A duan qeveritë perëndimore, që Irani i mullave si fashizmi fetar radikal islam si bankier qendror i terrorizmit të armatoset me armë bërthamore!?

(Preludi i protestave kombëtare dhe ndërkombetare kundër regjimit të mullave radikal islamik)

Në prag të Luftës së Dytë Botërore, Ministri i Jashtëm nazist Ribbentrop u pyet nëse Gjermania donte “Korridorin apo Danzigun?” dhe Ribbentrop u përgjigj: “Asnjërin, ne duam luftë”. Tani, nëse i pyet mullahët nëse duan heqjen e sanksioneve apo një bombë, përgjigjja e tyre deri më tani është të dyja. Në mungesë të një politike të vendosur, ata minojnë efektivitetin e sanksioneve dhe zvarrisin bisedimet për të fituar kohë për bombën. Kjo situatë e ka vënë botën, veçanërisht qeveritë perëndimore, në provë. Ato kanë paguar prej kohësh çmimin e qetësimit të fashizmit fetar nga xhepat e popullit Iranian, si dhe kanë paguar çmimin duke heshtur përballë shkeljeve të të drejtave të njeriut në Iran, përfshirë masakrën e 30,000 të burgosurve politikë. Per më teper Ata e kanë paguar çmimin në kurriz të fatit të kombeve të Lindjes së Mesme dhe mosveprimit ndaj nxitjes së luftës nga regjimi në rajon. Populli iranian dhe aspiratat e tij janë injoruar për vite me radhë, ndërsa sot, populli iranian është lojtari më serioz që përcakton të ardhmen e Iranit. rezistenca iraniane, e cila ka ofruar 120,000 martirë për kauzën e lirisë së Iranit. Duke duruar tortura, vrasje masive, masakra dhe privime, anëtarët e Rezistencës i kanë thënë jo tiranisë fetare dhe kështu kanë krijuar kushtet për shpërthimin e kryengritjeve aktuale.

Historiani Ervand Abrahamian arriti në përfundimin në vitin 1999 se më shumë se 7,900 disidentë ishin eliminuar midis viteve 1981 dhe 1985. Në vitin 2012, Qendra e Dokumentimit të të Drejtave të Njeriut në Iran (IHRDC), me seli në Yale, vlerësoi se 20,000 ishte numri i ekzekutimeve të dokumentuara dhe vdekjeve politike në periudhën deri në vitin 1988. Iniciativa Tribunali Ndërkombëtar Popullor për Abuzimin dhe Vrasjet Masive të të Burgosurve Politikë në Iran (1981-1988), ka publikuar një listë prej 15,116 personash të ekzekutuar midis viteve 1981 dhe 1988, duke përfshirë 4,677 midis korrikut dhe tetorit 1988.

Klajd Kapinova

Republika Islamike e Iranit hyn në protesta mbarëkombëtare, pavarësisht modelit të tmerrshëm të të shtënave me municion të vërtetë ndaj protestuesve, si dhe numrit në rritje të të vdekurve. Thirrjet kundër regjimit ende po jehojnë në çdo qytet dhe fshat në Iran dhe gjithnjë e më shumë njerëz po bashkohen me protestat në kundërshtim me një shtypje të pamëshirshme nga aparati i sigurisë iraniane.

Protestat që po zhvillohen janë të ndryshme nga ato që u panë në vitet 2009-2019. Kryengritja aktuale është me bazë të gjerë dhe gjithëpërfshirëse, duke kaluar përtej vijave etnike e klasore. Irani në tërësi është revoltues: banorët e pasur urbanë kanë dalë përkrah të varfërve. Të rinjtë dhe prindërit e tyre, përkrah komuniteteve kombëtare jo-persiane të Iranit, kurdët, balukët, azerët, turkmenët dhe komuniteti arab i Iranit.

Kryengritja u shkaktua nga vdekja e një gruaje 22-vjeçare kurde nga Saqqez në rajonin veriperëndimor të Rojhelat, Kurdistan. Emri i saj është Zhina Amini, por familjes së saj nuk iu lejua të regjistronte emrin e saj kurd, prandaj në dokumentet zyrtare emri i saj është Mahsa Amini.

Zhina i ka dhënë një fytyrë njerëzore të gjithë popullit të Iranit, që ka vuajtur prej kohësh nën regjimin shtypës iranian. Përballë padrejtësive të zakonshme që përjeton çdo iranian, dallimet etnike, klasore ose fetare u bënë të parëndësishme.

Qindra mijëra iranianë kanë dalë në rrugë, në një shfaqje solidariteti me familjen e Zhinës, por edhe për të shprehur zemërimin e tyre dhe kërkesat për ndryshim regjimi. Më shumë se 150 njerëz kanë humbur jetën, mijëra janë plagosur dhe shumë të tjerë janë ndaluar nga policia.

Pavarësisht kësaj, në fjalimin e tij të parë mbi kryengritjen, Ali Khamenei, udhëheqësi suprem i Iranit, u dha një mbështetje të fortë forcave të sigurisë dhe akuzoi armiqtë e Iranit se janë pas trazirave. “Nëse nuk do të kishte pasur çështjen e vdekjes së gruas së re, ata do të kishin përdorur një pretekst tjetër për të nxitur trazira dhe trazira në këtë kohë”, tha Khamenei.

Ai asokohe publikoi një numër postimesh në Twitter, një prej të cilave deklaroi: “Unë deklaroj hapur se trazirat dhe trazirat e fundit në Iran ishin skema të hartuara nga SHBA-të, regjimi uzurpues dhe i rremë sionist; mercenarët e tyre dhe disa iranianë tradhtarë jashtë vendit që i ndihmuan ata.”

Fjalët e Khameneit nuk duhet të vijnë si surprise, pasi qeveria e tij shtypëse ka treguar se është intolerante ndaj çdo mospajtimi dhe opozite të brendshme. E gjithë popullsia e vendit ka vuajtur jashtëzakonisht shumë nga ky sundim teokratik autoritar.

Mediat e botës po përqendrohen në Teheran, pakicat etnike të Iranit po vuajnë në mënyrë disproporcionale. Përgjigja e forcave iraniane të sigurisë ndaj protestuesve ndryshon sipas rajonit. E krahasuar me pjesët qendrore të Iranit, rajonet periferike si Khuzestani dhe Kurdistani (të populluara nga arabë dhe kurdë, përkatësisht) kishin shkallë më të larta të vdekjes dhe arrestimit të protestuesve.

“Zhina Amini nuk u vra sepse mbante hixhabin lirshëm, por ajo u vra sepse është kurde,” tha Hana Yazdanpana. Ajo i tha Majallës, se regjimi iranian është në dijeni se mediat ndërkombëtare i kushtojnë shumë vëmendje Teheranit. Pra, atje kryhet më pak brutalitet. Por në Baluchistan dhe në rajonin kurd, qeveria ka ndërhyrë pa mëshirë. Ajo shtoi se të gjithë kurdët e dinë që Zhina nuk u vra sepse mbante hixhabin lirshëm. Yazdanpana tha më tej se regjimi iranian donte “t’i poshtëronte përsëri kurdët, për t’i bërë ata një shembull për persianët dhe njerëzit në Teheran, se dënimi për një hixhab të lirshëm është vdekja si ajo e Zhinës.”

Sikurse dihet ka shumë pakica në Iran, kështu që ka shumë aspekte në këtë kryengritje mbarëkombëtare. Këto demonstrata kanë shumë dimensione, secila prej të cilave i përket një kombi të shtypur, që ka qenë nën torturë për 46 vjet.

Rojhelat si pjesa më e militarizuar e Iranit

Rajoni Kurd i Iranit, i quajtur nga kurdët Rojhelat ose Kurdistani Lindor, është pjesa më e militarizuar e Iranit që nga viti 1979. Midis pakicave etnike të Iranit, kurdët kanë qenë më të zëshmit në shprehjen e kundërshtimit dhe refuzimit të tyre ndaj regjimit barbar autoritar të Iranit.

Rojhelat, ndodhet në Iranin perëndimor dhe është banuar nga kurdët për shekuj me radhë deri në ditët e sotme, duke filluar që para pushtimit islamik të shekullit të 7-të. Popullsia kurde e Iranit vlerësohet midis 10-12 milionë banorëve dhe jeton kryesisht në provincat e Ilamit, Kermashanit, Kurdestanit, Loristanit dhe Provincës së Azerbajxhanit Perëndimor. Rajoni Rojhelat ndan kufijtë e tij me pjesë të Irakut dhe Turqisë, të cilat janë gjithashtu të banuara nga kurdët.

Nacionalizmi kurd dhe aspiratat për krijimin e një atdheu, Kurdistanit, datojnë që nga shekujt X-XII pas Krishtit. Kohët e fundit, në rajonin e Mahabadit në Provincën e Azerbajxhanit Perëndimor, disa kurdë nga Iraku dhe Irani themeluan “Republikën e Mahabadit” në vitin 1941, me mbështetjen e ish Bashkimit Sovjetik (B.R.S.S.). Në vitin 1946, kur sovjetikët u tërhoq nga Irani, regjimi iranian pushtoi brutalisht Mahabadin dhe udhëheqësit e tij u varën publikisht dhe u ekzekutuan.

Kurdët u përballën me shtypje të konsiderueshme politike gjatë sundimit Pahlavi, dhe kurdët, si shumë iranianë që mbështetën aktivisht revolucionin e vitit 1979, ranë viktimë e premtimeve të Ajatollah Khomeinit, për një Iran më të drejtë dhe më të drejtë. Pas revolucionit, ai i pa kurdët me armiqësi dhe i pa ata si kundërshtarë të rrezikshëm të Republikës së tij të sapokrijuar Islamike të Iranit. Khomeini u përpoq të vendoste kontrollin në Rojhelat, ku dhjetëra e mijëra kurdë u vranë dhe më shumë u burgosën, pasi këto dhe shkelje të tjera të rënda të të drejtave të njeriut u kryen kundër kurdëve që nga viti 1979.

