“Krishti, është ndërmjetësi ndaj të cilit njeriu ia shkarkon të gjithë hyjninë e tij, të gjitha lidhjet e tij fetare, kështu që shteti është ndërmjetësi, tek i cili ai transferon të gjithë pazotësinë e tij, të gjitha lirinë e tij njerëzore.” – Karl Marks
“Feja, është opiumi i njerëzve: kjo thënie e Marksit është gurthemeli i gjithë ideologjisë së marksizmit për fenë. Të gjitha fetë dhe kishat moderne, të gjitha dhe të çdo lloj organizate fetare konsiderohen gjithmonë nga marksizmi si organe të reaksionit borgjez, të përdorura për mbrojtjen e shfrytëzimit dhe trullosjes së klasës punëtore.” – Vladimir I. Lenin
“Ne, vazhdojmë dhe do të vazhdojmë të bëjmë propagandë kundër paragjykimeve fetare. Legjislacioni ynë u garantonte qytetarëve të drejtën për t’iu përmbajtur çdo feje. Kjo është një çështje e ndërgjegjes së çdo individi. Pikërisht për këtë bëmë ndarjen e kishës nga shteti. Por, duke e ndarë kishën nga shteti dhe duke shpallur lirinë fetare, në të njëjtën kohë garantuam të drejtën e çdo qytetari, për të luftuar me argumente, me propagandë dhe agjitacion çdo fe. Partia, nuk mund të jetë neutrale ndaj fesë dhe bën propagandë antifetare kundër të gjithëve dhe çdo paragjykimi fetar, sepse qëndron për shkencën, ndërsa paragjykimet fetare bien ndesh me shkencën, sepse e gjithë feja është diçka e kundërt me shkencën. Raste të tilla si ato që ndodhën së fundmi në Amerikë, ku darvinistët u ndoqën penalisht në gjykatë, nuk mund të ndodhin këtu, sepse Partia kryen një politikë të mbrojtjes së përgjithshme të shkencës. Partia, nuk mund të jetë neutrale ndaj paragjykimeve fetare dhe do të vazhdojë të bëjë propagandë kundër këtyre paragjykimeve, sepse ky është një nga mjetet më të mira për të minuar ndikimin e klerit reaksionar që mbështet klasat shfrytëzuese dhe që predikon nënshtrimin ndaj këtyre klasave. Partia, nuk mund të jetë neutrale ndaj bartësve të paragjykimeve fetare, ndaj klerit reaksionar që helmon mendjet e masave të munduara. A e kemi shtypur klerin reaksionar? Po, ne kemi. Fatkeqësia është se nuk është likuiduar plotësisht. Propaganda antifetare, është një mjet me të cilin duhet të bëhet likuidimi i plotë i klerit reaksionar. Ndodhin raste kur anëtarë të caktuar të Partisë pengojnë zhvillimin e plotë të propagandës antifetare. Nëse këta anëtarë përjashtohen, është gjë e mirë, sepse nuk ka vend për të tillë “komunistë” në radhët e Partisë sonë.” – Joseph Stalin
Klajd Kapinova
Papa Frani I, fatkeqsisht takohet me grupin e katolikëve dhe marksistëve radikal. Sikurse mësojmë nga mediat ndërkombëtare dhe nga Vatican News, L’Obssevatore Romano (gazeta zyrtare e Vatikanit), etj., papa Françesku I, fatkeqsisht takohet me 15 anëtarë të “Dialop”, një think-tank i krijuar në 2014 për të nxitur dialogun dhe bashkëpunimin midis katolikëve dhe personaliteteve me prirje radikale anarkiste të majtë.
Marksizmi, përfshin një grup kompleks pikëpamjesh që mbulojnë disa fusha të ndryshme të njohurive njerëzore dhe mund të dallohet lehtësisht midis filozofisë marksiste, sociologjisë marksiste dhe ekonomisë marksiste.
Në mënyrë kontraversale papa ka “inkurajuar” fatkeqsisht një grup katolikësh trushpërlarë dhe “intelektualësh” bythlëpirës me prirje të radikale marksiste dhe anarkiste ultra të majtë, që të vazhdojnë luftën e tyre kundër korrupsionit dhe paligjshmërisë, për të ndihmuar të varfërit, të papunët, të pastrehët, emigrantët dhe njerëzit e tjerë në pjesët e shoqërisë.
