11 gjuhët e programimit më të përdorura në botë

Berkely University – Përktheu Arben Çokaj

Ju nuk dëshironi që të humbni kohën tuaj. Nëse do të lini mënjanë kohën dhe energjinë e nevojshme, për të mësuar gjuhë të reja programimi, dëshironi të siguroheni, pa dyshim, që ato që zgjidhni janë gjuhët e programimit më të kërkuara në treg.

Në fund të fundit, nëse po përpiqeni të filloni (ose të avanconi) një karrierë në zhvillimin e softuerit, do t’ju duhet të jeni në krye të klasës metaforike. Do t’ju duhet të dini se cilat gjuhë programimi janë të njohura, cilat janë të dobishme dhe cilat janë të reja në treg – dhe më pas të vendosni t’i mësoni ato.

Nuk jeni i sigurt se ku të filloni? mos u shqetësoni; ne kemi bërë tashmë ngritje të rënda për ju dhe kemi shqyrtuar të dhënat e zhvilluesve dhe të tregut nga vitet e fundit për të identifikuar tendencat dhe për të nxjerrë përfundime, që do t’ju ndihmojnë të planifikoni për edukimin tuaj të programimit. Në këtë artikull, ne do t’ju udhëzojmë nëpër 11 gjuhët më të kërkuara të programimit dhe do t’ju japim disa udhëzime se si t’i mësoni ato.

Por para se të fillojmë, le të përmbledhim se si e ndërtuam këtë listë në radhë të parë. Kur u ulëm për të kuptuar se cilat mund të ishin gjuhët më të kërkuara të programimit, kishim dy pyetje kryesore kërkimore:

• • Cilat gjuhë janë të kërkuara tani?
  • Cilat po rriten në popullaritet dhe do të jenë në kërkesë së shpejti?

Ju ndoshta mund ta merrni me mend arsyetimin pas pyetjes sonë të parë. Ndërsa ndjekja e tendencave nuk është gjithmonë mënyra më e mirë për të kuptuar se cilat gjuhë duhet t’i jepet përparësi, popullariteti i një gjuhe mund të tregojë rëndësinë e saj në treg. Këtu është një rregull i përgjithshëm për ju – sa më e përdorur ose e zakonshme të jetë një gjuhë, aq më shumë ka gjasa që një zhvillues (dmth. ju!) duhet të merret me të në punë.

Më pas, ne shqyrtuam se cilat aftësi janë të gatshme për t’u bërë gjuhët më të kërkuara të programimit në treg. Për ta bërë këtë, ne gërmuam në sondazhet e zhvilluesve të Stack Overflow nga dy vitet e fundit dhe u fokusuam në:

• • Gjuhët që zhvilluesit raportojnë se përdorin dhe duan të vazhdojnë t’i përdorin
  • Gjuhët që zhvilluesit nuk i përdorin ende, por janë të interesuar t’i përdorin

Duke parë këto tendenca, ne synuam të kuptonim më mirë se cilat gjuhë do të bëhen të njohura në vitet në vijim.

Ne zbuluam se Rust, Python dhe Typescript kryesuan listën e Stack Overflow për gjuhët më të pëlqyera në 2019 dhe 2020, me vetëm një ndryshim të vogël ndër vite. Në mënyrë të ngjashme, Python, JavaScript dhe Go sunduan në tre vendet e para të listave më të kërkuara të Stack për të dy vitet. Duke pasur parasysh përhapjen e tyre në mendjet e zhvilluesve, shanset që këto pesë gjuhë të rriten në popullaritet janë të larta – dhe për këtë arsye ia vlen të përfshihen në listën tonë.

Megjithatë, se ku e renditëm secilën gjuhë varej nga faktorë të tjerë. Për shembull, për shkak se Python ka mbajtur vazhdimisht një top pesëshe në listat më të përdorura, të dashura dhe të kërkuara të Stack Overflow, ne zgjodhëm ta renditim atë më lart se Rust, i cili, ndërsa renditej #1 në listën më të pëlqyer të Stack, zbehet në numrin #19 në listën e gjuhëve të zakonshme të organizatës.

Tani që kemi mbuluar procesin tonë, le të fillojmë t’i përgjigjemi pyetjes në fjalë: Cilat janë gjuhët e kodimit më të kërkuara?

