Kinemaja dhe identiteti kombëtar: Si e manipuluan identitetin etno-fetar të Nënë Terezës studiot e filmit jugosllav në një biografi italiane

0
491
Fresci India - Alpion

Ekstrakt

Gëzim Alpionpërktheu nga anglishtja, Arben Çokaj

Ky është një fragment nga libri i fundit i Gëzim Alpion “Nënë Tereza: Shenjtorja dhe kombi i saj”, botuar më 31 korrik 2020 nga Bloomsbury Academic në New Delhi, London, Oxford, New York dhe Sydney; 320 faqe, ISBN: HB: 978-93-89165-04-3; Libri elektronik: 978-93-89165-06-7; Bloomsbury.com/.

Fragmenti është botuar me lejen dashamirëse të autorit dhe Bloomsbury Academic.

Nënë Tereza me origjinë shqiptare (nofka Gonxhe Agnes Bojaxhiu) bëri deklaratën e mëposhtme për mediat botërore në Oslo, ndërsa mori Çmimin Nobel për Paqe në Dhjetor 1979: Nga gjaku dhe origjina, unë jam e gjitha shqiptare. Shtetësia ime është indiane. Unë jam një murgeshë katolike. Sa i përket thirrjes sime, unë i përkas të gjithë botës. Sa i përket zemrës sime, unë i përkas tërësisht zemrës së Jezusit.1

Këto fjalë kapsuluan qartë fenomenin e njohur si Nënë Tereza. Ishte një deklaratë që përshkruante shkurtimisht dhe pa mëdyshje identitetin e saj si një individ, natyrën universale të misionit të saj dhe besnikërinë përfundimtare, që mbështeti ekzistencën e saj. Pavarësisht nga qartësia e Nënë Terezës në lidhje me identitetin e saj, një numër qarqesh brenda dhe jashtë Ballkanit kanë bërë përpjekje për të mohuar prejardhjen e saj shqiptare krejtësisht dhe ta paraqesin atë si një Serbe, Kroate, Sllave Maqedonase, Vllehe ose një Italiane.

Qëllimet kryesore të përpjekjeve të tilla janë të dyfishta. Së pari, ato synojnë të minojnë ndikimin e mjedisit familjar, etnik, kulturor dhe shpirtëror të Nënë Terezës. Së dyti, ato janë pjesë e përpjekjeve të vazhdueshme të zhvilluara në Ballkan dhe më gjerë, për të fshirë trashëgiminë e lashtë të krishterë të shqiptarëve dhe për t’i paraqitur ata si ‘të sapoardhurit’ në rajon.

Përpjekje të tilla filluan në vitet 1960 dhe 1970, kur reputacioni ndërkombëtar i Nënë Terezës si një personalitet fetar dhe humanitare e madhe po rritej në të gjithë botën.2

Ato u intensifikuan pasi asaj iu dha Çmimi Nobel për Paqen dhe janë në vazhdim e sipër.3

Autoritetet jugosllave ishin veçanërisht të etura për të mbajtur të fshehtë etninë e murgeshës. Artikulli përqendrohet në përpjekjet e bëra nga industria e filmit Jugosllav për të keqinterpretuar dhe shtrembëruar rrënjët etno-fetare të Nënë Terezës, në prag të çmimit Nobel. Kjo ilustrohet nga rrethanat intriguese që çuan në prodhimin e biografisë italiane të Brunello Rondi në vitin 1982, La Voce: Infanzia e giovinezza di Madre Teresa di Calcutta, ‘The Voice: The Childhood and Youth of Mother Tereza of Calcutta’. Kjo është hera e parë, që ndërhyrja jugosllave në prodhimin e filmit bëhet publike.

Kah fundi i vitit 1979, Radiotelevisione italiana, RAI, ndërmarrja kombëtare e transmetimit publik e Italisë, iu drejtua Chiara Film Studio në lidhje me prodhimin e një filmi për vitet e para të Nënë Terezës në Shkup. Projekti ishte ideja e Gjon Kolndrekaj me origjinë shqiptare nga Kosova, i cili, në atë kohë, ishte një drejtor televiziv me transmetuesin.4

Kjo ishte përpjekja e parë serioze për të regjistruar historinë e familjes së Nënë Terezës dhe vitet e para të saj në Shkup. Kolndrekaj, e cila e njihte Nënë Terezën personalisht dhe ishte në kontakt me të nga 1977 në 1996, bashkë-shkroi skenarin me Rondi dhe Tullio Pinelli, pas intervistave me të dhe vëllain e saj, Lazrin, gjatë një numri takimesh në Romë.

