Shkruan Luan-Asllan Dibrani
Bashkimi Evropian, gjatë vitit 2023, vendosi masa ndëshkuese ndaj Kosovës, me arsyetimin e pamjaftueshmërisë së Qeverisë së Kosovës për të shtensionuar situatën në veri të vendit. Kjo ndodhi pavarësisht faktit që Serbia, përmes grupeve të saj kriminale, vazhdon të nxjerrë pengesa për stabilitetin e Kosovës dhe rajonit. Aktualisht, këto masa mbeten ende pezull, ndonëse autoritetet e Kosovës pretendojnë se kanë përmbushur të gjitha kërkesat e BE-së dhe i konsiderojnë këto sanksione të padrejta.
Pabarazia dhe politikat e dyfishta të BE-së
Dallimet në qëndrimet e vendeve anëtare të BE-së për heqjen e këtyre masave dëshmojnë fragmentimin e brendshëm të BE-së dhe tregojnë ndikimin e disa vendeve që vazhdojnë të mbështesin interesat serbe në rajon. Kjo politikë dyfytyrëshe dëmton jo vetëm kredibilitetin e BE-së si ndërmjetës në dialogun Kosovë-Serbi, por edhe procesin e normalizimit të marrëdhënieve midis dy vendeve.
Shtetet anëtare të BE-së që ende nuk e njohin pavarësinë e Kosovës mbajnë një qëndrim që përputhet me atë të Rusisë dhe Kinës, duke reflektuar një paradoks të madh. Ata përfitojnë nga siguria dhe mirëqenia e ofruar nga NATO dhe BE, por mbajnë qëndrime që janë anti-perëndimore kur bëhet fjalë për Kosovën.
Forcimi i marrëdhënieve me aleatët strategjikë
Për Kosovën është e domosdoshme që të fokusohet te bashkëpunimi i ngushtë me SHBA-në, Britaninë e Madhe dhe aleatë të tjerë të sinqertë si Turqia dhe Kroacia. Historia ka treguar se këta aleatë kanë qenë të vetmit që kanë mbështetur fuqishëm Kosovën në momentet vendimtare, përfshirë intervenimin e NATO-s dhe shpalljen e pavarësisë.
Nevoja për unifikim të politikës së jashtme të BE-së
Për BE-në, kjo situatë është një test i rëndësishëm për unifikimin e politikës së saj të jashtme dhe ruajtjen e kredibilitetit si një faktor ndërmjetësues. Përderisa disa vende të BE-së vazhdojnë të mbajnë qëndrime të ndikuara nga interesat sllave dhe ruse, është e pamundur që BE-ja të ofrojë një zgjidhje të drejtë dhe të qëndrueshme për raportet Kosovë-Serbi.
Gabimet historike dhe riparimi i tyre
Kjo situatë pasqyron edhe një herë padrejtësitë historike ndaj shqiptarëve, që nga ndarja e padrejtë e trojeve shqiptare në shekullin XX sipas interesave ruso-sllave. Është koha që këto gabime të riparohen përmes një qasjeje të drejtë dhe të balancuar, që do të reflektonte realitetin modern politik të rajonit dhe rëndësinë strategjike të Kosovës si faktor stabilizues.
Rekomandime për tejkalimin e krizës
1. Diplomaci e fokusuar me aleatët kryesorë: Kosova duhet të thellojë marrëdhëniet me SHBA-në, Britaninë e Madhe, Turqinë dhe aleatë të tjerë të cilët kanë mbështetur gjithmonë shtetësinë dhe integritetin e saj.
2. Përdorimi i trysnisë ndërkombëtare: Me ndihmën e aleatëve strategjikë, Kosova duhet të rrisë presionin ndaj BE-së për heqjen e sanksioneve dhe për përfundimin e politikave të paqarta në raport me Serbinë.
3. Denoncimi i politikave diskriminuese: Përmes një analize të qartë dhe të ashpër, duhet të nxirren në pah gabimet dhe pabarazitë në politikat e BE-së, duke theksuar faktin që Serbia vazhdon të destabilizojë rajonin dhe të ruajë marrëdhënie të ngushta me Rusinë.
4. Përfshirja e shoqërisë civile dhe mediave: Për të forcuar pozicionin e saj, Kosova duhet të përfshijë shoqërinë civile dhe mediat në një fushatë ndërkombëtare që adreson padrejtësitë dhe promovon të drejtën e saj për barazi dhe trajtim të drejtë.
Përfundim
Kosova nuk mund të mbetet peng i politikave të dyfishta të BE-së, të cilat më shumë i shërbejnë interesave serbe sesa paqes dhe stabilitetit në Ballkan. Është koha që Kosova të ndërtojë një strategji diplomatike të bazuar në forcimin e marrëdhënieve me aleatët strategjikë dhe në denoncimin e padrejtësive që e kanë penguar zhvillimin e saj. Në këtë proces, uniteti politik dhe diplomatik është kyç për arritjen e qëllimeve afatgjata të shtetndërtimit dhe integrimit ndërkombëtar të Kosovës.
