[ Libra NëLinjë ]
Nga Luan-Asllan Dibrani
Në një vend ku fjala e lirë do të duhej të ishte themeli i demokracisë, në Kosovë ajo është degraduar në maskë për shpifje dhe armë për atentat publik. Media e shitur nuk është më roje e demokracisë – është thikë pas shpine për shtetin.
Mediat që dikur pretendonin të ishin roje të demokracisë, sot janë ushtria e paguar e mafisë politike dhe ekonomike. Që nga televizioni më i madh e deri te portali më i vogël, nuk informojnë më – shpifin, shtrembërojnë, manipulojnë dhe shërbejnë
Sot, nga televizioni më i madh e deri te portali më i vogël, nuk ka gazetari, ka shërbëtorë, zëra të komanduar, mikrofonë të zaptuar dhe zarfa që shëtisin si urdhra të mafisë politike e ekonomike. Këto nuk informojnë më. Shpifin, shtrembërojnë, manipulojnë – shërbejnë.
Gazetaria si Prostitucion Politik: Kush i Leh Shefave, Jeton
Mos e kërkoni më gazetarinë e ndershme në ekran. Ajo ka vdekur. Në vend të saj, kemi prostitucion mediatik. Gazetarë që nuk i shërbejnë më qytetarit, por patronëve që mbajnë pushtetin në një dorë dhe mikrofonin në tjetrën.
Sot në Kosovë operojnë me dhjetëra televizione e qindra portale që, në vend që të ndriçojnë publikun, e verbojnë atë me shashka dhe tymnajë. Të gjitha me “pronarë” në letër, por me patronë të padukshëm që u diktojnë agjendën përmes zarfit. Atyre që përpiqen të zbulojnë burimet e financimit u mbyllen dyert – sepse pas këtyre mediave qëndrojnë interesa që e shohin shtetin si pengesë, e qytetarin si pre.
Këta nuk janë profesionistë, por zarfa me fytyrë njerëzore. Janë kamuflimi i mafies me kravatë, që përdorin lirinë e fjalës si justifikim për shpifje dhe për lëndim sistematik të çdo gjëje që nuk kontrollojnë. Këta njerëz nuk raportojnë – recitojnë.
Mediat si bordello ideologjike: Kush i financon këta zagarë të rrogës?
Në Kosovë operojnë dhjetëra televizione e qindra portale që nuk ndriçojnë, por verbojnë. Janë shtëpi publike ideologjike që paguhen për të krijuar kaos, për të helmuar diskursin publik dhe për të përçarë opinionin. Kanë pronarë në letër, por patronë të padukshëm që diktojnë narrativën me zarfin në dorë.
Nuk është më mister se kush i financon – janë ata që s’e duan këtë shtet të jetë sovran dhe ligjor. Ata që kanë më shumë interes në një Kosovë të përçarë, të kriminalizuar dhe të delegjitimuar ndërkombëtarisht. Gazetarët e blerë janë veç zgjatime të duarve të këtyre interesave.
E kush qëndron pas tyre? Ata që s’e duan këtë shtet të jetë funksional, sovran dhe ligjor. Ata që e shohin qytetarin si mish për klikime dhe shtetin si pengesë për biznesin e tyre të errët.
Për çdo të vërtetë të heshtur – një zagar i zhurmshëm në ekran dhe sulmi i organizuar ndaj intelektualëve dhe zërave kritikë
Në vend që të nxisin debat të shëndetshëm, këto media kanë shpallur luftë ndaj arsyes. Intelektualët që guxojnë të thonë të vërtetën etiketohen si “të çmendur”, “të rrezikshëm” ose “të blerë nga qeveria”. Ata që mendojnë ndryshe – qoftë me shumë arsye apo zëra të tjerë të guximshëm – censurohen, përqeshen ose fshihen. E vërteta është e padurueshme për një media që ushqehet me shpifje dhe jeton nga paniku.
Nëse dikush ka një mendim ndryshe, një analizë të thelluar, një të vërtetë të pakëndshme për klanin e radhës – ai heshtet, përqeshet, etiketohet. Intelektualët si te denje e te bagazhuar që guxojnë të flasin – shpallen “të rrezikshëm”, “të padëgjueshëm”, “të sponsorizuar nga qeveria”.
