Zymer Mehani
(Në Ditën Botërore të Shkrimtarëve)
(Nga libri im, që së shpejti do ta shohë dritën e botimit, “Personalitete të shkencës dhe të letërsisë”)
Vushtrria, qytet me një histori të lashtë e vlera të shumta kulturore, është djep i shumë krijuesve të shquar. Mes tyre, shkrimtarja Ymrije Beqiri spikat me talentin e saj të veçantë, duke përfaqësuar fuqishëm shpirtin krijues të qytetit. Përmes veprave të saj, ajo ndan emocione të thella, tema shoqërore dhe ndjenja universale, duke lënë gjurmë të pashlyeshme në letërsinë shqiptare.
Ymrije Beqiri, një zë poetik i gjithanshëm
E lindur më 25 gusht 1971 në Dubovc, Ymrije Beqiri është një emër që rrezaton dritë dhe frymëzim në letërsinë shqiptare. Me një karrierë letrare të pasur dhe një shpirt të palodhur krijues, ajo ka ndërtuar një urë të fortë mes vargjeve të saj dhe lexuesve, duke i dhuruar poezisë një dimension të veçantë ndjeshmërie dhe intelekti.
Poezia, një dritare ndjenjash dhe mendimesh
Vepra e Ymrije Beqirit është një ftesë në një udhëtim të pasur shpirtëror. Poezitë e saj përshkruajnë dashurinë për jetën, vendlindjen, dhe tokën e shenjtë shqiptare, ndërsa prekin plagët e mërgimit, ëndrrat e copëtuara dhe nostalgjinë e pashuar.
Vargjet e saj për fëmijë janë si një ylber ndjenjash që përqafon botën e pafajshme dhe të pastër të të vegjëlve. Ajo arrin të përmbledhë në pak rreshta magjinë e fëmijërisë dhe rëndësinë e edukimit shpirtëror.
Veprat kryesore
Ymrije Beqiri ka shkruar një numër të madh librash që pasqyrojnë ndjenjat, ëndrrat dhe përvojat e saj.
Disa nga librat e saj më të njohur janë:
“Në kufijtë e harresës” përmbledhje me poezi, 2010;
“Na bashkoi poezia” vëllimi 1, antologji poetike, bashkautorë: Ymrije Beqiri dhe Ilmi Dervishi, 2018;
“Të dashurosh nuk është mëkat”, bashkautorë: Ymrije Beqiri dhe Hysen Ibrahimi, 2019;
“Ndryshe ëndërrova” përmbledhje me poezi, 2019;
“Gjurmët e një luaneshe” përmbledhje me poezi, 2019;
“Koha e eklipsit”, përmbledhje me poezi, 2020;
“Përtej mallit tim”, përmbledhje me poezi, 2020;
“Na bashkoi poezia” vëllimi 5, antologji poetike, bashkautorë: Ymrije Beqiri dhe Ilmi Dervishi, 2020;
“Nëpër shkronja do shëtis”, libër për fëmijë, 2020;
“Me vargun pikturoj” përmbledhje me poezi, 2020;
“Na bashkoi poezia” vëllimi 9, i titulluar “Rreth flamurit”, antologji poetike, bashkautorë: Ymrije Beqiri dhe Ilmi Dervishi;
“Foleja ime” (rrëfenja për fëmijë);
“Udhëtim brezash për atdhe” (monografi);
“Si ta ndaloj kohën” (poezi);
“Vrragë të një kohe” (roman), 2023.
Ka në dorë edhe disa vepra të tjera për botim!
“77 Lulëkuqe lirie” – Monumenti Kulturor për fëmijët e vrarë të Vushtrrisë
“77 Lulëkuqe lirie” nga poetja dhe publicistja Ymrije Beqiri është më shumë se një libër; është një monument i ndërtuar me fjalë, një homazh për fëmijët e pafajshëm të Vushtrrisë, të cilët humbën jetën në mënyrë tragjike gjatë kohërave të vështira për vendin tonë. Ky libër është një thirrje për kujtesë, drejtësi dhe përjetësi për ata engjëj që u ndanë nga kjo botë shumë shpejt, duke lënë pas dhimbje të pashlyeshme dhe një boshllëk të thellë në zemrat e familjeve të tyre dhe gjithë kombit.