Gjuhët programuese më të kërkuara

1. JavaScript

Për çfarë përdoret kjo gjuhë:

• Zhvillimi i uebit
• Zhvillimi i lojës
• Aplikacionet celulare
• Ndërtimi i serverëve në internet

Sipas Anketës së Zhvilluesve të Stack Overflow 2020, JavaScript aktualisht qëndron si gjuha më e përdorur në botë (69.7%), e ndjekur nga HTML/CSS (62.4%), SQL (56.9%), Python (41.6%) dhe Java ( 38.4%). Është gjithashtu gjuha e programimit më e kërkuar nga punësimi i menaxherëve në Amerikë (PDF, 2.4 MB).

JavaScript përdoret për të menaxhuar sjelljen e faqeve të internetit. Me të, koduesit mund të krijojnë elemente dinamike të ueb-it si grafika të animuara, harta interaktive, butona të klikueshëm dhe më shumë. Programuesit që përdorin HTML, CSS dhe JavaScript së bashku marrin një nivel më të lartë të kontrollit të faqes në internet dhe mund të ofrojnë një përvojë më të mirë të përdoruesit për sa i përket navigimit dhe lexueshmërisë.

JavaScript është gjuha më e zakonshme e kodimit që përdoret sot në mbarë botën. Kjo është për një arsye të mirë: shumica e shfletuesve të internetit e përdorin atë dhe është një nga gjuhët më të lehta për t’u mësuar. JavaScript nuk kërkon pothuajse asnjë njohuri paraprake të kodimit – pasi të filloni të mësoni, mund të praktikoni dhe të luani me të menjëherë.

Për më tepër, për shkak se gjuha është kaq e përhapur, ka komunitete, kurse dhe rrugë të panumërta të mbështetjes profesionale të disponueshme në internet. Kjo mbështetje, përveç përdorshmërisë së lartë të gjuhës, e bën JavaScript numrin një në listën tonë të gjuhëve programuese më të kërkuara.

Burime shtesë:

• • Burimet e kodimit: Mësoni JavaScript – Kampet e fillimit në Berkeley
  • Mësoni JavaScript – edX
  • JavaScript dhe JQuery: Zhvillimi interaktiv i faqes së përparme të uebit – Jon Duckett
  • Mësoni JavaScript duke ndërtuar shtatë lojëra — freecodecamp

2. Python

Për çfarë përdoret kjo gjuhë:

• Zhvillimi i Back end¹
• Shkenca e të dhënave
• Zhvillimi i aplikacionit

Python është një gjuhë programimi për qëllime të përgjithshme që fuqizon zhvilluesit të përdorin disa stile të ndryshme programimi (dmth., funksionale, të orientuara nga objektet, reflektuese, etj.) kur krijojnë programe. Disa mjete dhe platforma dixhitale të njohura u zhvilluan me Python, duke përfshirë makinat YouTube, Google Search dhe iRobot. Është gjithashtu, sipas HackerRank, gjuha e dytë më e kërkuar e programimit për punësimin e menaxherëve në Amerikë pas Python (PDF, 2.4 MB).

Si një nga gjuhët më të lehta për t’u mësuar dhe përdorur, Python është ideal për fillestarët dhe koduesit me përvojë. Gjuha vjen me një bibliotekë të gjerë, që mbështet komandat dhe detyrat e zakonshme. Cilësitë e tij ndërvepruese i lejojnë programuesit të testojnë kodin ndërsa shkojnë, duke reduktuar sasinë e kohës së humbur, për krijimin dhe testimin e pjesëve të gjata të kodit.

Thënë kështu, edhe përdoruesit e avancuar do të përfitonin nga shtimi i Python në katalogun e tyre mendor të gjuhëve të programimit; me mbi 50% të menaxherëve të punësimit (PDF, 2.4MB), që kërkojnë kandidatë që e njohin gjuhën, Python është lehtësisht një nga gjuhët e programimit më të tregtueshme dhe më të kërkuara.

