ARBËRI
Një ekip gjeologësh të lidhur me disa institucione në Francë, së bashku me dy kolegë nga Shqipëria, kanë matur rrjedhën më të madhe natyrore të hidrogjenit ndonjëherë në minierën e kromit në Bulqizë të Shqipërsë. Në studimin e tyre, të publikuar në revistën Science, grupi mati gazin e hidrogjenit që flluskonte nëpër pellgje të lëngshme në minierë.
Gazi i hidrogjenit është pa ngjyrë, pa erë dhe jashtëzakonisht i ndezshëm. Shpesh është përdorur si burim karburanti. Kohët e fundit, është konsideruar si alternativë ndaj karburanteve me bazë karboni, sepse djegia e tij nuk prodhon asnjë gaz serrë.
Aktualisht, hidrogjeni merret pasi lëshohet gjatë nxjerrjes së gazit natyror. Hidrogjeni gjithashtu mund të prodhohet përmes një sërë procesesh, shumë prej të cilave përfshijnë çlirimin e gazeve serrë. Sipas studiuesve, një qasje më e mirë për të përfituar hidrogjenin është shfrytëzimi i rezervave natyrore të tij, siç është ajo nën minierën e Bulqizës.
Hulumtimet e mëparshme kanë treguar se një rezervuar i madh hidrogjeni shtrihet poshtë minierës së Bulqizës. Ai e ka origjinën pasi një pjesë e kores së Tokës u zhvendos miliona vjet më parë, duke e shtyrë rezervuarin lart dhe mbi koren e saj. Zhvendosja e Tokës formoi një lloj brezi shkëmbor të njohur si ofiolit. Disa ofiolite të tillë janë zbuluar në mbarë botën, shumica e të cilëve besohet se mbajnë rezervuarë hidrogjeni.
Në studimin e ri në minierën e Bulqizës, studiuesit iu përgjigjën raporteve të sasive të mëdha të hidrogjenit që depërtonin nëpër kanalet e ventilimit dhe flluskojnë në pishinat kulluese në minierë, në të cilat janë raportuar disa shpërthime. Ata matën kullimin në vende të shumta në minierë dhe përdorën rezultatet për të vlerësuar sasinë totale të hidrogjenit që rridhte – afërsisht 200 tonë metrikë rrjedh nga miniera çdo vit, duke e bërë atë rrjedhën më të madhe natyrore të dokumentuar ndonjëherë.
Ekipi hulumtues arriti në përfundimin se teknologjia e re është e nevojshme për të përfituar nga rezervuarë të tillë në mënyrë që të merren sasi të mëdha hidrogjeni në mënyrë të pastër dhe ekonomike, ndoshta duke reduktuar varësinë nga karburantet me bazë karboni.
© KOHA. Të gjitha të drejtat janë të rezervuara.
