Një përzgjedhje e eseve të ngarkuara politikisht të George Orwell mbi gjuhën dhe shkrimin që i japin kontekst klasikes së tij distopike, 1984
Gjatë historisë, disa libra kanë ndryshuar botën. Ata kanë transformuar mënyrën se si ne e shohim veten dhe njëri-tjetrin. Ata kanë frymëzuar debat, mospajtim, luftë dhe revolucion. Ata kanë ndriçuar, indinjuar, provokuar dhe ngushëlluar. Ata kanë pasuruar jetë dhe i kanë shkatërruar ato.
Tani, Penguin ju sjell veprat e mendimtarëve, pionierëve, radikalëve dhe vizionarëve të mëdhenj, idetë e të cilëve tronditën qytetërimin dhe ndihmuan të bëhemi ata që jemi. Seria e “Ideve të Mëdha të Penguin” përmban dymbëdhjetë vepra novatore nga disa prej mendimtarëve më të mrekullueshëm të historisë dhe çdo vëllim është i paketuar bukur me një dizajn unik të tipit, që nxjerr në pah artin e libralidhësve. Duke ofruar literaturë të shkëlqyer në pako të shkëlqyera me çmime të shkëlqyera, kjo seri është ideale për ata lexues që duan të eksplorojnë dhe shijojnë Idetë e Mëdha, që kanë formësuar botën.
Qoftë duke shpuar gënjeshtrat e politikanëve, duke zbërthyer me zgjuarsi karakterin anglez apo duke thënë të vërteta të papëlqyeshme për luftën, esetë e përjetshme dhe pa kompromis të Orwellit janë më të rëndësishme, argëtuese dhe thelbësore se kurrë në epokën e sotme të sorollatjes.
Këtu janë 10 mësimet kryesore të ‘Pse shkruaj’ nga George Orwell:
1. Të shkruarit si një akt politik: Orwell besonte se të gjitha shkrimet janë në thelb politike. Ai theksoi se shkrimtarët shpesh ndikohen nga bindjet e tyre politike, qoftë me vetëdije apo pa vetëdije, dhe se shkrimi mund të shërbejë si një mjet për të sfiduar pushtetin dhe ekspozuar padrejtësitë.
2. Rëndësia e qartësisë dhe së vërtetës: Orwell ishte një avokat për shkrimin e qartë dhe të drejtpërdrejtë. Ai argumentoi se shkrimi i mirë duhet të komunikojë të vërtetën dhe të shmangë kompleksitetin ose zhargonin e panevojshëm që errëson kuptimin.
3. Përvoja personale i jep formë shkrimit: Orwell theksoi se si përvojat e tij personale – veçanërisht dëshmia e varfërisë, shtypjes dhe luftës – ndikuan në dëshirën e tij për të shkruar. Përvojat e tij jetësore u bënë themeli për shumë prej veprave të tij letrare.
4. Fuqia e gjuhës: Orwell shpesh diskutonte se si gjuha mund të manipulohet për të kontrolluar mendimin. Ai besonte se gjuha e saktë dhe e ndershme është thelbësore për ruajtjen e lirisë së mendimit dhe të shprehjes, siç u eksplorua në romanin e tij të famshëm 1984.
5. Të shkruarit si një formë proteste: Orwell e shihte shkrimin si një mjet të fuqishëm për ndryshime shoqërore. Për të, shkrimi ishte një mënyrë për t’i rezistuar autoritarizmit, për të ekspozuar gënjeshtrat dhe për t’u dhënë zë të shtypurve.
6. Katër motive për shkrimtarët: Orwell identifikoi katër arsye kryesore pse shkrimtarët shkruajnë: (1) egoizmi i plotë, (2) entuziazmi estetik, (3) impulsi historik dhe (4) qëllimi politik. Shkrimtarët udhëhiqen nga një përzierje e këtyre motivimeve, megjithëse disa mund të mbështeten më shumë tek njëri se sa te tjetri.
7. Përgjegjësia morale e shkrimtarëve: Orwell besonte se shkrimtarët kanë një detyrim moral për të përdorur platformën e tyre për mirë, duke i thënë të vërtetën pushtetit dhe duke adresuar çështje sociale. Shkrimtarët duhet të jenë të ndershëm dhe të patrembur në ndjekjen e së vërtetës.
8. Të shkruarit kërkon disiplinë: Orwell vuri në dukje se të shkruarit është punë e vështirë që kërkon disiplinë, fokus dhe këmbëngulje. Ai e kuptoi se procesi krijues mund të jetë sfidues dhe se shkrimtarët duhet t’i kalojnë vështirësitë për të nxjerrë punë kuptimplote.
9. Natyra autobiografike e shkrimit: Orwell theksoi se i gjithë shkrimi është, në një farë kuptimi, autobiografik. Edhe kur nuk shkruajnë në mënyrë eksplicite për veten e tyre, shkrimtarët injektojnë perspektivat, besimet dhe përvojat e tyre personale në punën e tyre.
10. Fuqia e trillimeve për të përcjellë të vërtetën: Megjithëse Orwell ishte gazetar dhe eseist, ai besonte se trillimi shpesh mund të komunikonte të vërteta më të thella se jo-trillimi. Përmes tregimit, trillimi mund të ndriçojë realitete komplekse politike dhe morale në një mënyrë, që rezonon me lexuesit në një nivel personal.
Këto mësime nga ‘Pse shkruaj‘ pasqyrojnë pikëpamjet e Orwellit për shkrimin, politikën dhe përgjegjësitë etike të shkrimtarëve, si dhe përkushtimin e tij të thellë për qartësinë dhe të vërtetën e fjalës së shkruar.
LIBRI: https://amzn.to/3ZXtKDm