Burime shtesë:

• Burimet e kodimit: Mësoni Python – Kampet e fillimit në Berkeley
• Mësoni Python – edX
• Libri i Pythonit të Shpejtë – Naomi Ceder
• Podkasti i Real Python – Python i vërtetë

3. HTML

Për çfarë përdoret kjo gjuhë:

• Dokumentet në ueb
• Zhvillimi i uebfaqes
• Mirëmbajtja e uebfaqes

HTML qëndron për HyperText Markup Language. Megjithatë, mos lejoni që emri me tingull të ndërlikuar t’ju mashtrojë; HTML është një nga hapat më të arritshëm në botën e programimit.

Teknikisht, HTML është një gjuhë shënjimi, që do të thotë se është përgjegjëse për formatimin e paraqitjes së informacionit në një faqe interneti. Në thelb, HTML përdoret për të përshkruar faqet e internetit me tekst të zakonshëm. Nuk ka të njëjtin funksionalitet si gjuhët e tjera të programimit në këtë listë dhe është i kufizuar në krijimin dhe strukturimin e tekstit në një uebfaqe. Seksionet, titujt, lidhjet dhe paragrafët janë të gjitha pjesë e domenit HTML.

Që nga viti 2020, HTML ndan vendin e tij #2 në listën e Stack Overflow të gjuhëve më të përdorura në botë me CSS.

Burime shtesë:

• Burimet e kodimit: Mësoni HTML – Kampet e fillimit në Berkeley
• Mësoni HTML – edX
• HTML dhe CSS: Dizajnoni dhe ndërtoni uebfaqe – Jon Duckett
• Hyrje në HTML/CSS: Krijimi i uebfaqeve – Khan Academy

4. CSS

Për çfarë përdoret kjo gjuhë:

• Dokumentet në ueb
• Zhvillimi i uebfaqes
• Dizajni i uebfaqes

CSS, ose fletët e stilit kaskadë, zakonisht aplikohet në lidhje me HTML dhe rregullon pamjen e faqes. Ndërsa HTML organizon tekstin e faqes në copa, CSS është përgjegjëse për përcaktimin e madhësisë, ngjyrës dhe pozicionit të të gjithë elementëve të faqes.

CSS është gjithashtu i përshtatshëm; pjesa kaskadë e emrit do të thotë që një stil i aplikuar do të kalojë nga elementët prindër në të gjithë elementët fëmijë në të gjithë sitin. Kjo veçori do të thotë, që pasi përdoruesit të përcaktojnë estetikën për prindin kryesor, ata nuk do të duhet të përsërisin manualisht kodin e tyre në një uebfaqe. Për më tepër, delegimi i organizimit të faqes në HTML dhe estetika në CSS do të thotë që përdoruesit nuk duhet të rishkruajnë plotësisht një uebfaqe vetëm për të ndryshuar një ngjyrë.

CSS është një gjuhë e arritshme, që lejon programuesit fillestarë të zhysin gishtat e tyre në pishinën metaforike të kodimit. Nëse jeni i ri në kodim, nuk ka asnjë arsye të mos mësoni CSS përpara se të trajtoni gjuhë më komplekse!

Burime shtesë:

• Burimet e kodimit: Mësoni CSS – Kampet e fillimit në Berkeley
• Mësoni CSS – edX
• HTML dhe CSS: Dizajnoni dhe ndërtoni uebfaqe – Jon Duckett
• Hyrje në HTML/CSS: Krijimi i uebfaqeve – Akademia Khan
• Bazat e CSS – Akademia Khan

5. Java

Për çfarë përdoret kjo gjuhë:

• E-commerce
• Financa
• Zhvillimi i aplikacioneve

Java është një gjuhë programimi me përdorim të përgjithshëm dhe të orientuar drejt objekteve. Në programimin e orientuar nga objekti, zhvilluesit krijojnë objekte, që përfshijnë funksione dhe të dhëna, të cilat më pas mund të përdoren për të siguruar strukturë për programet dhe aplikacionet.

Java aktualisht renditet si gjuha e tretë e programimit më e kërkuar për punësim nga menaxherët globalisht (PDF, 2.4 MB) dhe ka mbajtur vendin e pestë në listën e gjuhëve më të përdorura të Stack Overflow për dy vjet.

Popullariteti i Java është për arsye të mirë; kjo gjuhë është relativisht e lehtë për t’u mësuar dhe përdorur, mburret me siguri të jashtëzakonshme dhe mund të trajtojë sasi masive të të dhënave. Këto veçori e bëjnë Java një gjuhë ideale për sektorin e financave në internet dhe shpesh përdoret në industri të tilla si banka, faturimi dhe tregu i aksioneve.