Kolndrekaj gjithashtu u këshillua me një numër studiuesish, klerikësh dhe artistësh nga Kosova, Maqedonia dhe më gjerë, të cilët e njihnin Nënë Terezën dhe familjen e saj në Shkup, ose ishin në kontakt me të, gjatë kohës që projekti po merrte formë.5

Së bashku me Rondi dhe producentin italian Oscar Brazzi, Kolndrekaj vizitoi një numër vendesh në Kosovë dhe Maqedoni në Nëntor dhe Dhjetor 1979, për të identifikuar vendet për filmin. Deri në atë kohë, ai gjithashtu kishte bashkuar një kast të njohur ndërkombëtar.

Roli i Nënë Terezës si fëmijë iu ofrua aktores italiane Liliana Tari, ndërsa pjesa e nënës së saj të re shkoi te Marisa Belli, gjithashtu një italiane. Aktorja angleze dy herë fituese e Çmimit të Akademisë Glenda Jackson ishte e lumtur që u hodh në rolin e Nënë Terezës në një numër skenash, që tregonin murgeshën në punë në Indi, deri në dhënien e Çmimit Nobel të vitit 1979. Dy yje të tjerë me famë botërore, Irene Papas e lindur në Greqi dhe Bekim Fehmiu me origjinë shqiptare, ranë dakord të luanin prindërit e Gonxhes, Nikollë dhe Drane, e cila njihet gjithashtu si Roza. Stelvio Cipriani u afrua për të kompozuar muzikën.

Me gjithçka në vend, u ra dakord që xhirimet të fillonin në dhjetor 1980.6

Data e fillimit u propozua nga Kolndrekaj, i cili dëshironte të përfundonte së pari Happy Circus, një program prej 60 pjesësh, që ai po prodhonte në atë kohë për Rai Uno, kanali kryesor televiziv i RAI. Ekipi italian filloi xhirimet pa Kolndrekaj në nëntor 1980. Arsyeja kryesore për këtë ishte marrëveshja, që Brazzi kishte siguruar për projektin me tre studiot e filmit jugosllav: Avala Film në Serbi, Kroaten Jadran Film dhe Vardam Film me bazë në Shkup.

Mbështetja e ofruar nga industria e filmit Jugosllav për filmin Nënë Tereza ishte shumë e mirë për t’u refuzuar. E keqja e saj ishte se marrëveshja erdhi me një numër të vargjeve të bashkangjitura.

Brazzi ra dakord me lehtësi për kushtet e përcaktuara nga Jugosllavët. Ai nuk e informoi Kolndrekaj për marrëveshjen, kur filluan filmimet ose gjatë procesit të redaktimit. Kur projekti përfundoi më në fund, Kolndrekaj organizoi në Romë një shikim privat të filmit përfundimtar, me disa nga njerëzit, që e kishin këshilluar atë gjatë fazës së skenarit. Në atë kohë ai u bë i vetëdijshëm, për herë të parë, për masën e plotë të ndryshimeve të kërkuara nga mbështetësit jugosllavë. Ndryshime të tilla kishin ndikuar ndjeshëm në aranzhimet origjinale në lidhje me vendet, kostumet dhe komplotin.

Në një skenë, për shembull, Gonxhe e vogël tregohet të jetë në një gjendje përqendrimi të thellë në një shtëpi adhurimi. Me rekomandim të konsulentëve sllavë serbë dhe maqedonas, Rondi xhiroi skenën jo në një Kishë Katolike Romake, siç ishte planifikuar fillimisht, por në Manastirin Ortodoks Lindor të Shën Naumit në Ohër, Maqedoninë jug-perëndimore. Vendosja e re u zgjodh për të paraqitur Nënë Terezën si një Ortodokse dhe jo një Katolike Romake.

Devijimi i dytë i madh nga plani origjinal kishte të bënte me veshjet e personazheve. Anëtarët e familjes Bojaxhiu ishin veshur me kostume popullore serbe dhe sllave maqedonase. Ky keqinterpretim u prezantua për të paraqitur Nënë Terezën dhe familjen dhe të afërmit e saj, jo si shqiptarë etnikë por si sllavë.