Cicërimat e fundit të Ali Khameneit në lidhje me trazirat aktuale që po orkestrohen nga armiqtë e Iranit, janë një formë propaganda prej pesë dekadash. Në vitet 1980, kur partitë dhe aktivitetet kurde bënin thirrje për shtetësi të barabartë, regjimi i etiketoi udhëheqësit e lëvizjes kurde si “korruptues të Tokës”, duke i akuzuar ata se sponsorizoheshin nga fuqitë e huaja: SHBA-ja, Izraeli dhe Arabia Saudite.

Shumë media kanë harruar t’u raportojnë shikuesve të tyre se kryengritja aktuale në Iran në fakt filloi në funeralin e Aminit në qytetin e saj të lindjes. Është në Rojhelat, ku gjithçka filloi e u përhap si një zjarr në të gjithë Iranin, duke u shndërruar në shfaqjen më të madhe të kundërshtimit ndaj sundimit shtypës kleriko-fashist të Iranit, që nga protestat e viteve 2009, 2019 dhe 2025.

Korpusi i Gardës Revolucionare Islamike të Iranit (IRGG), ka qenë gjithmonë intolerant ndaj trazirave midis komuniteteve etnike kombëtare. Ndërsa protestat përfshijnë qytetet e mëdha perse të Iranit, IRGG po kryen krime lufte kundër komuniteteve të margjinalizuara të Iranit, kryesisht duke përdorur brutalitet të tmerrshëm kundër baluçëve dhe kurdëve.

Hengaw, është një Organizatë për të Drejtat e Njeriut, që mbulon shkeljet e të Drejtave të Njeriut në Kurdistan (Iran). Ajo tregoi imazhe të tmerrshme të kurdëve të vrarë dhe të plagosur nga sulmet e IRGG në qytete dhe fshatra kurde. Një nga ato imazhe zemërthyese është e një burri kurd që humbi gruan dhe fëmijën e tij të mitur. Ai po sheh duke u larguar nga spitali me foshnjën e vdekur në krah. Më 28 shtator, IRGC-ja qëlloi gjithashtu me raketa dhe dronë selinë e partive të Kurdistanit iranian (PDKI, PAK, Komalah). Selia ndodhet në Rajonin Autonom të Kurdistanit në Irak. Gjashtë anëtarë të PDKI-së (Partia Demokratike e Kurdistanit iranian), gjashtë anëtarë të PAK-ut (Partia e Lirisë së Kurdistanit) dhe dy anëtarë të saj. Në total, një total prej 13 personash humbën jetën.

Sulmet ndaj Rajonit Autonom të Kurdistanit, i kanë zemëruar më tej kurdët në Iran. Partitë politike kurde atje bënë thirrje për një grevë në Kurdistanin Iranian, për të dënuar sulmin e regjimit radikal islamik iranian. Popullsia iu përgjigj kësaj thirrjeje më 1 tetor me greva që u zhvilluan në mbi 20 qytete në Kurdistanin iranian. Të gjitha dyqanet mbetën të mbyllura atë ditë.

Përsëri të shtunën, më 1 tetor, IRGG sulmoi Kurdistanin irakian. Një anëtar i lartë i Komalah, një parti opozitare kurde iraniane në mërgim, i tha Reuters se dy zyra të partisë në malin Halgurd në Erbil të Irakut u goditën nga bombardimet iraniane. Një zyrtar kurd i sigurisë tha se artileria iraniane bombardoi gjithashtu distriktin Choman në Erbil. Po ashtu më 4 tetor, forcat iraniane bombarduan disa fshatra në kufi pranë qytetit Penjwen në Provincën Sulaymaniyah në Kurdistanin irakian.

OKB-ja tha se sulmet iraniane javën e kaluar goditën vendbanimet e refugjatëve iranianë përtej kufirit në Kurdistanin irakian. Zyrtarët lokalë thanë se të paktën nëntë civilë u vranë dhe dhjetëra të tjerë u plagosën.

Ministria e Jashtme e Arabisë Saudite lëshoi ​​një deklaratë duke njoftuar se: “Ministria e Punëve të Jashtme shprehu dënimin e fortë të Mbretërisë së Arabisë Saudite për sulmet iraniane ndaj Rajonit të Kurdistanit të Republikës së Irakut, duke vrarë dhe plagosur një numër njerëzish të pafajshëm.”

SHBA-të kanë një bazë ushtarake në rajonin kurd të Irakut dhe javën e kaluar rrëzuan një dron iranian, që shkonte drejt Erbilit, kryeqytetit të Kurdistanit të Irakut.

Zyrtari nga Hengaw, që foli me Majalla tha se është e rëndësishme të theksohet se kjo nuk është hera e parë që regjimi iranian ka qëlluar me raketa selinë e disa partive politike në Kurdistanin iranian. Në vitin 2018 pati gjithashtu një sulm me raketa në selinë e PDKI-së dhe një duzinë anëtarësh të partisë u vranë. Zyrtari vazhdoi, “Çfarë do të ishte gjithashtu e rëndësishme të theksohej në lidhje me protestat: Kurdët janë dyfish të shtypur në Iran. Nga njëra anë si qytetarë të Iranit, nga ana tjetër kolektivisht si popull. Kjo do të thotë se ka hakmarrje që prekin vetëm kurdët dhe kurdët gjithashtu po protestojnë kundër kësaj shtypjeje dhe për lirinë e tyre. Kurdët janë të shtypur kolektivisht si popull në një nivel politik, ekonomik, kulturor dhe fetar.”

Që nga fillimi i kryengritja kundër regjimit iranian në rajonin kurd, më shumë se 25 protestues kurdë janë vrarë, 1138 janë plagosur dhe më shumë se 2000 janë arrestuar, sipas statistikave të Hengaw të 4 tetorit.

Në Tunizi më 17 dhjetor 2010, Mohamed Bouazizi, një shitës ambulant i varfër, u ngacmua dhe u poshtërua përsëri nga zyrtarët vendas. Ai shkoi në zyrën e guvernatorit për t’u ankuar, por ai refuzoi ta takonte. Me një ndjenjë dëshpërimi dhe pashprese, Bouazizi i vuri flakën vetes dhe me këtë ai ndezi Pranverën Arabe. Protesta mbarëkombëtare shpërthyen dhe regjimi i Ben Aliut u përmbys më 14 janar 2011.

Ullahësi përgjegjësi për Gjenocidin  dhe terrorizimin

Maryam Rajavi: Falë bazës së saj popullore, Rezistenca Iraniane ka fuqinë të sjellë ndryshime demokratike në Iran. Një konferencë u mbajt të hënën, më 17 janar 2022, me pjesëmarrjen e personaliteteve ndërkombëtare, përfshirë Guy Verhofstadt, ish-Kryeministrin e Belgjikës; Fredrick Reinfeldt, ish-Kryeministrin e Suedisë; John Bercow, ish-Kryetari i Dhomës së Komunave të Mbretërisë së Bashkuar; dhe Franco Faratini, ish-Ministri i Jashtëm i Italisë, i cili iu drejtua pjesëmarrësve.

Vitin e kaluar 2024, administrata amerikane e Joe Biden dhe qeveritë majtiste evropiane treguan fleksibilitet të konsiderueshëm, për të arritur një marrëveshje me regjimin iranian. Aq shumë sa, sipas të dërguarve të regjimit klerikal, Shtetet e Bashkuara  me Joe Biden në krye ishin të përgatitura të hiqnin një pjesë të madhe të sanksioneve.

Regjimi gjithashtu përshpejtoi nxitjen e luftës në vende të ndryshme dhe pajisi milicitë e tij mercenare me një shumëllojshmëri armësh, duke përfshirë edhe UAV-të. Nga ana tjetër, këta përfaqësues qëlluan vazhdimisht raketa në ambasadën amerikane në Bagdad ose kundër bazave të saj në pjesë të ndryshme të Irakut.

Khamenei merr më pak rreziqe për të shmangur rrezikun e madh të përmbysjes

Për shembull, gjatë mashtrimit zgjedhor pranverën e kaluar, Khamenei spastroi të ashtuquajturit individë dhe fraksione të moderuara brenda regjimit. Edhe pse të gjithë ishin besnikë ndaj udhëheqësit suprem, roli i tyre i veçantë ishte të neutralizonin kërcënimin e përmbysjes së regjimit. Eliminimi i tyre ishte sigurisht një goditje e rëndësishme politike, por Khamenei kishte arritur në përfundimin se një përçarje e vogël në krye do t’i jepte një goditje të pariparueshme regjimit, sepse ai po përballet me perspektivën e përmbysjes.

Ekonomia në rrënim dhe inflacioni në rrtje astronomike

Një shembull tjetër është gjendja e ekonomisë në rënie të shpejtë. Regjimi po refuzon me paturpësi të investojë në përmirësimin e jetesës, mirëqenies, shëndetit, arsimit, punësimit dhe strehimit të popullit iranian. Kjo situatë e intensifikon më tej pakënaqësinë publike. Megjithatë, Khamenei preferon të përforcojë makinën e tij policore-ushtarake sepse regjimi është në gjendje përmbysjeje. Si rezultat, shohim se nga uji, buka dhe shërbimet, te strehimi dhe pagat, po, gjithçka nxit pakënaqësinë publike. Shkalla e inflacionit është të paktën 70%. Nuk ka para për të paguar gjysmën e buxhetit të këtij viti dhe ekonomistët besojnë se kushtet e përkeqësuara ekonomike nuk mund të kontrollohen.

