Poeti i talentuar kinez Zhang Zhi (Diablo)

Përktheu nga anglishtja: Jeton KELMENDI

Biografia koncize e Diablos në art:

Zhang Zhi (Diablo) u lind me 1965, është një poet dhe kritik i shquar në Kinë. Emri i tij origjinal është Zhang Zhi, ndërsa emri anglisht i tij është Arthur Zhang; emri tjetër artistik i tij është Wu Yuelou (Kulla Moonless); Ai është Litt D., nderi humanitar D., ishte lindur në qytezën Fundhuang, Qarku Baxian, Provinca Sichuan; shtëpia e paraardhësve të tij është Distrikti Nan’an, Qyteti Chongqing.

Ai ka punuar në një numër të madh punësh gjatë karrierës. Është president i ri i Qendrës ndërkombëtare të përkthimeve dhe kërkimeve, editor ekzekutiv i Poetëve Botërorë tripletë (multilinguistikë), kryeredaktor i WORLD POETRY YEARBOOK (Versioni Anglisht), dhe anëtar i jashtëm i Akademisë Ndërkombëtare të Letërsisë, Arteve dhe Shkencave.

Që nga 1986, ai filloi të botojë punimet e tij në letërsi dhe përkthime. Pjesë nga poezitë e tij dhe proza janë përkthyer në mbi njëzet gjuhë të huaja siç janë: Anglisht, Gjermanisht, Japonisht, Rusisht, Greqisht, Spanjisht, Portugalisht, Rumanisht, Danisht, Hungarisht, Bangla, Italisht, Suedisht, Koreanisht, Sllaviko-Mongolian, Serbisht, Rubbinik, Arabisht, Sllovakisht dhe Bullgarisht etj.

Poezitë e tija kanë fituar çmime në Greqi, Brazil, SHBA, Izrael, Francë, Itali, Austri dhe Liban. Botimet e tij përmbajnë: RECETA (Portugisht-Anglisht-Kinezisht); poezi të zgjedhura nga Diablo (Anglisht); poezi nga Zhang Zhi (Gjermanisht-Anglisht-Portugalisht); poezi të zgjedhura nga Diablo (Kinezçe-Anglisht) dhe vështrimet e tij serike për poetët bashkëkohorë kinez.

Ai është gjithashtu përpilues i katër përzgjedhjeve poetike ndërkombëtare Anglisht-Kinezçe. Përzgjedhës i Shekullit 20-të të poezisë së re Kineze. Është përzgjedhës i katër përmbledhjeve, siç është përzgjedhja e poezisë kontemporane ndërkombëtare (Anglisht-Kinezçe); Përzgjedhja e poetëve të rinj kinezë (Kinezçe-Anglisht), seria e librave të (World Poets); Poetëve Botëror dygjuhësh, Fjalori Poetëve Ndërkombëtarë Kontemporan (shumëgjuhësh) dhe Leximin Kinezçe-Anglisht: 300 Poezi të reja Kineze (1917-2011), etj.

Një poezi katërmbëdhjetë linja: Për gjashtëmbëdhjetë vjeçaren A Wen

Mësuar nga prindërit e tu
ti fillon punën si prostitutë
Kur ishe vetëm gjashtëmbëdhjetë, ti the

Presion nga jeta në realitet
Fillova të punoj si poet
Kur isha gjashtëmbëdhjetë, thashë unë

Akoma guximshëm cicat e tua të vogla
Dhe poashtu unë i njohur si poet-
nuk mund t’i kuptoni ndryshimet e mëdha në zemrën time
Ndërsa unë ndjej ta bëj të qartë djegien e bukurisë tuaj

Nuk ka shumë për të thënë, ti po hapesh lirshëm në shtratin e vendit
Sa për të thënë rritu heshturazi në rreshtat e poezisë time
Zemra e kujt është lulëzuar prej frymës së natës në qershor
Sytë e tu të zbrazët nuk do të mbajnë psherëtimën e zjarrtë.

14 Qershor 2002

Faza Finale

Kokrra e grurit të kristaltë

Pas rrëmujës se stuhishme të shiut
Fushave braktisur
Është prej zogjve
Zogjtë paemer duke shpresuar
Çukitjes së pastër dhe qartë

O zemra ime, të privuar nga të gjitha përveç egjrit të grurit
Faza finale, kush po shkon ta shikojë atë.

