SHKRONJA U – tregim nga Iginio Ugo Tarchetti

Nga

28 Janar 2020

564

IGINIO UGO TARCHETTI
1839 – 1869

Iginio Ugo Tarchetti, lindi më 29 qershor 1839 – Milano, 25 Mars 1869), ishte një shkrimtar, poet dhe gazetar italian. Ai bashkëpunoi me revistat: Revistën Minimal, Gazeta për të gjithë, Java e ilustruar, Il gazzettino rosa, dhe u përpoq të nisë pa sukses një periodik të vetin, Gazetën e Vogël

Iginio Ugo Tarchetti – Shkronja U (Dorëshkrim i një të çmenduri) Shkruar nga Iginio Ugo Tarchetti Foto nga Gerhard Gellinger

SHKRONJA U
( Dorshkrim i një të marri )

U! U!
Unë e shkrova këtë shkronjë të tmerrshme, këtë zanore të frikshme? A e kam përshkruar unë ekzaktësisht këtë? A e kam gjurmuar me gjithë saktësinë e saj të jashtëzakonshme, me profilet e saja fatale, me dy pikat e saj të urryera, me lakoren e saj të neveritshme? A e kam shkruar mirë këtë shkronjë, tingulli i së cilës më bën të dridhërohem, shikimi i së cilës më mbush me terror?
Po,unë e kam shkruar.
Dhe ja ku është ajo akoma:
U
Ja dhe një herë tjetër
U
Shikojeni, fiksojeni mirë – mos u dridhni, mos u zbehni – keni guximin t’ia mbështetni pamjen, të vëzhgoni të gjitha pjesët e saj, t’ia ekzaminoni të gjitha detajet, për të kapërcyer gjithë tmerrin, gjithë horrorin që ju frymëzon … Kjo U! … kjo shenjë fatale, kjo shkronjë e neveritshme kjo zanore e tmerrshme!
Dhe a e keni parë tani? … Por ç’po them? … Kush prej jush nuk e ka parë, nuk e ka shkruar, nuk e ka shqiptuar atë një mijë herë? – E di; por unë do t’ju pyes: kush nga ju e ka shqyrtuar? kush e ka analizuar, kush i studioi formën, shprehjen, ndikimin.? Kush e bëri atë objekt të hetimeve të saj,okupimeve të saj, përgjërimeve të saj? Kush i ka vendosur mbi mendimet e saja për gjithë vitet e jetës së saj?
Sepse …. ju nuk shihni në këtë shenjë veç një shkronjë të butë, të padëmshme si të tjerat; sepse zakoni ju ka bërë indiferentë; sepse apatia juaj ju ka shpërqendruar që t’ia studionit me kujdes karakteret …. por unë … nëse po të dinit ju atë që unë kam parë! …he po ta dinit se çfarë shoh në këtë zanore!
U
Dhe konsiderojeni tani me mua.
Shikoni mirë, shikojeni me vëmendje, me gjakftohtësi,
me ngulm!
Dhe atëherë, çfarë thoni për të?
Ajo linjë që përkulet dhe paloset – ato dy pikat që ju vështrojnë të palëvizshme, që vështrojnë njëra-tjetrën të palëvizshme – ato të dy vija që pa mëshirë,i shkëputen tmerrësisht majave – ay hark i poshtëm, mbi të cilin shkronja sunduese luhatet dhe lëkundet duke u tallur – dhe brenda ajo e zezë, ai bosh i tmerrshëm që shfaqet nga hapja e dy shufrave, dhe ribashkohet dhe humbet në pafundësinë e hapësirës….
Por kjo ende nuk është asgjë, Guxim!
Dyfishoni fuqinë tuaj të intuitës; hidhuni një vështrim më zhbirues.
Nisuni nga njëra prej dy pikave, ndiqni kurbën e jashtme, zbrisni, afrojuni harkut, shkoni poshtë, shkoni lart, arrini në pikën e kundërt …
Farë patë?
Prisni!
Përmbushni një udhëtim prapa. Zbritni përgjatë vijave të brendshme – zbresni me guxim, me energji – arrini në fundin, ndaluni, qendroni për një çast, ekzaminoni me kujdes; pastaj shkoni deri në majën ku filluat …
Po dridheni? Po zbeheni?
Nuk mjafton akoma!
Qëndroni për një çast në dy linjat që shkurtojnë këshillat e prerjes; shkoni nga njëra tek tjetra; atëherë shikoni tërë shkronjën, shikojeni atë me një shikim të syri, ekzaminoni të gjitha profilet e saj, kupni të gjithë shprehjen e saj … dhe më thuaj nëse nuk je i paralizuar, nëse nuk je i mundur, nëse nuk je i asgjësuar nga ajo pamje?!?!
Ja.
Unë po ju shkruaj këtu të gjitha zanoret:
A e i u
I shihni? Janë këto?
a e i o u
Mirë?!
Por nuk mjafton t’i shohësh.
Le ta dëgjojmë tani tingullin.
A. – Shprehja e sinqeritetit, e ndershmërisë, së një surprize të butë, por të ëmbël.
E – Mirësia, butësia e shprehur të gjitha me një tingull.
I – Ç’gëzim! Çfarë gëzimi i gjallë dhe i thellë!
O – Ç’surprizë ! ç’ mrekulli!, por çfarë befasie mirënjohëse! Çfarë sinqeriteti i papërpunuar, por mashkull në atë shkronjë!
Dëgjoni tani U-në. Shqiptojeni. Hiqeni atë nga parakushtet më të thella, por shqiptojeni mirë: U! Uh !! uhh !!! uhhh !!!!

