Mitro Çela
Në vjeshtën e vitit 1991 së bashku me Azem Hajdarin dhe Filip Çakulin ishim të ftuar në Itali.
Në Romë na priti Dashnor Dervishit, ambasador i Shqipërisë.
Na kishte organizuar një takim me kryeministrin Andreotin!
Ora 12.
Futemi në “binanë” e qeverisë.
Qëndruam disa minuta në pradhomë, duke kullotur sytë nën dekoltenë e sekretares.
-Kam vënë re,- tha Filipi.- Sa më pleq shefat,-aqë më të njoma sekretaret?!
-Me siguri, Italia u duket parajsë, -tha Andreoti.- Normale. Vini nga një skëterrë ekonomike. Por unë, e shoh Italinë dhe kapitalizmin në përgjithësi, në buzë të greminës.
Me rënien e Murit të Berlinit, kapitalizmi qëndron i vetëm.
Shumë bëjnë hosona!
Vdiq socializmi! Rroftë kapitalizmi!
Por unë mendoj:
Çasti i triunfit të kapitalizmit është edhe çasti i krizës së tij!
Në shekullin e 20-të, kapitalizmi ka mbijetuar me socializmin.
Kapitalizmi mbiprodhonte.
Socializmi konsumonte.
Socializmi prodhonte lendë të para.
Kapitalizmi i përpunonte.
Ra socializmi. Mbeti kapitalizmi.
A mund të mbijetojë ky lloj kapitalizëm, në se nuk ndryshon?
-Po u them një fakt, vazhdoi Andreoti.- FMN-ja u krijua në vitin 1946, pikërisht në vitin kur bota u nda mes kapitalizmit dhe socializmit.
Ka dy vjet që socializmi dha shpirt.
FMN-ja është po ajo. Ka marrë në dorë “flamurin” e reformave në vendet në tranzicion…
Nuk do jetë e largët dita kur reformat e bekuara nga FMN-ja do të “prodhojnë” kriza, tension, varfëri, papunësi.
Ra telefoni. Andreoti lëvizi nga vendi.
-Burrë i mënçur, tha Azemi…
-Foli si profet, thashë unë…
Kryeministri u kthye disi i shqetësuar.
-Një nga ministrat ka dhënë dorëheqje…Më hap ca telashe…
Por le të vazhdojmë bisedën.
Edhe politika ka mbijetuar duke pasur si partner socializmin.
Me frikën nga komunizmi, ushtria merrte pjesën e luanit nga buxheti i shtetit.
Ra komunizmi. Ka ardhur koha të ndryshojë politika.
Të ndryshojnë partitë.
Po nuk u bë kjo sot, nesër Partia Demokristiane dhe partia Socialist e Kraksit do të mënjanohen nga skena politike.
Viti 1992.
Adreoti dha dorëheqje.
Partia Demokristiane u nda.
U coptua.
Të njejtin fat pati edhe partia Socialiste.
Lideri historik i saj Kraksi, përfundoi në ekzil në Tunezi…
Kështu u plotësua gjysma e profecisë së Adreotit.
Vitit 2011.
Kriza nisi në Greqi, Itali, Spanjë, Portugali. Pastaj erdhi “sistemi domino” në gjithë eurozonën.
Kapitalizmi është i vetmuar dhe në agoni…
A mund ta shpëtojnë ekspertët e FMN-së?
Vështirë.
Recetat e FMN-së të kujtojnë citation e ekonomistit anglez, Eli Devons:
“Kur ekonomistët duan të studiojnë kalin, nuk shkojnë të vëzhgojnë kalin.
Ata ulen në tavolinë dhe pyesin veten:
Çfarë do të bëja nëse do të isha kalë?!”
Viti 2023.
Botën kapitalise po e grryejnë krizat, emigrantët, droga, lufta…
Profecia e Andreotit!
