Në foto: Avni Çunaku e Zymer Mehani
Zymer Mehani
Avni (Salih) Çunaku u lind më 28. 09. 1968, në fshatin Llugë, komuna e Podujevës. Shkollën fillore e kreu në Lluzhan, të mesmen në Podujevë, në gjimnazin “Aleksandër Xhuvani” (ish-“ 8 Nëntori”), pastaj u regjistrua në Shkollën e Lartë Pedagogjike, në Prishtinë, në degën gjuhë dhe letësi shqipe. Edhe Avniut, sikurse shumë të rinjve të tjerë do t’i mbesin studimet përgjysmë pasi që serbia mbylli të gjitha institucionet tona në kosovë, përfshirë edhe UP. Nga fundi i vitit 1991, Avniu do të marrë rrugën e mërgimit, ku tash e 30 vjet jeton e vepron në Gjermani, gjithnjë duke kontribuar në shumë fusha: edhe si poet, publicist, skulptor e piktor, por edhe si humanist.
Veprat e botuara:
Ora e Dardanisë, libri i parë, Prishtinë, 2000;
Eshtra në shtegtim, Printing press, Prishtinë, 2022;
Ëndrra të trishta, Printing press, Prishtinë, 2023;
Metafora të kryqëzuara, Printing press, Prishtinë, 2023;
Retë e atdheut (poezi), Printing press, Prishtinë, 2023.
Erëra që s’fle(j)në kurrë, Printing press, Prishtinë, 2023.
Në krahët e atdheut (Çamëria, Ilirida, Dardania, Shqipëria), Printing press, Prishtinë, 2024;
Dragonjtë e lirisë (Dëshmorëve të Llapit), Printing press, Prishtinë, 2024.
Rrokopujë (poezi), Printing press, 2024( bashkautor me Zymer Mehani).
Krijimtaria letrare e Avni Çunakut
Avni (Salih) Çunaku, një emër i njohur në botën e letërsisë shqipe, ka dhënë një kontribut të çmuar përmes veprave të tij, të cilat reflektojnë një pasuri tematike dhe një stil të veçantë poetik. Duke filluar nga libri i tij i parë, “Ora e Dardanisë” (2000), Çunaku ka ndërtuar një univers letrar ku historia, tradita dhe ndjenjat personale ndërthuren në një narrativë të fuqishëm.
Një nga karakteristikat më të dukshme të poetikës së Avni Çunakut është lidhja e thellë me vendlindjen e tij, Dardaninë, dhe pasqyra e ndjenjave për atdheun. Në vëllimin poetik “Eshtra në shtegtim” (2022), ai eksploron dhimbjen e mërgimit dhe nostalgjinë për vendin që e ka lënë pas. Kjo ndjenjë e mërgimit shfaqet edhe në vëllimin “Retë e atdheut” (2023), ku poezia e tij ngjall një imazh të gjallë të lidhjes me tokën dhe kulturën shqiptare.
Çunaku përdor metafora të pasura dhe tablo që bëjnë thirrje në emocionet e lexuesit, duke i çuar ata në një udhëtim të brendshëm.
Veprat e tij “Ëndrra të trishta” (2023) dhe “Metafora të kryqëzuara” (2023) dëshmojnë për një reflektim të thellë mbi gjendjen njerëzore dhe sfidat që e shoqërojnë. Ato përmbajnë një përzierje të ndjenjave të trishtimit dhe shpresës, duke krijuar një atmosferë meditimi.
Poetika e Çunakut shpesh herë është e ngarkuar me simbolizëm, duke e bërë lexuesin të mendojë më thellë për temat që trajton.
Në vëllimin poetik “Erëra që s’fle(j)në kurrë” (2023), ai thekson karakterin e qëndresës dhe vazhdimësisë së identitetit kombëtar, duke e kthyer fokusin nga individi te kolektiviteti, dhe duke e bërë historinë të ndikojë në frymën e poezisë së tij. Po ashtu, në vëllimin me poezi “Në krahët e atdheut” (2024), Çunaku trajton lidhjet historike dhe kulturore mes Shqipërisë dhe territoreve tjera shqiptare, Çamërisë, Dardanisë e Iliridës, duke e theksuar rëndësinë e njohjes dhe ruajtjes së identitetit.
Më në fund, vëllimi poetik “Dragonjtë e lirisë (Dëshmorëve të Llapit)” (2024) është një homazh për ata që kanë luftuar për lirinë e vendit, pra për dëshmorët dhe martirët e Llapit. Kjo vepër është një testament i pasionit dhe krenarisë kombëtare që përshkon të gjithë krijimtarinë e tij.
Çunaku përdor figura letrare për të krijuar një atmosferë epike, duke nderuar ata që kanë kontribuar për lirinë e Kosovës.
Pra, krijimtaria letrare e Avni Çunakut është një udhëtim emocional dhe shpirtëror që fton lexuesin të reflektojë mbi identitetin, traditat dhe lidhjet e forta me vendin. Me një stil të pasur dhe një zë të veçantë, Çunaku ka arritur të ngjallë ndjenja të thella dhe të krijojë një lidhje të fortë me audiencën, duke e konsoliduar vendin e tij në panteonin e letërsisë shqiptare.