“Kjo është ftesa që unë ju bëj… mos u tërhiqni, mos u dorëzoni, mos ndaloni së ëndërruari për një botë më të mirë,” tha atesiti Françesku I, në një takim me 15 anëtarë të Dialop, “grup” konglomerat, që me gënjeshtra dhe propaganda marksiste synonte “nxitjen” e “dialogut” midis katolikëve dhe marksistëve.
Imagjoni, sikur një absurd i tillë idiot si kopje e Franit I, në këtë situatë kaosi apo katastrofe të madhe ekonomike dhe shoqërore, ku ndodhet vendlindja ime e mjerë, të ndodh edhe në Shqipërinë martire postkomuniste (sot fatkeqsisht socialiste ose më saktë neokomuniste) në ditët tona!?
Papa e ftoi grupin ta shihte atë pak përpara audiencës së tij të përgjithshme javore, një nismë që i ka rrënjët e saj gati një dekadë më parë (shtator 2014), pas një takimi që Françesku I pati asokohe me ish-kryeministrin grek marksistin anarchist Alexis Tsipras.
I pranishëm në dhomë atë ditë për një bisedë 35-minutëshe ishte edhe Walter Baier, një ekonomist austriak dhe ish-udhëheqës i Partisë Komuniste të vendit të tij, i cili drejton një institute, që fatkeqsisht bashkon personalitete evropiane të krahut të majtë të njohur si Transformo! Evropë. Baier, është emëruar që atëherë si kreu i Partisë së Majtë Evropiane. Politikani anarchist austriak, tashmë është njohur me katolikët, pasi është takuar me Chiara Lubich, themeluesen e Lëvizjes Focolare, e cila e inkurajoi atë të “krijojë një marrëdhënie të re midis marksizmit dhe kishës katolike.”
Nga ky takim i vitit 2014 me Papën doli bindja idiote kontraversale, se intelektualët e majtë dhe katolikët duhet të “angazhohen” dhe “reflektojnë” së bashku. Asokohe fatkeqsisht u vendos që pjesa katolike e kësaj përpjekjeje të mbikëqyrej nga Lëvizja Focolare përmes Universitetit Sophia, ku dhe lindi grupi DIALOP.[1]
A doni më për Belulin marksist argjentinas (papa Franin I), sikurse thuhet me humor në Shipëri!? Ja ku e keni faktin dhe lexojeni me shumë kujdes, se sa keq e ka plandos Kishën Katolikë ateisti, markisti dhe antiKrishti papa Francesco I.
Grupi mbështetet nga dikasteri i Vatikanit për kulturën dhe arsimin dhe pjesëmarrësit e tij, të cilët vijnë nga prejardhje të ndryshme, konvergojnë veçanërisht në çështjet ekonomike.
Katolikët, në veçanti mbështeten në denoncimet e rregullta të papa Françeskut, për “dëmin” e shkaktuar nga “kapitalizmi i shfrenuar”.
Një përpjekje për të pajtuar fenë me komunizmin, është bërë nga ithtarët e eurokomunizmit. Eurokomunistët e Italisë, Francës dhe Spanjës e konsideruan thelbësore t’i afroheshin popullatës katolike dhe të siguronin ndihmën e tyre në ndërtimin e socializmit.
Kjo nënkuptonte braktisjen e ateizmit shtetëror në favor të sekularizmit dhe lejimin e një tolerance më të madhe ndaj katolicizmit, si dhe zbutjen e kritikës ndaj fesë në favor të lavdërimit të aspekteve specifike të fesë, si solidariteti dhe shoqëria e katolikëve, veçanërisht në kontekstin e anomisë.
Organizata në fjalë, publikoi një dokument në mars të vitit 2022, duke kërkuar gjuhën e përbashkët midis “doktrinës sociale katolike” dhe “kritikës sociale marksiste”, duke pranuar antagonizmat (kundërshtimet) historike midis marksistëve dhe katolikëve.
Pra, sikurse shihet kjartë Frani i është një politikan i mirëfilltë dhe arrogant si marksist, ndonëse ai është i pa zgjedhur me vota nga besimtarët e tij, për t’a bërë këtë detyrë që bie ndesh me kishën sot.
Në mesin e atyre nga Dialop ishte edhe Thérèse du Sartel, një ish-presidente e kafenesë së komunitetit katolik Le Dorothy në Paris. Ajo tha se takimi ishte një shenjë inkurajimi nga Françesku drejt kësaj përpjekjeje bashkëpunuese (të turpshme).