Situata aktuale është produkt i një faktori tjetër themelor: Populli iranian është i vendosur të përmbysë një regjim që i mungon çdo lloj legjitimiteti.

Marrëdhënie armiqësore me popullin

Përtej kësaj, ekziston një marrëdhënie hapur armiqësore midis regjimit në pushtet dhe popullit tonë. Qasja e mullahëve ndaj shoqërisë, ekonomisë, burimeve jetësore, mjedisit, të rinjve, grave dhe grupeve etnike të Iranit është shumë më e keqe dhe më e huaj sesa një fuqi pushtuese.

Në Iranin e sotëm, regjimi e trajton popullin tonë me shtypje, gjakderdhje dhe masakra.

Populli është përgjigjur me rebelim dhe kryengritje

Në kryengritjen e nëntorit 2019, të paktën 1,500 protestues u vranë dhe mijëra u arrestuan me urdhër të Khameneit. Zyrtarët e regjimit pranuan se protestuesit kishin sulmuar 900 qendra të regjimit.

Nga ana tjetër, qasja e regjimit ndaj shpërthimit të koronavirusit pasqyron një politikë armiqësore, të cilën vetëm një fuqi pushtuese do ta ndiqte. Covid-19 ka marrë jetën e afërsisht gjysmë milioni iranianëve. Kjo është një e dhjeta e viktimave në të gjithë botën.

Që nga fillimi, Khamenei e la derën hapur për përhapjen e sëmundjes, për ta përdorur atë si një mjet për të bllokuar rrugën e kryengritjeve. Ai madje ndaloi importin e vaksinave me pretekstin se ato ishin amerikane dhe britanike. Kjo armiqësi mund të shihet kudo. Dy javë më parë, mullahët bombarduan zonat e banimit në fshatrat e Baluchestanit në juglindje. Ata kanë shtuar torturat dhe vrasjet e të burgosurve politikë dhe kanë zbatuar politikën e vdekjes së njerëzve nga uria.

Një shembull tjetër është tragjedia e sulmit me raketa të Gardës Revolucionare ndaj një aeroplani ukrainas dhe vdekja e 176 pasagjerëve të pafajshëm. Dy vjet më vonë, regjimi nuk i ofroj asnjë përgjigje familjeve të të pikëlluarve.

Regjimi në gjendje përmbysjeje, mund të shihet më së miri në kryengritjet e njëpasnjëshme nga sektorë të ndryshëm të shoqërisë iraniane. Vazhdimi i këtyre kryengritjeve tregon grumbullimin e madh të problemeve të pazgjidhura politike, sociale dhe ekonomike dhe dëshirën urgjente të shoqërisë sonë për ndryshime themelore.

Vazhdimi i kryengritjeve flet gjithashtu për paaftësinë e regjimit për të trajtuar vështirësitë e shoqërisë dhe, si pasojë, ai nuk ka zgjidhje për të përmbajtur kryengritjet, përveçse përmes shtypjes. Nëpërmjet sigurimit të armëve bërthamore, regjimi po kërkon të gjejë një rrugëdalje nga krizat.

Në prag të Luftës së Dytë Botërore, Ministri i Jashtëm nazist Ribbentrop u pyet nëse Gjermania donte “Korridorin apo Danzigun?” dhe Ribbentrop u përgjigj: “Asnjërin, ne duam luftë”. Tani, nëse i pyet mullahët nëse duan heqjen e sanksioneve apo një bombë, përgjigjja e tyre deri më tani është të dyja. Në mungesë të një politike të vendosur, ata minojnë efektivitetin e sanksioneve dhe zvarrisin bisedimet për të fituar kohë për bombën.

Kjo situatë e ka vënë botën, veçanërisht qeveritë perëndimore, në provë. Ato kanë paguar prej kohësh çmimin e qetësimit të fashizmit fetar nga xhepat e popullit Iranian, si dhe kanë paguar çmimin duke heshtur përballë shkeljeve të të drejtave të njeriut në Iran, përfshirë masakrën e 30,000 të burgosurve politikë. Per më teper Ata e kanë paguar çmimin në kurriz të fatit të kombeve të Lindjes së Mesme dhe mosveprimit ndaj nxitjes së luftës nga regjimi në rajon.

Por tani, përtej interesave të popullit të Iranit dhe Lindjes së Mesme, siguria dhe interesat jetësore të vendeve dhe shoqërive perëndimore janë në rrezik. Në vitin 1978, pavarësisht pranisë së një numri të madh këshilltarësh të saj, Shtetet e Bashkuara nuk mundën t’i vlerësonin saktë kushtet objektive në Iran. Përkundrazi, SHBA-të e shihnin Iranin si një ishull stabiliteti.

Qëndrimi pranë popullit iranian është e vetmja zgjidhje e saktë, e besueshme dhe e domosdoshme që shikon përpara? Populli iranian është bërë i qëndrueshëm në luftën kundër diktaturës radikale islamike, ku vuajtja dhe sakrifica e tyre e gjatë është shndërruar në një Rezistencë historike dhe një alternativë demokratike.

Historia dhe platforma e Rezistencës Iraniane

Lëvizja protestuese dhe kryengritjet, që kanë përfshirë regjimin sot po ecin në një rrugë të hapur nga rezistenca iraniane, e cila ka ofruar 120,000 martirë për kauzën e lirisë së Iranit. Duke duruar tortura, vrasje masive, masakra dhe privime, anëtarët e Rezistencës i kanë thënë jo tiranisë fetare dhe kështu kanë krijuar kushtet për shpërthimin e kryengritjeve aktuale.

Në hap me zgjerimin e lëvizjes protestuese, Rezistenca e iranianëve për 46 vjet ka qenë në gjendje të krijojë një rrjet të organizuar të Njësive të Rezistencës në provinca në të gjithë vendin. Përmes aktiviteteve të përditshme kundër represionit, ky rrjet përgatit terrenin për kryengritjet pasuese.

Pavarësisht represionit barbar dhe të qëndrueshëm të regjimit, lëvizja e Rezistencës ka arritur të ruajë pavarësinë e saj politikisht dhe financiarisht. Me rrënjët e saj të thella dhe mbështetjen e konsiderueshme në shoqëri, Rezistenca mbështetet në lëvizjen e të rinjve rebelë dhe luftëtarë në shumicën e provincave, për t’u përgatitur për një moment që do të sillte përmbysjen e regjimit. Këshilli Kombëtar i Rezistencës së Iranit, është alternativa demokratike ndaj regjimit klerikal. Ai kërkon një republikë të bazuar në ndarjen e fesë nga shteti, barazinë gjinore dhe autonominë e grupeve etnike të shtypura.

Në të vërtetë, ai kërkon një Iran jo-bërthamor që jeton në paqe dhe bashkëjetesë me pjesën tjetër të botës. Lufta kundër ekstremizmit nën flamurin e Islamit, më shumë se çdo gjë tjetër, kërkon që vetë myslimanët të luajnë rolin e tyre. Ajo duhet të mbështetet në një lëvizje që është ngritur kundër burimit të fundamentalizmit, ka paguar çmimin e luftës së saj dhe gëzon aftësinë për të sjellë ndryshime në shoqëri. Rezistenca Iraniane ka qenë në gjendje të mposhtë fundamentalizmin brenda Iranit, intelektualisht dhe ideologjikisht, dhe ta ekspozojë atë në nivel rajonal. Negocimi me një regjim që nuk i përmbahet asnjë rregulli apo ligji vetëm sa i jep kohë. Inspektimet pa kushte janë të domosdoshme për të parandaluar aksesin e regjimit në një bombë atomike. Mbi të gjitha drejtuesit aktual të regjimit fundamentalist islam, duhet të nxirren para drejtësisë për pesë dekada krimesh kundër njerëzimit dhe gjenocid, veçanërisht masakrën e 30,000 të burgosurve politikë në vitin 1988 dhe vrasjen e të paktën 1,500 protestuesve në vitin 2019.

Masakra e vitit 1981

Masakra e vitit 1981 ndaj disidentëve politikë, mund të konsiderohet mizoria më e gjerë e kryer nga qeveria iraniane pas Revolucionit të vitit 1979. Megjithatë, kjo masakër është një nga aspektet më pak të hetuara të dhunës së sponsorizuar nga shteti në Iranin bashkëkohor.

Kjo ngjarje tragjike luajti një rol të madh në vendosjen e themeleve ligjore të teokracisë që ka mbetur në pushtet për pesë dekada. Në një nivel politik, kjo masakër ndodhi brenda një krize që u shkaktua nga rrethanat pas-revolucionare. Gjatë kësaj krize, sundimi klerikal mori pushtetin duke pezulluar rendin ligjor para-revolucionar.

Praktikat e Gjykatave Revolucionare Islamike mbushën këtë boshllëk ligjor dhe hapën rrugën për ratifikimin e Kodit të parë Penal Islamik (1982). Manifestimi i dhunës shtetërore gjatë masakrës së vitit 1981 mishëron karakteristikat themelore të një sistemi politik, që i ka ndërtuar themelet e tij mbi trupat e shpërbërë dhe rrënojat e të tjerëve politikë.

Në Iran në vitin 1979, klerikët shiitë morën kontrollin e shumicës së institucioneve politike dhe mobilizuan me egërsi forcat e tyre për të vendosur një diktaturë radikale fetare islame

Asokohe menjëherë pas revolucionit të vitit 1979 në Iran, klerikët shiitë morën kontrollin e shumicës së institucioneve politike dhe mobilizuan me egërsi forcat e tyre për të vendosur një diktaturë fetare në vendin e dytë më të madh në Lindjen e Mesme.