Nuk dridheni? Nuk dridheni nga ky tingull? A nuk e dëgjoni zhurmën e panairit, vajtimin që lëshon dhimbjen, të gjitha zërat e vuajtjeve dhe natyrës së shqetësuar? A nuk e kuptoni që ka diçka infernale, të thellë, të errët në atë tingull?
O Perëndi! çfarë shkronje e tmerrshme! çfarë zanore e frikshme !!
Unë dua t’ju tregoj jetën time.
Dua që ju të dini se si kjo shkronjë më tërhoqi mua në një faj, dhe në një dënim të paditur dhe të pamerituar.
Unë kam lindur i paracaktuar. Një fjali e tmerrshme më rëndonte që nga dita e parë e ekzistencës sime: emri im përmbante një U. Nga kjo rrodhën gjithë fatkeqësitë e jetës sime.
Në moshën shtatë vjeç, unë u dërgova në shkolla.
Një instinkt, të cilit ia injoroja akoma shkaqet, më pengonte ta mësoja atë shkronjë, ta shkruaja: sa herë që më bëhej të lexoja zanoret, ndalesha, pavarësisht nga vetja, përpara U-së ; më vinte më i pakët zëri zëri një panik i papërshkrueshëm më pushtonte – Unë nuk mundja ta shqiptoja atë zanore!
Ta shkruaja? ishte me keq! Dora ime e sigurt për të shkruar të tjerat, bëhej konvulsiv dhe dridhëruese kur isha gati ta shkruaja gërmën U. Tani shufrat ishin shumë konvergjente, tepër të ndryshme; tai formonin një V të drejtë, herë një V të përmbysur; ajo nuk mund të gjurmonte kurbën në asnjë mënyrë dhe shpesh mund të formonte vetëm një vijë gjarpërore dhe konfuze.
Mjeshtri më dha ca pllakëza katrore mbi gishta – unë irritohesha dhe qaja.
Isha dymbëdhjetë vjeçe, kur një ditë pashë një U kolosale të shkruar në dërrasën e zezë, si kjo:
U
Unë isha ulur para dërrasës së zezë. Ajo zanore ishte aty, dhe dukej se po më shikonte, dukej sikur më vinte dhe më sfidonte. Nuk e di se çfarë guximi lindi papritmas në zemrën time: me siguri kishte ardhur koha e shpalljes! Ajo shkronjë dhe unë ishim armiq; E pranova sfidën, vura kokën midis duarëve dhe fillova ta shikoja…. Kam kaluar disa orë në atë soditje. Pikërisht atëherë kuptova gjithçka, pashë gjithçka që ju thashë tani, ose të paktën u përpoqa t’ju tregoja, pasi është e pamundur t’ju them saktësisht. I mendova arsyet e mashtrimit tim, për urrejtjen time; dhe planifikova një luftë vdekjeprurëse për atë shkronjë.
Fillova duke hequr sa më shumë libra që munda për shokët e mi dhe fshiva të gjitha U-të që binin në syrin tim. Nuk ishte veçse parimi i hakmarrjes time. Më përzunë nga shkollat.
Sidoqoftë, u ktheva më vonë. Mësuesi im quhej Aurelio Tubuni.
Tre U !! unë e urreja për këtë. Një ditë shkrova në dërrasën e zezë: Vdekje U-së! Mësuesi ia atribuoi vetes këtë kërcënim. Unë u dëbova prapë nga shkollat.
Ende duhej të kthehesha për herë të tretë. Më pas paraqita, si punë provimi, një projekt që lidhej me heqjen e kësaj zanoreje, me dëbimin e saj nga shkronjat e alfabetit.
Nuk më kuptuan. U akuzova për çmenduri. Shokët e mi, pasi e njihnin neverinë time ndaj vokalit, filluan një luftë të tmerrshme kundër meje. Unë pashë, dhe gjeta U-të nga të gjitha anët: ata shkruanin kudo: në librat e mi, në mure, në stola, në dërrasën e zezë – fletoret e mia, letrat e mia ishin të mbushura me to; as nuk mund të mbrohesha kundër kësaj përndjekjeje të përgjakshme dhe të egër.