“Papa, është kundër kapitalizmit të egër. Kështu që sot, me marksistët, ne kemi përsëri një armik të përbashkët”, tha profesoresha e filozofisë.
Ajo vlerësoi Françeskun, në veçanti, për mënyrën se si ai “na inkurajon të punojmë me të gjithë njerëzit e vullnetit të mirë, të mos kemi frikë të bëjmë aleanca me të tjerët”. Du Sartel tha se aleanca të tilla janë thelbësore sot, duke pasur parasysh mbështetjen apo “ngritjen e lëvizjeve të ekstremit të djathtë në Francë dhe Evropë”, veçanërisht në pritje të zgjedhjeve evropiane të planifikuara.[2]
Para audiencës së përgjithshme, Frani I priti në audiencë një delegacion nga Grupi DIALOP (Transversal Dialogue Project), të cilit i drejtoi përshëndetjen e tij kontraversale, skandaloze dhe mbi të gjitha të turpshme, si më poshtë:
Përshëndetja e Atit të Shenjtë
Të dashur miq, mirëmëngjes!
Kam kënaqësinë t’ju mirëpres, përfaqësuesit e DIALOP-it, të cilët për shumë vite keni qenë të përkushtuar për të promovuar të mirën e përbashkët përmes dialogut ndërmjet socialistëve/marksistëve dhe të krishterëve. Një program i mirë!
Një shkrimtar i Amerikës Latine shkroi dikur se njerëzit kanë dy sy, një prej mishi dhe një prej qelqi. Me të parën, ata shohin atë që shohin; me tjetrin, atë që ëndërrojnë. Mos e humb kurrë aftësinë për të ëndërruar! Sot, në një botë të ndarë nga lufta dhe polarizimi, ne rrezikojmë të humbasim aftësinë për të ëndërruar.
Ne argjentinasit themi, “nuk po debatoni”, që do të thotë “mos u tërhiqni”. Kjo është ftesa ime edhe për ju: Mos u tërhiqni, mos u dorëzoni dhe mos ndaloni së ëndërruari për një botë më të mirë. Sepse është në imagjinatën, aftësinë për të ëndërruar, që inteligjenca, intuita, përvoja dhe kujtesa historike bashkohen për të na bërë të jemi krijues, të rrezikojmë dhe të rrezikojmë.
Sa herë gjatë viteve ëndrrat e mëdha për lirinë dhe barazinë, dinjitetin dhe vëllazërinë, duke reflektuar ëndrrën e vetë Zotit, kanë prodhuar përparime dhe përparime.
Me këtë në mendje, dua t’ju përgëzoj tre qëndrime që i konsideroj të dobishme për përpjekjet tuaja: guximin për të thyer mykun, shqetësimin për më pak fatin dhe mbështetjen për shtetin e së drejtës.
Së pari, të kesh guximin të thyesh kallëpin, të jesh i hapur, në dialog, ndaj mënyrave të reja. Në një kohë të shënuar nga konflikte dhe ndarje në nivele të ndryshme, le të mos harrojmë se çfarë mund të bëhet ende, për të ndryshuar rrjedhën. Në vend të qasjeve të ngurta që ndajnë, le të kultivojmë, me zemër të hapur, diskutim dhe dëgjim. Dhe mos përjashtoni askënd në nivel politik, social apo fetar, në mënyrë që kontributi i secilit, në veçorinë e tij konkrete, të marrë një pritje pozitive në proceset e ndryshimit me të cilat lidhet e ardhmja jonë.
Së dyti, shqetësimi për më pak fat. Masa e një qytetërimi mund të shihet nga mënyra se si trajtohen më të pambrojturit, le të mos harrojmë sesi diktaturat e mëdha, ne mendojmë për nazizmin, hodhën poshtë dhe vranë ata që ishin më të pambrojtur: të varfërit, të papunët, të pastrehët, emigrantët, të shfrytëzuarit dhe të gjithë atyre që kultura e mbetjeve i kthen në mbeturina.
Kjo është një nga gjërat më të tmerrshme. Një politikë që është vërtet në shërbim të njerëzimit nuk mund ta lejojë veten të diktohet nga financat dhe mekanizmat e tregut. Solidariteti, nuk është vetëm një virtyt moral, por edhe një kërkesë e drejtësisë, e cila kërkon korrigjimin e shtrembërimeve dhe pastrimin e synimeve të sistemeve të padrejta, jo më pak përmes ndryshimeve rrënjësore të këndvështrimit në ndarjen e sfidave dhe burimeve midis individëve dhe midis popujve.