Qeveria e sapoformuar e Republikës Islamike, përfaqësonte një botëkuptim fetar me karakteristika totalitare. Që nga fillimi i vitit 1979, shtypja e dhunshme dhe eliminimi i disidentëve dhe kritikëve është bërë strategjia qendrore e qeverisë për të siguruar mbijetesën dhe stabilitetin e saj politik. Kjo strategji është justifikuar nën sloganin e mbrojtjes së themeleve të Revolucionit dhe Islamit.

Midis qershorit 1981 dhe marsit 1982, sundimi klerikal kreu një nga ekzekutimet masive më të mëdha të kundërshtarëve politikë në historinë iraniane, duke përfshirë komunistë, socialistë, socialdemokratë, islamistë të moderuar, liberalë, monarkistë dhe ndjekës të Besimit Bahá’í.

Kjo masakër (e quajtur më poshtë “masakra e vitit 1981”) mund të konsiderohet mizoria masive më e gjerë që u krye nga Republika Islamike e Iranit pas revolucionit të vitit 1979. Kjo mizori masive nuk ka marrë vëmendje të mjaftueshme shkencore dhe ligjore gjatë dekadave të fundit.

Natyra e pabazuar dhe e pamëshirshme e procedurave dhe gjyqeve ligjore, me anë të të cilave mijëra kundërshtarë politikë u dënuan me vdekje gjatë masakrës së vitit 1981, dëshmon për rëndësinë e një krimi shtetëror të pahetuar dhe të pagjykuar.

Historikisht, masakra e vitit 1981 u krye me pretekstin e Revolucionit Kulturor Iranian, i cili ishte një spastrim gjithëpërfshirës i modeluar sipas Revolucionit Kulturor Kinez dhe me pasoja të ngjashme katastrofike.

Pas një urdhri ekzekutiv të lëshuar nga Ajatollah Khomeini më 14 qershor 1980, Revolucioni Kulturor u orkestrua nga sundimi klerikal, për të “pastruar” arsimin e lartë nga elementët e padëshirueshëm jo-islamikë, perëndimorë, liberalë ose të majtë. Forcat qeveritare mbyllën universitetet në vitet 1980-1983, ndaluan të gjitha sindikatat e pavarura të studentëve dhe pushtuan me dhunë shumicën e kampuseve universitare.

Në të njëjtën periudhë, klerikët shiitë dhe mbështetësit e tyre zbatuan një sërë politikash me qëllim transformimin e shoqërisë iraniane në një teokraci shiite. Ky projekt i islamizimit u manifestua në zbatimin gradual të kodeve të veshjes islamike dhe hixhabit të detyrueshëm për gratë, përjashtimin sistematik të partive politike të pavarura dhe laike nga domeni publik, përjashtimin e akademikëve kritikë nga universitetet dhe ngacmimin dhe persekutimin aktiv të intelektualëve dhe artistëve.

Më 15 qershor 1981, Fronti Kombëtar i Iranit, së bashku me grupe të tjera laike të opozitës, kritikoi publikisht një propozim legjislativ në lidhje me islamizimin e sistemit të drejtësisë penale. Udhëheqësi suprem, Ajatollah Rouhollah Khomeini, lëshoi ​​një fetva kundër këtyre grupeve dhe akuzoi Frontin Kombëtar për apostazi (ertedad) dhe bashkëpunim me komunistët “anti-islam” dhe “hipokritët” (munafikët). Në të njëjtën deklaratë, ai theksoi se të gjithë kritikët e ligjit të Sheriatit “kanë hapur varret e tyre me duart e tyre“.

Më 20 qershor 1981, vendi dëshmoi demonstratën më të madhe antiqeveritare, e cila u organizua nga Organizata Popullore Muxhahedine e Iranit, në reagim ndaj shkarkimit gjerësisht të kontestuar të Abolhasan Bani-Sadr, presidenti i parë i Republikës Islamike. Sipas Abrahamian, këto protesta, të cilat u mbështetën edhe nga grupe të tjera të opozitës së krahut të majtë, u zhvilluan në shumë qytete në të gjithë vendin, si Teherani, Shirazi, Tabrizi, Ahvazi, Isfahani dhe Mashhadi.

Me dhjetëra protestues u qëlluan për vdekje në rrugë atë ditë. Më 21 qershor 1981, Gjykata Revolucionare Islamike e Teheranit publikoi një deklaratë, duke njoftuar ekzekutimin e Saeed Soltanpour (një poet dhe dramaturg i njohur ndërkombëtarisht) dhe 14 aktivistëve të tjerë të majtë. Këto ngjarje shënojnë fillimin e ekzekutim masiv i mijëra disidentëve që zgjati nga qershori 1981 deri në mars 1982.  Që nga fillimi i viteve 1980, sundimi klerikal është përpjekur, në mënyrë sistematike dhe me dëshirë, të mbulojë të gjitha gjurmët, të dhënat dhe dokumentet që mund të shërbejnë si prova për hetimin e mizorive të kryera nga shteti.

Ajo ndodhi në fillim të Luftës Iran-Irak (1980-1988), e cila i ofroi qeverisë iraniane një mundësi unike për t’u çliruar nga kundërshtarët e saj, pa frikën e kritikave serioze nga bashkësia ndërkombëtare. Në ditët e fundit të luftës Iran-Irak, Khomeini lëshoi ​​një fetva të fshehtë, e cila kishte për qëllim shfarosjen e të gjithë të burgosurve politikë që kishin mbijetuar vrasjeve masive të mëparshme.

Si rezultat, në verën e vitit 1988, mijëra të burgosur politikë u dënuan me vdekje nga Gjykatat Revolucionare Islamike. Këta të burgosur u ekzekutuan në numër të madh dhe shumica u varrosën në varre masive sekrete në të gjithë vendin.

Masakra e vitit 1988 ka marrë gjithashtu vëmendje të konsiderueshme nga organet ndërkombëtare të të drejtave të njeriut. Më e rëndësishmja, 7 raportues specialë të Kombeve të Bashkuara i paraqitën një komunikim zyrtar autoriteteve iraniane më 3 shtator 2020, duke kërkuar një hetim të “masakrës së të burgosurve politikë në vitin 1988”. Raportuesit e kanë karakterizuar këtë masakër si “krime kundër njerëzimit të vrasjes, shfarosjes, persekutimit, torturës dhe akteve të tjera çnjerëzore.” Përveç kësaj, autoritetet gjyqësore suedeze nisën një procedurë ligjore kundër njërit prej autorëve të dyshuar të masakrës së vitit 1988 dhe aktualisht po e ndjekin penalisht atë me akuzat për “krime të rënda lufte” dhe “vrasje” gjatë vitit 1988.

Abrahamian, Robertson dhe Mohajer theksojnë rëndësinë historike të valës së parë të ekzekutimeve masive në vitin 1981 dhe pranojnë se shumica e viktimave të masakrës së vitit 1988 ishin të burgosur, që kishin mbijetuar vrasjet masive në fillim të viteve 1980. Përveç kësaj, ai tregon se 2,665 individë u ekzekutuan midis gushtit dhe nëntorit 1981 nga “Tribunalet Revolucionare”, duke përfshirë 2,200 anëtarë dhe simpatizantë të Mujahedin-e khalq dhe 400 të majtë dhe marksistë.

Dhuna shërben si një instrument i sanksionuar ligjërisht që institucionet shtetërore (si policia, ushtria dhe sistemi penal) mund ta përdorin për të zbatuar qëllime të lejuara ligjërisht, të tilla si ruajtja e rendit publik ose mbrojtja e sovranitetit territorial të shtetit-komb.

Ekzekutimi masiv i kundërshtarëve politikë, praktikat e përhapura të torturës, largimi me forcë i grupeve etnike dhe fetare të pakicave gjatë luftës, revolucionit dhe grushtit të shtetit janë raste shembullore, në të cilat dhuna paraqet fuqinë e saj që përbën ligjin.

Në një nivel politik, kjo masakër ndodhi brenda një krize politike që u shkaktua nga rrethanat post-revolucionare. Gjatë kësaj krize, sundimi klerikal krijoi një boshllëk ligjor, duke pezulluar rendin ligjor para-revolucionar. Në një nivel ligjor, praktikat e Gjykatave Revolucionare Islamike, që dolën në rrethana të jashtëzakonshme post-revolucionare e mbushën këtë boshllëk ligjor. Këto praktika i dhanë formë Kodit Penal Islamik të vitit 1982, i cili përfaqëson manifestin e parë ligjor të sundimit klerikal të ditëve të sotme.

Gjykatat Revolucionare Islamike

Ato janë institucione ligjore dalluese, që karakterizojnë natyrën klerikale të Republikës Islamike. Ato u krijuan nga Khomeini disa ditë pas përmbysjes së dinastisë Pahlavi. Këto gjykata drejtoheshin nga gjyqtarë të Sheriatit (të emëruar drejtpërdrejt nga Khomeini) dhe detyra e tyre fillestare ishte të ndëshkonin zyrtarët shtetërorë dhe komandantët ushtarakë të regjimit të vjetër në përputhje me “parimet islame”. Ato nuk kishin procedura ligjore koherente dhe mandati i tyre ishte i përcaktuar lirshëm. Megjithatë, këto mangësi procedurale nuk i penguan gjyqtarët e Sheriatit të lëshonin dënime me vdekje për qindra zyrtarë shtetërorë të epokës Pahlavi brenda pak muajsh.

Sipas Dispozitës së parë Lidhur me Gjykatat dhe Tribunalet Revolucionare (e ratifikuar nga Këshilli Revolucionar më 17 qershor 1979), Gjykatat Revolucionare Islamike ishin gjykata të përkohshme, për të ruajtur rendin gjatë rrethanave të jashtëzakonshme të revolucionit. Ato u përfshinë gradualisht në sistemin e drejtësisë penale të Republikës Islamike.