Ndërsa zagarët e porosisë marrin ballinën. Këta “analistë” të përhershëm janë një farsë tragjike: flasin për demokraci me gjuhën e diktatit, për etikë me buzë që nxjerrin helm.
Goditja ndaj Albin Kurtit: Atentat mediatik, jo kritikë
Shembulli më i qartë i kësaj gazetarie të ndyrë është sulmi sistematik ndaj Albin Kurtit. Ai nuk goditet sepse ka dështuar, por sepse nuk u nënshtrohet, nuk u jep favore, nuk e shet veten.
Kur një lider nuk mund të kontrollohet, ai shpallet armik i mediave të kontrolluara. E quajnë “kritikë”, por është linçim me pagesë, ku çdo editorial është një urdhër sulmi, dhe çdo “ekskluzive” është një plagë e rreme për të mbuluar të vërtetën.
Ekstra që vret të vërtetën: Kush e paguan, e merr kronikën
Kronikat nuk informojnë më – ato akuzojnë, dëmtojnë, shpifin, sipas zarfit të ditës. E mërzitshme është se shumëkush e di këtë, por hesht – sepse ka frikë, ka interesa, ose ka një mikrofon që pret ta përdorë.
Në këtë realitet të shtrembëruar, një koment anonim në Facebook është më i saktë dhe më i ndershëm se një reportazh me regji politike në prime time.
Reporterët pa kufi, por pa dinjitet
Organizatat që flasin për “lirinë e shtypit” në Kosovë, janë zhurmues të luksit perëndimor, që nuk kanë lidhje me realitetin. Ata që i quajnë veten “reporterë pa kufi” janë në fakt gazetarë pa etikë, pa kufij moralë dhe pa përgjegjësi. Janë barbarë të informacionit, që për një klikim i japin zjarr vendit, thjesht që të vërehen. Ata që quajnë veten “reporterë pa kufi”, janë në fakt gazetarë pa dinjitet, pa standard dhe pa asnjë ndjenjë përgjegjësie. Janë barbarë të informacionit, që i hedhin benzinë çdo zjarri vetëm që të marrin vëmendje apo trafik. Në Kosovë, nuk ekziston më asnjë televizion i pavarur – janë të gjithë partiakë, klanorë dhe rajonalë. Dhe si të tillë, nuk i shërbejnë popullit, por shefave të tyre.
Nuk mund të kemi një shoqëri të lirë me media të kapura. Nuk mund të kemi zgjedhje të lira me informim të rremë. Nuk mund të kemi drejtësi me lajme të komanduara. Ky është realiteti: një media që e përdor ekranin si armë, mikrofonin si plumb, dhe qytetarin si mish për klikime.
Në Kosovë nuk ka më asnjë televizion të pavarur. Të gjithë janë klanore, rajonale, partiake – dhe të varura nga paratë e errëta.
Kush po e vret shtetin? Jo Serbia – por mediat e Kosovës
Nëse dikush mendon se Serbia është rreziku më i madh i Kosovës – e ka gabim. Rreziku real vjen nga brenda – nga studioja, nga mikrofonët, nga titrat e mbrëmjes. Janë gazetarët që për pak euro mbjellin dyshim, përçajnë popullin, sabotojnë të ardhmen.
Serbia nuk ka më nevojë për propagandë – atë e bëjnë më mirë disa portale shqiptare.
Çfarë duhet të bëjmë? Zgjimi nuk pret
- Transparencë totale për çdo televizion dhe portal – qytetarët të dinë kush qëndron pas ekranit.
- Gjoba dhe përjashtim profesional për çdo gazetar që shpif sistematikisht.
- Mbështetje për media të reja dhe të pastra, të kontrolluara nga shoqëria civile.
- Fund zërit të analistëve të blerë – hapje për mendimin e lirë, për qytetarin e ndershëm.
Përfundim: Shteti mund të mbijetojë pa shumë gjëra – por jo pa të vërtetën
Media e sotme në Kosovë është kanceri i një shteti që përpiqet të jetojë. Është armiku më i madh i qytetarit, i institucioneve dhe i vetë të ardhmes.
Nëse nuk e rifitojmë gazetarinë, do ta humbasim Republikën. Nëse nuk reagojmë sot, nesër nuk do të kemi më as fjalën – as të lirë, as tonën.
