– Poemë recital
*
Sami Frashëri,
libri, „Gjeografia e Çamërisë“,
Stamboll, 1889
Republika e Çamërisë ( Epiri ) njihej që në lashtësinë e hershme, Republikë. Epiri i Çamërisë qysh në shekullin e VI-të p.e. r. fitoi kuptimin politik, Republikë. Thesprotianët e vjetër i përkasin thjesht popullit pellazg. Ata ishin të një gjaku dhe kishin të njëjtën gjuhë me popullin e Kaonisë dhe të Mollosisë. Për shumë kohë Republika e Çamërisë ( Epirit ) u qeveris nga krerët e tyre dhe pastaj për një periudhë u qeverisën në formën e Republikës.
Epiri atë kohë banohej nga shumë fise, ndër të cilët kryesorë ishin thesprotët, kaonët dhe molosët. Me gjithë disa veçori të jetës kulturore e politike, këto popullsi ishin etnikisht të një trungu me pellazgo-ilirët. Pra pellazgët janë shqiptarët e sotëm.Vend jeta e Shqipërisë antike në tokën e saj; në Atikë, Dodonë dhe More.
Sami Frashëri, libri, „Gjeografia e Çamërisë“, Stamboll, 1889
– Figurat në poemë janë numra:
1.
Për çdo shqiptar, Shqipëria është më e madhe se Shqipëria. Pavarësia e Çamërisë nga Greqia është udha që duhet ta bëjmë!…
Atdhe Geci, Vlorë, 2016
HIMN I ÇAMËRISË – Teksti i Himnit të Çamërisë këndohet me zë:
Çamëri tokë pellazgjike
Pallë Epiri në lashtësi
Je stërgjyshe e shqiptarëve
Në Dodonë e Iliri
Gjokset tua të përgjakura
Drejt fitores në lavdi.
Refreni:
Çamëri vend i bekuar
Plot me vuajtje e histori
Çamëri vend i uruar
Ngrite flamurin Kuq e Zi.
Ti je gjaku i Janinës
Ti je dritë e Shqipërisë
Plagët tua shekullore
Ndritën zjarrin e lirisë
Këngët tua nuk shterojnë
N ́zemrat tona të rinisë.
Refreni:
Çamëri vend i bekuar
Plot me vuajtje e histori
Çamëri vend i uruar
Ngrite flamurin Kuq e Zi.
Çamëri fole shqiponjash
Brinjët tua i ke shpatë
Jatagan mbi fustanellë
Vendit tonë i dalim zot
Mëmëdheu po na pret
Gjithandej deti buçet.
Çamëri, e jona Çamëriiii!
Tekstin; Atdhe Geci,
Muzikën; Izet Kallaba,
Soliste e Himnit;
Ylberina I. Avdyli
1 .
Të paktë janë ata njerëz në Greqi që nuk e kanë gjyshen apo gjyshin çam ose arban.
Aristidh Kola
2 .
Ne nuk kemi nevojë ta qepim hartën e atdheut tonë me Çamërinë, kur atë e ka qepur vet perëndia, – Shqipëria deri në Prevezë e më përtej!… ( A. Geci )
3 .
Rritu bimë e gjuhës dhe e fjalës
ti që vjen nga gjiri tragjik i jetës
ji shpërthim i flakëve të shpirtit
je lavdi e popullit të përgjakur!…
4.
Çamëri, fati ynë është gjuha shqipe. Kryevepra që shqip flisnin dhe komunikonin perënditë. Zeusi, Apolloni, Thoti, në gjuhë pellazgo-shqipe shkruanin e komunikonin. Të tri këto perëndi meshën e bënin në gjuhën shqipe, në gjuhën të perëdisë. Në faltoret e Dodonës, Athinës, Atikës e Moresë, bari, pemët, gurët, fryma e ajrit, muret e rrënojave edhe sot në gjuhën shqipe të Zeusit flasin. Çamët dhe Arbanitët në tërë Greqinë identifikohen me Pirro Shqiponjën, Papa Eleuterin dhe me Gjergj Kastriotin !…
Atdhe Geci – Xarrë, Mesopotami, 2017
2.
