Dita, 28 nëntor 2023
Historiani dhe akademiku Pëllumb Xhufi sqaroi tezën që është hedhur mbi Çamërinë, sipas së cilës Ismail Qemali ia dha Greqisë, se kishte gruan greke.
Xhufi sqaron se ku u bazuan ata që hodhën këtë tezë.
Moderatori: Është hedhur një tezë së fundmi që Ismail Qemali e shiti Çamërinë, sepse kishte gruan greke dhe në një farë mënyre ishte një koncesion që ai u bëri grekëve. Qëndron historikisht kjo?
Pëllumb Xhufi: Absolutisht nuk qëndron. Ishte e krishterë gruaja e Ismail Qemalit. Se ishte arvanitase, apo shqiptare e Çamërisë, apo greke, kjo nuk dihet dhe nuk është marrë njeri me këtë.
Ismail Qemali ka qenë një familje tradicionale me 9 fëmijë. Gruaja e tij nuk ka lënë gjurmë fare, si psh, Teodora e Justinianit, perandorit shqiptar të Bizantit, e cila i fuste hundët në punët e shtetit.
Këta që hedhin këtë tezë, bazohen në një insinuatë shumë të keqe, që e ka mbrojtur fort edhe një historian grek me origjinë korçare. Ai thotë që Ismail Qemali në 1907-ën, takoi në Greqi kryeministrin Georgios Theotokis. Që nga 1900-ta Ismail Qemali ishte arratisur nga Perandoria Osmane dhe tha që u mundua ta decentralizojë për t’u dhënë frymëmarrje shteteve që përbënin shtetin osman. Nuk e lanë.
Kryeministrin me të cilin do hartonte kushtetutën e varën në litar, rrezikuan ta varin edhe Ismail Qemalin. Ai iku nga Libani dhe erdhi në Evropë.
Historiani grek thotë që në 1907-ën Ismail Qemali takoi kryeministrin grek. Në atë bisedë thotë ai, është rënë dakord që Vorio-Epiri t’i kalonte Greqisë. Por nuk ka një dokument që ta vërtetojë këtë, e thotë vetëm në një libër, pa citime e pa fakte.
Por në të vërtetë Ismail Qemali pasi takoi Georgios Theotokis, takoi edhe një kryetar të shoqatës greko-shqiptare me një arvanitas në krye. Ai takua me Ismail Qemalin dhe nxorën në gazetë një material për të cilin kishin rënë dakord. Ata do të promovonin çështjen shqiptare në Greqi, shkrimin e gazetave në gjuhën shqipe.
Dhe në fund thuhej; “U ra dakord që kur të bëhet Shqipëria e pavarur, kufijtë me Greqinë do jenë kufij historikë. Kjo është fraza e shkruar, një ditë pasi takoi Georgios Theotokis.”
Ismail Qemali nuk mund të thoshte tjetër gjë te Georgios Theotokis dhe tjetër gjë te ky njeriu që ishte i Georgios Theotokis, sepse ajo shoqata ishte një OJQ.
Kufijtë historikë kanë qenë në Lepan, në Nafpaktos, deri aty ka qenë provinca e Epirit të vjetër, edhe Thema Bizantine kur u krijua në shekullin e 9-të e kishte qendrën pikërisht në Gjirin e Korintit.
Këtë e thoshte sjellja, deklaratat e tij në mes të Evropës, pasi ngriti flamurin tha që nuk ka paqe Ballkani, pa marrë Shqipëria, Kosovën e Çamërinë.
Është edhe tentativa e tij për të mbrojtur Janinën. Në 1913-ën kur Janinën e kishin rrethuar trupat grekë të mbretit Konstantin, Ismail Qemali i bëri thirrje dhe aty bëri për herë të fundit një tentativë për t’u lidhur me klasën e vërtetë të pashallarëve shqiptarë, sepse ata kishin forca të gatshme, ndërsa Ismail Qemali nuk kishte ushtri.
Ndaj u bëri thirrje pashallarëve, që të merrnin ushtrinë e tyre e të shkonin në Janinë për ta mbrojtur, sepse kufijtë nuk ishin vendosur ende. Por pashallarët e lanë në baltë dhe bënë secili më vete marrëveshje të pista, sepse kishin pronat e tyre në Greqi…
n.s. / dita