14 Maj 1993

Dorë -prerja

Një rënie
Dy rënie
Tri rënie…

Kur në fund shoh
Gjak të kuq të nxirë
Nga dora, heshturazi
Nxjerrur në sytë e vjeshtës
Zemra ime
Është hedhur në ngazëllim:
O Zoti im
Ju lutem më lejoni
Në qeshurimën e Diellit është vendosur
Të vdes ngadalë në këtë mënyrë.

16 Tetor 2006

Në kujtim të pulës mbytur

Dje pasdite
Dola ta blej një pulë
Në tregun e fermerëve
Është lagështi gjithandej toka
Në ajër
Aromë perimesh të kalbura ra…
Pulat ishin vendosur në të
Një kafaz i madh me tela nga një trafinakt pulash
Pranë ishte një makinë prerje flokësh
Kur unë u afrova të kafazi
Ato dendur u rrotulluan në tmerr
Caktova një që desha ta blejë
Pyeta atë qe ta peshojë
Kur ai arriti.
Duart e tij të mbërthyera me disa pjesë të pendla
Në kafaz teli
Të ballafaquar me zhdukjen e pulës
Ishte një fakt i palëvizshëm
Konfirmoj
Një idiomë të njohur Kineze
– Dumb si një pulë druri
Pasi peshonte
Ai e mbante
Një thikë shkëlqyese
Duke ia afruar qafës së saj
Ta detyroj një prekje
Një valë e gjakut
Ishte një çast përmbajtur
Menjëherë
Pula
Ishte hedhur në makinë
Dhe pastaj
Ai zgjodhi një lugë të
Ujit valë deri poshtë –
Ajo bërtiti përsëri dhe përsëri
Kjo shqetësoi edhe ato pulat në kafaz
Një skenë ulëritëse…
Ankohem
Dobësuar në fund
Derisa u zhduk në erën e ftohët –
Ai kishte
Hapur tashmë
Makinën e tij të ndezur…
Pas një momenti
Një pulë e zhveshur
Drejt nën hundën time
Ishte copëtuar në copa
Në të njëjtën kohë
Pulat në kafaz
Ishin qetësuar gjithashtu
Ato filluan të çokasin në ushqim
Hedhur nga i zoti i tyre
Disa filluan ti hapin pendlat e tyre
Disa krrokatën
Disa luftonin për ushqim
Çfarë dhembshurie dhe lumturie ishte ajo
Sikur ato t’i ndiqte fati
Nuk lidhen së bashku me to të gjithë
Vetëm tani çka kishte ndodhur
Poashtu duket të jetë një makth
Tani
Gjithçka ishte qetë përsëri…

10 Tetor 2012

Fundi i botës

Këto vite
I marr vetët tuaja nëpër botë
Si një politikan
Më shumë si një dot e vjetër në çështje dashurie.

Këto vite
Ju dhe bota po kënaqeni me njëri – tjetrin
Si një çift aktorësh
Më shumë se një çift homoseksualësh.

Oh, këto vite
Ti flen së bashku me botën
Por ju nuk keni ditur asgjë rreth botës
Oh, këto vite
Kambanat Aeolian në qiell, janë si një i dehur
Çalon përgjatë tunelit të kohës.

Zgjim

Ti je lartë, e keqe, elegante dhe e zymtë
Si një Leopard bore, si një Hënë hënore
Magjistarja ime, Mon Aliza ime
Në melankolinë tuaj dhe sytë misterioz
Jam i gatshëm të jem prerja e thikës tënde
Jam i gatshëm të kthehem në një grumbull hiri
Jastekëzohem te kodra e gjelbër dhe lumenjtë e vetmuar
Duke dëgjuar pafjalët e tua
M. do të qëndroj në ferr apo qiell
Të shoh si ju tërheq prapa buzë-prerja e buzëve tua të kuqe.

Jo, në qendrën e stuhisë së kohës
Unë, një poet i lirë
Në çast të rënies, do vdes pa një vend varrimi
Nëse refuzoj të rritem.

Gjuha e zogjve

Zogjtë qajnë s’mund të jenë më lartë se në qiell
Ashtu si qeniet njerëzore
Kurrë në gjendje për ta parë qartë veten e tyre
Ato pupla, kockat dhe gjakun
Fshehur në konkretet
Jo më tej zgjuar.