Prandaj më pëlqen t’i quaj poetë socialë ata që merren me këtë fushë, sepse poezia ka të bëjë me krijimtarinë, dhe këtu bëhet fjalë për ta vënë krijimtarinë në shërbim të shoqërisë, për ta bërë atë gjithnjë e më njerëzore dhe vëllazërore. Mos kini frikë nga poezia, poezia dhe krijimtaria. Le të mos e harrojmë këtë aftësi për të ëndërruar.
Së fundi, sundimi i ligjit. Gjithçka e thënë deri më tani kërkon angazhim për të luftuar plagën e korrupsionit, abuzimet me pushtetin dhe mungesën e respektit të ligjit. Është vetëm në ndershmëri dhe integritet që mund të krijohen marrëdhënie të shëndetshme dhe që ne mund të bashkëpunojmë me besim dhe efektivitet në ndërtimin e një të ardhmeje më të mirë.
Të dashur miq, ju falënderoj për angazhimin tuaj në dialog. Gjithmonë ka shumë nevojë për dialog, ndaj mos kini frikë! Unë lutem për ju dhe kërkoj që t’ju jepet urtësi dhe guxim në punën tuaj për një botë më të drejtë dhe më paqësore. Ungjilli i Jezu Krishtit le të frymëzojë dhe ndriçojë gjithmonë përpjekjet dhe veprimtarinë tuaj. faleminderit.
AntiKrishti, Marksisti dhe Ateisti i lodhur Fran, sikurse e shihni në të gjithë fjalimin e tij të pështirë, kontraversal dhe hyminzues për marksizmin e tij, nuk thotë asnjë fjalë për mbi 120 milion male me viktima apo kufoma të pafajshme pa varre, që ka mbytur në të gjithë botën me krime mosturioze komunizmi i tij i zi.[3]
Papa Piu XII, shpalli sh’kishëroheshin nga besimi i krishterë të gjithë ata që përkrahin dhe përhapin doktrinën ateiste të komunizmit
Duke parë nga afër zhvillimin e ngjarjeve të frikshme dhe të rrezikshme katastrofike të diktaturës së re marksiste, që u vendos me dhunë në ish Bashkimin Sovjetik nga revolucioni bolshevik i tetorit të vitit të zi 1917, Kisha Katolike nxori menjëherë një Dekret shumë të rëndësishëm kundër komunizmit.
Ky dokument i Vatikanit i vitit 1949, i lëshuar nga Kongregacioni i Shenjtë Suprem i Zyrës së Shenjtë dhe i miratuar nga Papa Piu XII, shpalli menjëherë katolikët, që përhapinin doktrinën ateiste komuniste të sh’kishëroheshin si apostata nga besimi i krishterë.
Ai nuk e ndalonte anëtarësimin e besimtarëve katolikë në partitë komuniste në vetvete, por Dekreti në fjalë zbatohej për komunistët katolikë, që braktisnin besimin e tyre nga presioni komunist.
Dekreti, u lëshua në përgjigje të shoqatave katolike prokomuniste dhe të sponsorizuara nga shteti, që u themeluan në Bllokun socialist Lindor, gjë që shkaktoi asokohe frikën e përçarjes.
Vatikani, ndaloi zbatimin e dekretit, pas arritjes së kompromiseve me shtetet socialiste, duke filluar me një marrëveshje të arritur me Republikën Popullore Polake në vitin 1950.
Kundërshtimi ndaj socializmit dhe komunizmit në mësimet shoqërore katolike, historikisht ishte shprehur tashmë në mësimet e papëve, që nga enciklikat Nostis et nobiscum (viti 1849), Quanta cura (1864) dhe Rerum novarum (1891).
Në enciklikat e mëparshme sociale, kritika ndaj komunizmit e përshkruante atë si një sistem që shkel të drejtat e njeriut: p.sh., e drejta për të pasur pronë.
Pasi revolucionet komuniste në Rusi, Kinë dhe Meksikë u pasuan nga persekutimi fetar, u shtua një temë e re kritike, duke filluar me Quadragesimo anno (1931) nga Papa Piu XI. Kjo enciklikë kundërshtoi atë që e konsideronte si kundërshtimin e shpallur të komunizmit ndaj fesë dhe kërcënimin e tij ndaj lirisë dhe vetë ekzistencës së Kishës.
