Një digë 180 m e lartë në Kinë, do të ndërtohet tërësisht nga robotët

Nga Vanessa Bates Ramirez – 18 maj 2022 – Singularityhub.com – Përktheu Arben Çokaj

Ndërsa bota nxiton të ndalojë djegien e lëndëve djegëse fosile dhe të zbatojë më shumë burime të rinovueshme të energjisë, ka shumë zhurmë rreth diellit dhe erës. Ndërsa ato janë relativisht më të lehta për t’u ngritur dhe funksionuar, këto burime energjie nuk kanë pothuajse të njëjtin kapacitet prodhimi – ose qëndrueshmëri – si hidrocentralet. Kina po investon shumë në të gjitha sa më sipër, më së fundi duke njoftuar ndërtimin e një dige masive në lumin e verdhë në provincën Qinghai, e cila ndodhet në pllajën tibetiane.

Sapo të përfundojë, diga Yangqu parashikohet të gjenerojë pothuajse pesë miliardë kilovat orë energji elektrike në vit – që është gjysmë miliardë më shumë se diga Hoover e Arizonës – dhe planet janë që ajo të ndërtohet tërësisht nga robotë, pa asnjë punë njerëzore.

Një punim i botuar muajin e kaluar në Journal of Tsinghua University detajon një “sistem printimi 3D“, që përdor AI dhe robotë për të plotësuar projekte të mëdha ndërtimi. Megjithatë, bazuar në përshkrimin, është paksa e gabuar të barazosh sistemin me printimin 3D; ndërsa projektet më të vogla të ndërtimit si shtëpitë e printuara 3D përdorin një printer që nxjerr një përzierje betoni shtresë pas shtrese, nuk përmendet asnjë printer në këtë përshkrim të projektit.

Përkundrazi, një sistem planifikimi ndërtimi vlerëson një model dixhital të projektimit të projektit seksion pas seksioni, duke llogaritur se sa material mbushës nevojitet, më pas i kërkon një roboti të mbledhë materialin dhe ta transportojë atë në seksionin e synuar. Robotët bëjnë “shtrim dhe rrotullim inteligjent” për të përfunduar një shtresë ndërtimi, më pas dërgojnë reagime në sistemin e planifikimit. Është printim 3D në atë, që një strukturë shumë e gjatë do të ngjitet shtresë pas shtrese duke përdorur një proces të automatizuar, por kryesisht, nuk është printim 3D sepse nuk ka një printer.

Projekti nuk po ndërmerret nga e para – domethënë, tashmë ka një digë në këtë lokacion, e cila është ndërtuar duke filluar nga viti 2010, së bashku me një hidrocentral 1200 megavat. Objekti ekzistues është duke u zgjeruar.

Punëtorët njerëzorë do të nevojiten për të nxjerrë disa nga materialet e ndërtimit, por automatizimi i rëndë i projektit në mënyrë ideale do të thotë se ai do të përfundojë më shpejt dhe me më pak gabime sesa do të lejonte puna njerëzore; makineritë mund të punojnë me turne 12-orëshe, apo edhe rreth orës. Planet janë që seksioni i parë të bëhet funksional në vitin 2024 dhe i gjithë projekti të fillojë dhe të funksionojë vitin e ardhshëm.

Për hir të krahasimit, diga Hoover është 220 metra e gjatë dhe u deshën 5 vjet për t’u ndërtuar. Dhe siç rezulton, ndërtimi i një dige është punë e pabesë: 96 njerëz vdiqën gjatë ndërtimit të Digës Hoover për shkaqe si mbytja, goditja nga rënia e materialeve të ndërtimit ose plagosja nga shpërthimet për të pastruar shkëmbinj natyror. Një tjetër plus i punës së makinerive, pra, është se siguria njerëzore nuk do të rrezikohet.

Kinezët nuk janë të panjohur për ndërtimin e digave masive; Diga e Tre Gorges në lumin Yangtze në provincën Hubei është hidrocentrali më i madh në botë. Me një lartësi prej 178 metrash, është pothuajse saktësisht e njëjta lartësi me atë që Yangqu do të jetë një herë e plotë, por është shumë më e gjerë.

Kina po synon të arrijë neutralitetin e karbonit deri në vitin 2060. Për të pasur ndonjë shans për të përmbushur këtë objektiv, atyre do t’u duhen shumë më tepër se panelet diellore dhe turbinat me erë; kjo është një nga disa diga, që po ndërtohen në vend (për t’u shtuar mijërave që janë tashmë atje), dhe ato do të bashkohen edhe me ato bërthamore.

Në Kinë, si në pjesën tjetër të botës, tranzicioni i energjisë së rinovueshme është duke u zhvilluar ngadalë por me siguri. Diga Yangqu është shumë ambicioze, por nëse është e suksesshme, nuk do të jetë hera e parë, që Kina dëshmon se kundërshtarët e kanë gabim.