Municione thërrmuese të shpenzuara në një fushë në Pereizne, në rajonin Donetsk të Ukrainës më 27 gusht 2022. Jim Huylebroek/The New York Times/Redux /CNN
Nga Natasha Bertrand, CNN, 7 korrik 2023
CNN — SHBA do të dërgojë municione thërrmuese në Ukrainë si pjesë e një pakete të re ndihme ushtarake, konfirmoi të premten Këshilltari i Sigurisë Kombëtare Jake Sullivan, pas disa muajsh debati brenda administratës së Bidenit, nëse do t’i siguronte Kievit armët e diskutueshme të ndaluara nga mbi 100 vende, duke përfshirë ato kyçe, aleatët e SHBA.
“Unë nuk do të ngrihem këtu dhe të them se është e lehtë,” u tha Sullivan gazetarëve. “Është një vendim i vështirë. Është një vendim që ne e shtymë. Është një vendim që kërkonte një vështrim të vërtetë të ashpër, për dëmin e mundshëm për civilët. Dhe kur i bashkuam të gjitha këto, pati një rekomandim unanim nga ekipi i sigurisë kombëtare dhe Presidenti Biden përfundimisht vendosi, në konsultim me aleatët dhe partnerët dhe në konsultim me anëtarët e Kongresit, të ecë përpara në këtë strategji.”
Presidenti Joe Biden miratoi transferimin e municioneve këtë javë, thanë zyrtarët për CNN. CNN raportoi për herë të parë javën e kaluar se administrata po e konsideronte fuqimisht masën, pasi forcat ukrainase kanë luftuar për të bërë fitime të mëdha në kundërsulmin e tyre kundër Rusisë.
Gjatë gjithë konfliktit, SHBA-të, përballë lobimit intensiv, gradualisht kanë rënë dakord me kërkesat e Kievit për armatim më agresiv, duke përfshirë sistemet e raketave Patriot dhe tanke moderne, por vendimi për të dërguar municione thërrmuese shënon një moment vendimtar për administratën e Biden, që pranon të dërgojë armë, për të cilën shumica e vendeve kanë rënë dakord, se nuk duhet të ketë vend në luftën moderne.
Presidenti Joe Biden flet me Fareed Zakaria të CNN gjatë një interviste televizive brenda dhomës Roosevelt në Shtëpinë e Bardhë në Uashington, të premten, 7 korrik 2023.
Ekskluzive e CNN: Biden thotë se dërgimi i municioneve thërrmuesenë Ukrainë ishte ‘vendim i vështirë‘, por ‘ata kishin nevojë për to‘.
Biden tha në një intervistë me Fareed Zakaria të CNN të premten se ishte një “vendim i vështirë”, për t’i siguruar Ukrainës municione thërrmuese për herë të parë, por se ai ishte i bindur përfundimisht të dërgonte armët e diskutueshme, sepse Kievit i nevojiten municione në kundërofensivë kundër Rusisë.
“Ishte një vendim shumë i vështirë nga ana ime. Dhe meqë ra fjala, unë e diskutova këtë me aleatët tanë, e diskutova këtë me miqtë tanë në Kodër,” tha Biden, duke shtuar, “Ukrainasve po u mbarojnë municionet”.
Sipas Pentagonit, municionet do të jenë në përputhje me topat 155 mm të ofruara nga SHBA, një pjesë kyçe e artilerisë, që i ka lejuar Ukrainës të rifitojë territorin gjatë vitit të kaluar. Në një deklaratë që njoftonte një raund të ri ndihme për Ukrainën, Departamenti i Mbrojtjes tha se SHBA do të ofrojë “raunde artilerie 155 mm, duke përfshirë DPICM“, ose Municione Konvencionale të Përmirësuara me Qëllime të Dyfishta – lloji i municioneve thërrmuese, që SHBA ka aktualisht në stoqet e saj.
Dr. Colin Kahl, nënsekretari i mbrojtjes për politikën, u tha gazetarëve të premten se Ukraina dha “garanci me shkrim” se nuk do të përdorte municione thërrmuesenë zonat urbane “të populluara nga civilë dhe se do të kishte kujdes llogarinë se ku i përdorin këto armë”.
Rrezik për civilët
Municionet thërrmuese shpërndajnë “bomba” nëpër zona të mëdha, që mund të dështojnë të shpërthejnë gjatë goditjes dhe mund të përbëjnë një rrezik afatgjatë për këdo që i ndesh, ngjashëm me minat tokësore. Mbi 100 vende, duke përfshirë Britaninë e Madhe, Francën dhe Gjermaninë, i kanë nxjerrë të jashtëligjshme municionet sipas Konventës për Municionet thërrmuese, por SHBA dhe Ukraina nuk janë nënshkruese të ndalimit.