Në vitin 1937, Piu XI hodhi poshtë komunizmin ateist, në një enciklikë të titulluar Divini Redemptoris si “një sistem plot gabime dhe sofizma”, me një “pseudo-ideal drejtësie, barazie dhe vëllazërimi” dhe “njëfarë misticizmi të rremë”, dhe e krahasoi atë me një shoqëri humane (civitas humana).
Pas zgjedhjeve parlamentare italiane të prillit 1948, në të cilat koalicioni komunisto-socialist fitoi 31% të votave, Zyra e Shenjtë filloi të studionte çështjen e komunizmit në mënyrë që t’u jepte udhëzime laikëve dhe klerikëve katolikë me pyetje rreth mbështetjes për komunistët dhe partive.
Një shtysë shtesë për veprimin e Vatikanit kundër komunizmit lindi në Çekosllovaki, ku qeveria komuniste, e instaluar me një grusht shteti në shkurt 1948, ndërmori një fushatë për të marrë kontrollin e Kishës Katolike me disa mjete.
Ndër masat e tjera, ajo krijoi një organizatë priftërinjsh të favorshëm për regjimin, mori kontrollin e financave të kishës dhe kërkoi që letrat baritore drejtuar besimtarëve ose klerit të miratoheshin nga ministritë e qeverisë.
Më 15 korrik 1948, L’Osservatore Romano botoi një Dekret, që sh’kishëronte ata që propagandonin “mësimet materialiste dhe antikristiane të komunizmit”. Sidoqoftë, dokumenti nuk përmendte Partinë Komuniste Italiane, e cila kishte ndryshuar statutet e saj në 1946, duke hequr një profesion të kjartë të marksizëm-leninizmit dhe duke u hapur ndaj pjesëmarrjes së qytetarëve, “të pavarur nga raca, besimi fetar ose bindjet filozofike”.
Në pranverën e vitit 1949, presioni mbi Kishën në Çekosllovaki po rritej dhe, sipas kardinalit Giovanni Battista Montini, atëherë Sekretari i Shtetit papal, Papa Piu XII, kishte arritur të ndjente se nuk do të kishte një kundërshtim diplomatik efektiv nga Perëndimi. Kështu, Kisha duhej të përdorte mjetet që kishte, për t’u përballur me komunizmin, jo vetëm në situatën imediate, por për një kundërshtim afatgjatë.
Dekreti u botua në gazetën e Vatikanit L’Osservatore Romano më 16 korrik 1949. Ai gjithashtu e bëri të kjartë qëllimin e sh’kishërimit të deklaruar në dekret: ai nuk zbatohej për të gjithë njerëzit që votuan për komunistët ose mbështetën partinë, por vetëm për njerëzit që mbanin doktrinat materialiste dhe ateiste të komunizmit.
Dekreti hasi në një mbështetje të habitshme publike nga jo-katolikët, pavarësisht çrregullimeve rreth botimit të tij: nga vendet protestante, pati komente të favorshme që e njohën dekretin si një përgjigje ndaj presionit komunist mbi Kishën në Evropën Lindore. Shtetet e Bashkuara të Amerikës, i kërkuan Patriarkut të Konstandinopojës Athenagora I, i cili mbështeti dekretin, të lëshonte një dokument të ngjashëm për botën ortodokse lindore.
Përgjigja nga gazetat prokomuniste në Itali ishte ashpër kritike, por shtypi sovjetik heshti. Sekretari i Përgjithshëm i Partisë Komuniste Italiane, Palmiro Togliatti, ishte i përmbajtur në kritikat e tij, pasi shumë mbështetës të partisë praktikonin besimin katolikë.
Në vazhdën e Dekretit, Papa Piu XII inkurajoi përpjekjet për të zhvilluar mësimet sociale katolike dhe për të kundërshtuar kështu tërheqjen e doktrinës sociale komuniste. Dekreti shënoi fillimin e një konflikti të gjatë institucional, midis katolicizmit dhe komunizmit. Zyra e Shenjtë lëshoi dokumente të mëvonshme që dënonin komunizmin: Shkatërrimi i Peshkopit Dechet, 18 shkurt 1950 (i hequr më 1951); Anëtarësimi në organizatat rinore komuniste, 28 shtator 1950; Uzurpimi i funksioneve të kishës nga shteti, 29 qershor 1950; Shteti i paligjshëm urdhëroi shugurimet e peshkopëve, 9 prill 1951; Botime në favor të komunizmit totalitar, 28 qershor dhe 22 korrik 1955.
