itali dhe më pas arriti të fshihej në manastiret italiane. Rauff mundi të jetonte në Quito për 10 vjet pas L2B, duke u larguar në vitin 1958 dhe duke udhëtuar për në Kili, përpara se të kthehej në Gjermani në vitin 1960, për të marrë pensionin e tij të Marinës Gjermane. Pas kësaj, Rauff u rekrutua nga Augusto Pinochet. Rauff luajti një rol në krijimin e aparatit të sigurisë së brendshme kiliane, gjatë diktaturës ushtarake. Në funeralin e tij në Santiago të Kilit, morën pjesë disa ish-nazistë. Rauff, akuzohet se është përgjegjës për gati 100,000 vdekje gjatë L2B. Ndër veprime të tjera, ai luajti një rol të rëndësishëm në përdorimin e dhomave të gazit të lëvizshme, për ekzekutimin e të burgosurve. Ai u arrestua në vitin 1945, por më pas u arratis dhe nuk u nxor kurrë në gjyq.

[58] Horst Wagner (1906-1972), ishte ish-këshilltar i legatës në Ministrinë e Jashtme Naziste, i cili u akuzua si bashkëpunëtor në vrasjen e disa qindra mijëra hebrenjve. Ai ishte kreu i Grupit Inland II, i cili punoi me Adolf Eichmann, për dëbimin e hebrenjve nga një numër vendesh evropiane. Ai arriti t’i shmangej drejtësisë për 30 vjet. I lindur në Posen në vitin 1906, i trajnuar si gazetar në Berlin, ku u bashkua me SA në vitin 1933, në maj 1938 u bashkua me ministrinë e jashtme. Në janar 1944, ai u bë oficer ndërlidhës, midis Ministrisë së Jashtme dhe SS, gjatë së cilës periudhë u përfshi në dëbimin e hebrenjve. Ai ishte në paraburgim gjatë gjyqeve të Nurembergut, ku ishte dëshmitar, dhe pas së cilës, në vitin 1948, u lirua. Ai u lëshua menjëherë me një urdhër arresti nga një gjykatë në Bavari, por ai iku në Argjentinë. Pas kthimit të tij në Evropë, ai e ndryshoi emrin e tij në Peter Ludwig dhe punoi si korrespondent për gazeta të ndryshme argjentinase. Në mars 1953 ai u arrestua në hijen e Vatikanit. Bonn shpresonte ta ekstradonte, por për shkak të disa hollësive teknike me ndryshimin e emrit, ai duhej të kryente një dënim të shkurtër në Itali më parë. Pas lirimit, një gjyqtar italian vendosi që ai nuk mund të ekstradohej, për shkak se krimi i tij ishte politik, jo kriminal. Duke menduar se nuk mund të gjykohej më për krime lufte, Wagner u kthye vullnetarisht në Gjermaninë Perëndimore në vitin 1956, me ç’rast u arrestua. Pas 15 muajsh në paraburgim, gjykata e rrethit të Hamm nuk kishte zgjidhje tjetër veçse ta lironte me një gjobë prej 80,000 DM dhe se çdo qëndrim më i gjatë në burg do të kishte qenë shkelje e të drejtave të tij njerëzore. Pasoi një periudhë e zgjatur mbledhjeje informacionesh, vonesa, për shkak të sëmundjes dhe ndërrimit të avokatëve, gjatë së cilës kohë Wagner mbeti i lirë. Ai punësoi një koleg të vjetër nga ditët e tij naziste, për ta përfaqësuar Dr. Ernst Achenbach, një deputet për FDP-në. Më në fund, pas vitesh evazioni, Wagner u nxor në gjyq më 3 korrik 1972. Megjithatë, pas muajsh evazioni dhe zvarritjeje të mëtejshme për shëndetin e tij fizik, ai nuk u paraqit më kurrë për shkak të moshës së tij të vjetër.