Një ditë gjeta një kartolinë në xhep, mbi të cilën ishte shkruar një radhë e gjatë me U në këtë mënyrë djallëzore, si kjo:
U U U U U U U u u
U xhindosa! Pamja e gjithë atyre U- ve të rregulluara në këtë mënyrë, të vendosura në këtë ndryshim gradual të llahtarshëm, më tërhoqi vëmendjen. Ndjeva të më ndizej gjaku në tëmtha, duke shqetësuar arsyen time… Vrapova për në shkollë; dhe i vura duart në fyt njërit prej shokëve të mi, unë do ta kisha mbytur atë, nëse ai s’do t’më shpëtonte nga duart.
Ishte faji im i parë me të cilin ajo zanore më tërhoqi zvarrë!
Më penguan që të vazhdoja më tej studimet.
Pastaj fillova të jetoj, të mendoj, të meditoj, të punoj vetëm. Kam hyrë në një sferë të re vëzhgimesh, në një sferë më të lartë, më aktive: Kam studiuar marrëdhëniet që e lidhnin me fatet e njerëzimit këtë shkronjë fatale ; gjeta në të, gjitha rreshtat, zbulova të gjitha shkaqet, mendova të gjitha ligjet; dhe unë shkruaja dhe përpunova, në pesë vjet përpjekje të gjata, në të cilën ai më propozoi të tregoja se si të gjitha fatkeqësitë njerëzore nuk u ndërmorën nga shkaqe të tjera, përveç nga ekzistenca e shkronjës U, dhe nga përdorimi që ne i bëjmë asaj në shkrime dhe në gjuhë; dhe si ishte e mundur ta shtypje atë, për ta korrigjuar, dhe për të parandaluar të këqijat me të cilat na kërcënojnë.
Do ta besonit? Nuk gjeta mjete për t’i dhënë dritë punës sime. Shoqëria më refuzoi atë ilaç që vetëm sa mund ta shëronte akoma atë.
Në moshën njëzet vjeç, m’u ndezdashuria, u ndjeva i dashur me një vajzë, dhe u ridashurova me të. Ishte hyjnisht e mirë, hyjnisht e bukur: ne e donim njëri-tjetrin thjesht duke parë njeri-tjetrin; dhe kur munda të flisja me të, e pyeta:
-Cili është emri juaj?
-Ulrica!
-Ulrica! U. A U! Ishte një gjë e tmerrshme. Si mund t’i nënshtrohem dhunës mizore, të vazhdueshme të zanores U ? Dashuria ime ishte gjithçka për mua, por megjithatë gjeta forcën të hiqja dorë. U largova nga Ulrica.
U mundova ta shëroj veten me një tjetër përzemërsi. Ia dhashë zemrën një vajze tjetër. Do ta besonit? Më vonë mësova se emri i saj ishte Giulia. U ndava edhe nga kjo.
Gjeta një dashuri të tretë. Përvoja më kishte bërë të kujdesshëm: e pyeta për emrin para se t’i jepja zemrën.
Emri i saj ishte Annetta. Së fundi! Vendosëm ditën e dasmës, gjithçka ishte e kombinuar, e vendosur, po kur, shqyrtuam certifikatën e lindjes së saj, zbuluam me tmerr se emri Annetta, ishte vetëm një miratim, një shkurtim i emrit Susanna, Susannetta, dhe më gjerë – i tmerruar ! Ajo kishte pesë emra të tjerë të parë: Postumia, Uria, Umberta, Giuditta dhe Lucia.
Imagjinoni, u ndjeva se po dridhesha duke lexuar ato emra! – ju shkëputeni menjëherë kontratën nuptiale martesore, qortuat atë përbindëshin e perfidis me tradhtinë e tij të egër dhe u larguat përgjithmonë nga ajo shtëpi. Qielli akoma më shpëtoi.
