(Shkrim në përvjetorin e 26 të masakrës së Reçakut)
Prof. Dr. Sadri Rexhepi
Historia e Kosovës është një rrëfim i gjatë dhe i ndërlikuar i përpjekjeve për mbijetesë, liri dhe dinjitet. Prandaj, në këtë histori të dhimbshme dhe heroike, masakra e Reçakut mbetet një ngjarje kyçe, një thirrje e fortë për ndërgjegjen e botës. Së kënejmi, më 15 janar 1999, barbaritë e kryera nga forcat serbe në fshatin Reçak jo vetëm që tronditën thellësisht popullin shqiptar të Kosovës, por zgjuan reagimin e fortë të një njeriu të jashtëzakonshëm – William Walker, ish-ambasadori i Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë (OSBE).
Masakra e Reçakut-ngjarje e trishtë
Në të vërtët kjo masakër, e ndodhur më 15 janar 1999, shënon një nga ngjarjet më tragjike dhe tronditëse të historisë moderne të Kosovës. Në këtë fshat të vogël, forcat serbe kryen një akt barbar, duke ekzekutuar 45 civilë të pafajshëm – burra, gra dhe fëmijë – në një përpjekje për të terrorizuar dhe shuar shpirtin e një populli që luftonte për liri dhe dinjitet. Por ky akt mizor, që tronditi ndërgjegjen e botës, u bë një simbol i vuajtjeve dhe sakrificave të popullit të Kosovës, por edhe një pike kthese në ndërgjegjësimin ndërkombëtar për gjenocidin që po ndodhte. Realisht, Masakra e Reçakut mbetet një thirrje e fortë për drejtësi, një kujtesë për dhimbjen e së kaluarës dhe një dëshmi e papërkulshmërisë së një kombi në kërkim të lirisë.
Zëri i së vërtetës
Walker, me qartësinë e tij morale dhe vendosmërinë për të ndriçuar të vërtetën, hyri në histori sinjë dëshmitar i drejtësisë. Në një moment kur propagandat politike tentonin të maskonin krimet e forcave serbe si operacione legjitime, ai u ngrit si një figurë e paanshme, por e përkushtuar ndaj mbrojtjes së të drejtave të njeriut. Ai e cilësoi masakrën e Reçakut si një krim kundër njerëzimit një deklaratë e tijë që pati ndikim të jashtëzakonshëm në opinionin ndërkombëtar dhe që ndihmoi në përshpejtimin e ndërhyrjes së NATO-s për çlirimin e Kosovës.
Fuqia e guximit dhe e drejtësisë
Guximi i William Walker’it për tu përballur me të keqen nuk ishte vetëm professional ishte njerëzor. Ai nuk u mposht nga presionet politike, sulmet mediatike apo përpjekjet për ta diskredituar. Përkundrazi, ai vazhdoi të fliste me forcë për atë që kishte parë. Ai qëndroi në fushën e Reçakut, ku trupat e civilëve të pafajshëm – gra, fëmijë dhe pleq – dëshmonin për mizorinë që kishte ndodhur. Me ndjeshmërinë dhe përkushtimin e tij, ai nuk lejoi që kjo tragjedi të harrohej ose të relativizohej.
Deklaratat e tij përpara kamerave ishin një akt i pastër humanizmi dhe kuraje. Ai ngriti zërin për ata që nuk mundeshin më të flisnin, për viktimat e heshtura të një gjenocidi që synonte të
zhdukte një popull. Fjalët e tij shkundën ndërgjegjen e botës demokratike, duke e detyruar atë të reagojë. Së këndejmi, madhështori W. Walkeri i cili pëkundër një presioni të jashtëzakonshëm nuk do të linte pa therritur ndërgjegjën e tij humane.Sic thoshte paraardhsi ynë i hershëm epiroti Pirrua para vështirësive dhe momenteve të rënda,,unë marr përgjësinë për cdo gjë’’ edhe Ëokeri mori tërë përgjegjësinë tepër të rëndë kur masakrën e Racakut e cilësoi si krim kundër njerëzimit.
Një monument i gjallë i drejtësisë
Roli i Walker’it në tragjedinë e Reçakut kalon kufijtë e një misioni diplomatik. Ai u bë një simbol i moralit dhe humanizmit, një shembull frymëzues për të gjithë ata që luftojnë për drejtësi dhe të drejta njerëzore. Për popullin e Kosovës, ai mbetet një mik i shtrenjtë, një dëshmitar që bëri të mundur që vuajtjet dhe aspiratat e tyre të mos kalonin pa u vënë re.
Përmes përkushtimit të tij, William Walker kontribuoi jo vetëm në ndalimin e një tragjedie të mëtejshme, por edhe në ndërtimin e një epoke të re për Kosovën. Fjalët e tij dhe veprimet e tij u bënë një themel i rëndësishëm për ndërgjegjësimin ndërkombëtar për kauzën e Kosovës dhe për mbështetjen e saj në rrugën drejt lirisë dhe pavarësisë.
Një frymëzim për brezat e ardhshëm
William Walker nuk është thjesht një figurë historike; ai është një simbol që vazhdon të frymëzojë brezat e sotëm dhe të ardhshëm. Ai na kujton se të vërtetën nuk mund ta heshtësh, se drejtësia kërkon guxim dhe se humanizmi është një detyrim i të gjithë atyre që e shohin padrejtësinë dhe zgjedhin të mos heshtin. Duke nderuar figurën e tij, ne mbajmë gjallë jo vetëm kujtesën e një tragjedie, por edhe triumfin e së drejtës.
Në një botë ku padrejtësitë ende vazhdojnë, figura e William Walkerit mbetet një frymëzim për të gjithë ata që synojnë ta bëjnë botën një vend më të drejtë. Ai na mëson se edhe në kohët më të errëta, zëri i së vërtetës mund të bëhet një dritë që udhëheq drejt shpresës dhe drejtësisë.
Prandaj, liria e Kosovës, shteti i Kosovës e kanë emrin edhe William Walker.
Jetofshi edhe një shekull madheshtori Walker, por pa më të voglin dyshim amaneti që la sot Walkeri që të varroset në Recak një ditë duhet të behet realitet.
Faleminderit ambasador, Walker, miku ynë i shtrenjtë, faleminderit Amerikë!
Zoti e bekoftë miqësinë shqiptaro-amerikane!
15.1.2025, Prishtinë
