Adrian Thano
Kryeredaktor i gazetës Shekulli
Me të ndjerin Alia bisedova në telefon rreth një javë para se të ndërronte jetë. I kisha dërguar më parë një mesazh, ku i shkruaja rreth mundësisë për një intervistë me Shekullin mbi çështjen e importit të plehrave. Dija se ai nuk kishte pranuar të firmoste një marrëveshje të ngjashme dikur në vigjilje të viteve ‘90, megjithëse ajo gjë mund t’ia kishte zgjatur jetën komunizmit.
Kolegu Lorenc Vangjeli më njoftoi ndërkohë që Alia ishte i sëmurë dhe i pamundur, ndaj e mbylla aty për aty përpjekjen. Por ai më telefonoi megjithatë, vetë më vonë për të më thënë ta shtynim idenë e intervistës për shkak të gjendjes shëndetësore. I kërkova ndjesë që e kisha vënë disi nën presion pa qenë në dijeni të sëmundjes së tij dhe tentova ta mbyll shpejt telefonatën duke i bërë një urim formal për shërim të shpejtë. Për habinë time nuk më la ta mbyllja telefonin.
Në parantezë më duhet të them që për shkak të disa bindjeve të mia mbi historinë dhe politikën, por edhe të profilit të ulët publik që ruaj, Alinë nuk kam patur rast ta takoj asnjëherë. Megjithëse kam qenë i vetëdijshëm që ishte një personazh shumë interesant për një target të gjerë lexuesish të Shekullit, kjo telefonatë mund të jetë e para ose e dyta gjatë gjithë këtyre viteve të gjatë si punonjës shtypi. Ndaj fjalët që më tha, i prisja nga shumëkush, por jo prej tij.
Çfarë më tha? Pa pretenduar riprodhim me pikë e presje, fjalët ishin këto: “Adrian, doja të të thoja që e ndjek me shumë vëmendje Shekullin. E di që këto kohë ju duhet të përballoni shumë sakrifica dhe shumë mundime. Dua të të përgëzoj ty dhe stafin.. jeni e vetmja opozita pa rezerva që i ka mbetur popullit, kështu vazhdoni..” etj
Dikush mund t’ua mveshë këto fjalë rrethanave. Ose identikitit të dy biseduesve. Dhënësi ia dërgon pritësit jo pse janë domosdoshmërisht të vërteta, por sepse e di që janë fjalët e duhura për të. Ndoshta. Por pritësit në rastin konkret i shkuan drejt e në zemër ama. Edhe nëse u thanë për kortezi, ishte e qartë për mua, që minimalisht ai ishte një njeri i mbushur me vëmendje, rrjedhimisht me përgjegjshmëri. Kjo nuk është pak në Shqipërinë e sotme.
Për momentin, në telefon, i thashë diçka si falënderim për fjalët e pëlqyeshme dhe u përpoqa të bëja një batutë: “Epo, ne kështu në opozitë, kemi qenë gjithmonë. Ngelëm në opozitë…”. Ia thashë me një ton gjoja keqardhës, duke e shoqëruar sigurisht me të qeshur.
Por zëri matanë, mbeti serioz: “Ashtu vërtet, por kësaj here është ndryshe. Sepse as qëndrimi zyrtar i PS-së nuk është ai i duhuri. Ju që po bëni opozitën e vërtetë jeni vetëm”.
Epo.. Mu duk sikur ky njeri kishte jetuar përditë me mua të paktën muajt e fundit. Në këtë pikë i thashë mendimin tim për këto që po ndodhin folëm rreth hipotezave çfarë mund të ndodhë më pas dhe ai e mbylli bisedën me fjalët “Ashtu vërtet, por prapë është populli që do paguajë”.
Për të qenë i sinqertë shkruajta gjatë kur e nisa këtë shënim por më pas redaktova thuajse gjithçka dhe lashë vetëm detajet e kësaj bisede telefonike. Ka të tjerë që me siguri kanë shumë më tepër për të thënë mbi Ramiz Alinë. Një njohje kaq e shkurtër të jep fare pak. Dhe Shqipëria mbetet prapëseprapë vendi ku diktatorët vdesin në shtrat. Por diçka mund ta mbajmë shënim të gjithë: Sido që të kesh jetuar, ka përherë mundësi të ikësh duke lënë pas gjurmë se ke qenë i vëmendshëm ndaj sakrificës; edhe pse mund të qëllojë që mbartësit nuk i ke takuar kurrë në jetë; edhe pse në Shqipërinë e sotme, kjo mund të duket e parëndësishme.
Në pamje të parë duket paradoksale, por kjo qasje ndaj sakrificës bën sens të dyfishtë tek një shtetar që ka mbi shpinë faje të rënda. Dhe ndoshta pikërisht pse e ka pjesë të personalitetit këtë qasje, Ramiz Alia ka ditur së paku të kërkojë ndjesë. Kush ka lexuar librin e Alisë “Jeta Ime”, ndoshta më kupton më mirë.