Ndryshimi i tretë i rëndësishëm lidhej me qëndrimin e Bojaxhiut ndaj çështjes kombëtare shqiptare. Përkundër asaj që ishte shkruar para se të fillonte xhirimi, filmi pretendon se paraardhësit e Gonxhe kishin luftuar vetëm kundër osmanëve. Për të ‘vërtetuar’ këtë pretendim, Rondi kishte shtuar një personazh tjetër, gjyshin atëror të Nënë Terezës, Lazër Bojaxhiu. Patriarku u portretizua si një njeri i pasur, i cili dëshironte të financonte rezistencën kundër Osmanëve.

Ashtu si shokët e tyre shqiptarë në Kosovë, Bojaxhitë për breza të tërë ishte kundër sundimit Osman. Sidoqoftë, në kohën kur lindi Gonxhe dhe vëllezërit e motrat e saj më të mëdhenj, babai i saj, Nikollë – së bashku me bashkatdhetarë të tjerë në Vilajetin e Kosovës, pavarësisht nga përkatësia e tyre fetare – ishte në të njëjtën mënyrë kundër mizorive të kryera nga Sllavët kundër popullsisë Shqiptare dhe planet për aneksimin e territoreve shqiptare.

I pakënaqur me ndryshimet në skenarin origjinal, Kolndrekaj informoi Brazzi dhe Rai Uno se ai nuk dëshironte më të shoqërohej me projektin. Ai nuk ishte i gatshëm të thyejë premtimin, që i kishte dhënë Nënë Terezës se biografia do të ishte e vërtetë për jetën.

Qëndrimi parimor i Kolndrekaj u mbështet gjithashtu nga njerëzit që e kishin këshilluar gjatë fazës së shkrimit të skenarit. Ata të gjithë ranë dakord se filmi arriti në një përpjekje të qëllimshme nga ana e qarqeve jugosllave, që kishin mbështetur projektin, për të keqinterpretuar rrënjët etno-fetare të Nënë Terezës dhe natyrën e lidhjes së Bojaxhinjve me çështjen kombëtare shqiptare.

Në këto rrethana, Kolndrekaj dhe ekipi i tij arritën në përfundimin, se filmi i përfunduar nuk ishte i përshtatshëm për t’u shfaqur në televizion, jo vetëm në Itali dhe Jugosllavi, por edhe në ndonjë vend tjetër, pasi përbënte një prishje të qëllimshme të së vërtetës. Kolndrekaj ia përcolli shqetësimet e tij në lidhje me filmin Nënë Terezës pa vonesë. Murgesha i tha atij që të mos shqetësohej për këtë, duke shtuar: ‘ Zoti do të bëjë diçka, për këtë padrejtësi ‘.

Murgesha me ndikim siç duket nuk e la këtë çështje vetëm në duart e Zotit.

Si rezultat i ndërhyrjes së saj, filmi nuk u shfaq, siç ishte planifikuar, në Rai Uno në Mars 1981. As nuk u shfaq nga ndonjë stacion tjetër televiziv në Itali, Kroaci, Serbi dhe Maqedoni për sa kohë që ajo ishte gjallë. Kjo ‘embargo’ u thye për herë të parë nga Rai Uno vetëm më 6 shtator 1997 në 3.40 të mëngjesit. Në atë kohë, Nënë Tereza kishte vdekur për rreth tetë orë.

Dr. Gëzim Alpion është një sociolog në Universitetin e Birmingham, MB. Ai mori një doktoraturë nga Universiteti i Durham, MB, në 1997. Publikimet e tij kryesore përfshijnë Nënë Terezën Shën apo Famshëm? (Routledge 2007), Sikur vetëm të vdekurit të mund të dëgjonin (Globic Press 2008), Takime me civilizimet: nga Aleksandri i Madh te Nënë Tereza (Routledge 2017) dhe Nënë Tereza: Shenjtori dhe kombi i saj (Bloomsbury Academic 2020). Alpion konsiderohet si author autori më autoritativ në gjuhën angleze ’në Shën Terezën e Kalkutës dhe‘ themeluesi i Studimeve të Nënë Terezës’.