Shkathtësia e gjuhës, megjithatë, është ajo që nxënësve u duket vërtet tërheqëse. E shpallur si një gjuhë “shkruaj një herë, ekzekuto kudo“, Java mund të funksionojë në mënyrë efektive në çdo sistem operativ, pavarësisht se cili OS është përdorur për të shkruar kodin origjinal. Prandaj, është ideal për të shkruar aplikacione jo vetëm për telefonat celularë dhe kompjuterët, por edhe për përpunuesit në distancë, sensorët dhe një sërë produktesh të tjera të konsumit.

Burime shtesë:

Mësoni Java – edX
Mësoni Java – Codecademy
Ushtrime Java në botën reale — CodeGym
Java: Një udhëzues fillestar – Herbert Schildt

6. SQL

Për çfarë përdoret kjo gjuhë:

• Menaxhimi i databazës
• Raportet e shitjeve
• Menaxhimi i biznesit

SQL, ose Structured Query Language, është një gjuhë që lejon programuesit të kërkojnë dhe manipulojnë databazat. Si një gjuhë specifike për domenin, ajo është krijuar kryesisht për menaxhimin e të dhënave brenda një RDBMS (sistemi i menaxhimit të databazës relacionale). E thënë thjesht, SQL mund të lokalizojë dhe të marrë të dhëna nga një databazë, si dhe të aktualizojë, shtojë ose heqë të dhënat.

Ndërsa SQL është shumë funksional, ajo tenton të funksionojë më mirë me databazat e vogla dhe jo gjithmonë i jepet vetes për të menaxhuar ato ekspansive.

Thënë kështu, SQL ende renditet si gjuha e tretë më e përdorur në industrinë e programimit, me mbi gjysmën (54.7%) e zhvilluesve të anketuar, që raportojnë se e përdorin atë.

Burime shtesë:

• Burimet e kodimit: Mësoni SQL – Kampet e fillimit në Berkeley
• Mësoni SQL – edX
• Shpjegimi i databazave NoSQL – IBM Cloud
• Databazat SQL & NoSQL: Modelet, gjuhët, opsionet e konsistencës dhe arkitekturat për menaxhimin e të dhënave të mëdha – Andreas Meier dhe Michael Kaufmann

7. NoSQL

Për çfarë përdoret kjo gjuhë:

• Menaxhimi i databazës
• Raportet e shitjeve
• Menaxhimi i biznesit

NoSQL, ose SQL jo-relacionale, u krijua për të përmirësuar shkallëzueshmërinë e SQL, duke ruajtur lehtësinë e përdorimit të gjuhës tjetër.

Mbani mend, SQL përdor sisteme relacionale të menaxhimit të databazës / rrjedhës që mbajnë të dhënat në tabela dhe i lejon përdoruesit të manipulojnë dhe nxjerrin të dhëna. Databazat NoSQL, nga ana tjetër, nuk përdorin tabela dhe mund të jenë më të dobishme se paraardhësit e tyre për aplikacione specifike, të tilla si ruajtja e të dhënave në një rrjet hierarkik ose mbështetja e aplikacioneve në shkallë të gjerë, të bazuara në cloud.

Për shkak se të dyja këto gjuhë janë kaq të gjithanshme, ato renditen lart në listën tonë të gjuhëve të kodimit më të kërkuara.

Burime shtesë:

• Mësoni NoSQL – edX
• NoSQL praktike: Një Udhëzues Praktik për Dizajnimin dhe Zbatimin me Raste Studimesh Teknike – Arsames Qajar dhe Dan Sullivan
• Shpjegimi i databazave NoSQL – IBM Cloud
• Databazat SQL & NoSQL: Modelet, gjuhët, opsionet e konsistencës dhe arkitekturat për menaxhimin e të dhënave të mëdha – Andreas Meier dhe Michael Kaufmann

8. C#

Për çfarë përdoret kjo gjuhë:

• Zhvillimi i lojës
• Aplikacione për desktop/ueb/mobil
• VR

E stilizuar edhe si C Sharp, kjo gjuhë i përket familjes së gjuhëve programuese të orientuara nga objekti. C# u lëshua në 2002 nga Microsoft dhe qëndron sot si një përmirësim shumë i dashur për gjuhën e kodimit C++.

