Amnesty International – përktheu Arben Çokaj
Duke iu përgjigjur njoftimit se kryeministres italiane dhe atij shqiptar, që nënshkruan dje një marrëveshje për ndërtimin e dy qendrave në Shqipëri, në të cilat do të ndalonin njerëzit e shpëtuar në det nga anijet italiane, duke përfshirë njerëz që kërkojnë siguri, Elisa De Pieri, Hulumtuese Rajonale në Amnesty International tha:
Personat e shpëtuar në det nga autoritetet italiane, përfshirë ata që kërkojnë siguri në Evropë, janë nën juridiksionin italian dhe nuk mund të dërgohen në një vend tjetër përpara se të shqyrtohet kërkesa e tyre për azil dhe rrethanat individuale. Është kaq e thjeshtë kjo.
Elisa De Pieri, studiuese rajonale në Amnesty International
Kjo marrëveshje ka të bëjë me rikthimin, një praktikë e cila është e ndaluar sipas ligjit ndërkombëtar dhe evropian dhe për të cilën Italia është dënuar tashmë nga Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut. Ai është i paligjshëm, i papërshtatshëm dhe duhet të zhbëhet.
“Italia ka pretenduar se personat e arrestuar do të mbeten nën juridiksionin italian, por realiteti është se marrëveshja do të përdoret për të anashkaluar ligjin kombëtar, ndërkombëtar dhe të BE-së. Kjo mund të ketë pasoja shkatërruese për njerëzit që kërkojnë azil, të cilët mund t’i nënshtrohen paraburgimit të gjatë dhe shkeljeve të tjera, jashtë kontrollit të autoriteteve gjyqësore italiane. Komisioni Evropian tashmë e ka bërë të qartë se ligji i BE-së për azilin nuk mund të zbatohet jashtë BE-së.”
“Ndërsa detajet e marrëveshjes ende nuk janë zbuluar, një numër shqetësimesh tashmë po shfaqen. Amnesty International i bën thirrje qeverisë italiane të respektojë detyrimet e saj të ligjit ndërkombëtar për mos-kthimin, të garantojë azilin dhe i bën thirrje Komisionit Evropian të sigurojë, që shtetet anëtare të mos e shkelin aplikimin për azil.”
Sfondi
Kthimi me forcë është praktika e dërgimit të kujtdo në një vend, ku ata janë në rrezik të shkeljeve të të drejtave të njeriut. Mbrojtja nga rikthimi është një e drejtë themelore e azilkërkuesve dhe refugjatëve. Mos-kthimi është një parim thelbësor i së drejtës ndërkombëtare të refugjatëve, si pjesë e së drejtës ndërkombëtare zakonore, është e detyrueshme për të gjitha shtetet. Parimi i mos-kthimit është gjithashtu i përfshirë në ligjin e BE-së në nenin 78(1) TFEU dhe nenin 18 dhe 19 të Kartës së të Drejtave Themelore të BE-së.
Komisioni Evropian e bëri të qartë tashmë në 2018, se zbatimi ekstraterritorial i ligjit të BE-së aktualisht nuk është i mundur.
Italia tashmë është dënuar për shkelje të parimit të mos-kthimit nga Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut në vitin 2012, për çështjen Hirsi Jamaa kundër të tjerëve.