Ekziston populli ndaj ekzistojmë dhe né
Ekziston populli ndaj ekziston dhe gjuha
Ekziston populli ndaj egziston dhe kënga
Ekziston populli ndaj ekziston Shqipëria
3.
Shqiponja shtatëzaninë e mori në Kosovë, shtatëzaninë e ndjeu të gjallë në bark tek Nëna në udhën për në Çamëri!…Lexojmë në ditarin e mësuesit dhe patriotit çam, Musa Demit, i rënë me tërë familjen për çlirimin e Çamërisë.
2 .
Nuk ka më shqip se gjuha shqipe
Nuk ka më shqip se shkrimi saj
Nuk ka më shqip se pellazgo-iliri
Nuk ka më shqip se sa Çamëri…
( Behar. Pasdite e fundgushtit. Frymë e detit krijon dridhje ullinjësh. Sipas legjendave, kjo është një këngë e lashtë e erërave. Një çam dhe një çame shfaqen nën pemë ulliri. Jo rrallë ullinjtë bashkëbisedojnë mes veti! )
4.
Jam popull gjysh i gjuhëve të lashta
popull gjysh i gjuhëve të Evropës
Shqiptar jam, kur s´ kishte Greqi
Shqiptar jam, as kur s´kishte Athinë.
5 .
Perënditë tona, Thoti, Zeusi e Apolloni, janë gjaklindësit e shqiptarëve. Shqiptarët, s´jemi të ardhur në More, Atikë, Dodonë e Kretë. Ne jemi etnikët, të parët njerëz të lindur në këtë tokë. Atdhe, Çamëria është lindur nga prindër, pellazgo ilir.
– Teksti i këngës popullore „Mall për Çamërinë“
3.
– Çamëri moj Çamëri
Copa copa
Vende -vende
Ti me atë anë
Unë me ketë anë
Amanet pleqtë na lanë
Varret ti leme ne vatan,
Çamëri moj Çamëri na mbeti loti ne si
Gjithë jeten pa të parë
Mbetëm rrugëve të ndarë
S’ka një varr për te qarë
Çamëri moj Çamëri
Se te brodha nuk e di
Si ti spashë në gjithë dynjan
Po ta dish o Çamëri
Jesh dhe mbetesh Çamëri
2.
Njëgjakësh jemi shqiptarët, një e folur dhe një gjuhë e shkruar. Lufta për liri dhe Pavarësi të Çamërisë është udha që duhet të bëjmë. Populli shqiptar flet gjuhën shqipe të tre perëndive shqiptare: Thotit, Zeusit dhe Apollonit.
Dallgë e verbër, memece,
zhurmën tënde e ndiej;
ta ndali nuk mundem,
ta mbërthej , se bëj d ot…
4.
Qysh kur toka ishte fëmijë né jemi të këtij dhéu, të kësaj toke dhe, të tre detërave pellazgo-ilir. Burra! Njerëz! Çamëria është tokë Shqipnie, tokë e Atdheut tonë. Adhoan, jam Morea, jam shqipe me gjak e me gjuhë! Jam shqiptare që nga embrionimi , pellazgo-ilir. Më duaj, më puth, më përqafo!
2.
Tre Drina rrjedhin tokës së Shqipërisë
tre Drina bartin flamuj të ndryshëm
tre Drina flasin me pasaportë mes veti
tre Drina i thërrasin ndërgjegjes sonë
5.
Lidhja midis Çamëve dhe Arbanitëve është çelësi i zgjidhjes të ngatërresave me Greqinë!..Vetëm të bashkuar çam dhe arbanit mund ta ngremë flamurin pellazgjik të Pirros dhe të Zeusit.
3.
Në Çamëri, dhe gjithandej Prevezës
dritë bën gjuha shqipe, fjala e nënës
Në Greqi, Shqipëria ka një Shqipëri…
5.
Shqiptar të të gjitha trojeve
në Epir e gjithandej atdheut
nuk ka fushë buke, dhe as
grykë mali, e as breg lumi,
dhe as oxhak të shtëpive
pa një të rënë të bukur për liri!…
6.