Që nga qershori i vitit 1979, Gjykatat ne fjalë morën një karakter më formal dhe juridiksioni i tyre u vendos dhe u zgjerua gradualisht. Në vitin 1981, ato ende kishin një karakter gjysmëzyrtar dhe praktikat e tyre ligjore nuk njiheshin nga shumica e grupeve të opozitës. Pas masakrës dhe ratifikimit të mëvonshëm të Kodit Penal të vitit 1982, Gjykatat Revolucionare Islamike, zyrtarisht, u bënë një organ gjyqësor i përhershëm brenda sistemit të drejtësisë penale.

Përmes praktikave, deklaratave dhe vendimeve të tyre ligjore, gjyqtarët e Sheriatit u dhanë kuptim politik nocioneve të paqarta fetare si “korrupsioni në tokë”, “lufta kundër Allahut” dhe “hipokrizia fetare” dhe i karakterizuan kundërshtarët e tyre politikë duke përdorur terma të tillë si “hipokritë”, “armiq të Allahut” dhe “femohues”.

Detyra kryesore e tyre ishte t’i sillnin qytetarët kritikë në përputhje me ideologjinë fundamentaliste islamike. Për këtë qëllim, gjyqtarëve të Sheriatit u lejohej të përdornin të gjitha metodat e disponueshme dhe të zbatonin të gjitha llojet e dënimeve, të tilla si rrahja me kamzhik për pirjen e alkoolit, goditja me gurë për shkelje kurore, dënimi me vdekje për marrëdhënie seksuale brenda të njëjtit seks dhe ekzekutimi për luftë kundër Allahut.

Ato nuk bënin dallime në aspektin e moshës, gjinisë apo përkatësisë politike. Për një gjyqtar të Sheriatit, nuk kishte rëndësi nëse të dyshuarit politikë ishin burra apo gra, socialistë apo liberalë, anëtarë aktivë të një organizate politike apo simpatizantë të mitur. Bazuar në njoftimet zyrtare për shtyp dhe materialet e mbledhura, më shumë se 370 prej të vrarëve ishin gra. Në Teheran, tridhjetë e tetë përqind e disidenteve femra të identifikuara ishin adoleshente, shumica e të cilave ishin nxënëse të shkollës së mesme.

Gjykatësi islamik ankohet, “sa herë që përpiqem të marr shpjegime, më thuhet ajo që kam zakon t’u them njerëzve“. Fillimisht ai refuzon të japë urdhrin me shkrim për rivarrim, duke u thirrur në përgjegjësinë e tij deontologjike para eprorëve të tij hierarkikë dhe atë morale para Zotit.

Në të vërtetë, seancat gjyqësore revolucionare dhe shpesh vetë vendndodhja e tyre janë sekrete, pa një avokat ose protagonistë të tjerë përveç gjykatësit, prokurorit dhe të akuzuarit.

Historia e kësaj krize ndërtohet rreth një kundërshtimi midis atyre që janë në detyrë midis burrave që posedojnë një ndjeshmëri të caktuar (narratori kërkon një cigare, gjykatësi flet me zë të lartë me vete krejt i vetëm) dhe moralit dhe atyre njerëzve të patrajtuar në fushë. Dënimi dhe konfuzioni i zyrtarëve, rrjedhin nga puna që ekzekutohet dobët: kjo rrezikon ekonominë e heshtjes thelbësore për funksionimin e mekanizmit represiv dhe shkakton një ringjallje të strukturës së tmerrshme të dhunës, potencialisht shqetësuese për disa nga aktorët e represionit, nëpërmjet një grumbulli trupash grash dhe burrash të përzier së bashku, të larë nga shiu, në procesin e dekompozimit.

Trupat janë ato të burrave dhe grave të vrarë “në shtëpi kolektive ose në rrugë”, ose ndërsa torturohen, duke përfshirë forma dhune që tregojnë një situatë lufte civile ose vrasjeje politike.

Kjo krizë tregon diskrecionin dhe dhunës së shtetit, në të njëjtën kohë që ilustron mënyrën se si rendi administrativ dhe juridik i shtetit të ri republikan islamik përthithi, kodifikoi dhe legalizoi praktikat e dhunshme të milicive islamike.

Organizimi i vdekjes në regjimin e egër të mullave radikal islamik

Sikurse dihet asokohe dhe sot tash 46 vjet me radhë, dhuna shtetërore synonte ata me lidhje pak a shumë të përcaktuara kjartë me organizatat politike që kundërshtonin Republikën Islamike. Është e mundshme që ekzekutime të tjera kolektive, më pak të njohura, të ndodhën në vitin 1984. Më në fund, në verën e vitit 1988, menjëherë pas nënshkrimit të traktatit të paqes me Irakun, anëtarët e opozitës që ishin ende në burg u likuiduan në një masakër, që mori mijëra viktima.

Historiani Ervand Abrahamian arriti në përfundimin në vitin 1999 se më shumë se 7,900 disidentë ishin eliminuar midis viteve 1981 dhe 1985. Në vitin 2012, Qendra e Dokumentimit të të Drejtave të Njeriut në Iran (IHRDC), me seli në Yale, vlerësoi se 20,000 ishte numri i ekzekutimeve të dokumentuara dhe vdekjeve politike në periudhën deri në vitin 1988. Iniciativa Tribunali Ndërkombëtar Popullor për Abuzimin dhe Vrasjet Masive të të Burgosurve Politikë në Iran (1981-1988), ka publikuar një listë prej 15,116 personash të ekzekutuar midis viteve 1981 dhe 1988, duke përfshirë 4,677 midis korrikut dhe tetorit 1988.

Shtypja e disidentëve u administrua përmes një aparati juridik dhe ideologjik të organizuar rreth gjykatave revolucionare. Edhe pse u njohën zyrtarisht kur u krijuan në vitin 1979, këto gjykata nuk gëzonin status ligjor deri në fillim të vitit 1983, por edhe atëherë mbetën në kundërshtim me disa nene kushtetuese që kishin të bënin me karakterin publik të seancave gjyqësore, të drejtën për mbrojtje dhe të drejtën për apelim.

Organizimi i vdekjes lindi në shkallë të ndryshme të një sistemi juridik dhe administrativ me dy fytyra, njëra publike dhe tjetra sekrete. Megjithatë, dhënia e një dënimi nuk ishte shkaku i vetëm i vdekjes: milicitë e ndryshme që ishin pjesë e Sepāh (Gardës Revolucionare), e Hezbollahut, e VEVAK (Ministrisë së Inteligjencës dhe Sigurisë) kryen ekzekutime jashtëgjyqësore, veçanërisht midis viteve 1979 dhe 1984.18 Vdekja mund të vinte edhe si pasojë e torturës, ose si sanksion disiplinor në burg.

Menaxhimi i të vdekurve, ka qenë një proces thelbësor në bërjen e dhunës shtetërore të padukshme dhe normale, duke e bërë të pamundur çdo vlerësim të përgjithshëm të kësaj dhune, dhe duke krijuar heshtje dhe amnezi në trupin shoqëror. Me dëshmi të ndryshme të vendosura së bashku, ky menaxhim i trupave mund të kuptohet sipas dy sfidave: së pari, respektimi i rregullave për ndarjen e myslimanëve dhe jomyslimanëve (najes) gjatë varrimit; dhe së dyti, dukshmëria e dhunës shtetërore për familjen dhe miqtë, dhe më gjerësisht në shoqëri. Trajtimi i trupave të të burgosurve të ekzekutuar, tregon kështu një organizim të hapësirës shoqërore dhe një organizim të hapësirës simbolike.

Ritet funerale shiite kërkojnë që trupat, të cilët lahen sipas një procedure specifike, të mbështillen me një qefin të bardhë dhe të vendosen direkt në tokë, me kokën të drejtuar nga Meka.

Djegia nuk praktikohet. Ndarja e të pastërve dhe të papastërve është një parim themelor në praktikën e përditshme, dhe kjo ndodh edhe në ritet mortore. Në traditën shiite, ekzistojnë dy elementë plotësues që janë të rëndësishëm në analizën tonë: jobesimtarët dhe trupat e vdekur.

Pra, në teori, dhe deri në një farë mase në praktikë, ata që janë përgjegjës për administrimin e të vdekurve nuk duhet të shkelin rregullat e najes ose të ndotin veten. Historitë e burgut theksojnë, megjithatë, faktin se ky ndalim, i cili luan një rol të rëndësishëm në ndërveprimet e përditshme dhe në organizimin e hapësirës së burgut, zhduket në dhomën e torturave. Rregulla të tjera kanë të bëjnë më drejtpërdrejt me administrimin e vdekjes.

Eshtë e ndaluar të vrasësh një grua shtatzënë ose një grua të virgjër dhe këto ndalime nuk u respektuan

Dëshmi të shumta raportojnë praktikën e përdhunimit të të burgosurave të pamartuara para ekzekutimit të tyre. Varrimi i myslimanëve dhe jomyslimanëve në E njëjta hapësirë ​​është gjithashtu e ndaluar. Prandaj, ata të burgosur të ekzekutuar që kategorizoheshin si jo-muslimanë (“në luftë kundër Zotit”, një krim i dënueshëm me vdekje) supozohej të varroseshin veçmas, në seksione jo-muslimane të varrezave.

Historia e Mohammad-Reza Ashooq

Historia e Mohammad-Reza Ashooq, një i burgosur që ia doli të arratisej nga autobusi që do të çonte një grup muxhahedinësh në gusht të vitit 1988 në vendin e të shtënave, ku ishin hapur llogore.