Një dyshim i mëtejshëm i datës 4 prill 1959 nga Zyra e Shenjtë dhe i ratifikuar nga Papa Gjon XXIII i bëri dispozitat e Dekretit të vitit 1949 më specifike, duke deklaruar se ai nënkuptonte një ndalim të votimit për partitë që po ndihmonin komunistët, edhe nëse vetë partitë e tilla do të ishin jofyese doktrina apo edhe e quanin veten të krishterë.
Asokohe një pjesë e klerikëve si dhe laikëve katolikë e kritikuan dekretin. Primo Mazzolari kundërshtoi hapur dekretin dhe në vend të kësaj mbrojti dialogun midis katolikëve dhe komunistëve.
Giuseppe Dossetti, një prift katolik që përfaqësonte fraksionin e majtë të Democrazia Cristiana, gjithashtu protestoi kundër dekretit dhe në vend të kësaj argumentoi për neutralitet në Luftën e Ftohtë. Partitë komuniste në përgjithësi nuk u prekën nga dekreti dhe qëndrimi antikomunist i Vatikanit.
Qeveritë socialiste të Bllokut Lindor themeluan shoqata priftërinjsh që ose mbështesnin komunizmin ose ishin të gatshme të bashkëpunonin me shtetin; klerikët që i përkisnin organizatave të tilla morën favore duke u emëruar në poste administrative.
Dekreti u ndryshua në vitin 1966 kur Papa Pali VI shfuqizoi Kanunin 1399 të Kodit të së Drejtës Kanonike të vitit 1917. Ndërsa disa kanë argumentuar se një Dekret i tillë është shfuqizuar në heshtje nga zbatimi i Këshillit të Dytë të Vatikanit, kjo nuk është konfirmuar kurrë nga Selia e Shenjtë dhe kushtetuta baritore Gaudium et spes ka dënuar në mënyrë eksplicite ideologjitë materialiste dhe ateiste.
Marksizmi dhe Feja
Filozofi gjerman i shekullit XIX Karl Marks, themeluesi dhe teoricieni kryesor i marksizmit, e shihte fenë si “shpirtin e kushteve pa shpirt” ose “opiumin e popullit”. Sipas Marksit, feja në këtë botë të shfrytëzimit është një shprehje e shqetësimit dhe në të njëjtën kohë është edhe një protestë, kundër shqetësimit të vërtetë.
Me fjalë të tjera, feja vazhdon të mbijetojë për shkak të kushteve shtypëse shoqërore. Kur të shkatërrohet kjo gjendje shtypëse dhe shfrytëzuese, feja do të bëhet e panevojshme. Në të njëjtën kohë, Marksi e shihte fenë si një formë proteste nga klasa punëtore, kundër kushteve të tyre të këqija ekonomike dhe tjetërsimit të tyre
Në interpretimin marksist-leninist, të gjitha fetë dhe kishat moderne konsiderohen si “organet e reaksionit borgjez”, që përdoren për “shfrytëzimin dhe trullosjen e klasës punëtore”. Një numër i qeverive marksiste-leniniste në shekullin XX si Bashkimi Sovjetik (B.R.S.S.) pas Vladimir I. Leninit dhe Republika Popullore e Kinës nën Mao Ce Dunin, zbatuan rregulla që futën ateizmin shtetëror.
Pikëpamjet fetare të Karl Marksit, kanë qenë objekt i shumë interpretimeve. Në Kritikën e Filozofisë së Hegelit të së Drejtës të vitit 1843, Marksi tha: “Themeli i kritikës jofetare është: Njeriu e bën fenë, feja nuk e bën njeriun. Feja është, në të vërtetë, vetëdija dhe vetëvlerësimi i njeriut që ose nuk e ka arritur ende veten, ose tashmë e ka humbur veten përsëri.
Por, njeriu nuk është një qenie abstrakte e ulur jashtë botës. Njeriu, është bota e njeriut, shteti, shoqëria. Ky shtet dhe kjo shoqëri prodhon fenë, e cila është një ndërgjegje e përmbysur e botës, sepse ata janë një botë e përmbysur.