O Adhoan Molosi, Morea kam nevojë të më përqafosh!Shpirt, a e ndien që jemi bijë hyjnorë të Thotit, Zeusit, Thesprotit, Gjergj Kastriotit dhe të Adem Jasharit!
Nuk ka paqe për lumin me vaj
Nuk ka paqe për lumin e ndarë
Çamëri bëje dorën grusht, me
ty Shqipëria është Shqipëria!…
2.
Atdhe, kthimi i Çamërisë në gjirin e Shqipërisë, ia kthen emrin atdheut emrin e vet, Iliri! Rroftë Republika e Çamërisë! Rroftë Çamëria Shqiptare!
6.
Krejt brenda kraharorit
zemërimi i bie daulles
trishtimi i bie kitarës
e liria, një kënge me zë….
3.
Teksti i shpalljes së pavarësisë së Çamërisë: Den Hag, 30 tetor, 2016, Hoteli “Ambasador”, ora 14-të: Ditë me diell:
1.
Ne, përfaqësuesit e popullit shqiptar çamë dhe arvanitë të trevave shqiptare të aneksuara nga Greqia,pasi analizuam gjendjen në të cilën ndodhemi mbi një shekull, të përndjekur nga vendi ynë, përkatësisht të shtypur dhe të diskriminuar në aspektin human,gjuhësor, kulturor, politik e kombëtar, vendosëm që të mblidhemi në Kuvendin Gjithëpërfshirës Çamë, dhe Arvanitë, me qëllim të vetëm të organizimit të institucioneve, parlamentit, qeverisë dhe ministrive përkatëse për udhëheqjen e procesit politik dhe ushtarak për realizimin e Pavarësisë së Çamërisë, dhe krijimin e Shtetit të Çamërisë. Të nderuar delegatë të Kuvendit Gjithëpërfshirës Çamë dhe Arvanitë, me propozimin tim e tuajin, Kryetar i Kuvendit të Republikës së Çamërisë zgjidhet, z. Ahmet Xhani. Urime z. Xhani!
Rroftë Republika e Çamërisë! Rroftë Çamëria Shqiptare!
Atdhe Geci, Kryetar i Këshillit Nismëtar të Kuvendit
Gjithëpërfshirës çam dhe arvanit, Hagë, 30
tetor, 2016, Hoteli “Ambasador”, ora 14-të
– Valle epike çame!…
5.
Çamëria s´lypet, Çamëria merret!
-Vallja e Osman Takës:
7.
Shqipëri, të këndojmë me gjuhën më të parë të tokës, me gjuhën shqipe të Thotit, Zeusit, Eskilit, Homerit…
5.
Hapi krahët flamur shqiptar
I lavdëruar i luftës e i paqës
Flamur i pellzgëve, i Ilirëve…
flamur kuq e zi i dardanëve
flamur kuq e zi i Çamërisë
flamur kuq e zi i Iliridës
flamur Kuq e zi i Ulqinit
për ty jemi betuar për jetë
flamur i shenjtë i Atdheut!…
5.
Shqiptar: Ne s´ kemi nevojë ta qepim hartën e atdheut tonë me Çamërinë, kur atë e ka qepur vet perëndia, – Shqipëria deri në Prevezë e më përtej!…
2.
Atdheu bën pa gjithsecilin prej nesh, por atdheu nuk bën pa Çamërinë! Pa Krahinën e Mollës së Kuqe, pa Ulqinin, Iliridën dhe Kotorrin!
10.
Në ç ́drejtim po lëviz kombi ynë?Mbi Prizren ende ka ré të zeza! Ky qytet njëkombësh i shqiptarëve, shkruan Gjirokastra për Prizrenin, është përtej 7 mrekullive të botës, Prizreni ujin e vet e njeh nga etja. Kosova Çamërinë e ka motër gjaku të zemrës!Shqipëri, njih Çamërinë Republikë!
6.
A do ta bëjë këtë histori populli ynë
që Preveza e Prishtina të bashkohen?
