Sapo mbarova “The Consent Factory” (Fabrika e Pëlqimit) nga Noam Chomsky dhe Edward Herman dhe është e habitshme të shohësh se sa “modeli i propagandës” i tyre ende zbatohet, edhe më shumë se kurrë. Libri përshkruan pesë filtra përmes të cilëve kalon informacioni në median kryesore: fokusi i pronësisë së medias, varësia nga reklamat, pesha e burimeve zyrtare, reagimi negativ ndaj zërave të mospajtimit dhe së fundi ideologjia dominuese (në atë kohë, antikomunizmi; sot, mund të flasim për të. të ‘sigurisë’ ose ‘luftës kundër terrorizmit’).
Ajo që më ra në sy veçanërisht ishte se sa shumë shpjegojnë këto filtra boshllëqet e mëdha në mbulimin e sotëm mediatik:
– Kur një popullsi civile bombardohet nga një aleat strategjik i Perëndimit, gjuha bëhet befas e paqartë: flasim për ‘sulme të synuara’ ose ‘hakmarrje’, ku do të përmendnim ‘masakra’ ose ‘krime lufte’ diku tjetër.
– Mungesa e kontekstit historik bëhet një filtër në vetvete: disa konflikte paraqiten si ngjarje që lindin nga hiçi, pa shkaqe apo të shkuara.
– Zërat kritikë, qoftë edhe nga ekspertë apo gazetarë, shpesh përjashtohen ose margjinalizohen, nën pretekstin e ‘objektivitetit’ ose ‘neutralitetit’.
Por ajo që më goditi më shumë ishte vendi qendror i gënjeshtrës nga lëshimi. Chomsky tregon se manipulimi nuk vjen gjithmonë nga gënjeshtra e hapur, por nga ajo që ne zgjedhim të mos themi. Është ajo që nuk tregojmë, ajo që nuk emërtojmë, ajo që nuk shpjegojmë që formon kuptimin tonë për botën.
Duke mos mbuluar disa fakte, duke shmangur fjalë të caktuara, duke përjashtuar zëra të caktuar, media po ndërton një realitet jo të plotë – dhe për rrjedhojë edhe mashtrues. Heshtja për një padrejtësi ose një çekuilibër pushteti nuk është kurrë neutrale: ajo është aktive, e orientuar dhe thellësisht politike. Nuk është se po na gënjejnë ballë për ballë, është se na tregohet një pjesë e enigmës dhe pretendojmë se është e plotë.
Ky fenomen mund të gjendet në ndryshimin në trajtimin e viktimave sipas origjinës së tyre, ose në mënyrën se si mbulohen disa mobilizime qytetare: simpatia mediatike nuk është kurrë automatike, ajo ose jepet ose mohohet bazuar në narrativën mbizotëruese, e cila perceptohet si legjitime ose jo.
Ajo që Chomsky sugjeron është të tërhiqeni dhe të kuptoni se si funksionon ky manipulim.
Ky nuk është vetëm një libër mbi kritikën e medias, por është një kuti e vërtetë mjetesh për dekodimin e rrjedhës së informacionit që na vjen çdo ditë. Na ndihmon të shohim jo vetëm atë që thuhet, por edhe atë që është lënë qëllimisht dhe pse. Informacioni që marrim është shpesh i orientuar, i njëanshëm nga këta filtra të padukshëm – dhe të kuptuarit e këtij procesi është armatosje kundër një forme manipulimi, që kalon pa u vënë re, por që ndikon thellë në mënyrën se si ne e shohim botën.
Kjo është pikërisht arsyeja pse ky libër është thelbësor. Në një botë të ngopur me imazhe, rrëfime dhe urgjencë mediatike, ajo na jep mjetet që të mos jemi thjesht spektatorë, por lexues aktivë, kritikë, të aftë për të dalluar se çfarë thuhet, kush je dhe pse. Më shumë se kurrë, ne kemi nevojë për këtë qartësi kolektive për të refuzuar të jemi bashkëpunëtorë nga injoranca.
Lexojeni vërtet ❤️