Edhe nëse e them se bota është si një foto
Edhe në qoftë se e kam vu një shenjë për të blerë dëshmi
Edhe në qoftë se i mbaj duart e bebeve
Dhe i ngul sytë në një tiret të sapolindur
Edhe nëse çdo ditë lexojmë me zë
Emrin De Lukse, përralla zanash dhe gjuhë zogjsh.

Kush beson se, që sonte në
Shqiponjat duhet fluturuar në rënie
Drita e yjeve kurrë gjysmake
Ose, fjolla-bore janë ndezur për ngrohtësi

Në ditët kur toka është mbuluar me lutje
Hëna ecën së bashku me kufomën.

A-l-a-s

Bota është valëzim në një dylbi

1.
Bota turbulluar nga
Plehra, spermë, mbetje bërthamore, heroinë dhe AIDS
Kurrë nuk mund të pastrohen.

2.
Shiko! Bota i ka hyrë dhomës së privilegjuar të KTV-s
Kush e di çfarë kafshe e bukur
Mëngjesin e vonshëm nën kërdhokullat e tij përsëri
Sonte, bota e mallkuar sigurisht do të luaj ashpër
-Kjo është poashtu në rregull
Nëse e imagjino skenën
Të jetë Lufta e Tretë Botërore.

3.
Lumenjtë shkojnë lindjes
Mungon perëndimi
Bota është si qengj i humbur
Duke qëndruar në një udhëkryq
Duke pyetur robotët, që shkojnë në veri e jug
”kujt duhet t’i përkulem, zotëri”?

4.
Bota është duartrokitu për politikanet me shputat e tyre
Politikanët lajnë botën në gjak.

5.
Bota s’mund ti shohë qartë fytyrat tona
Ndoshta nuk kemi fytyrë
Mund të jemi të paturpshëm, qëkur nuk kemi fytyrë
Një artist i mallkuar kështu tha.

6.
Bota është përshëndetje me penisin e vet
Ulëritëse në ndërtesën e OKB-së
”Ja kjo është e madhe”
Në fakt, mbrëmë
Kjo më ndoqi përshpirtshëm në ëndërr
”Zotëri, penisi im është i papërdorshëm (padobishëm)”.

7.
Bota është e pa-nxituar
Bota nuk është e frikësuar
Bota ka shkuar nën rrotat e historisë
Por asnjë gjak nuk po derdhet
Kush e ka parë ndonjëherë gjakun e vërtet.

8.
Duke lagur thikën, botën
Është nxjerrë me forcë nga mishi i vet
Ditën dhe natën. Mungesë
Është këngëtimi i një këngë të përjetshme
Në një rënie të gjakut.
”Gji-majmërisë kremë yndyrosëse e gjoksit, jo belit.

Fluturimi, tejkalon flatrat

Kur jeton, ai mbështillet në qiellin e ftohtë
Lan flatrat e tij në re
Hap sytë e tij të ndritshëm në ndjekje të meteoritës
Dhe pijet rrezatojnë kthjellët.

Kur jeton, ai drejton veshët te bota njerëzore
Merr ndjenjat e tjera dashurore dhe dritë-hënën
Kur jeton, me mprehtësinë e vetëtimës
Ia hedh pas qafës së natën…

Disa ditë, do të kthehem në
Një fluks i reve në qiell të gjerë
Nuk është më një rrufe, por unë
Kurrë nuk do të pendohem, qesja kurrë nuk ringjallet.

Kur jeton, ai fluturon
Cili është motivi i përjetshëm i shqiponjës.

Barka

Barka
Sido qe të jetë
Në fund mos të kesh
Një karakter gdhendur
Pa marrë parasysh se sa e thjeshtë mund të jetë
Në ujëra
Në dorën tënde sot
A nuk je vetja jote
Ish shpata
Ka qenë prej kohës humbur.

Rrota gërryese e kohës
Ka pra
Mëshirë
Së bashku me
Të gjitha ujëzimet
Të gjithë totemet
Dhe gjithë emrat që kemi krijuar
Pastaj
Hedhim barkën dhe zhytem
Në rrugën me rënie
Tërhiqem maje shtize
Le ndryshk gjaku
Më pas
Kthehet në kokërr rërë në rënie
Ti përballojmë vdekjen dhëmbë-helmuese.

Në ketë moment
Në qiellin kaltërosh si pasqyra
Shqiponja është në prehje
Luleditellet në breg
Avancim triumfal.

Përktheu nga anglishtja: Jeton Kelmendi