Retë në qiell mund të kenë rrufé,
por çasti e do këngën me e mprehë!…
(- Zërat; Çamëria Republikë! Çamëria Shqipëri! )
1.
Republika e Çamërisë, e shpallur më 30 tetor, 2016, në Hagë të Holandës, u lind 15 mijë vjet pas qytetërimit pellazg, 5 mijë vjet pas Diskut të Festit, dhe Gurit të Lemnit, 2 mijë e 500 vjet pas Mbretërisë së Pirros dhe 600 vjet pas Princit të Arbrit dhe Mbretit të Epirit, të hyjshmit, – Gjergj Katriotit-Skënderbeut. Në këtë udhë të gjatë qytetërimi, Epiri i Ilirisë, Çamëria shqiptare, jo pa të drejtë quhet fole e gjithë qytetërimit Evropian e botëror. Çamëria pellazgo-shqiptare, njihet për figura të shquara shqiptarësh që i dhanë vepra të çmuara Atdheut dhe kontribuan në qytetërimin gjithë botëror.
4.
Epiri i Ilirisë – Çamëria, i dha botës Njëperëndinë, i dha Papë Eleuterin, e figura të çmuara njerëzimit. O të mirët e mi! Të gjakut e kam Zeusin, Thotin e Apollonin, Aleksandrin e Pirro Burrin, Platonin, Sokratin e Eskilin, Safon e Herodotin, Papa Eleuterin e Hoxhë Tahsinin, Elena Gjikën e Muharrem Rushitin, Alush Taken e Abedin Dinon, Rexhep e Musa Demin, Kolë Idromenon, Faik Konicën, Abaz Dojakën e Niko Stillon, Bilall Xhaferrin e Aristidh Kolën, Festim Laton, e sa e sa të tjerë.
DEKLARATA E PAVARËSISË SË ÇAMËRISË – 30 tetor, 2016, Den Hag
Duke u nisur nga vullneti i shprehur nga ana popullit të Çamërisë, për organizimin politiko- shtetëror, në territorin e Çamërisë, Kuvendi i Republikës së Çamërisë, si organ përfaqësues, kushtetutëdhënës dhe i vetëqeverisjes në Çamëri, solemnisht shpall;
KUVENDI ME KËTË DEKLARATË
KUSHTETUESE SHPALL REPUBLIKËN E ÇAMËRISË NJËSI TË BARABARTË NË RAPORT KONFEDERAL ME GREQINË SI FAZË KALIMTARE DERI NË ZGJIDHJEN
PËRFUNDIMTARE NË PËRFILLJE TË VULLNETIT POLITIK TË POPULLIT TË ÇAMËRISË.
1.
Me këtë deklaratë, Kuvendi shpreh dhe shpall vullnetin politik të popullit të Çamërisë si akt i vetëvendosjes politike.
2.
Ky Kuvend, duke e shpallur nga ana e tij dhe në nivel të tij, Çamërinë njësi të barabartë dhe në raport konfederal me Greqinë, si fazë kalimtare, në bazë të principeve të demokracisë autentike mbi respektimin e vullnetit të popullit çam dhe arvanitas, në Çamëri, pret konfirmimin e këtij akti kushtetues në Kushtetutën e Republikës së Greqisë. Me Membështetje të plotë të opinionit demokratik çam dhe arvanit në Greqi dhe të qendrave te vendosjes ndërkombëtare, Kuvendi shpall si gjuhë zyrtare të Republikës së Çamërisë, gjuhën shqipe dhe gjuhën greke ( po edhe ajo shqiptare ), flamurin kombëtar me emblemën e mbretërisë së epirotëve mbi kokë të shqiponjave, stemën e
shtetit të Çamërisë.
3.
Ky Kuvend, Çamërinë dhe pozitën e re kushtetuese të
saj, e konfirmon si bashkësi dhe pozitë politiko-kushtetuese të përbashkët të shtetasve të Çamërisë, ku shqiptarët çamë dhe arvanitas, si shumicë e popullsisë së Çamërisë shpallen popull autokton dhe shtetformues
në trojet e veta.
4.
