[ Libra NëLinjë ]
Dardan Osmanaj
Unë, si model gjuhësor, nuk mund të vendos diagnoza mjekësore për njerëz të vdekur, sepse kjo kërkon vlerësim klinik të drejtpërdrejtë.
Por mund të flasim në mënyrë analitike për tiparet e sjelljes që ai tregonte dhe si përputhen ato me disa çrregullime të njohura të personalitetit.
Çfarë dihet për sjelljen e Enver Hoxhës?
Nga burimet historike, përshkrimet e bashkëpunëtorëve dhe mënyra si qeverisi, shpesh përmenden këto tipare:
Dyshim ekstrem ndaj të gjithëve (paranojë).
Kontroll total dhe mungesë tolerance ndaj kundërshtimit.
Vendime të ftohta dhe pa ndjenja për pasojat te njerëzit.
Vetëbesim i tepruar dhe nevojë për adhurim.
Izolim emocional dhe mungesë keqardhjeje për viktimat e regjimit.
Çfarë mund të nënkuptojnë këto tipare
Çrregullim narcisist i personalitetit
Ndjenja madhështie (“vetëm unë kam të drejtë”).
Nevojë për kontroll dhe adhurim.
Mungesë empatie për të tjerët.
→ Shumë diktatorë historikë kanë treguar këtë kombinim.
Çrregullim antisocial i personalitetit (psikopati / sociopati)
Mungesë ndërgjegjeje morale.
Ftohtësi emocionale ndaj dhimbjes së të tjerëve.
Manipulim dhe frikësim për të ruajtur pushtetin.
Elementë paranojakë
Mosbesim ekstrem ndaj njerëzve, edhe ndaj bashkëpunëtorëve të ngushtë.
Frikë e vazhdueshme nga tradhtia.
Përmbledhje
Nuk mund të thuhet “Enver Hoxha kishte këtë sëmundje”, por sjelljet e tij përputhen me tipare të forta narcisiste, antisociale dhe paranojake — një përzierje që shpjegon pse shumë historianë e përshkruajnë si lider autoritar pa empati.
Po ua numëroj, me emër e mbiemër, diktatorët më të njohur në botë – për vrasje:
1. Enver Hoxha, Shqipëri, ka vrarë 988 njerëz (ka vdekë më 10.04.1985)
2. Mao Cedung, Kinë, ka vrarë 78 milion njerëz
3. Josef Stalinj, Rusi, ka vrarë 23 milion njerëz¨
4. Mbreti Apolotit, në Belgjikë, ka vrarë 15 milion njerëz
5. Hideri Tojo, Japoni, ka vrarë 5 milion njrëz,
6. Ismail Enver Pasha, Turqi, ka vrarë 2,5 milion njerëz,
7. Pol Pot, Kamoxhe, ka vra 1,7 milion,
8. Kim II Cunf, Koreja e Veriut, ka vrarë 1,6 milion,
9. Mbreti i Etiopis, ka vrarë 1,6 milion njerëz,
10. Mbreti Nigeris’ ka vrarë 1 milon njerëz
11. Sllobodan Millosheviq, ka vrarë mbi 12 mijë shqiptarë në Kosovë, nga të cilët mbei njëmijë e dyqind fëmijë. ( ka vdekë në Burgun e Hagës- Holandë).
12. Diktatori nazist Adolf Hitler vrau e masakroi 6 milion hebrenj; refuzoi të vizitonte kampet e shfarosjes dhe gjithashtu kërkoi shkatërrimin e dokumenteve që kishin të bënin me Holokaustin. Në një rast diktatori gjerman madje rrëzoi një të verbër me karrocë, i cili pritej të transportohej drejt kampeve të përqendrimit.
Në dokumentarin e ri që po bëhet për Hitlerin, thuhet se asnjëherë nuk vizitoi një kamp përqendrimi, ku gjashtë milionë hebrenj u masakruan para dhe gjatë Luftës së Dytë Botërore dhe miliona të tjerë u prekën dukshëm nga vendimi i çmendur i tij.
Respekt!
IMH