F. G. Lorca, F. Pessoa, S. Spinazzola, L. G. Urbina, G. Mistral (Poezi)

(Revista “Ars Poetica” Nr. 2, Dhjetor 2007)

…Ajo e lidh misterin si rripin e mesit, kreh qelibarët që durojnë furtunat, ujit jaseminët të larë me padrejtësi, në buzët e saj pikturon pafundësinë, ndërkohë që ndërton dritaret me dushqet përreth…
(Silvia Spinazzola)

Federico Garcia Lorca
(Spanjë, 1898-1936)

VALSI I DEGËVE

Ra një gjethe
dhe dy
dhe tre.
Në hënë notonte një peshk.
Uji fle një orë
dhe deti i bardhë njëqind fle.
Një zonjë e re
ishte e vdekur nëpër degë atje.
Një murgeshë
këndonte brenda në një qitro.
Një vogëlushe
nëpër boçe ikte në pishë.
Dhe pisha vraponte
majën e cicërimës kërkonte.
Por bilbili i ri
qante përqark plagët e tij.
Dhe unë poashtu
sepse ra një gjethe
dhe dy
dhe tre.
Dhe një kokë kristali
dhe një violinë prej letre
dhe bora do mundej me botën
nëse bora do të flinte një muaj përdhe,
dhe degët do luftonin me botën
një nga një,
dy nga dy,
dhe tre nga tre.
Oh fildish i fortë prej mishrash të padukshëm!
Oh gji pa milingona në agim!
Me fësh-fësh-in e degëve në pemë,
me ah-un e zonjave po them,
me kuak-un e bretkosave që gjen
dhe me klluk-un e të verdhit mjalt.
Do të vij një hije trungu
i kurorëzuar me dafina nga lart.
Do të jetë një qiell për erën
i fortë si një mur
dhe degët e shqyera
do të shkojnë të kërcejnë me të si dikur.
Një nga një
përreth hënës,
dy nga dy
përreth diellit,
dhe tre nga tre
për fildishet që të qetë flenë.

AJ!

Klithma lë në erë
një hije qiparisash.

(Më lini në këtë fushë,
duke qarë).

Gjithçka është shkatërruar në botë.
Nuk ngelet asgjë më veç heshtjes.

(Më lini në këtë fushë,
duke qarë).

Horizonti pa dritë
Është i kafshuar nga flakadanët.
(Unë ju thashë që të më lini
në këtë fushe,
duke qarë).

DËSHIRË

Vetëm zemra jote e nxehtë,
Dhe asgjë më shumë.

Parajsa ime, një fushë
Pa bilbila
As lira,
Me një lum të fshehtë
Dhe një burim të vogël.

Pa shpurë erë
Mbi gjethnajë,
Pa yllin që dëshiron
Të jetë gjethe.

Një dritë e madhe
Që ishte
Xixëllonja
E një tjetre,
Në një fushë
Me shikime të prishura.

Një prehje e qetë
Dhe atje puthjet tona,
Tinguj hënor
Të jehonës,
Hapen shumë larg.

Dhe zemra jote e nxehtë,
Dhe asgjë më shumë.

Silvia Spinazzola
(Argjentinë, lindur: 1958)

HARRIM

Nëse më vret
tani

asnjëherë nuk do ta dish
çfarë është harrimi.

Dje unë të vrava sërish.

AJO IKËN

Ajo ikën
duke çarë ajrin,
duke zhveshur horizontin,
rikthen copëzat e harresës
kur dallgëzon buzëqeshjen
mbi mermerin e pasqyrës.

Ajo e lidh misterin si rripin e mesit,
kreh qelibarët
që durojnë furtunat,
ujit jaseminët
të larë me padrejtësi,
në buzët e saj
pikturon pafundësinë,
ndërkohë që ndërton dritaret
me dushqet përreth.

Ajo ikën
duke pjekur durimin
dhe duke u rrëmbyer
nga shtrati i saj transparent.