Në ndërkohë, deri në aplikimin definitiv juridik të kësaj Deklarate Kushtetuese, Kuvendi dhe organet e pushtetit të Çamërisë marrëdhëniet e tyre në rendin kushtetues të Greqisë i mbështesin në vullnetin e popullit shqiptar, çam dhe arvanitas, të shprehur në këtë Deklaratë, me ç’rast i kërkohet Greqisë heqja e“Ligjit të Luftës” me Çamërinë dhe Shqipërinë.
5.
Deri në miratimin e Kushtetutës së re të Republikës së
Çamërisë, tash e tutje Kuvendi do të komunikojë publikisht në aktivitetin e vet dhe në marrëdhëniet ndërkombëtare me emërtimin zyrtar “Republika e Çamërisë”.
6.
Me miratimin e kësaj Deklarate, shpallet segregativ dhe jolegjitim çdo dokument diskriminues për popullatën çame në territorin e Çamërisë.
Për Kuvendin Gjithëpërfshirës Çam dhe Arvanit
Festim Lato, Hagë, 30. 10. 2016.
7.
Në Çamëri dhe në gjithë atdheun as toka, as uji nuk kanë qetësi! Çamëria lexon vetëveten s´është metaforë por dhimbje. Pavarësia e Çamërisë është udha që duhet ta bëjmë. Ky amanet për Republikën e Çamërisë është mision i së ardhmes, mision i pakthyeshëm! Çamëria s´lypet, Çamëria merret!…
6.
Në degë ulliri e kam lidhur fjalën
tek më e fismja pemë e natyrës;
Çamëri, shembja çatinë Greqisë
lufta për l iri është e pandalshme!…
10.
Shtetet dhe perandoritë ngrihen e bien, popujt mbeten. Shtetet janë organizma gjeo-politikë të përkohshëm, ndërsa popujt janë të përjetshëm. Republika e tretë shqiptare në Ballkan, Republika e Çamërisë, është çelësi i Shqipërisë së Bashkuar. Populli çam në Çamëri dhe gjithandej Greqisë e në More edhe në kohën tonë identifikohet me Pirron dhe Gjergj Kastriotin. Identifikohen shqiptar!
6.
Në degë ulliri e kam lidhur fjalën
tek më e fismja pemë e natyrës;
Çamëri, shembja çatinë Greqisë
lufta për liri është e pandalshme!…
8.
Ëndërr e çamit çasteve zgjërohet
posi një det me valë të trazuara,
ai s ́ndalon tek ura e mendimeve
por ai hyn thellë gjithësisë së tij
ëndërr e çamit s ́është vogëlimë,
por bubullimë e të gjithë atdheut!…
4.
Fol Shqipëri, fol Kosovë, fol Iliridë! O folni të gjithë, se në Çamëri, heshtja dhimbjen më nuk e mban!…
9.
HIMN I ÇAMËRISË – Recitim
Çamëri tokë pellazgjike
Pallë Epiri në lashtësi
Je stërgjyshe e shqiptarëve
Në Dodonë e Iliri
Gjokset tua të përgjakura
Drejt fitores në lavdi.
Refreni:
Çamëri vend i bekuar
Plot me vuajtje e histori
Çamëri vend i uruar
Ngrite flamurin Kuq e Zi.
Ti je gjaku i Janinës
Ti je dritë e Shqipërisë
Plagët tua shekullore
Ndritën zjarrin e lirisë
Këngët tua nuk shterojnë
N ́zemrat tona të rinisë.
Refreni:
Çamëri vend i bekuar
Plot me vuajtje e histori
Çamëri vend i uruar
Ngrite flamurin Kuq e Zi.
Çamëri fole shqiponjash
Brinjët tua i ke shpatë
Jatagan mbi fustanellë
Vendit tonë i dalim zot
Mëmëdheu po na pret
Gjithandej deti buçet.
Çamëri, e jona Çamëriiii!
Tekstin; Atdhe Geci,
Muzikën; Izet Kallaba,
Soliste e Himnit;
Ylberina I. Avdyli
Atdhe Geci – Vlorë, Firencë, Den Hag, 2016-2019