Ministri gjerman i mbrojtjes Boris Pistorias tha të premten se ofrimi i municioneve në Ukrainë nuk është “një opsion” për Berlinin, sepse ai është nënshkrues i konventës. Por ai nuk pranoi të peshonte mbi vendimin e SHBA për ta bërë këtë. “Ato vende që nuk e kanë nënshkruar konventën – Kina, Rusia, Ukraina dhe SHBA – nuk më takon mua të komentoj veprimet e tyre.”
Mbrojtësit e të drejtave të njeriut e kanë dënuar masën. Human Rights Watch tha në një raport të enjten se “transferimi i këtyre armëve në mënyrë të pashmangshme do të shkaktonte vuajtje afatgjatë për civilët dhe do të minonte përçmimin ndërkombëtar të përdorimit të tyre“.
AVDIIVKA, UKRAINE – 23 MARS: Kapluzioni i bombës thërrmuese shihet në tokë në mes të luftës Rusi-Ukrainë në qytetin e vijës së parë të Avdiivka, Ukrainë më 23 mars 2023. Rreth 2000 njerëz kanë mbetur në qytet dhe vullnetarë hyjnë në qytet çdo ditë edhe pse lufta vazhdon. (Foto nga Andre Luis Alves/Agjencia Anadolu përmes Getty Images)
Cilat janë municionet thërrmuese që SHBA pritet të furnizojë Ukrainën dhe pse janë kaq të diskutueshme?
Biden do të anulojë kufizimet statutore të vendosura nga Kongresi për eksportimin e municioneve me një normë “dud” më të madhe se një për qind – municionet që SHBA do të ofrojë mund të kenë një normë dud deri në 2.35%, Sekretari i Shtypit i Pentagonit, Brig. Gjenerali Patrick Ryder tha të enjten. Biden do të përdorë seksionin 614 të Aktit të Ndihmës së Jashtme, për të hequr dorë nga këto kufizime, tha një zyrtar i mbrojtjes, i cili lejon presidentin të ofrojë ndihmë të huaj pavarësisht nga kufizimet e eksportit, nëse është në interesin e sigurisë kombëtare të Shteteve të Bashkuara.
Kahl përsëriti të premten se Pentagoni nuk do të ofrojë municione me një normë të fortë mbi 2.35%, një normë e cila “u demonstrua përmes pesë testeve gjithëpërfshirëse të kryera nga Departamenti i Mbrojtjes midis 1998 dhe 2020“.
Një shkallë më e lartë e zhurmës do të thotë se më shumë nga bombat e vogla të shpërndara nga municionet thërrmuese nuk shpërthejnë gjatë goditjes, duke paraqitur rrezik për civilët që mund t’i ndeshen më vonë. Ryder tha se rusët kanë përdorur municione thërrmuese me një shkallë të lartë deri në 40%.
Zyrtarët ukrainas kanë shtyrë SHBA-në që të sigurojë municionet që nga viti i kaluar, duke argumentuar se ato do të siguronin më shumë municion për sistemet e artilerisë dhe raketave të ofruara nga Perëndimi dhe do të ndihmonin në ngushtimin e epërsisë numerike të Rusisë në artileri.
Biden ngurronte në fillim
Biden në fillim hezitoi, thanë zyrtarët për CNN, duke pasur parasysh se sa vende në mbarë botën i kanë ndaluar municionet.
Por ndryshimi i kushteve të fushëbetejës brenda Ukrainës gjatë tre javëve të fundit i shtyu zyrtarët amerikanë, që t’i rishikojnë dhe konsiderojnë seriozisht dhe Pentagoni i rekomandoi Bidenit që municionet t’i jepeshin Ukrainës të paktën në baza të përkohshme derisa municionet jo thërrmuese të jenë në gjendje të sigurohen, rifurnizohen, thanë zyrtarët.
Nuk është e qartë nëse sasia e madhe e municioneve artilerie, që ukrainasit po shpenzojnë çdo ditë do të ishte e qëndrueshme pa municionet thërrmuese, nëse kundërofensiva zvarritet, thanë zyrtarët dhe analistët ushtarakë. Biden përfundimisht ra dakord me vlerësimin e tyre.
Ambasadori i Rusisë në Bjellorusi Boris Gryzlov tha se vendimi i SHBA-së ishte “një veprim dëshpërimi”.
“Si pjesë e ndihmës së vazhdueshme për regjimin e Kievit, Uashingtoni po shqyrton mundësinë e dërgimit të municioneve thërrmuese në Ukrainë. Është folur për këtë që nga pranvera”, tha Gryzlov për agjencinë shtetërore ruse të lajmeve TASS të premten.
“Tani, ‘skifterët’ në Perëndim e kanë kuptuar se kundërsulmi shumë i reklamuar e forcave të armatosura ukrainase nuk shkoi sipas planit, ndaj po përpiqen me çdo kusht t’i japin të paktën një farë shtyse. Në fakt, është një lëvizje dëshpërimi”, tha Gryzlov.
Haley Britzky i CNN, Jeremy Herb dhe Radina Gigova kontribuan në raportimin.