Kujtesa si detyrë kombëtare
“77 Lulëkuqe lirie” simbolizon 77 jetë të vogla, të ndritura dhe të pafajshme, të cilat përfaqësojnë jo vetëm humbjen e për familjet e tyre, por edhe plagën e përbashkët të një kombi të tërë. Ymrije Beqiri, me një ndjeshmëri të thellë dhe një penë të fuqishme, ndërton një mozaik emocional që reflekton dhimbjen, kujtesën dhe krenarinë për këta fëmijë që mbeten përjetësisht engjëj në historinë tonë.
Struktura e librit
Në çdo faqe të këtij libri, lexuesi has dëshmi të prekshme dhe histori të vërteta që ndriçojnë jetën dhe ëndrrat e fëmijëve të Vushtrrisë. Ymrije Beqiri, me mjeshtëri publicistike, krijon një urë mes të shkuarës dhe të tashmes, duke bërë që zërat e atyre që nuk mundën të flasin më të dëgjohen përmes vargjeve dhe rrëfimeve të saj.
Nëpërmjet përshkrimeve të thukëta dhe emocionale, autorja na sjell para syve kujtime të ëmbla për buzëqeshjet, lojërat dhe ëndrrat e papërmbushura të këtyre fëmijëve, ndërsa na fton të reflektojmë mbi padrejtësitë që u bënë ndaj tyre.
Mesazhi i librit
Ky libër nuk është vetëm një përkujtim i së kaluarës, por edhe një apel për të ardhmen. Ai i drejtohet ndërgjegjes njerëzore, duke kërkuar që të mos harrohet kurrë tragjedia që ndodhi, por edhe duke na kujtuar se ne kemi një përgjegjësi për të ruajtur paqen dhe për të mbrojtur fëmijët – pasurinë më të madhe të çdo kombi.
Si një monument kulturor, “77 Lulëkuqe lirie” na bën të ndjejmë fuqinë e kujtesës dhe rëndësinë e ruajtjes së saj për brezat e ardhshëm. Ymrije Beqiri na mëson se ata që janë ndarë nga ne fizikisht, mund të jetojnë përgjithmonë përmes kujtesës dhe artit.
Një testament për përjetësinë
Me “77 Lulëkuqe lirie” Ymrije Beqiri ka ngritur një lapidar të përjetshëm në nder të këtyre fëmijëve të vrarë padrejtësisht, duke e kthyer dhimbjen në kujtim, dhembjen në forcë dhe kujtimin në një frymëzim për të mos harruar kurrë. Ky libër është një dëshmi e fuqishme e shpirtit njerëzor që ngrihet mbi tragjedinë dhe një dhuratë e çmuar për kulturën dhe historinë tonë.
“Fëmijët janë lulëkuqet më të bukura të jetës. Ata që u ndanë nga kjo botë, mbeten lulëkuqe të përjetshme në kujtesën tonë.” – thotë Ymrije Beqiri.
Zëri i gruas shqiptare
Poezia e Ymrije Beqirit është një zë i fortë i gruas shqiptare. Përmes vargjeve të saj, ajo ndriçon bukurinë dhe forcën e shpirtit femëror, duke sjellë në pah përkushtimin ndaj familjes, vendlindjes dhe tokës shqiptare. Në një poezi dedikuar nënës, ajo shkruan:
“Ti ishe si një dritëz, në çdo natë të errët timen,
Fjalët e tua – gërshetime yjesh mbi qiellin tim të thyer.”
Fryma e përkushtimit
Përveçse një poete e talentuar, Ymrije Beqiri është gjithashtu një koordinatore e fuqishme në mbledhjen e poezive për antologji të shumta. Puna e saj ka ndihmuar në ruajtjen dhe promovimin e krijimtarisë shqiptare, duke e kthyer atë në një ikonë të jetës kulturore në Vushtrri dhe më gjerë.
Një trashëgimi e pashuar
Ymrije Beqiri mbetet një shembull i gjallë i fuqisë së artit për të ndryshuar jetën dhe për të lartësuar shpirtin njerëzor. Me penën e saj të artë, ajo vazhdon të ndriçojë horizonte të reja për poezinë dhe letërsinë shqiptare.
Unë Z. Mehani për këtë poete do të përfundoja: “Në secilin varg tëndin, Ymrije, gjendet një copëz zemre shqiptare, një rrahje shprese, një dritë që nuk shuhet.”