ERË

tani mos më sill më
zërin e tij si zhurmë lumi

që në mëngjes
mblidhet kruspull nëpër kalendarë.

Thithmi hijet
gjurmëzomi nostalgjitë

se nuk dua të ruaj
asnjë copëz

nga duart e tij që mungojnë
në trupin tim.

Gabriela Mistral
(Çile, 1885-1957 – E para latino-amerikane të fitojë Çmimin Nobel për Letërsi, 1945)

MË JEP DORËN

Më jep dorën dhe kërcejmë;
Më jep dorën dhe më duaj si dhe unë.
Si një lule e vetme do jemi,
Si një lule dhe asgjë më shumë.

Të njëjtin varg do këndojmë,
Në të njëjtin ritëm do kërcesh si dhe unë.
Si një trup i vetëm do lidhemi,
Si një trup i vetëm dhe asgjë më shumë.

Ti quhesh Trëndafil dhe unë Shpresë;
Por emrin tënd do harrosh si dhe unë,
Sepse do jemi një vallëzim
Në një kodër dhe asgjë më shumë.

Luis G. Urbina
(Meksikë, 1868-1934)

DHURATAT

Babi im ishte shumë i mirë; gëzimin e tij më dhuroi
I pafajshëm; ironinë e tij më ofroi
I përzemërt; buzëqeshjen e tij dhe të ëmblën çiltërsi.
Dhuratë e madhe kjo! Por, nëna ime,
Më bëre dhuratë dhimbjen e butë që ke ti.

Ti vendose në shpirtin tim shëndetligën butësi
Dashurinë e palodhur dhe atë nervozin, mallimin
Ankthet e fshehta të besimit; dhe ëmbëlsi
Të ndjerin e bukurisë së jetës dhe ëndërrimin.

Nga dy njerëz që dhanë një puthje pjellore
Gëzimi dhe trishtimi – në një orë dashuri,
Lindi shpirti im i parregullt; por ti, nënë, je
Ajo që më dhe sekretin e paqes në brendësi.

Në mëshirën e erërave, si një barkë e hutuar
Ikën, i lënduar, shpirti; jo, i dëshpëruar.
Pak nga pak mbytet qetësia e gëzuar;
Më shumë mbi buzëqeshjen që babai më ka dhuruar,
Nga sytë e mi loti që nëna më ka dhuruar.

Fernando Pessoa
(Portugali, 1888-1935)

NUK DUA TRËNDAFILA

Nuk dua trëndafila, për t’i pasur ashtu kot.
I dua vetëm kur nuk mund t’i zgjedh
Çfarë mund të bëj me gjërat sot
që çdo dorë mund t’i mbledh?

Nuk e dua natën nëse agimin që vjen
nuk e ka tretur në kaltërsi dhe ar.
Atë që shpirti im nuk e njeh dhe më bren
është ajo që dua ta kem sa më parë.

Përse?… Nëse do ta dija, nuk do bëja dot
vargje për të thënë që akoma nuk e di.
Kam shpirtin tim të varfër dhe të ftohtë…
Ah, me çfarë lëmoshe do ta ngroh përsëri?…

KUR AJO KALON

I ulur tek Dritarja
Përmes xhamave të pudrosur nga dëbora,
Shikoj imazhin e saj te adhurueshëm, imazhin e saj, ndërkohë
Kalon… kalon… kalon atje tej…

Mbi mua, trishtimi ka përplasur velin:
Një krijese me pak në këtë botë
Dhe një engjëll më shumë në qiell.

I ulur tek Dritarja,
Përmes xhamave, të pudrosur nga dëbora,
Mendoj se shoh imazhin e saj, imazhin e saj,
Që nuk kalon tani… që nuk kalon atje tej…

F. G. Lorca, F. Pessoa, S. Spinazzola, L. G. Urbina, G. Mistral (poezi) – Përktheu nga spanjishtja: M. L. – Përgatiti për Ars Poetica: S. G.

Kopertina – William Adolphe Bouguereau (1825-1905) – “Arti dhe Literatura” (detaj)