Si një gjuhë për qëllime të përgjithshme, C# po rritet në popullaritet për zhvillimin e aplikacioneve në ueb dhe desktop; sipas HackerRank, afërsisht një nga pesë menaxherët e punësimit (PDF, 2.4 MB) po kërkon një zhvillues, që mund të kodojë me C#. Nuk mund të mohohet se është një nga gjuhët më të kërkuara të kodimit për vitin e ardhshëm; megjithatë, ka arsye të tjera për ta pasur këtë aftësi në radarin tuaj.

Ashtu si me gjuhët e tjera të njohura, një komunitet i madh punon me C# dhe ofron mbështetje për nxënësit e rinj. Për shkak të kësaj, mësimi i C# mund të jetë më i lehtë sesa të përpiqesh të mësosh disa nga gjuhët më të reja dhe më pak të dokumentuara. Plus, C# është ideal për ndërtimin e aplikacioneve dhe lojërave celulare gjithnjë e më të njohura. Nuk ka dyshim se kjo gjuhë do të vazhdojë të jetë e dobishme në vitet e ardhshme.

Burime shtesë:

• Mësoni C# – edX
• Mësoni C# – Microsoft
• C# Tutorial — freecodecamp
• Zhvillimi modern ndër-platformë: Ndërtoni aplikacione me C# — Mark J. Price

9. Rust

Për çfarë përdoret kjo gjuhë:

• Sistemet operative
• VR
• Shfletuesit e internetit

Sipas Stack Overflow, Rust është renditur vazhdimisht në krye të gjuhëve më të pëlqyera të programimit, me 86% të përdoruesve që pretendojnë se ishin të interesuar të vazhdonin të zhvillonin me të.

Sidoqoftë, përdoruesit e Rust përbënin vetëm 3% të zhvilluesve në sondazh, gjë që tregon se shumica dërrmuese e programuesve nuk janë të njohur me dobinë e tij. Rust është një gjuhë programimi “multi-paradigm”, që do të thotë se i lejon zhvilluesit të punojnë në një sërë stilesh programimi. Në sintaksë, është i krahasueshëm me C++, megjithëse mbështet aplikacione më të gjera.

Nëse jeni duke kërkuar për përpilim më të shpejtë, aftësi më të mira ndër-platformë ose thjesht perspektiva më të mira karriere, Rust është një gjuhë e shkëlqyer për t’u përdorur.

10. Perl

Për çfarë përdoret kjo gjuhë:

• Administrimi i sistemit
• Zhvillimi i GUI
• Programimi i rrjetit

Perl nuk është gjuha më e përdorur në treg. Në fakt, vetëm 3,1 për qind e zhvilluesve e përdorën atë në 2020, dhe nuk u fut as në listën e gjuhëve të përdorura zakonisht të Stack Overflow për vitin 2019. Megjithatë, ne po e rekomandojmë për një arsye. Nëse tashmë jeni mirë në karrierën tuaj, të mësuarit e Perl mund të rrisë ndjeshëm potencialin tuaj të fitimeve.

Sipas HackerRank, zhvilluesit që njohin Perl kanë tendencë të bëjnë 54 për qind më shumë se zhvilluesi mesatar (PDF, 2.4 MB). Thënë kështu, vlen të përmendet se shumica e njerëzve, që i njohin këta janë zhvillues të vjetër, të cilët priren të bëjnë më shumë në bazë – kështu, përpjekja për të përcaktuar sasinë e “bonusit” që ofron një gjuhë programimi mund të jetë disi e ndërlikuar. Thënë kështu, mësimi i një gjuhe si Perl mund ta bëjë akoma një zhvillues të ri më të përshtatshëm për një promovim ose rritje.

Gjuha praktike e nxjerrjes dhe raportimit – ose Perl, shkurt – është një gjuhë skriptimi që përdoret zakonisht për të nxjerrë informacion nga një skedar teksti dhe për të krijuar një raport.

Ndërsa shumë gjuhë programimi janë gjuhë të përpiluara – ku një makinë synuese përkthen programin – Perl është një gjuhë e interpretuar, ku një makinë e tretë “interpretuese” lokalizon kodin dhe ekzekuton një detyrë. Zakonisht, programet e interpretuara kërkojnë më shumë CPU, por për shkak se Perl është një gjuhë kaq konçize, ajo krijon skripta të shkurtra, që mund të përpunohen shpejt.