“(Sapo mbërritëm) në bazën (ushtarake në Kharileh), na detyruan të futeshim në dushet e përbashkëta. Muret dhe dyert ishin të mbuluara me foto të basijëve (martirë), që kishin qenë atje para nesh. Na dhanë një qefin dhe pak kamfor. Na urdhëruan të hiqnim rrobat dhe të vendosnim qefinin. Na detyruan të hipnim në minibus. Më çuan në automjet dhe më lanë të ulesha në një ndenjëse në pjesën e pasme. Të gjithë të tjerët që hipën në minibus ishin veshur me të bardha, me sy të lidhur dhe me duar të lidhura. Besoj se lidhjet në grushtet e mia u liruan kur u rraha; arrita t’i liroja duart.” Ishte rreth orës 3:30 të mëngjesit atëherë, dhe të gjithë ishin të lodhur, përfshirë rojet revolucionare (militantët Sepāh), të cilët dukeshin të frikësuar. Të gjithë po bërtisnin. Të burgosurit po i bërtisnin fyerje Khomeinit.’ Narratori arrin të shpëtojë duke kërcyer nga dritarja e minibusit. Ai vazhdon: ‘Duhet të kem vrapuar rreth një kilometër drejt lumit kur dëgjova të shtëna. Në fillim, kishte mitralozë, pastaj të shtëna individuale. Të shtënat erdhën nga një cep larg, afër kasolleve, ku kishte dritë.’”

Të burgosurit çohen dhe qëllohen në vetë vendin e varrimit. Disa të mbijetuar të burgjeve të Teheranit, ku filluan masakrat në fund të korrikut 1988, raportojnë se metoda e përdorur në javët e para ishte varja. Nga viti 1983, duket se varjes i është dhënë përparësi sistematike ndaj të shtënave në burgjet iraniane. Kjo është e njëjta periudhë kur gazetat kombëtare ndaluan së botuari lista me emrat e të burgosurve të ekzekutuar.

Shumë dëshmi dhe fotografi tregojnë se viktimat u varrosën pa qefin, me rrobat e tyre dhe madje edhe me këpucët e tyre, gjë që duket edhe më blasfemuese në lidhje me rregullat në lidhje me varrimin. Ata u varrosën si grup në varre të cekëta masive, ndërsa tradita kërkon një varr më shumë se një metër e gjysmë të thellë.

Përtej eliminimit fizik të atyre që identifikohen si jashtë shoqërisë post-revolucionare, aparati i shtypjes synonte largimin e tyre simbolik dhe të qëndrueshëm nga bota shoqërore. Ideologjia islame, e sajuar ad hoc nga protagonistët e dhunës, dhe mënyra se si kjo ideologji mori kontrollin e rregullave fetare, ofrojnë kështu një pamje të privilegjuar të urdhrave simbolikë përmes të cilëve përcaktoheshin kohezioni dhe përfshirja shoqërore.

Administrata refuzonte gjithashtu t’ua kthente eshtrat familjeve, siç ndodhi sistematikisht pas masakrës së vitit 1988. Në shumicën e rasteve, provat e masakrave u fshinë, duke refuzuar t’i bënin ekzekutimet të dukshme me varre: viktimat u varrosën në varre të përbashkëta, vendndodhja e të cilave mbetet ende e panjohur, përveç atij më të rëndësishëm në Khavaran. Kjo varrezë e gjerë jo-muslimane është e ndarë në seksione të ndryshme të caktuara për pakicat fetare të krishterë, baha’i, hebrenj dhe budistë dhe ndodhet në anë të rrugës 15 km në veri të kryeqytetit.

Lajmi në lidhje me ekzistencën e një varri masiv në Khavaran u përhap gradualisht midis familjeve që kërkonin të afërmit e tyre të vdekur të burgosur në ndërtesën e gjykatës. Trupat u varrosën menjëherë atje në gropa të cekëta, me rrobat dhe këpucët e tyre. Autoritetet e burgjeve, kur u thanë të afërmve se ku t’i gjenin të ndjerit, e quajtën këtë vend kāferestan, vendi i jo-muslimanëve, ose la’nat ābād, lagjja e të mallkuarve.

Sipas zyrtarëve të besimit në Iran, ka midis 300,000 dhe 400,000 Baha’i

Megjithatë, zyrtarët në Teheran e shohin sektin si një shembull klasik të papastërtisë së Iranit të Shahut. Ata besojnë më tej se Baha’i-të janë në aleancë me një armik iranian, Izraelin, duke përmendur si provë të ardhurat nga kontributet e bëra nga Baha’i-të iranianë në faltoret në Haifa dhe në Acco në Izrael. Në fakt, Izraeli është toka e shenjtë Baha’i.

Dallimet fetare rrisin përbuzjen e Iranit për sektin. Meqenëse Baha’i-të nuk bëjnë dallime midis burrave dhe grave, ata nuk i ndajnë gjinitë në shërbesat fetare, siç kërkohet nga fundamentalistët islamikë të Iranit. Gratë Baha’i nuk mbajnë vello, pasi i kanë braktisur ato në shekullin e kaluar. Baha’it akuzohen për imoralitet sepse ritet e tyre martesore nuk njihen në Iran dhe nuk ekziston martesë civile.

Ndërkohë, Baha’it po u mohohet njohja sipas Kushtetutës islamike, e cila në teori mbron pakicat hebraike, të krishtera dhe zoroastriane të Iranit. Kjo ka lejuar atë që zyra Baha’i në Kombet e Bashkuara e quan një “fushatë persekutimi fetar aq keqdashëse, aq intensive, aq të qëndrueshme dhe aq të gjera saqë paralajmëron zhdukjen e komunitetit Baha’i si pakicë fetare në Iran“.

Bizneset janë konfiskuar, licencat tregtare janë revokuar; punonjësit e qeverisë në pension kanë humbur pensionet. Shtëpitë, të korrat dhe kafshët janë shkatërruar; faltoret dhe varrezat janë shkatërruar; fëmijëve u janë mohuar vendet në shkolla. Shtëpia e Babit në Shiraz, e cila do të thotë po aq shumë për Baha’it-ët sa do të thotë Kisha e Lindjes për të krishterët, Muri i Vajtimit në Jerusalem do të thotë për hebrenjtë dhe faltorja Qabe në Mekë do të thotë për myslimanët, u shkatërrua me buldozer, tha zoti Barrett.

Dënimet nga Komuniteti Evropian, Shtetet e Bashkuara dhe Kombet e Bashkuara kanë “ngadalësuar procesin e zhdukjes totale të besimit Baha’i në Iran“, sipas z. Barrett. Por udhëheqës të tjerë Baha’i dhe disa vëzhgues të pavarur përdorin fjalën Gjenocid, për të përshkruar atë që kanë frikë se po ndodh.

Regjimi radikal islamik i Iranit 1979-2025

Regjimi radikal i Iranit, misioni i të cilit është të Eksportojë Revolucionin dhe të sjellë sundimin islamist në pjesën tjetër të botës, nëpërmjet ushtrisë dhe grupeve të tij terroriste, nuk do t’i ndryshojë qëllimet e tij nëpërmjet politikave të paqësimit. Administrata amerikane e Joe Biden dhe Bashkimi Evropian kanë ndjekur këtë politikë të rrezikshme, jo vetëm të paqësimit, por edhe të financimit të terroristëve, të mbështetjes së një regjimi që brohoret “Vdekje Amerikës”, “Vdekje Izraelit”; që komploton për të nxjerrë SHBA-në nga Lindja e Mesme; që është e përkushtuar për çrrënjosjen dhe zëvendësimin e Izraelit; që ka synuar me zell qytetarët amerikanë dhe asetet amerikane, dhe që është një nga vetëm katër shtetet sponsorizuese të terrorizmit, si dhe një shkelës kryesor i të drejtave të njeriut. Është koha e duhur për ta nxjerrë regjimin e Iranit nga puna.

Në vitet 1930, Britania e Madhe ndoqi një politikë të paqësimit të Hitlerit dhe Gjermanisë naziste me shpresën e shmangies së një lufte. Përkundrazi, siç e dimë, duke i fuqizuar nazistët për të pushtuar dhe për të provuar të pushtojnë kombe të tjera, kjo politikë paqësimi çoi në Luftën e Dytë Botërore.

Fatkeqësisht, Bashkimi Evropian dhe administrata e Joe Biden-it, kanë kohë që ndjekin politika paqësimi me financuesin e Hamasit, regjimin iranian. Kjo politikë vetëm sa i ka inkurajuar dhe fuqizuar mullahët në pushtet të Iranit dhe përfaqësuesit e tyre terroristë, siç është Hamasi, deri në atë masë sa më 7 tetor, ata nisën një nga sulmet më barbare të gjeneratës sonë kundër Izraelit dhe hebrenjve. Irani tani po kërcënon të bashkohet me luftën kundër Izraelit dhe mund të shpresojë që ky është momenti që ata kanë planifikuar në mënyrë efektive që nga Revolucioni Islamik i vitit 1979.

Presidenti komunist Barack Hysen Obama i qetësoi mullahët në pushtet të Iranit, duke hequr sanksionet dhe dhënë para ($) cash për regjimin antiamerikan

Presidenti Barack Hysen Obama i qetësoi mullahët në pushtet të Iranit, duke hequr sanksionet dhe duke dhene direkt para ($) cash dhe shpikur “marrëveshjen bërthamore” të vitit 2015. Ai pretendoi se ishte “i bindur” se kjo do të “plotësonte nevojat e sigurisë kombëtare të Shteteve të Bashkuara dhe aleatëve tanë”. Në tekstin e marrëveshjes bërthamore është përcaktuar se të gjitha palët “parashikojnë që zbatimi i plotë i kësaj marrëveshjeje bërthamore do të kontribuojë pozitivisht në paqen dhe sigurinë rajonale dhe ndërkombëtare“.