1. Eileen Egan. 1986. Një Vizion i tillë i Rrugës: Nënë Tereza – Shpirti dhe Puna. New York: Doubleday, f. 413.

2. Për informacion mbi famën ndërkombëtare në rritje të Nënë Terezës nga vitet 1960 e tutje shih Gëzim Alpion. 2006. ‘Media dhe kultura e famshëm: qasjet subjektiviste, strukturaliste dhe post-strukturaliste për statusin e famshëm të Nënë Terezës’. Continuum: Journal of Media & Cultural Studies, 20 (4): 541-557; dhe Gëzim Alpion. 2020. ‘Pse mungojnë ikonat moderne shpirtërore në studimet e famshëm? Roli i ndërmjetësve në përmirësimin e avokimit të Nënë Terezës në Indi dhe Australi para Çmimit Nobel për Paqen 1979 ‘. Studime të Famshëm, 11 (2): 221-236.

3. Për informacion mbi përpjekjet për të mohuar përkatësinë etnike shqiptare të Nënë Terezës dhe për ta paraqitur atë si një serb, kroat, sllav sllav maqedonas, vlleh dhe një italian shih Gëzim Alpion. 2004. ‘Media, etnia dhe patriotizmi: Ballkani war luftë e pa shenjtë’ për përvetësimin e Nënë Terezës’. Gazeta e Evropës Jugore dhe Ballkanit (tani Gazeta e Studimeve Ballkanike dhe të Lindjes së Afërt), 6 (3): 227-243; Gëzim Alpion. 2007. Nënë Tereza: Shenjtore apo e Famshme? Londër dhe Nju Jork: Routledge; dhe Gëzim Alpion. 2020. Nënë Tereza: Shenjta dhe kombi i saj. New Delhi, London, Oxford, New York dhe Sydney: Bloomsbury Academic.

4. Gëzim Alpion shkëmbeu pikëpamje me Gjon Kolndrekaj në lidhje me këtë film dhe aspekte të tjera të jetës dhe punës së Nënë Terezës në takimet në Romë, dhe përmes bisedave telefonike dhe postës elektronike të shkëmbyera gjatë periudhës 2008-2020.

5. Këta janë disa nga njerëzit që Gjon Kolndrekaj u këshillua në Kosovë, Maqedoni dhe Itali ndërsa po shkruante skenarin e filmit La Voce: Lorenc Antoni, Anton Çeta, At Lush Gjergji, At Gjergj Gjergji, At Eleuterio Francesco Fortino dhe Albert Akshija.

6. Rilindja. 1980. ‘Xhirohet filmi mbi Nënën Tereze’. Rilindja, Prishtinë, 25 tetor.

Burimi:
http://www.fipresci-india.online/wp-content/uploads/2020/09/33.-Gezim-Alpion-Mother-Teresa.pdf


E N G L I S H

Cinema and National Identity: How Yugoslav film studios manipulated Mother Teresa’s ethno-religious identity in an Italian biopic

Excerpt

Gëzim Alpion

This is an excerpt from Gëzim Alpion’s latest book Mother Teresa: The Saint and Her Nation, published on 31 July 2020 by Bloomsbury Academic in New Delhi, London, Oxford, New York and Sydney; 320 pages, ISBN: HB: 978-93-89165-04-3; eBook: 978-93-89165-06-7; Bloomsbury.com/.

The excerpt has been published with the kind permission of the author and Bloomsbury Academic.

Albanian-born Mother Teresa (née Gonxhe Agnes Bojaxhiu) made the following statement to the world media in Oslo whilst collecting the Nobel Peace Prize in December 1979: By blood and origin, I am all Albanian. My citizenship is Indian. I am a Catholic nun. As to my calling, I belong to the whole world. As to my heart, I belong entirely to the heart of Jesus.1

These words encapsulated clearly the phenomenon known as Mother Teresa. It was a statement that succinctly and unequivocally depicted her identity as an individual, the universal nature of her ministry and the ultimate loyalty that sustained her existence. Notwithstanding Mother Teresa’s clarity about her own identity, a number of circles in and outside the Balkans have made efforts to deny her Albanian ancestry altogether and present her as a Serb, Croat, Macedonian Slav, Vlach, or an Italian.

The main goals of such attempts are twofold. First, they aim to undermine the impact of the familial, ethnic, cultural, and spiritual milieus on Mother Teresa. Secondly, they are part of sustained efforts waged in the Balkans and beyond to erase Albanians’ ancient Christian legacy and present them as ‘newcomers’ to the region.