Feja, është teoria e përgjithshme e kësaj bote, përmbledhja e saj enciklopedike, logjika e saj në formën popullore, pika e saj shpirtërore e nderit, entuziazmi i saj, sanksioni i saj moral, plotësimi i saj solemn dhe baza e saj universale e ngushëllimit dhe justifikimit. Është realizimi fantastik i thelbit njerëzor pasi thelbi njerëzor nuk ka fituar asnjë realitet të vërtetë. Lufta kundër fesë është, pra, indirekt luftë kundër asaj bote, aroma shpirtërore e së cilës është feja.
Vuajtja fetare është, në të njëjtën kohë, shprehje e vuajtjes së vërtetë dhe një protestë kundër vuajtjes së vërtetë. Feja është psherëtima e krijesës së shtypur, zemra e një bote të pashpirt dhe shpirti i kushteve pa shpirt. Është opiumi i popullit.
Heqja e fesë si lumturi iluzore e njerëzve është kërkesa për lumturinë e tyre reale. T’u bësh thirrje të heqin dorë nga iluzionet e tyre për gjendjen e tyre është t’u bësh thirrje të heqin dorë nga një gjendje që kërkon iluzione. Kritika ndaj fesë është, pra, në embrion, kritika e asaj vale lotësh, aureola e së cilës është feja.
Kritika i ka këputur lulet imagjinare në zinxhir jo që njeriu të vazhdojë ta mbajë atë zinxhir pa fantazi e ngushëllim, por që ta hedhë zinxhirin dhe të shkulë lulen e gjallë. Kritika e fesë e zhgënjen njeriun, kështu që ai do të mendojë, veprojë dhe modelojë realitetin e tij si një njeri që ka hedhur poshtë iluzionet e tij dhe ka rifituar shqisat e tij, në mënyrë që ai të lëvizë rreth vetes si Dielli i tij i vërtetë. Feja është vetëm Dielli iluziv i cili sillet rreth njeriut përderisa ai nuk rrotullohet rreth vetes.”
Disa studime të kohëve të fundit, kanë sugjeruar, se opiumi i popullit, është në vetvete një metaforë dialektike, një protestë dhe një shprehje e vuajtjes.
Ka nga ata që mendojnë se Kisha e hershme e krishterë, si ajo e përshkruar në Veprat e Apostujve, ishte një formë e hershme e komunizmit dhe socializmit fetar. Pikëpamja është se komunizmi ishte vetëm Krishterimi në praktikë dhe Jezusi si komunisti i parë.
Kjo lidhje u theksua në një nga shkrimet e hershme të Karl Marksit, i cili thoshte se “Krishti, është ndërmjetësi ndaj të cilit njeriu ia shkarkon të gjithë hyjninë e tij, të gjitha lidhjet e tij fetare, kështu që shteti është ndërmjetësi tek i cili ai transferon të gjithë pazotësinë e tij, të gjitha lirinë e tij njerëzore”.
Në vitet 1950 dhe 1960, teologjia çlirimtare ishte praktika politike e teologëve të Amerikës Latine, si Gustavo Gutiérrez i Perusë, Leonardo Boff i Brazilit, Juan Luis Segundo i Uruguait dhe Jon Sobrino i Spanjës, të cilët e bënë të njohur shprehjen “Opsioni preferencial për të varfërit”.
Teologjia e çlirimit ishte më me ndikim në Amerikën Latine, ajo është zhvilluar gjithashtu në pjesë të tjera të botës, si teologjia e zezë në Shtetet e Bashkuara dhe Afrika e Jugut, teologjia çlirimtare palestineze, teologjia e Dalit në Indi dhe teologjia Minjung në Korenë e Jugut.
E përbërë nga një sintezë e teologjisë së krishterë dhe analizave socio-ekonomike marksiste, teologjia çlirimtare thekson shqetësimin shoqëror për të varfërit dhe mbron çlirimin e popujve të shtypur. Përveçse një çështje teologjike, teologjia çlirimtare ishte shpesh e lidhur me praktikën konkrete politike.