Atdheu dhe mërgimi: Binomi i poezisë së Avni Çunakut
Poezia e Avni Çunakut është një reflektim i thellë që është ndërtuar mbi binomin e atdheut dhe mërgimit, pra lajtmotivi i poezisë së tij është atdheu dhe mërgimi që përshkon pothuajse çdo vepër të tij. Krijimtaria e tij është e ndërtuar mbi një dialektikë të vazhdueshme mes nostalgjisë për vendlindjen dhe realitetit të mërgimit, duke ofruar një pamje të plotë të ndjenjave dhe dilemave që e shoqërojnë këtë përvojë.
Atdheu: një burim inspirimi
Për Çunakun, atdheu nuk është thjesht një vend gjeografik; ai përfaqëson identitetin, kulturën dhe kujtimet e thella që e lidhin me historinë dhe traditat shqiptare. Për shembull, vepra e tij e parë, “Ora e Dardanisë” shpalos një dashuri të sinqertë dhe të thellë për Dardaninë, duke e shndërruar atë në një simbol të krenarisë kombëtare. Imagjinatat e tij janë të mbushura me imazhe të peizazheve natyrore dhe trashëgimisë kulturore, që përçojnë ndjenja të fuqishme lidhur me vendin e tij.
Mërgimi: një realitet i hidhur
Në anën tjetër, mërgimi për Çunakun është një realitet i hidhur, i cili sjell me vete ndjenja të humbjes dhe izolimit. Vepra e tij, “Eshtra në shtegtim” trajton këtë ndjenjë, ku mërgimi nuk është vetëm një udhëtim fizik, por edhe një shteg emocional që përfsh dhimbje dhe nostalgji për atë që është lënë pas. Poezia e tij rreth mërgimit është e mbushur me reflektime mbi identitetin dhe shpërnguljen, duke përfaqësuar shumë të rinj që përballen me të njëjtën dilemë.
Lidhja ndërmjet atdheut dhe mërgimit
Binomi i atdheut dhe mërgimit është një hallkë e fortë tematiko-motivore që e lidh krijimtarinë e Çunakut. Ai krijon një kontrast të qartë mes bukurisë dhe pasurisë së atdheut dhe asaj që humbet në mërgim.
Në vëllimin poetik “Retë e atdheut,” ai shpreh dëshirën për të rikthyer kujtimet e bukura, ndërsa në poezitë e tjera, si ato të vëllimit poetik “Dragonjtë e lirisë,” poeti shpreh një ndjenjë krenarie për ata që luftuan për atdheun, duke nënkuptuar se edhe në mërgim, identiteti dhe lidhja me vendin e origjinës mbeten të forta.
Përfundim
Avni Çunaku, përmes kësaj dinamike të atdheut dhe mërgimit, krijon një univers letrar që fton lexuesin të reflektojë mbi identitetin, trashëgiminë dhe sfidat që vijnë me jetën në diasporë. Poezia e tij është një dëshmi e qëndresës dhe forcës shpirtërore të shqiptarëve, duke përçuar mesazhe të thella për dashurinë për atdheun, pavarësisht se sa larg mund të jemi prej tij. Në këtë mënyrë, Çunaku jo vetëm që nderon historinë e tij, por gjithashtu ndihmon në ruajtjen e lidhjeve kulturore për brezat e ardhshëm.
Pena e Dritës
(Për mikun tim poet, Avni Çunaku)
Fjalët e tua janë si ylber në shi,
Në çdo varg je një dritë që ndrin,
Një frymëzim që shkrin çdo errësirë.
Pena jote shkruan me gjak dhe shpirt,
Në çdo rresht, një botë e re lind,
Dhuron ëndrra, shpresë dhe dashuri.
Miku im poet, në fjalët tua fluturojmë,
Nëpër lumenj të mendimeve notojmë,
Në çdo poezi, nga një melodi shijojmë.
Për ty, Avni, shkrimi- më shumë se fjalë,
Një udhëtim i thellë, një dritë që s’ka të ndalë,
Përmes vargjeve tuaja, gjejmë udhën e mbarë…
* * *
Fjalët e tij janë një reflektim i thellë i shpirtit të tij, i një njeriu që ndjen dhe mendon me thellësi të veçantë. Këto fjalë mbartin një ngarkesë emocionale që përshkon çdo hap të jetës, dhe, gjithashtu, një thirrje për unitet dhe forcë, si individë dhe si komb. Sinqeriteti dhe pasioni me të cilin ai shpreh këto ndjenja dhe dëshira për të ardhmen tonë ka prekur shumë zemra lexuesish. Po, koha që kalon së bashku dhe vargjet që ai thur janë më shumë se një dhuratë; ato janë një thirrje për ndihmë atyre që kanë nevojë, një ftesë për të ruajtur vlerat që bashkojnë kombet, për të mos harruar ata që sakrifikuan jetën për lirinë tonë, dhe për të vazhduar përpara me dinjitet dhe dashuri për atdheun.
Miku poet është një shembull i përkushtimit dhe pasionit, dhe fjalët e tij janë një udhërrëfyes për të gjithë ata që duan të kontribuojnë në rinovimin e shpirtit dhe forcës kombëtare. Dëshira e tij për të vazhduar të udhëtojmë së bashku, si vëllezër, nën bekimin dhe shpresën që të mos humbasim rrugën, është një thirrje që të gjithë duhet ta ndjejnë dhe ta përqafojnë. Mikun e nderuar, shëndeti dhe lumturia e shoqërofshin gjithmonë, dhe le të vazhdojmë të jemi krah për krah në këtë udhëtim të jetës dhe të kombit tonë.
Me mirënjohje dhe respekt të thellë, Zymer Mehani, Besianë, Kosovë.
