Në një intervistë, ministri gjerman i Financave, Wolfgang Schauble, 68 vjeç, kritikon Shtetet e Bashkuara për kërkesën që i kanë bërë Gjermanisë për reduktimin e eksporteve, tregon planet për një kornizë ligjore për të zgjidhur problemin e borxheve të vendeve të ndryshme të Europës si dhe nënvizon domethënien e aksit gjermano-francez për Europën
Çfarë marrëdhëniesh keni me homologun tuaj amerikan, Geithner?
Ai është një ministër i shkëlqyer. Kemi një marrëdhënie të mirë personale.
Megjithatë, ai vazhdimisht i kritikon zyrtarët e qeverive të vendeve që janë duke marrë surpluse të mëdha nga eksportet dhe që nuk po bëjnë aq sa duhet për të stimuluar ekonomitë e tyre të brendshme. Besoj e dini se ndër të tjera e ka fjalën edhe për ju?
Ashtu duket. Ja përse unë i them atij vazhdimisht se këndvështrimi i tij në këtë drejtim është i pasaktë.
Gjithsesi vlera e mallrave që Gjermania i shiti Shteteve të Bashkuara e kalon vlerën e importeve nga ai vend me 14 miliardë euro, vitin e kaluar. A nuk e kuptoni se sekretari amerikan i Thesarit është i shqetësuar për një gjë të tillë?
Jo, sepse që kur ne futëm euron në Europë, faktori vendimtar nuk është më tregtia amerikane me Gjermaninë, por tregtia amerikane me tërësinë e vendeve që janë pjesë e Eurozonës. Dhe në këtë drejtim, balanca e tregtisë tenton që të jetë e tillë. Nuk kuptoj se cili është problemi. Në fund të fundit ne nuk jemi ankuar ndonjëherë në lidhje me sukseset në eksport të shteteve të veçanta të Amerikës.
Po, por ekonomia gjermane përfiton nga fakti që industria gjermane është e përqendruar fillimisht në tregun e huaj dhe pagat janë rritur shumë pak vitet e fundit. Për amerikanët kjo është e padrejtë.
Sukseset e eksportit gjerman nuk janë rezultat i ndonjë lloj manipulimi monetar, por i rritjes së kompetivitetit të kompanive. Modeli amerikan i rritjes, nga ana tjetër, është në krizë të thellë. Shtetet e Bashkuara të Amerikë kanë jetuar për një kohë të gjatë me para hua, duke krijuar inflacion në sektorin financiar dhe duke i neglizhuar ndërmarrjet e mesme industriale. Problemet e Amerikës kanë shumë arsye, por surplusi i eksporteve gjermane nuk është njëri prej tyre.
Ndërkohë qeveria amerikane e sheh ndryshe këtë problem. Ata duan që të shohin uljen këtyre eksporteve në të ardhmen, kur ato të kenë mbërritur në një prag të caktuar. A do të dorëzoheni para këtij presioni?
Propozimi nuk është i pranueshëm për Gjermaninë dhe kjo në asnjë rrethanë. Nëse do të ndërmerrnin masa të tilla, do të reduktonim konkurrencën ndërkombëtare. Por që prej vitesh, ne së bashku me amerikanët, kemi besuar se tregtia botërore ka nevojë që të hapet edhe më tej. Ne duhet që të vazhdojmë t’i përmbahemi këtij qëndrimi dhe për shembull, të shkojmë edhe më tej me parimet e Dohas për promovimin e tregtisë botërore. Kjo do të stimulonte rritjen globale në mënyrë të ndjeshme dhe shumë më efektive.
Javën e kaluar, Rezerva Federale, Banka Qendrore e Amerikës, vendosi që të pomponte në ekonominë e vendit edhe 600 miliardë dollarë të tjera. A do ta stimulojë një masë e tillë ekonominë?
Unë dyshoj seriozisht në efektshmërinë e parave të shumta, madje të pakufizuara në tregje. Në ekonominë amerikane nuk ka mungesë likuiditeti dhe kjo është arsyeja që nuk kuptoj se cili është argumenti ekonomik që qëndron pas një mase të tillë nga ana e Fed.
Shtetet e Bashkuara duan që të ulin vlerën e dollarit në mënyrë që të shesin prodhimet e tyre më lehtësisht. Në dritën e një ekonomie amerikane, që është në krizë, a nuk ju duket një politikë e tillë e arsyeshme?
Jo. Vendimet e Fed i sjellin më shumë paqartësi ekonomisë globale. Ato e bëjnë më të vështirë arritjen e një balance të arsyeshme mes ekonomive të industrializuara dhe ekonomive të vendeve në zhvillim dhe e minojnë besueshmërinë e Shteteve të Bashkuara të Amerikës për sa i përket politikave financiare. Nuk do të ishte e drejtë për amerikanët të akuzojnë kinezët për manipulim të përqindjes së shkëmbimit të monedhave, ndërkohë që ata vetë, nga ana e tyre, e ulin vlerën e dollarit përmes futjes së një sasie shumë të madhe të tij në treg.