Bashkimi Sovjetik (B.R.S.S.) si shtet ateist
Sikurse mësojmë nga historia me mundime dhe mbijetesë e Federatës Ruse, dikur ish Bashkimi Sovjetik, ishte një shtet ateist, në të cilin feja ishte e dekurajuar dhe e persekutuar rëndë në mënyrë brutale.[4] Sipas burimeve të ndryshme sovjetike dhe perëndimore, mbi 1/3 (një e treta) e popullit të vendit ende pohonte besimin fetar (Krishtërimi dhe Islami kishin më shumë besimtarë). Të krishterët u përkisnin kishave të ndryshme: ortodokse, të cilat kishin numrin më të madh të ndjekësve; Kisha Katolike; Kisha Ortodokse Orientale (kryesisht Kisha Apostolike Armene) dhe Baptiste dhe besime të tjera protestante.
Shumica e besimtarëve islamikë ishin sunitë (me një pakicë të dukshme shiite, kryesisht në Azerbajxhan), ndërsa judaizmi asokohe kishte shumë ndjekës. Fe të tjera, të cilat praktikoheshin nga një numër relativisht i vogël besimtarësh, përfshinin: Budizmin dhe Shamanizmin.
Pas vitit 1941 në epokën e Joseph V. Stalinit, persekutimi fetar u reduktua shumë. Për të mbledhur mbështetje nga masat gjatë Luftës së Dytë Botërore, qeveria e Stalinit rihapi mijëra tempuj dhe shuai Lidhjen e Ateistëve Militantë. Propaganda ateiste u kthye në një masë më të vogël, gjatë qeverisë së Nikita Hrushovit dhe vazhdoi në një mënyrë më pak strikte, gjatë viteve të Brezhnjevit.
Roli i fesë në jetën e përditshme të qytetarëve sovjetikë ndryshonte shumë, por dy të tretat (2/3) e popullsisë sovjetike ishin jofetarë (ateistë). Rreth gjysma e njerëzve, duke përfshirë anëtarë të Partisë Komuniste në pushtet dhe zyrtarë të nivelit të lartë të qeverisë, deklaruan ateizëm. Për shumicën e qytetarëve sovjetikë, feja dukej e parëndësishme. Para rënies së tij në fund të vitit 1991, shifrat zyrtare mbi fenë në Bashkimin Sovjetik nuk ishin të disponueshme. Ateizmi shtetëror në Bashkimin Sovjetik njihej si gosateizm.
Feja në Republikën Popullore Socialiste të Shqipërisë së antikatoliku arabo otoman Enver Hoxha
Shqipëria u shpall shtet ateist nga diktatori antishqiptar ardhacak arabo otoman Enver Hoxha. Para vendosjes së komunizmit, feja në Shqipëri u nënshtrua në interes të nacionalizmit gjatë periudhave të Rilindjes Kombëtare, kur u identifikua si një grabitje e huaj për kulturën shqiptare.
Në fund të shekullit XIX dhe gjithashtu kur Shqipëria u bë shtet atesit komunist, fetë u shtypën për të përsekutuar më mirë shqiptarët. Ky dhunë u përdor gjithashtu nga diktatura marksiste boslshevike ruso kineze, për të justifikuar qëndrimin komunist të ateizmit shtetëror midis viteve 1967 dhe 1991.
Kjo politikë u zbatua dhe u ndje kryesisht brenda kufijve të shtetit aktual shqiptar, duke prodhuar një shumicë ateiste (jofetare) në popullatën vendase për 50 vjet në disa gjenerata.[5] [6]
[1] By Loup Besmond de Senneville, “Pope meets group of Catholics and Marxists. Francis meets 15 members of “DIALOP” a think-tank established in 2014 to foster dialogue and cooperation between Catholics and left-leaning personalities”, January 10, 2024, Europe, Rome.
[2] https://international.la-croix.com/news/politics/pope-meets-group-of-catholics-and-marxists/18986
[3]https://press.vatican.va/content/salastampa/en/bollettino/pubblico/2024/01/10/240110a.html
[4] Klajd Kapinova, “Presidenti Trump dhe këneta globaliste” (Këndvështrime), New York, Shkodër, 2021, amazon.com barnesandnoble.org eBay.com etj.
[5] Klajd Kapinova, “Nëpër faqet e historisë së klerit katolik” (Figura, analiza, reçensione dhe këndvështrime) New York, 2024, amazon.com barnesandnoble.org eBay.com etj.
[6] Klajd Kapinva, “Dritë dhe hije historike në New York” (Figura, analiza, reçensione dhe këndvështrime) New York, 2024, amazon.com barnesandnoble.org eBay.com etj.