Shkruan: Dr. Qazim Namani, Prishtinë, 4 qershor 2022.
Siç shihet, për ta shkruar këtë libër, autori Feri Arifi, ka përdorur burime të bollshme historike dhe nga shumë autorë të vendeve të ndryshme perëndimore dhe autorë të vetë këtyre shteteve. Shkrimi është shoqëruar edhe me foto, dokumente e harta që e bëjnë këtë libër më të qartë dhe me informim origjinal dhe interes për vetëdijёsimin e popullatës shqiptare. Në libër, autori ofron edhe të dhëna për figurat më të ndritshme historike që lindën në trevat ilire e të cilët u bënë ndër perandorët më të lavdishëm në epokat e ndryshme të historisë.
Në libër trajtohen rrethanat historike dhe politike që ndikuan në tkurrjen e trojeve ilire, religjionin dhe rolin e ilirëve në përhapjen e krishterimit, jetën sociale, ekonomike dhe kulturore të zhvilluar nga ilirët. Mirëpo, për fat të keq, duke u falsifikuar burimet historike këto vlera u përvetësuan nga shtetet e reja politike të formuara në trojet ilire!? Autorin e këtij libri e çmoj dhe respektoj duke e vlerësuar lartë vullnetin, dashurinë dhe guximin intelektual, me 10 për t’u marrë me një fushë aq të vështirë e të ndjeshme, siç është çështja e formimit të kombeve e shteteve në këtë rajon.
Libri është shkruar që t’u shërbejë studiuesve të sotëm e të ardhshëm si burim i dyfishtë historik dhe didaktik, duke vënë në pah çështje të ndryshme që brezat e ardhshëm të njoftohen me fatet e historisë dhe së kaluarës dhe popullit tonë në përgjithësi. Përmes këtij libri kuptohet e kaluara dhe zgjerohet horizonti i punës shkencore, kulturore dhe edukative për gjeneratat që vijnë, në mënyrë që të pajisen me dije për fatin tragjik të popullit tonë në shumë periudha të historisë.
Mendoj, më në fund, se libri: Serbia, Greqia, Maqedonia dhe shtetet tjera sllave janë rrena e madhe e Historisë në Ilirik (Ballkan), i autorit Feri Arifi, mund të konsiderohet si sintezë, dhe njëkohësisht përgjithësim i fatit të shqiptarëve, nën sundimin e huaj, dhe si përvojë e hidhur në fushën e zhvillimit të gjuhës, kulturës dhe kombit shqiptar në përgjithësi, për mijëra vite. Konsideroj se ky është një libër për t’u çmuar dhe lakmuar, me vlera të shumëfishta për kulturën dhe historinë e zhvillimit të popujve në Gadishullin Ilirik dhe në veçanti popullit Ilirr.
