Shkruan: Florim Zeqa, 04.04.2025
Partitë tona politike, siç duket e kanë një marrëveshje të heshtur mes tyre kur janë në pyetje ndryshimet e ligjit mbi zgjedhjet! I vetmi ndryshim në zgjedhjet e 9 shkurtit 2025 ishte ai i votimit nga 5 në 10 deputet në listë zgjedhore. Kjo, jo vetëm që nuk prodhoj asgjë pozitive sa i përket përfaqësimit në Kuvend, e forcoi akoma më tepër pozicionin e liderit partiak dhe vartësve të tij morbid!
‘Një kandidat një votë’, mënyra më demokratike e përfaqësimit në Kuvend
Votimi për 10 deputet e rriti kuotën e hyrjes në Kuvend (nga 10 mijë në 20 mijë vota e më shumë), por jo edhe cilësinë dhe përfshirjen lineare të përfaqësimit në legjislaturën e re.
Sikurse në zgjedhjet e kaluara, koncentrimi i votes së qytetarëve ishte në rajonet ku gjenden të fortët e politikës dhe mbështetësit e tyre tradicional.
Me ligjin aktual zgjedhor, ku e tërë Kosova është e me një ‘Zonë Zgjedhore’, në përgjithësi po përfitojnë komunat e mëdha, por edhe ato të vogla nën ndikimin rajonal të partive të caktuara politike.
Nuk ka si të jetë ndryshe, kur një komunë e vogël do të përfaqësohet me 7 apo 8 deputet në Kuvend, kurse komunat me të njëjtat përmasa demografike mbetën pa përfaqësim në Kuvendin e Republikës së Kosovës!
Ky duhet të jetë shqetësim për të gjitha subjektet politike pa dallim, e në veçanti duhet të jetë prioritet i shqyrtimit të kësaj problematike në legjislaturën e re të Kuvendit të Republikës së Kosovës.
Ndryshimi i ligjit për zgjedhjet duhet të jetë imperativ i ngutshëm kohor
E mira e së mirës do të ishte që Kosova të ndahet në disa zona zgjedhore (7-10), në të kundërtën, nëse mbetet kështu siq është me një zonë zgjedhore, atëherë duhet të ndryshoj mënyra e votimit, nga ajo që është aktualisht, ‘10 kandidat një votë’ në ‘Një kandidat një votë’.
Kjo do t’i mënjanonte votimet me rekomandim të liderëve partiakë dhe do të parandalonte mbivotimin e komunave të vogla nga komunat e mëdha apo mbledhjen e kajmakut elektoral nga të fortët e politikës.
Me sistemin zgjedhor ‘Një kandidat një votë’, ngritet cilësia e politik-bërjes dhe rritet kualiteti qeverisës në vend, e përtej kësaj zvoglohet mundësia e vjedhjes dhe e kontrabandimit të votes së lirë të qytetarëve.
Me sistemin elektoral ‘Një kandidat një votë’ duhet të fillohet nga zgjedhjet lokale të vjeshtës. Heqja e privilegjit të ‘bartësit të listës’ që të hyjë edhe pa asnjë votë Asamble (Parlament) është hapi i parë i testit demokratik për kryetarët (liderët) e partive politike.
Mënyra e votimit ‘Një kandidat një votë’ është praktikë e aplikueshme në pothuajse të gjitha shtetet e zhvilluara me traditë demokratike. Madje është praktikë e votimit edhe për Parlamentin Evropian.
Ligji aktual diskriminues zgjedhor në vendin tonë po i pamundëson ndryshimet përmbajtësore në Kuvendin e Kosovës dhe po i nxjerrë jashtë përfaqësimit në Parlament kandidatët më të devotshëm, me dinjitet dhe përgatitje të lartë profesionale, veprimtarët e zellshëm, madje edhe themeltarët e subjekteve politike, vendet e të cilëve po i zënë të pamerituarit, servilët dhe të dëgjueshmit e liderit partiak, të cilët nuk janë në gjendje t’i dalin zot besimit të marrë nga qytetarët, duke mbetur gjithnjë vasal të dëgjueshëm të liderit partiak e jo zë i votuesve në Kuvend.