Such attempts began in the 1960s and 1970s when Mother Teresa international standing as a religious personality and a great humanitarian was growing worldwide.2

They intensified after she was awarded the Nobel Prize for Peace and are ongoing.3

Yugoslav authorities were especially keen to keep the nun’s ethnicity under wraps. The article focuses on the attempts made by the Yugoslav film industry to misrepresent and distort Mother Teresa’s ethno-religious roots in the wake of the Nobel prize. This is illustrated by the intriguing circumstances that led to the production of Brunello Rondi’s 1982 Italian biopic La Voce: Infanzia e giovinezza di Madre Teresa di Calcutta, ‘The Voice: The Childhood and Youth of Mother Teresa of Calcutta’. This is the first time that the Yugoslav intervention in the film’s production is made public.

Towards the end of 1979, Radiotelevisione italiana, RAI, Italy’s national public broadcasting company, approached Chiara Film Studio regarding the production of a film about Mother Teresa’s early years in Skopje. The project was the brainchild of Albanian-born Gjon Kolndrekaj from Kosova who, at that time, was a television director with the broadcaster.4

This was the first serious attempt to record the story of Mother Teresa’s family and her early years in Skopje. Kolndrekaj, who knew Mother Teresa personally and was in contact with her from 1977 to 1996, co-wrote the script with Rondi and Tullio Pinelli, following interviews with her and her brother, Lazar, during a number of meetings in Rome.

Kolndrekaj also consulted a number of scholars, clerics, and artists from Kosova, Macedonia and beyond, who knew Mother Teresa and her family in Skopje, or were in contact with her during the time the project was taking shape.5

Together with Rondi and the Italian producer Oscar Brazzi, Kolndrekaj visited a number of places in Kosova and Macedonia in November and December 1979 to identify the locations for the film. By then, he had also put together a renowned international cast.

Mother Teresa’s role as a child was offered to the Italian actress Liliana Tari, while her young mother’s part went to Marisa Belli, also an Italian. Two-time Academy Award-winner English actress Glenda Jackson was happy to be cast as Mother Teresa in a number of scenes showing the nun at work in India up until the award of the 1979 Nobel Prize. Two other world-famous stars, Greek-born Irene Papas and Albanian-born Bekim Fehmiu, agreed to play Gonxhe’s parents Nikollë and Drane who is also known as Roza. Stelvio Cipriani was approached to compose the music.

With everything in place, it was agreed that filming would commence in December 1980.6

The start date was proposed by Kolndrekaj who was keen to first complete Happy Circus, a 60-part programme he was producing at that time for Rai Uno, RAI’s flagship television channel. The Italian team started shooting without Kolndrekaj in November 1980. The main reason for this was the deal Brazzi had secured for the project with three Yugoslav film studios: Avala Film in Serbia, Croatian Jadran Film, and the Skopje-based Vardar Film.

The support offered by the Yugoslav film industry for the Mother Teresa film was too good to turn down. Its downside was that the deal came with a number of strings attached.

Brazzi agreed readily to the conditions set out by the Yugoslavs. He did not inform Kolndrekaj of the deal when the shooting began or during the editing process. When the project was finally completed, Kolndrekaj arranged in Rome a private viewing of the final film with some of the people who had advised him during the scriptwriting stage. It was by then that he became aware, for the first time, of the full extent of the changes requested by the Yugoslav backers. Such alterations had affected significantly the original arrangements regarding locations, costumes, and the plot.

In one scene, for instance, little Gonxhe is shown to be in a state of deep concentration in a house of worship. At the recommendation of the Serbian and Macedonian Slav consultants, Rondi shot the scene not in a Roman Catholic Church, as originally planned, but at the Eastern Orthodox Monastery of Saint Naum in Ohrid, south-west Macedonia. The new setting was chosen to present Mother Teresa as an Orthodox and not a Roman Catholic.

The second major deviation from the original plan concerned the outfits of the characters. The members of the Bojaxhiu family were dressed in Serbian and Slavic Macedonian folk costumes. This misrepresentation was introduced to present Mother Teresa and her family and relatives not as ethnic Albanians but as Slavs.

The third important alteration related to the Bojaxhius’ attitude towards the Albanian national cause. Contrary to what was written before the shooting had started, the film claims that Gonxhe’s ancestors had been fighting only against the Ottomans. To ‘substantiate’ this claim, Rondi had added another character, Mother Teresa’s paternal grandfather Lazër Bojaxhiu. The patriarch was portrayed as a wealthy man who was keen to finance the resistance against the Ottomans.