[59] Burimi: Erich Priebke

[60] Otto Adolf Eichmann (1906-1962), ishte një zyrtar gjermano-austriak i Partisë Naziste, një oficer i Schutzstaffel (SS) dhe një nga organizatorët kryesorë të Holokaustit. Ai mori pjesë në Konferencën e Wannsee-s në janar 1942, në të cilën u planifikua zbatimi i Zgjidhjes Përfundimtare gjenocidale për Çështjen Hebraike. Pas kësaj, ai u ngarkua nga SS-Obergruppenführer Reinhard Heydrich me detyrën e lehtësimit dhe menaxhimit të logjistikës së përfshirë, në deportimin masiv të miliona hebrenjve në geto dhe kampe shfarosjeje naziste në të gjithë Evropën e pushtuar nga Gjermania. Ai u kap dhe u ndalua nga Aleatët në vitin 1945, por u arratis dhe përfundimisht u vendos në Argjentinë. Në maj të vitit 1960, ai u gjurmua e u arrestua nga agjencia e inteligjencës Mossad e Izraelit dhe u nxor në gjyq para Gjykatës Supreme të Izraelit. Gjyqi i Eichmann-it, i cili u publikua shumë, rezultoi në dënimin e tij në Jerusalem, pas të cilit ai u ekzekutua me varje në vitin 1962. Pasi pati rezultate të dobëta në shkollë, Eichmann punoi për një kohë të shkurtër për kompaninë minerare të babait të tij në Austri, ku familja ishte zhvendosur në vitin 1914. Ai punoi si shitës udhëtues nafte, duke filluar nga viti 1927 dhe iu bashkua Partisë Naziste dhe SS në vitin 1932. Ai u kthye në Gjermani në vitin 1933, ku iu bashkua Sicherheitsdienst (SD, “Shërbimi i Sigurisë”); atje ai u emërua kreu i departamentit përgjegjës për çështjet hebraike – veçanërisht emigracionin, të cilin nazistët e inkurajuan përmes dhunës dhe presionit ekonomik. Pas shpërthimit të L2B në shtator të vitit 1939, Eichmann dhe stafi i tij organizuan që hebrenjtë të përqendroheshin në geto në qytete të mëdha, me shpresën se ata do të transportoheshin ose më larg në lindje ose jashtë shtetit. Ai gjithashtu hartoi plane për një rezervat hebre, fillimisht në Nisko në Poloninë juglindore dhe më vonë në Madagaskar, por asnjëri prej këtyre planeve nuk u zbatua. Nazistët, filluan pushtimin e Bashkimit Sovjetik më 22 qershor 1941 dhe politika e tyre hebraike ndryshoi nga internimi ose emigrimi i detyruar në shfarosje. Për të koordinuar planifikimin për gjenocidin, eprori i Eichmann-it, Reinhard Heydrich, priti udhëheqësit administrativë të regjimit në Konferencën e Wannsee-s më 20 janar 1942. Eichmann mblodhi informacione për të, mori pjesë në konferencë dhe përgatiti procesverbalet. Eichmann dhe stafi i tij u bënë përgjegjës për deportimet hebraike në kampet e shfarosjes, ku viktimat u helmuan me gaz. Pasi Gjermania pushtoi Hungarinë në mars 1944, Eichmann mbikëqyri deportimin e pjesës më të madhe të popullsisë hebraike. Deri në kohën kur transportet u ndaluan në korrik 1944, 437,000 nga 725,000 hebrenjtë e Hungarisë ishin deportuar. Shumica e viktimave u dërguan në kampin e përqendrimit të Auschwitz-it, ku rreth 75 përqind u vranë pas mbërritjes. Pas disfatës së Gjermanisë në vitin 1945, Eichmann u kap nga forcat amerikane, por ai iku nga një kamp paraburgimi dhe u zhvendos nëpër Gjermani për të shmangur rikapjes. Ai përfundoi në një fshat të vogël në Saksoninë e Poshtme, ku jetoi deri në vitin 1950 kur u transferua në Argjentinë duke përdorur dokumente të falsifikuara që i mori me ndihmën e një organizate të drejtuar nga arqipeshkvi katolik Alois Hudal. Informacioni i mbledhur nga Mossad, agjencia e inteligjencës së Izraelit, konfirmoi vendndodhjen e tij në vitin 1960. Një ekip agjentësh të Mossad dhe Shin Bet kapën Eichmann dhe e sollën në Izrael për t’u gjykuar për 15 akuza penale, duke përfshirë krime lufte, krime kundër njerëzimit dhe krime kundër popullit hebre. Gjatë gjyqit, ai nuk e mohoi Holokaustin ose rolin e tij në organizimin e tij, por tha se thjesht po ndiqte urdhrat në një sistem totalitar Führerprinzip. Ai u shpall fajtor për të gjitha akuzat dhe u ekzekutua me varje më 1 qershor 1962.

[61] Franz Paul Stangl (1908-1971), ishte një oficer policie austriak dhe komandant i kampeve naziste të shfarosjes Sobibor dhe Treblinka në L2B. Stangl, një punonjës i Programit T-4 Eutanazi dhe një komandant SS në Gjermaninë naziste, u bë komandant i kampeve, gjatë fazës së Operacionit Reinhard të Holokaustit. Pas luftës ai iku në Brazil për 16 vjet. Gjatë këtyre 16 viteve ai punoi për Volkswagen do Brasil përpara se të arrestohej në vitin 1967, të ekstradohej në Gjermaninë Perëndimore dhe të gjykohej atje për vrasjen masive të një milion njerëzve. Në vitin 1970, ai u shpall fajtor dhe u dënua me dënimin maksimal, burgim të përjetshëm. Ai vdiq nga pamjaftueshmëria kardiake gjashtë muaj më vonë. I lindur në Austri, Stangl u bashkua me policinë austriake në vitin 1931 dhe u bë oficer i hetimeve penale në divizionin politik. Në vitin 1940, Stangl iu bashkua Programit të Eutanazisë në institutin e kështjellës Hartheim, një nga gjashtë qendrat, ku u vranë gjermanë me aftësi të kufizuara, me aftësi të kufizuara mendore dhe të tjerë “asocialë”. Në mars të vitit 1942, ai u bë komandant i kampit të shfarosjes Sobibor në Poloni. Më vonë atë vit ai u bë komandant i Treblinkës, ku ishte përgjegjës për vdekjen e 870,000 hebrenjve. Pas revoltës së të burgosurve në Treblinka në shtator të vitit 1943, Stangl dhe stafi i tij u transferuan në Trieste, Itali, për të organizuar veprime antipartiake. Ai gjithashtu kaloi kohë në kampin e përqendrimit San Sabba. Pas luftës, Stangl u kthye në Austri, ku u arrestua nga amerikanët për shkak se ishte anëtar i SS (ata nuk e dinin se ai kishte marrë pjesë në shfarosjen e hebrenjve). Megjithatë, Stangl u zbulua kur amerikanët filluan të hetonin Programin e Eutanazisë. Gati për t’u akuzuar në maj 1948, Stangl iku në Romë, Siri dhe përfundimisht në Brazil, ku ai dhe familja e tij jetuan nën emrat e tyre, derisa u zbuluan në vitin 1967. Stangl u gjykua në Gjermani dhe u dënua me burgim të përjetshëm, ku vdiq në vitin 1971.