Burime shtesë:

• • Mësoni Perl – Perl
  • Perl Tutorial – Derek Banas
  • Mësimi i Perl – Randal L. Schwartz dhe Tom Phoenix

11. Go

Për çfarë përdoret kjo gjuhë:

• Programimi i sistemit/rrjetit
• Redaktimi audio/video
• Të dhëna të mëdha

Zhvilluar në Google në 2007, Go është një gjuhë programimi e nivelit të lartë. Ajo që e bën Go me të vërtetë të shkëlqejë është efikasiteti i saj; është në gjendje të ekzekutojë disa procese njëkohësisht. Dhe për sa i përket gjuhëve të programimit, ajo ka një “fjalor” të gjerë, që do të thotë se mund të shfaqë më shumë informacion se gjuhët e tjera.

Megjithëse përdor një sintaksë të ngjashme me C, Go është një gjuhë e spikatur, që ofron funksione të sigurisë dhe menaxhimit të kujtesës. Për më tepër, aftësitë strukturore të shtypjes së gjuhës lejojnë një funksionalitet dhe dinamizëm të madh. Për më tepër, Go jo vetëm që është lart në listat më të dashur dhe më të kërkuar të programuesve – ajo gjithashtu lidhet me një rritje të pagës prej 33% (PDF, 2.4 MB).

Burime shtesë:

• Mësoni Go – freecodecamp
• Go me udhëzime e shënime – Go me shembuj
• Prezantimi i Go – Caleb Doxsey

Mendimet përfundimtare

Pavarësisht nëse jeni një kodues i krijuar ose sapo keni filluar të shikoni në industri, të mësuarit e një gjuhe të re është një nga mënyrat më të mira për të avancuar karrierën tuaj të programimit. Por si mund ta filloni udhëtimin tuaj arsimor?

Hapi juaj i parë varet nga ju, programi juaj dhe burimet që keni në dorë.

Një program kolegji, për shembull, do t’ju ofrojë një arsim gjithëpërfshirës në teorinë dhe praktikën e programimit – megjithatë, programi tipik universitar kërkon gjithashtu katër vjet studim me kohë të plotë dhe dhjetëra mijëra dollarë financim për shkollim.

Nëse dëshironi një përvojë arsimore më të shpejtë dhe më pak të kushtueshme, që përqendrohet në të mësuarit e bazuar në aftësi, mund të dëshironi të merrni në konsideratë një kamp fillimi kodimi. Kampet e fillimit të kodimit ju pajisin me aftësitë praktike dhe aftësitë gjuhësore, që do t’ju nevojiten për të gjetur një punë të nivelit fillestar në terren – të gjitha brenda tre deri në gjashtë muaj.

Nëse jeni duke kërkuar për kursin arsimor më të lirë dhe nuk keni problem të merrni përsipër përgjegjësinë e vetë-mësimit, mund të dëshironi të merrni parasysh të mësoni aftësitë e nevojshme të kodimit nëpërmjet mësimeve, librave dhe kurseve në internet.

Mbani në mend se ndërsa kjo rrugë ofron fleksibilitet dhe mundësi të jashtëzakonshme për të mësuar me kosto të ulët, mund të mos jetë e përshtatshme për studentët që kanë nevojë për motivim të jashtëm. Nëse e dini se do të keni vështirësi për të mbajtur veten përgjegjës, provoni një nga opsionet e tjera të përmendura më lart!

Pavarësisht se cilën rrugë zgjidhni përfundimisht, një pikë është e sigurt: nuk ka kohë më të mirë për të marrë një aftësi të re dhe për të nisur karrierën tuaj të kodimit.

Shpresojmë që kjo listë e gjuhëve programuese më të kërkuara do t’ju ndihmojë të filloni udhëtimin tuaj!

• 1. – që lidhet ose tregon një pjesë të një sistemi ose aplikacioni kompjuterik, që nuk aksesohet drejtpërdrejt nga përdoruesi, zakonisht përgjegjës për ruajtjen dhe manipulimin e të dhënave.
     – “një server i databazës në fund”