Like their fellow Albanians in Kosova, the Bojaxhius had for generations opposed the Ottoman rule. However, by the time Gonxhe and her elder siblings were born, her father, Nikollë – along with other countrymen in the Vilayet of Kosova, irrespective of their religious affiliations – was equally opposed to the atrocities perpetrated by the Slavs against the Albanian population and their plans to annex Albanian territories.

Unhappy with the changes to the original script, Kolndrekaj informed Brazzi and Rai Uno that he no longer wished to be associated with the project. He was not prepared to break the promise he had given to Mother Teresa that the biopic would be true to life.

Kolndrekaj’s principled attitude was supported also by the people who had advised him during the script-writing stage. They all agreed that the film amounted to a deliberate attempt on the part of the Yugoslav circles, that had supported the project, to misrepresent Mother Teresa’s ethno-religious roots and the nature of the Bojaxhius’ attachment to the Albanian national cause. Under these circumstances, Kolndrekaj and his team concluded that the finished film was not fit to be shown on television, not only in Italy and Yugoslavia but also in any other country, as it amounted to an intentional perversion of truth. Kolndrekaj conveyed his concerns about the film to Mother Teresa without delay. The nun told him not to worry about it, adding: ‘God will do something about this injustice’.

The influential nun apparently did not leave this issue only in the hands of God.

As a result of her intervention the film was not screened, as planned, on Rai Uno in March 1981. Nor was it shown by any other television station in Italy, Croatia, Serbia, and Macedonia for as long as she was alive. This ‘embargo’ was broken for the first time by Rai Uno only on 6 September 1997 at 3.40 am. By then, Mother Teresa had been dead for about eight hours.

Dr. Gëzim Alpion is a sociologist at the University of Birmingham, UK. He received a PhD from the University of Durham, UK, in 1997. His main publications include Mother Teresa Saint or Celebrity? (Routledge 2007), If Only the Dead Could Listen (Globic Press 2008), Encounters with Civilizations: From Alexander the Great to Mother Teresa (Routledge 2017), and Mother Teresa: The Saint and Her Nation (Bloomsbury Academic 2020). Alpion is considered the ‘most authoritative English-language author’ on St Teresa of Calcutta and ‘the founder of Mother Teresa Studies’.


1. Eileen Egan. 1986. Such a Vision of the Street: Mother Teresa – The Spirit and the Work. New York: Doubleday, p. 413.

2. For information on Mother Teresa’s growing international fame from the 1960s onwards see Gëzim Alpion. 2006. ‘Media and celebrity culture: subjectivist, structuralist and post-structuralist approaches to Mother Teresa’s celebrity status’. Continuum: Journal of Media & Cultural Studies, 20 (4): 541-557; and Gëzim Alpion. 2020. ‘Why are modern spiritual icons absent in celebrity studies? The role of intermediaries in enhancing Mother Teresa’s advocacy in India and Australia prior to the 1979 Nobel Peace Prize’. Celebrity Studies, 11 (2): 221-236.

3. For information on efforts to deny Mother Teresa’s Albanian ethnicity and present her as a Serb, Croat, Slav Macedonian Slav, Vlach, and an Italian see Gëzim Alpion. 2004. ‘Media, ethnicity and patriotism: The Balkans ‘unholy war’ for the appropriation of Mother Teresa’. Journal of Southern Europe and the Balkans (now Journal of Balkan and Near Eastern Studies), 6 (3): 227-243; Gëzim Alpion. 2007. Mother Teresa: Saint or Celebrity? London and New York: Routledge; and Gëzim Alpion. 2020. Mother Teresa: The Saint and Her Nation. New Delhi, London, Oxford, New York, and Sydney: Bloomsbury Academic.

4. Gëzim Alpion exchanged views with Gjon Kolndrekaj about this film and other aspects of Mother Teresa’s life and work in meetings in Rome, and through telephone conversations and emails exchanged during the 2008-2020 period.

5. These are some of the people Gjon Kolndrekaj consulted in Kosova, Macedonia and Italy as he was writing the script of the film La Voce: Lorenc Antoni, Anton Çeta, Father Lush Gjergji, Father Gjergj Gjergji, Father Eleuterio Francesco Fortino and Albert Akshija.

6. Rilindja. 1980. ‘Xhirohet filmi mbi Nënën Tereze’. Rilindja, Prishtinë, 25 October.

Source:
http://www.fipresci-india.online/wp-content/uploads/2020/09/33.-Gezim-Alpion-Mother-Teresa.pdf