[62] Weber, Jürgen, “Germany, 1945-1990: A Parallel History. Central European University Press. Germany, 2004, fq. 2. ISBN 963-9241-70-9.

[63] Kacowicz & Lutomski, Arie Marcelo & Paëel: “Population resettlement in international conflicts: a comparative study”, 2007, Lanham, Maryland: Lexington Books. page 100, ISBN 0-7391-1607-X

[64] Overmans, Rüdiger (2004). “Relevanz der Ergebnisse. Vertreibungsverluste”. Deutsche militärische Verluste im Zëeiten Ëeltkrieg, Oldenbourg Ëissenschaftsverlag, 2004, ISBN 3-486-20028-3.

[65] Ehmer, Ferdinand & Reulecke, Josef, Ursula & Jürgen: “Herausforderung Bevölkerung: zu Entëicklungen des modernen Denkens über die Bevölkerung vor, im und nach dem “Dritten Reich”. VS Verlag, 2007, page 271, ISBN 3-531-15556-3.

[66] Osmanczyk, Edmund Jan (2003): “Encyclopedia of the United Nations and international agreements”, 2003, Routledge, page 656.

[67] Gibney & Hansen, Mattheë J. & Randall: “Immigration and asylum: from 1900 to the present”, Volume 3. ABC-CLIO, 2005, page 196, ISBN 1-57607-796-9.

[68] Rubinstein,W.D: “Genocide, a history”. Pearson Education Ltd., 2004, page 260, ISBN 0 582506018.

[69] Sebastian Haffner, “The Rise and Fall of Prussia”, page 6-10.

[70] Prauser & Rees, Steffen & Arfon: “The Expulsion of’ ‘German’ Communities from Eastern Europe at the end of Second Wolrld War” (PDF, 2004). European University Institute, Florence. HEC. (PDF, 2009).

[71] Brien McMahon (1903-1952), ishte një avokat dhe politikan amerikan, që shërbeu në Senatin e Shteteve të Bashkuara (si demokrat nga Connecticut) në vitet 1945-1952. McMahon, ishte një figurë e rëndësishme në themelimin e Komisionit të Energjisë Atomike, përmes autorësisë së tij të Aktit të Energjisë Atomike të vitit 1946 (Akti McMahon). Ai shërbeu si kryetar i Komitetit Special të Senatit për Energjinë Atomike dhe kryetari i parë i Komitetit të Përbashkët për Energjinë Atomike. Senatori McMahon ishte një figurë kyçe në vitet e para të zhvillimit të armëve atomike dhe një avokat për kontrollin civil (në vend të atij ushtarak) të zhvillimit bërthamor në SHBA. Gjithashtu, në vitin 1952, McMahon propozoi një “ushtri” të të rinjve amerikanë, për të vepruar si “misionarë të demokracisë”, të cilët mbollën farat për atë që më vonë u bë Korpusi i Paqes.

[72] Abel Basti, “Tras los pasos de Hitler”

[73] Hans Schulz i lindur në Bariloche, Patagoni, Argjentinë, në vitin 1955. Ai është Antropolog, Universiteti i Buenos Airesit (UBA). Si gazetar dhe mësues historie, libri i tij i parë, “Një komunitet gjerman në Patagoni, 1907-2004”, trajton temën rreth komunitetit gjermanofolës dhe Shkollës Gjermane në Bariloche, e cila u botua në vitin 2004. Në vitin 2012 ai botoi një libër të dytë në spanjisht në University Press të Universidad Del Comahue në Neuquen dhe në vitin 2018 dy libra në anglisht: “Në emër të babait. Prania naziste në Argjentinë” dhe “Patagonia nga arkivat”. I pari merret me praninë naziste në vend, që nga vitet ‘30 dhe i dyti është rreth shekullit të gjashtëmbëdhjetë në Ngushticën e Magellanit. Ai punon si mësues historie në IB Diploma dhe është aktiv në aktivitete, që lidhen me përkujtimin e Holokaustit. Jeton në Patagoni, Argjentinë.