Vendet e G20 do të mblidhen në Korenë e Jugut këtë javë për të diskutuar kushtet e ekonomisë botërore dy vjet pas krizës më të madhe financiare dhe ekonomike që përjetoi bota që pas Luftës së Dytë Botërore. Kur plasi kriza, komuniteti ndërkombëtar reagoi me unanimitet shumë të madh. Por aktualisht, shumë vende po përpiqen që të nxjerrin përfitime nga përdorimi që i bëjnë monedhës së tyre. A jeni të shqetësuar për plasjen e një lufte monetare?
Unë nuk besoj në terma të tilla kaq të forta, por është e qartë se ekonomia globale ndodhet në një situatë shumë të vështirë. Kjo për shkak të borxheve të mëdha kombëtare që kanë shumë vende për shkak të përballimit të krizës. Reduktimi i deficiteve të tillë është objektivi parësor që do të kenë në takimin e tyre vendet e G20, siç u vendos edhe në takimin e fundit në Toronto, ku të gjithë pjesëmarrësit, përfshi edhe SHBA ranë dakord që të reduktojnë deficitet e tyre deri në vitin 2013. Ne duhet që të respektojmë vendime të tilla.
Por Shtetet e Bashkuara të Amerikës nuk janë përgjegjësit e vetëm për çrregullimet e tregjeve. Kemi edhe krizën e euros. Premiumet e rrezikshme për bonot qeveritare nga vende problematike si Greqia, apo Irlanda janë shtuar sërish. Sa kohë do të duhet të kalojë ende para se Europa të emetojë garanci të reja shtetërore?
Unë nuk jam pesimist në këtë aspekt. Edhe pse irlandezët kanë grumbulluar një borxh shumë të madh për të shpëtuar bankat e tyre, ata janë duke bërë përparime në pastrimin e ekonomisë së tyre. Dhe unë kam respekt edhe për grekët dhe qeverinë e tyre me masat që kanë marrë. Disa muaj më parë nuk do ta kisha besuar se grekët do ta menaxhonin një zbatim të tillë që po i bëjnë programit të reduktimit të shpenzimeve buxhetore. Besoj se tani janë në drejtimin e duhur.
Situatat në Europë nuk janë aq në rregull sa na del nga përshkrimi juaj. Vetëm dy javë më parë, Këshilli i Europës vendosi që të ndërtojë një mekanizëm të ri krize për vendet që janë të zhytura në borxhe. A jeni të kënaqur me këtë rezultat?
Vendimet e Këshillit janë një sukses i madh. Vetëm disa javë më parë ishin të shumtë ata që parashikonin se Franca nuk do ta mbështeste kurrë Gjermaninë në vendimin e saj për krijimin e këtij mekanizmi të zgjidhjes së krizës dhe se francezët do të kishin vullnetin që të ndryshonin traktatet europiane. Por më pas Merkel dhe Sarkozi nënshkruan një traktat historik. Ai është tërësisht në përputhje me ato vlera dhe mënyra të cilat ne si gjermanë i kemi mbështetur vazhdimisht.
Vërtet besoni në ato që po thoni? Me sa di unë, deri së fundi, Gjermania kërkonte dënime automatike për vendet që shkelnin rregullat e borxhit të Eurozonës. Një kërkesë e tillë është jashtë “tryezës”?
Në Europë ndodh shpesh që të mos marrësh atë që dëshiron. Pjesa dërmuese e anëtarëve të BE-së e bëri të qartë se ata nuk donin që të pranonin dënime automatike. Atëherë mënyra për të ecur përpara ishte ajo e arritjes së asaj që është e mundur të arrihet.
Tani Gjermania ka pranuar një zgjatje të përhershme të miliardave të paketës së shpëtimit për Greqinë dhe Europën. A mos vallë ky është një çmim shumë i lartë për ruajtjen e paqes në Bashkimin Europian?
Jo. Sepse ne krijuam një mekanizëm tërësisht të ri krize dhe arritëm objektivin tonë kryesor: në të ardhmen, huadhënësit privatë pra bankat dhe institucionet financiare, do të kenë fjalën e tyre në lojë, kur të vijë puna që një vend të mos ketë mundësi të përballojë barrën e borxhit të tij. Në të ardhmen qeveritë dhe investitorët do të sillen në një mënyrë më të matur në rastin e borxheve qeveritare.
Duket ide e mirë, por së pari masat duhet që të miratohen nga qeveritë vendore dhe më pas, nga ana tjetër, është tërësisht e paqartë se si do të jetë pjesëmarrja e investitorit privat.
Jemi në proces të përpunimit të detajeve në qeverinë gjermane dhe në nivel europian. Është e qartë sot se mekanizmi i ri nuk do të aplikohet te borxhet apo kreditë e vjetra.
Kush do ta monitorojë procesin? Do të jetë ndonjë organizatë europiane apo FMN institucioni të cilin europianët e bënë pjesë të krizës në rastin e Greqisë?
Në atë kohë për shkak të arsyeve specifike menduam se FMN do të ishte e mirë për t’u përfshirë. Doli se ishte një mënyrë e mirë e të vepruarit. Mund ta përdorim këtë përvojë edhe në të ardhmen.