Por mjerisht! Nuk mund ta dashuroja më, afektiviteti im u rraskapit, duke u provokuar nga shumë eksperimente të tmerrshme. Rasti më çoi tek Ulrica; kujtimet e dashurisë sime të rilindura, pasioni im u gjallërua përsëri … Unë ende doja të hiqja dorë nga dashuria e saj, lumturia që më premtoi nga kjo dashuri … por unë nuk pata forcë – u martuam.
Që nga ai çast filloi lufta ime.
Unë nuk mundja ta duroja që ajo mbante një U në emrin e vet, nuk mund ta quaja, ta thërrisja me atë fjalë. Gruaja ime! … partnerja ime, gruaja…. e dashuruar nga unë… të mbajë një U në emrin e saj! … Ajo që tashmë kishte bërë një blerje kaq të jashtëzakonshme në minierë, sepse edhe unë kisha një në familjen time!
Ishte e pamundur!
Një ditë i thashë:
-Mikja ime e mirë, shiko sa e tmerrshme është kjo U! hiqni dorë, shkurtojeni ose ndryshojeni emrin tuaj! … Ju lutem për këtë!
Ajo nuk u përgjigj, dhe buzëqeshi.
Një herë tjetër i thashë:
–Ulrica, emri yt është i padurueshëm për mua… me dhemb… ai më vret! Hiqni dorë nga ai.
Gruaja ime buzëqeshte akoma, , mosmirënjohësja! buzëqeshte !. ..
Një natë e ndjeva veten të pushtuar, nuk e di se nga
ç’ tërbim: ajo kishte pasur një ëndërr torturuese…. Një U gjigante e vendosur në gjoksin tim më përqafonte me shtizat e saj të jashtëzakonshme, fleksibële…. më shtrydhi… me shtypi, më shtypi…. U hodha me zemërim nga shtrati: kapa kallamin e kallamishtes me ngut,vrapova te një noter dhe i thashë:
-Eja, hajde me mua menjëherë për të hartuar një akt zyrtar të heqjes dorë …
I mjeri kundërshtoi. E tërhoqa zvarrë me vete, e tërhoqa zvarrë në shtratin e gruas time.
Ajo flinte; E zgjova me nxitim dhe i thashë:
–Ulrica, hiq dorë nga emri yt, nga U e neveritshme i emrit tënd!
Gruaja ime më shikonte me ngulm dhe heshte.
-Hiq dorë, iu përgjigja me një zë të tmerrshëm, hiq dorë nga kjo U., .. hiq dorë nga emri yt i neveritshëm !! …
Ajo akoma më shikonte, dhe heshte!
Heshtja e saj, refuzimi i saj më morën mendjen: U vërvita sipër saj dhe e rrahva me shkopin tim.
U arrestova dhe u thirrën për të dhënë llogari për këtë dhunë.
Gjykatësit duke më shfajësuar ,më liruan, më dhanë një një dënim më të egër, me paraburgimin në këtë bujtim të çmendurish.
Unë i cmendur! Faqezinj! I çmenduhr! sepse zbulova sekretin e fateve të tyre! të fatkeqësisë së fateve të tyre! pse u përpoqa t’i përmirësoja?…. Mosmirënjohës!
Po, ndiej se kjo mosmirënjohje do të më vrasë: i lënë këtu vetëm, i pafuqishëm! ballë për ballë me armikun tim, me këtë U të mërzitshme që shoh çdo orë, çdo çast, në gjumë, në zgjim, në të gjitha objektet që më rrethojnë, ndiej se më në fund do të më duhet të jepem, të dorëzohem.
Të dyja.
Nuk i trembem vdekjes: e shpejtoj si afatin unik i të të këqijave të mia.
Do të kisha qenë i lumtur nëse do të mund të përfitonte njerëzimi duke e bindur atë që të shtypte zanoren U; sikur ajo nuk do të kishte ekzistuar kurrë, ose sikur të mos i kisha mësuar misteret e saj.
U vendos ndryshe!! Mbase fatkeqësia ime do të jetë një trajnim i dobishëm për burrat; mbase shembulli im do t’i nxisë ata të më imitojnë….
Gjë që unë e shpresoj !
Le të paraprijë vdekja disa ditë para kohës së emancipimit të tyre të madh, emancipimit nga U, e emancipimit nga kjo zanore e tmerrshme !!!