Administrata e Barack Hysen Obama-Joe Biden (2008-2916) & administrata e Obama-Blinken-Soros-Joe Biden-Harris 3 (2020-2024) dhanë $ cash dhe dështuan me turp për 20 vjet

Cili ishte në të vërtetë rezultati? Komuniteti ndërkombëtar dëshmoi edhe më shumë raketa të lëshuara nga Huthit e Jemenit në objektiva civile, vendosjen e ushtarëve libanezë të Hezbollahut në Siri dhe rritjen e sulmeve nga Hamasi i financuar nga Irani ndaj Izraelit dhe Shteteve të Bashkuara. Me miliarda dollarë të ardhura që derdheshin nga Obama-Biden  dhe Biden-Obama I-II në xhepat e Udhëheqësit Suprem të Iranit, Ajatollah Ali Khamenei, dhe Korpusit të Gardës Revolucionare Islamike (IRGC), Teherani nuk e ndryshoi sjelljen e tij për mirë.

Në vend të kësaj, Irani u fuqizua dhe u inkurajua edhe më shumë për të ndjekur idealet e tij revolucionare të anti-amerikanizmit dhe antisemitizmit, si dhe për të përshpejtuar programin e tij të armëve bërthamore. Në vitet 1979-2025 Irani u bë, në fakt, sipas Departamentit të Shtetit të SHBA-së, “sponsori më i keq shtetëror i terrorizmit në botë”.

Në kulmin e këtyre politikave paqësuese ndaj mullahëve, Irani u inkurajua të ngacmonte publikisht Marinën Amerikane, të ndalonte marinarë amerikanë, të burgoste qytetarë amerikanë dhe të kërcënonte të vriste ish-zyrtarë amerikanë në tokën amerikane për një shpërblim prej 1 milion dollarësh. Khamenei gjithashtu u zotua vazhdimisht “Vdekje Amerikës!” dhe “Vdekje Izraelit!” dhe të “shkatërronte regjimin sionist në më pak se 8 minuta”.

Megjithatë, administrata e të përgjumit Joe Biden, ka bërë sikur Irani ka shkelur sanksion pas sanksioni, duke i mundësuar atij të ndërtojë një fond lufte për Trupat e veta të Gardës Revolucionare Islamike dhe përfaqësuesit e saj terroristë jashtë vendit, duke përfshirë Hamasin, Hezbollahun, Xhihadin Islamik Palestinez dhe Huthitët (të cilët sulmojnë Arabinë Saudite dhe Emiratet e Bashkuara Arabe nga Jemeni), me një vlerë prej gati “60 miliardë dollarësh”.

Mjerisht, pavarësisht sanksioneve, disa nga partnerët kryesorë tregtarë të Iranit janë, në fakt, shtete anëtare të Bashkimit Evropian. Sipas Agjencisë së Lajmeve Mehr të kontrolluar nga shteti iranian: “Irani dhe 27 shtetet anëtare të Bashkimit Evropian tregtuan mallra me vlerë 4.36 miliardë euro gjatë 10 muajve të parë të vitit 2022, duke regjistruar një rritje prej 14.28% krahasuar me periudhën përkatëse të vitit të kaluar… Gjermania ishte partneri kryesor tregtar i Iranit në rajonin e BE-së gjatë kësaj periudhe, pasi të dy vendet shkëmbyen mallra me vlerë mbi 1.6 miliardë euro, 15.44% më shumë se në një periudhë të ngjashme të vitit të kaluar. Italia erdhi më pas me tregti me vlerë 555.39 milionë euro me Iranin, duke regjistruar një rritje prej 11.14% nga viti në vit… Holanda me 351.94 milionë euro (rënie prej 10.76%) dhe Spanja me 296.06 milionë euro (rritje prej 13.12%) ishin partnerët e tjerë kryesorë tregtarë evropianë të Iranit.”

Gjermania hipokrite e CDU, e cila predikon për të drejtat e njeriut, në fakt e ka rritur tregtinë e saj me Iranin

Administrata marksiste e Joe Biden dhe Bashkimi Globalist Komunist Evropian, kanë ndjekur këtë politikë të rrezikshme, jo vetëm të paqësimit, por edhe të financimit të terroristëve të mbështetjes së një regjimi që brohoret: “Vdekje Amerikës”, “Vdekje Izraelit”, që komploton për të nxjerrë SHBA-në nga Lindja e Mesme, e cila është i përkushtuar për çrrënjosjen dhe zëvendësimin e Izraelit, që ka synuar me zell qytetarët amerikanë dhe asetet amerikane, dhe që është një nga vetëm katër shtetet sponsorizuese të terrorizmit, si dhe një shkelës kryesor i të drejtave të njeriut. Është koha e duhur për ta nxjerrë regjimin e Iranit nga biznesi.

Irani: Masakra e 30,000 të Burgosurve Politikë në vitin 1988

Në masakrën e vitit 1988, më shumë se 30,000 të burgosur politikë, shumica e të cilëve anëtarë dhe mbështetës të Organizatës Popullore Muxhahedine të Iranit (PMOI/MEK), u ekzekutuan nga regjimi iranian.

Në verën e vitit 1988, regjimi iranian ekzekutoi menjëherë dhe jashtëgjyqësor dhjetëra mijëra të burgosur politikë të mbajtur në burgje në të gjithë Iranin. Masakra u krye në bazë të një fetvaje nga Udhëheqësi Suprem i atëhershëm i regjimit, Ruhollah Khomeini.

Ky raport është një fragment nga botimi i dytë i një libri të titulluar “Një krim kundër njerëzimit“. Libri u botua në gusht 2017 nga Organizata Popullore Muxhahedine e Iranit (PMOI-MEK).

Raporti përmban gjithashtu disa nga ngjarjet e reja që lidhen me masakrën e të burgosurve politikë të vitit 1988, një krim kundër njerëzimit. Masakra filloi bazuar në një dekret (fetva) pa datë me vulën dhe firmën e Khomeinit, Udhëheqësit Suprem dhe themeluesit të Republikës Islamike. Me 236 fjalë, ai nënshkroi dënimet me vdekje për të gjithë të burgosurit që mbështesin grupin kryesor të opozitës, Organizatën Popullore Muxhahedine të Iranit (PMOI/MEK). “Dekreti i Vdekjes” i Khomeinit për ekzekutimet masive të të burgosurve politikë iranianë në vitin 1988.

Khomeini ua caktoi fatet e atyre të burgosurve që ishin dënuar tashmë me kushte specifike, të cilët i përmbaheshin fort bindjeve të tyre, tre individëve që përbënin atë që u njoh si Komiteti i Vdekjes në Teheran, dhe komiteteve të ngjashme në kryeqytetet provinciale. Ai kërkoi që “Ata që marrin vendimet nuk duhet të tregojnë mëshirë dhe të jenë plot “zemërim dhe urrejtje” dhe “të mos hezitojnë” në kryerjen e ekzekutimeve.

Anëtarët e Komitetit të Vdekjes të regjimit të muallave radikal islamik

Në një shkëmbim shumë të shkurtër pyetjesh dhe përgjigjesh që zgjati vetëm disa minuta, komitetet e vdekjes së pari i kërkuan secilit të burgosur të deklaronte përkatësinë e tij ose të saj politike. Nëse ata përmendnin emrin Muxhahedin (MEK), fati i tyre ishte i përcaktuar dhe pyetjet do të mbaronin. Megjithatë, nëse i burgosuri përdorte termin “Monafeq”, që do të thotë “hipokrit”, termi pejorativ i përdorur nga Khomeini për MEK-un, ai ose ajo kthehej në repartet e burgut.

Ky proces në thelb i zbrazi burgjet nga të burgosurit e lidhur me MEK-un. Trashëgimtari i Khomeinit proteston kundër nxitimit të ekzekutimeve të të burgosurve në masakrën e vitit 1988. Më 9 gusht 2016, të afërmit e Hossein-Ali Montazeri, ish-trashëgimtarit të Khomeinit, publikuan një kasetë audio tronditëse në të cilën Montazeri dëgjohet duke i thënë një takimi të anëtarëve të “Komitetit të Vdekjes” 28 vjet më parë (15 gusht 1988) se ata po kryejnë një krim kundër njerëzimit. Kaseta e Montazeri-t zbuloi informacione të reja rreth fushëveprimit dhe gjerësisë së masakrës së të burgosurve politikë në atë kohë.

Ai ka shkaktuar tronditje në Iran dhe në veçanti midis zyrtarëve të regjimit të cilët për më shumë se dy dekada ishin përpjekur të impononin një heshtje absolute ndaj masakrës. “Krimi më i madh i kryer gjatë mbretërimit të Republikës Islamike, për të cilin historia do të na dënojë, është kryer nga ju. (Emrat) tuaj në të ardhmen do të gdhenden në analet e historisë si kriminelë.” Ai shton, “Ekzekutimi i këtyre njerëzve ndërkohë që nuk ka pasur aktivitete të reja (nga të burgosurit) do të thotë se … i gjithë sistemi gjyqësor ka qenë fajtor.”

Të gjithë zyrtarët e regjimit në atë kohë duhej të konformoheshin plotësisht me këtë masakër ose do të shkarkoheshin ose rrëzoheshin nga detyra. Ajatollah Montazeri, i cili protestoi kundër masakrës, ra nga pushteti dhe u shkarkua nga Khomeini në mars të vitit 1989. Kujtimet e Montazeri-t në dhjetor të vitit 2000 dhe materialet e tyre tronditëse ekspozuan shkallën e tmerrshme të masakrës. Ajo që i dha peshë zbulimeve është se ato u bënë nga një njeri që në kohën e ekzekutimeve ishte pasardhësi zyrtarisht i Khomeinit dhe autoriteti i dytë më i lartë në Iran. Megjithatë, kur erdhi puna te masakra e të burgosurve politikë, Khomeini nuk tregoi mëshirë për moskonformizmin më të vogël, madje as nga Montazeri.

