“Trashëgimia Historike”

Lexojmë ankesa në media për trashëgimi kulturore që po “shkatërrohet” ose nuk po prezervohet.
Kosova ka objekte të trashëgimisë kulturore që duhet ruajtur. Por ka edhe objekte që nuk e meritojnë të jenë trashëgimi historike-kulturore.

Nga pseudo-trashëgimtarët ka gjasa, të shpallen trashëgimi apo zonë historike edhe:

Shupat dhe garazhat historike.
Tregu i Kafshëve ose pazari i gjove, hajvanve…. histerik.
Shatori historik në pallatin e rinisë, simbol i qergashizmit historik.

“Hamamat” e ushtrisë otomane, apo “kupatillat”e ushtrisë APJ, simbole të urinimeve historike.
Tymtari historik i fabrikës së tjegullave simbol i rrrezikut të kalimtarëve.
Shtyllat elektrike historike, me qindra tela elektrik të lidhur si nyja gordiane-parlamentariane.

Lagjet e Romëve (simbol i diskriminimit komunist, me arkitekture unike), zonë historike e mrekullisë arkitektonike urbane majtiste. Simbol i barazisë komuniste 1944-1999.

Barakat dhe betonieret e ish-“KNI R. Sadiku” zonë historike e stabilimenteve të ndryshkura.
Mini ndërtesa e quditshme me 8/9 metra katror në epiqendër të Prishtinës, përballë ndërtesës së regjistrimeve të automjeteve, si bllokuese historike e trotoarit historik.

Trafostacione të viteve 1950-60-ta… rrezik elektrohistorik.
Shtylla elektrike te restoranti Sonder(Pr), e vendosur në anën e majtë të rrugës së automjeteve (jo në trotoar)!!!!
Trashëgimi 50 vjeqare e e huqjes historike.

Trotoaret historike, sepse në historinë e 60% të trotoareve, s’ka pasë këmbësorë, por automjete të parkuara.

Ndërtesa koti ngjitur me Komunën e Prishtinës, trashëgimi e injorancës dhe qymez historik.

Shupat historike të sindikatave, prapa ndërtesës së ministrisë së kulturës. Trashëgimi shupiste e urbanizmit socialist. Rruga te shupat e sindikatave trashëgimi e kundërmimit veceist historik.

Binarët e majtë historik të hekurudhës, në kujtesë të trashëgimisë majtiste.
Mijëra kulme azbesti, në ndërtesa private dhe publike, trashëgimi kulmore e rrezikshmërisë shëndetsore.

Ndërtesat e paraburgimeve historike në Prishtinë, dhe Podujevë.

Gjeneratorë në trotoare, trashëgimi e zhurmës, rrezikut dhe poshtërsisë historike të pronarëve të gjeneratorëve, dhe neglizhencës së autoriteteve që e lejojnë vendosjen e tyre në trotoare.

Trashëgimi kulturore janë edhe emrat e vendbanimeve dhe banorëve shqiptar në gjuhë të huaja …historike & okupuese.

Peshqirat historik të frizereve çë vendosen për terje në trotuare.

Trashëgimitë kryesore janë:
trashëgimia mentale komuniste e viteve okupuese 1944-99, trashëgimia mentale e ndalimit të kombit shqiptar në vitet okupuese 1918-41, dhe trashëgimia mentale okupuese 5 shekullore otomanike.

Ka persona çë aq shumë “adhurojnë-trashëgiminë”,:
sa çë më parë i rrxojnë bizniset supermoderne Prishtina Mall, Albi Mall, Royal Mall, auto-rrugët fantastike, ndërtesat madhështore 42 katëshe… se t’i rrxojnë “shupat”, garazhat,
“hamamat”, “kupatillat”, para- burgjet, pjesët e majta të rrugëve historike… dhe deri diku majtiste histerike primitive.

Besim Prishtina
Maj 2025