Masakra, mund të ndahet në disa valë të dallueshme. Së pari, ekzekutimet e gjera të MEK-ut në burgun Evin në Teheran dhe burgun Gohardasht, të vendosur në periferi të Karaj, 40 km nga kryeqyteti. Këto konsiderohen zemra e masakrës në aspektin politik, pasi për arsye të ndryshme, duke përfshirë vendndodhjen e tyre që i lejon shoqërisë iraniane të mësojë më shumë rreth ngjarjeve sesa në burgjet e tjera, kjo valë vrasjesh është më e dokumentuara me informacion dhe rrëfime.

Raportet dhe provat vërtetojnë se vrasjet vazhduan deri në muajt e parë të vitit 1989. Ndër viktimat e fundit ishin disa nga të burgosurit, përkatësia politike e të cilëve nuk ishte përcaktuar, por që u vranë me urdhërat e mëvonshëm të Khomeinit për komitetet e vdekjes.

Një nga shembujt më të urryer është ai i Ibrahim Raeisi-t, një nga anëtarët e komitetit të vdekjes në Teheran. Në vitin 2015, Khamenei e emëroi atë kujdestar të Fondacionit Astan-e Quds Razavi, një institucion multi-miliardë dollarësh që administron varrin e Imam Rezait në Mashad.

Ministri gjyqësor i Presidentit Hassan Rouhani, Alireza Avail, ishte anëtar i komitetit të vdekjes në provincën jugore të Khuzestanit. Përpara tij, Mostafa Pour Mohammadi mbajti postin për katër vjet në administratën e parë të Roujani; ai ishte anëtar i komitetit të vdekjes në Teheran.

Në vitet 2016 dhe 2017, pyetjet rreth masakrës së vitit 1988 u rishfaqën në zemërimin publik kundër kandidaturës së Raeisi-t, dhe u formua një lëvizje e re për drejtësi. Shumë zyrtarë dhe bashkëpunëtorët e tyre harruan mohimet e tyre të mëparshme dhe filluan të mbronin hapur rolet e tyre në vrasje. Midis tyre ishte edhe Khamenei, i cili nuk shfaqi shenja keqardhjeje.

Pas përmbysjes së Shahut, Khomeini filloi themelet për idealin e tij kalifatist

Pjesa më e madhe e botës ishte mashtruar nga premtimet që bëri në Paris, dhe pak e kuptuan se ai kishte ndërmend të përfitonte nga revolucioni legjitim kundër kurorës për të instaluar një teokraci mesjetare. Përpara se popullsia të kuptonte qëllimet e tij të vërteta, u vunë në vend masa shtypëse. Si hap i parë, hixhabi (veshje modeste, përfshirë shaminë) u bë i detyrueshëm.

Çështja kryesore e mosmarrëveshjes ishte liria, si sociale ashtu edhe politike. I frymëzuar nga një botëkuptim progresiv islamik, MEK e përcaktoi lirinë si thelbin filozofik të qenies njerëzore, ndërsa Khomeini mohoi çdo shprehje të lirisë si jo-islamike.

Disa ditë pas kthimit të Khomeinit në Iran, djali i tij, Ahmedi, i tha udhëheqësit të MEK-ut, Masoud Rajavi-t: “Nëse e mbështesni Imamin (Khomeinin) dhe i kundërshtoni të gjithë kundërshtarët e tij, të gjitha dyert do të jenë të hapura për ju dhe mund të keni çfarë të doni.”

Ekzekutime të përhapura në vitet 1981-1987. Vetëm brenda pak orësh, më shumë se 500,000 njerëz dolën në rrugët e Teheranit dhe Khomeini urdhëroi forcat e tij të hapnin zjarr dhe vala e ekzekutimeve masive filloi po atë natë.

Më 24 qershor, gazetat shtetërore publikuan foto të 12 vajzave të reja, së bashku me deklaratën e lëshuar nga departamenti i marrëdhënieve me publikun i Byrosë Qendrore të Zyrës së Prokurorit të Përgjithshëm Revolucionar Islamik.

Brenda pak orësh nga arrestimet masive, qindra u çuan në trekëmbësh me urdhër të Khomeinit. Shumë fëmijë të fotografuar ishin ekzekutuar pa u identifikuar fare. Njëri pas tjetrit, zyrtarët e regjimit kërkuan më shumë ekzekutime dhe tortura.

Ali Akbar Hashemi-Rafsanjani, i cili ishte Kryetar i Parlamentit në atë kohë dhe numri dy pas Khomeinit, tha: “Bazuar në dekretet hyjnore, ata duhet të dënohen si më poshtë:

1. Ata duhet të dënohen me vdekje,
2. Ata duhet të varen,
3. Duart dhe këmbët e tyre duhet të amputohen dhe
4. Ata duhet të dëbohen…

Nëse në atë ditë (të Revolucionit) do të kishim arrestuar dhe ekzekutuar 200 prej tyre, ata nuk do të ishin shumëfishuar në një numër të tillë sot.”

Mohammad Mohammadi Gilani, kreu i të gjitha Gjykatave Revolucionare Islamike në atë kohë dhe më vonë i emëruar kreu i ardhshëm i Gjykatës Supreme, tha: “Pasi një Mohareb (ata që luftojnë kundër Zotit) kapet, pendimi i tij nuk pranohet dhe ndëshkimi i tij është siç përshkruhet në Kur’an: Vdekje në mënyrën më të egër, varje në mënyrën më të turpshme. Tortura e tij duhet të zhvishet nga lëkura, të kalojë nëpër mish dhe të thyejë kockën.” Të nesërmen, Mohammadi Gilani lëshoi ​​një urdhër edhe më të egër: “Thjesht i vendosni pranë murit (në rrugë) dhe hapni zjarr… Islami nuk lejon që trupi i plagosur i këtyre të jashtëligjshmëve të çohet në spital; ata duhet të shfarosen.”[1]

Hossein Mousavi Tabrizi, Prokurori i Përgjithshëm Revolucionar, deklaroi: “Një nga rregulloret e Republikës Islamike është se kushdo që kundërshton këtë regjim duhet të vdesë. Plagët e tyre duhet të shtohen derisa të vdesin. Ky është rregulli i Islamit. Nuk është diçka e re… Nëse arrestohen, nuk duhet të humbasin muaj që ata të hanë, të flenë dhe të shpenzojnë paratë për thesarin. Dënimi i tyre është në rrugë. Vrasja e tyre nuk është diçka e lejuar; është e domosdoshme…”[2]

Pasi u zbatuan urdhrat, vajzat deri në 13 vjeç, gratë shtatzëna dhe nënat e moshuara u çuan të gjitha në trekëmbësh, vetëm për shpërndarjen e fletushkave. Vala e ekzekutimeve vazhdoi për muaj të tërë, duke u shndërruar në vite. Për shkak të arrestimeve të përhapura, burgjet në të gjithë vendin u mbushën me të burgosur politikë. Qelitë e projektuara vetëm për disa persona u mbushën 10 deri në 15 herë më shumë se kapaciteti i tyre. Të burgosurit duhej të flinin me radhë natën, në disa raste duke qëndruar drejt. Të burgosurit u torturuan rëndë dhe shumë prej tyre vdiqën nën tortura.

Një paqe e drejtë kishte qenë e mundur që nga maji 1982, kur forcat irakiane u tërhoqën përtej kufijve të Iranit. Të gjitha të drejtat e Iranit do të ishin njohur dhe vendet fqinje ishin madje të gatshme të ndihmonin me garanci. Megjithatë, Khomeini shtoi edhe gjashtë vjet të tjerë në luftën shkatërruese me sloganin “Ne do ta pushtojmë Kudsin (Jerusalemin) nëpërmjet Qerbelasë”.

Në një raport tjetër të ofruar nga Amnesty International për takimin e 45-të të Komisionit të OKB-së për të Drejtat e Njeriut në Gjenevë në fillim të vitit 1989: “Në disa raste, ish-të burgosurit politikë që nuk ishin përfshirë në aktivitete të paligjshme politike pas lirimit të tyre nga burgu, u arrestuan përsëri dhe u ekzekutuan. Raportet e marra nga Amnesty International janë nga e gjithë Irani dhe janë ofruar nga familjet dhe disa grupe politike.”

Lista përbëhet nga 570 gra dhe 4,464 burra

Nga 2,770 personat, mosha e të cilëve në kohën e ekzekutimit dihet, 42 ishin nën moshën 18 vjeç; ka shumë të ngjarë që ata të jenë arrestuar gjatë masakrës. Shumica e viktimave janë të moshës nga 20 deri në 30 vjeç. Prandaj, shumica ishin nën moshën 18 vjeç në kohën e arrestimit të tyre. Dhjetëra ishin gjithashtu mbi moshën 50 vjeç kur u ekzekutuan.

Sa i përket profesionit, 958 ishin studentë universiteti ose të shkollës së mesme. Përveç këtij grupi, statusi i punësimit të 815 të tjerëve është përcaktuar si më poshtë: Nga 2,391 personat, niveli i arsimimit të të cilëve është përcaktuar, të dhënat janë si më poshtë: Bazuar në vendlindje, ata që janë listuar ishin nga 140 qytete, të cilat, sipas ndarjeve aktuale gjeografike, përfshijnë të 31 provincat. Përveç kësaj, lista përmban viktima të të gjitha grupeve etnike iraniane: Baluç, arabë, kurdë, turq, turkmenë, bakhtiyari, lor, qashqai dhe taleshi.

[1] Gazeta shtetërore Kayhan, 20 shtator 1981
[2] Gazeta shtetërore Kayhan, 20 shtator 1981